ΤΕΕ: Να εφαρμοστεί το όριο των 2 ετών για τις δηλώσεις αυθαιρέτων και να κλείσει ο συνεχής κύκλος των νομιμοποιήσεων

• Τι λένε Γ. Στασινός, Ν. Ανδρεαδάκης για τα κυβερνητικά μέτρα και την επόμενη ημέρα, σε ξεχωριστά άρθρα τους στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
• Ρύθμιση του ΥΠΕΝ στο νόμο 4546/18, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας χρονικής επέκτασης της θεσμοθετημένης διετούς εφαρμογής του νέου πολεοδομικού νόμου, δηλαδή πέραν της 8.11.2019, με υπουργική απόφαση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

«Να εφαρμοστεί το όριο των 2 ετών για τη δήλωση αυθαιρέτων που προβλέπεται στον νόμο 4495. Ήδη, ύστερα από 7 χρόνια ρυθμίσεων, η πρόθεση της πολιτείας για καταγραφή των αυθαιρέτων έχει ξεχειλώσει» προτείνει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, με άρθρο του στην «Εφημερίδα των Συντακτών», μαζί με σειρά άλλων μέτρων, με αιχμή την άμεση εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας των Κτιρίων και την άμεση αξιοποίηση όλων των πόρων του Πράσινου Ταμείου, για τη χρηματοδότηση κατεδαφίσεων, πολεοδομικού σχεδιασμού, κοινόχρηστων χώρων και γενικότερα πολεοδομικών και περιβαλλοντικών έργων.

Στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας της «Εφημερίδας των Συντακτών», με ξεχωριστό άρθρο του παρεμβαίνει ο Νίκος Ανδρεαδάκης Β΄αντιπρόεδρος του ΤΕΕ και μεταξύ άλλων τονίζει ότι «ο νέος πολεοδομικός σχεδιασμός οφείλει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του και να μη μείνει σε στρεβλές και επιφανειακές λύσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα».

Ο κύκλος των νομιμοποιήσεων

Σε συνδυασμό με την γενικότερη βούληση που εκφράζεται μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Αττική, από το πολιτικό σύστημα και τους τεχνικούς επιστημονικούς φορείς να αντιμετωπιστεί ριζικά το θέμα της παράνομης δόμησης και να κλείσει ο «φαύλος» κύκλος των νομιμοποιήσεων αυθαιρέτων αποκτά ιδιαίτερη σημασία η παρέμβαση του προέδρου ΤΕΕ με την οποία ζητά να εφαρμοστεί το όριο των 2 ετών για τη δήλωση αυθαιρέτων που προβλέπεται στον νόμο 4495/17.
Σημειώνεται ωστόσο ότι στον πολεοδομικό νόμο 4546/18, (με για την παράταση των χρονοδιαγραμμάτων για την έκπτωση 20% και τις προσαυξήσεις που επακολουθούν για τα πρόστιμα αυθαιρέτων, δείτε εδώ το ρεπορτάζ του ecopress περιλαμβάνεται πρόβλεψη ότι η καταληκτική προθεσμία εφαρμογής του νέου νόμου 4495/17 για τον «έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος», με απόφαση των υπουργών ΠΕΝ και Οικονομικών μπορεί να παραταθεί και μετά τις 8.11.2019. Πράγμα που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας χρονικής επέκτασης της θεσμοθετημένης διετούς εφαρμογής του νέου πολεοδομικού νόμου, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα δεν έχει εκφραστεί επισήμως τέτοια βούληση από το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος

Πάντως με τους πέντε διαδοχικούς νόμους των τελευταίων ετών, οι οποίοι είναι των Γ. Σουφλιά για τους ημιυπαίθριους (ν. 3775/2009), Τ. Μπιρμπίλη (ν. 3843/2010) , Γ. Παπακωνσταντίνου (4014/2011), Σ. Καλαφάτη ( 4178/2013) και Γ Σταθάκη (4495/ 2017) υπολογίζεται ότι μέχρι σήμερα πλησιάζουν τα 2 εκατομμύρια τα δηλωμένα προς νομιμοποίηση αυθαίρετα και αντίστοιχα τα έσοδα του κράτους από παράβολα και πρόστιμα, που καταλήγουν στο Πράσινο Ταμείο εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 3 δις ευρώ.

Γιώργος Στασινός

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ στο άρθρο του στην «Εφ Συν» τονίζει ότι «δεν χρειαζόταν να θρηνήσουμε θύματα για να γίνουν όλα αυτά», σημειώνοντας παράλληλα ότι «το ΤΕΕ στηρίζει κάθε κυβέρνηση, ανεξαρτήτως κόμματος, που εφαρμόζει πολιτικές για την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης».
Σχετικά με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού ο Γ. Στασινός σημειώνει ότι «είναι σημαντικές, αλλά όλοι μας παραδεχόμαστε ότι ήρθαν αργά. Δεν χρειαζόταν να θρηνήσουμε θύματα για να γίνουν όλα αυτά. Έστω και έτσι όμως, πρέπει να εφαρμοστούν, να μη μείνουν εξαγγελίες. Αλλά και να φροντίσουμε όλοι, επιστημονικοί φορείς και πολιτικό σύστημα, να προχωρήσουν και όλα τα υπόλοιπα».
Ακολούθως ο πρόεδρος του ΤΕΕ σημειώνει ότι τα θετικά βήματα που πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα είναι:
■ Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων στις συνταγματικά προστατευόμενες περιοχές, όπου απαγορεύεται η δόμηση.
■ Ανάθεση επιπλέον ελεγκτικού έργου σε ιδιώτες μηχανικούς ελεγκτές δόμησης νόμιμης και αυθαίρετης- με διεύρυνση του σχετικού Μητρώου.
■ Στελέχωση των δομών του Δημοσίου για το δομημένο περιβάλλον.
■ Αύξηση της χρήσης των πόρων του Πράσινου Ταμείου.
Ο ίδιος απαντώντας στο ερώτημα «τι ακόμη χρειάζεται» συνοπτικά αναφέρει και προτείνει τα εξής:
• Να εφαρμοστεί το όριο των 2 ετών για τη δήλωση αυθαιρέτων που προβλέπεται στον νόμο 4495. Ηδη, ύστερα από 7 χρόνια ρυθμίσεων, η πρόθεση της πολιτείας για καταγραφή των αυθαιρέτων έχει ξεχειλώσει.
• Συνυπολογίζοντας αυτές τις δηλώσεις αυθαιρέτων, να προχωρήσει άμεσα ο σχεδιασμός, με την εκπόνηση των 327 Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, ώστε να ολοκληρωθούν σε 2-3 χρόνια και να ξεκινήσουν τα απαραίτητα έργα υποδομής και κοινόχρηστων χώρων.
• Άμεση εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, για τις νομίμως υφιστάμενες οικοδομές, ώστε να αποκτήσει η πολιτεία, μαζί με τα ηλεκτρονικά συστήματα για τα αυθαίρετα και τις νέες οικοδομικές άδειες, για πρώτη φορά πραγματική εικόνα του δομημένου χώρου στην Ελλάδα.
• Θεσμοθέτηση ενιαίου ψηφιακού χάρτη με όλες τις θεσμικές γραμμές, δασικά, natura, ρέματα, αρχαιολογικούς χώρους, χρήσεις γης, όρους δόμησης κ.λπ., με ενοποίηση των διάσπαρτων έργων και βάσεων δεδομένων του Δημοσίου. Έτσι θα γνωρίζει κάθε ελεγκτής και το Δημόσιο τι πραγματικά είναι αυθαίρετο και τι είναι νόμιμο και ο πολίτης θα ξέρει τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται. παντού.
• Απεμπλοκή από τις μνημονιακές υποχρεώσεις, με βάση την πρόταση του ΤΕΕ για εμπροσθοβαρή χρήση εγγυοδοτικού μηχανισμού και προεξόφλησης, όλων των πόρων του Πράσινου Ταμείου, για τη χρηματοδότηση κατεδαφίσεων, πολεοδομικού σχεδιασμού, κοινόχρηστων χώρων κ,λπ.
ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ, αλλά το πιο ουσιαστικό για να μη θρηνήσουμε ξανά ανθρώπινες ζωές: ανασχεδιασμός της πολιτικής προστασίας. Όχι μόνο σε διαδικασίες ή επιτελικό επίπεδο. Αλλά και στο πεδίο, με ελέγχους που πρέπει να γίνονται περιοδικά και να παρακολουθούνται σταθερά με ηλεκτρονικά εργαλεία: προληπτικός έλεγχος στα δημόσια κτίρια και στους χώρους συνάθροισης κοινού, στην κατάσταση των κοινόχρηστων χώρων, στο πραγματικό είδος και στις αντοχές των, παλαιών κυρίως, κτιρίων κάθε είδους.

Νίκος Ανδρεαδάκης

-«Η ανακοίνωση των παρεμβάσεων από τον ίδιο τον πρωθυπουργό μάς δίνει την ελπίδα ότι οι δυσλειτουργίες του κρατικού μηχανισμού που έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί θα μειωθούν σημαντικά, ακριβώς εξαιτίας της βαρύτητας που δίνεται, από την κορυφή πλέον της κυβέρνησης και από την ανάδειξη του ζητήματος, αναπόφευκτα, σε προτεραιότητα της ελληνικής κοινωνίας» τονίζει στο άρθρο του ο Νίκος Ανδρεαδάκης.

Αναλυτικά σημειώνει τα εξής:
«Δύο εβδομάδες μετά τις τραγικές πυρκαγιές της 23ης Ιουλίου και έπειτα από πολλές αναλύσεις και αντιπαραθέσεις, έχει γίνει κατανοητή σε όλους πλέον η συνεισφορά και της αυθαίρετης δόμησης, μεταξύ των άλλων αιτιών, στην τραγωδία που εξελίχθηκε. Ουσιαστικά για πρώτη φορά γίνεται συνείδηση ότι π αυθαίρετη δόμηση χωρίς καμία άδεια και σχέδιο δεν αποτελεί απλά μια συμπεριφορά που παρακάμπτει περιορισμούς, αλλά μια πρακτική που μπορεί να οδηγήσει σε δεκάδες θύματα. Εν τέλει, με τρόπο δραματικό, αποδεικνύεται η αξία του σχεδιασμού και της ορθής αδειοδότησης/μελέτης. Το να αποσιωπήσουμε ή να μειώσουμε την ευθύνη του κρατικού μηχανισμού για τα φαινόμενα αυτά θα ήταν τουλάχιστον παράδοξο. Γιατί π αλήθεια είναι ότι τα αυθαίρετα δεν ξεπήδησαν από τη μια μέρα στην άλλη. Αντιθέτως επρόκειτο για μια συστηματική ανοικοδόμηση. Τα στοιχεία του ΤΕΕ για τις συγκεκριμένες περιοχές είναι αποκαλυπτικά: το 17% των αυθαιρέτων είναι προ του 1975, το 32% μέχρι το 1982, το 28% από το 1983 έως το 2003 και το 23% από το 2004 έως το 2011. ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ μια τέτοια εικόνα δεν θα μπορούσε να υπάρξει αν οι υπεύθυνοι, από την κεντρική κυβέρνηση μέχρι την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τοπικούς παράγοντες, δεν έκαναν τουλάχιστον τα στραβά μάτια. Και για τον λόγο ακριβώς αυτό οι πρώτες παρεμβάσεις οφείλουν να γίνουν ακριβώς εκεί. Και οφείλουν να γίνουν με τέτοιο, αποφασιστικό, τρόπο που δεν θα αφήνουν περιθώρια επανάληψης των ίδιων πρακτικών. Ο νέος πολεοδομικός σχεδιασμός οφείλει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του και να μη μείνει σε στρεβλές και επιφανειακές λύσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν αποτελούν απαραίτητες παρεμβάσεις που δεν εφαρμόστηκαν για δεκαετίες στη χώρα, κυρίως λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης, και κινούνται στην κατεύθυνση του προβληματισμού και των προτάσεων των ειδικών επιστημόνων και των αντίστοιχων φορέων, πράγμα αναμφισβήτητα ελπιδοφόρο.
ΕΤΣΙ, ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΝΤΑΙ η συστηματοποίηση της καταγραφής και των εργαλείων παρέμβασης κατά των αυθαιρεσιών, η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και η δημιουργία νέων, η σαφής οριοθέτηση ρεμάτων και η χάραξη αιγιαλού, η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών κ.λπ. Όλα αυτά δηλαδή που αποτελούν απαραίτητες συνθήκες για τη μετάβαση σε ένα πιο ορθολογικό πλαίσιο σχετικά με τη δόμηση και την παρακολούθηση των αυθαιρεσιών. Η αλήθεια είναι ότι αν τα παραπάνω υλοποιηθούν στην πράξη θα εξαλείψουν σε σημαντικότατο βαθμό τις αυθαιρεσίες. Ωστόσο αυτό θα κριθεί στην εφαρμογή, σε βάθος χρόνου και πιθανώς σχετικά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Και επειδή το μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας μπορεί να σημαίνει ολιγωρία, μη εφαρμογή, διάφορα γνωστά και μη κόλπα, πρακτικές γενικώς που μας έφτασαν ώς εδώ, θα πρέπει όλοι, από τους φορείς μέχρι τους πολίτες, να είμαστε έτοιμοι να συγκρουστούμε με τα φαινόμενα αυτά, να τα αποκαλύψουμε και να θυμόμαστε πάντα ποια είναι τα αποτελέσματά τους. Η ανακοίνωση των παρεμβάσεων από τον ίδιο τον πρωθυπουργό μάς δίνει την ελπίδα ότι οι δυσλειτουργίες του κρατικού μηχανισμού που έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί θα μειωθούν σημαντικά, ακριβώς εξαιτίας της βαρύτητας που δίνεται, από την κορυφή πλέον της κυβέρνησης και από την ανάδειξη του ζητήματος, αναπόφευκτα, σε προτεραιότητα της ελληνικής κοινωνίας».