Τέλος σε εργοληπτικά & μελετητικά πτυχία σφραγίδες, με νέα νομοθετική ρύθμιση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Μεταβατική νομοθετική ρύθμιση προωθεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με την οποία θέτει καταληκτική προθεσμία, προκειμένου να προχωρήσει σε τελική επανάκριση των πτυχίων των τεχνικών και μελετητικών εταιριών, την κατάταξη τους με νέα κριτήρια και την οριστική διαγραφή από τα μητρώα των λεγόμενων «εταιρειών-σφραγίδων», που κατέχουν εργοληπτικά και μελετητικά πτυχία τα οποία αντιστοιχούν σε έργα και μελέτες, που αδυνατούν να υλοποιήσουν.

Μετά από αλλεπάλληλες παρατάσεις της ισχύος των μελετητικών και εργοληπτικών πτυχίων όλων των κατηγοριών και μεγάλες καθυστέρησεις να καθοριστεί το κανονιστικό πλαίσιο και να ενεργοποιηθεί το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Ηλεκτρονικού Μητρώου Συντελεστών Παραγωγής Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων, Μελετών, Τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών (ΟΠΣ ΜΗ.Τ.Ε) για την αξιολόγηση των εταιριών και την κατάταξη τους σύμφωνα με τα πραγματικά προσόντα τους, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εμφανίζεται αποφασισμένο να βάλει την «κόκκινη γραμμή» για τα πτυχία των εργοληπτικών και μελετητικών εταιριών.

Νέα καταληκτική προθεσμία έως την 30η Ιουνίου 2024

Το υπουργείο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του ecopress έχει ετοιμάσει νομοθετική ρύθμισή, προκειμένου να ενταχθεί σε νομοσχέδιο και να ψηφιστεί πριν το τέλος Φεβρουαρίου 2025 στη Βουλή,  η οποία δίνει μία ακόμη παράταση στην ισχύ των εργοληπτικών και μελετητικών πτυχίων όλων των κατηγοριών, όπως ισχύουν πριν από το 2017 (πριν την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης της παρ. 24 του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 Α’ 74) και μέχρι σήμερα. Και ταυτοχρόνως ορίζει νέα καταληκτική προθεσμία έως την 30η Ιουνίου 2024, ημερομηνία μέχρι την οποία θα εξακολουθήσουν να ισχύουν τα πτυχία και αυτομάτως μετά το τέλος Ιουνίου 2025 παύει η ισχύς όλων των πτυχίων για τα οποία δεν υποβλήθηκε αίτηση επανάκρισης.

Νόθευση του ανατγωνισμού και προβλήματα σε έργα και μελέτες 

Σημειώνεται ότι το καθεστώς των διαρκών παρατάσεων και καθυστερήσεων που έχει παγιωθεί τα τελευταία χρόνια έχει ως αποτέλεσμα να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός και να καταγράφονται πολλά και μεγάλα προβλήματα, τα οποία πλέον μεγεθύνονται στο πλαίσιο των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ, καθώς τίθενται ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση των έργων και μελετών.

Πολλές  εταιρείες οι οποίες παρότι είχαν απωλέσει και δεν διέθεταν τα κριτήρια παραμονής τους σε κάποια τάξη, όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι σήμερα, είχαν τη δυνατότητα να τη διατηρούν σε ισχύ και να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς αναλαμβάνοντας συμβάσεις, έναντι άλλων εταιρειών. Έναντι άλλων εταιρειών, οι οποίες αναβαθμίζονταν νομότυπα όλα αυτά τα χρόνια, με ότι αυτό μπορεί να καταδεικνύει για αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού και ίση μεταχείριση των οικονομικών φορέων.

Αυτό είναι η απόρροια της μη υλοποίησης της υποχρεωτικής και ορθής επανάκρισης που θα υλοποιούνταν για όλες τις εταιρείες, με τα νέα κριτήρια του Π.Δ 71/2019, εντός 9μἠνου από την ημερομηνία έκδοσης του ΦΕΚ (Άρθρα10, 39 και 65 των μεταβατικών διατάξεων.

Τι προβλέπει η νέα νομοθετική ρύθμιση 

Η νέα νομοθετική ρύθμιση που ετοίμασε το υπουργείο  για τα εργοληπτικά και  μελετητικά πτυχία προβλέπει τις ακόλουθες αλλαγές:

«1. Η παρ. 2 του άρθρου 39 του π.δ. 71/2019 (Α’ 112), περί μεταβατικών διατάξεων, αντικαθίσταται ως εξής:

«2. Τα πτυχία των εγγεγραμμένων στο Μητρώο Μελετητών και στο Μητρώο Γραφείο Μελετών που είναι σε ισχύ κατά την 3η Ιουλίου 2019 και όσα εκδόθηκαν σε συνέχεια αιτήσεων που υποβλήθηκαν πριν την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης της παρ. 24 του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (Α’ 74), εξακολουθούν να ισχύουν υποχρεωτικά μέχρι την 30η Ιουνίου 2025. Για το διάστημα από την 30η Ιουνίου 2025 και εφεξής μέχρι την έκδοση απόφασης κατάταξης της μελετητικής επιχείρησης στο ΜΗ.Μ.Ε.Δ.Ε. τα πτυχία του προηγούμενου εδαφίου εξακολουθούν να ισχύουν υπό την προϋπόθεση υποβολής της αίτησης επανάκρισης μέχρι την παραπάνω ημερομηνία.

Η απόφαση κατάταξης εκδίδεται εντός της προθεσμίας του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1.

Μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας της 30η Ιουνίου 2025 παύει η ισχύς όλων των πτυχίων για τα οποία δεν υποβλήθηκε αίτηση επανάκρισης.»

2. Η παρ. 6 του άρθρου 65 του π.δ. 71/2019, περί μεταβατικών διατάξεων, αντικαθίσταται ως εξής:

«6. Οι βεβαιώσεις εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ., καθώς και τα πτυχία εργοληπτών Δημοσίων Δασοτεχνικών Έργων που είναι σε ισχύ κατά την 3η Ιουλίου 2019, και όσα εκδόθηκαν σε συνέχεια αιτήσεων που υποβλήθηκαν πριν την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης της παρ. 24 του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (Α’ 74), εξακολουθούν να ισχύουν υποχρεωτικά μέχρι την 30η Ιουνίου 2025. Για το διάστημα από την 30η Ιουνίου 2025 και εφεξής μέχρι την έκδοση απόφασης κατάταξης της εργοληπτικής επιχείρησης στο ΜΗ.Ε.Ε.Δ.Ε. τα πτυχία του προηγούμενου εδαφίου εξακολουθούν να ισχύουν υπό την προϋπόθεση υποβολής της από την παρ. 1 του άρθρου 65 προβλεπόμενης αίτησης επανάκρισης, εντός της προθεσμίας που προβλέπεται σε αυτό.

Η απόφαση κατάταξης εκδίδεται εντός της προθεσμίας του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1.

Μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας της 30ης Ιουνίου 2025 παύει η ισχύς όλων των πτυχίων για τα οποία δεν υποβλήθηκε αίτηση επανάκρισης.

Για το χρονικό διάστημα μέχρι την 30η Ιουνίου 2025, και εφόσον εντός αυτού υποβληθεί αίτηση επανάκρισης ή δήλωσης της παρ. 2, μέχρι την έκδοση σχετικής απόφασης, εξακολουθεί να εκδίδεται, σύμφωνα με τα ισχύοντα μέχρι την 3η Ιουλίου 2019, η ενημερότητα πτυχίου για εργοληπτικές επιχειρήσεις που είναι καταταγμένες στις τάξεις 3η έως 7η.»

Το πληροφοριακό σύστημα και τα αιτήματα επανάκρισης 

Η αξιολόγηση και επανάκριση των πτυχίων  συνδυάζεται  με τη λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του Ηλεκτρονικού Μητρώου Συντελεστών Παραγωγής Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων, Μελετών, Τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών (ΟΠΣ ΜΗ.Τ.Ε.) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Το υπουργείο έχει ανακοινώσει ότι έθεσε σε παραγωγική λειτουργία το σύστημα.

Σύμφωνα με τον Ν. 5106/2024 (άρθρα 140 & 141, σχετ.1) και την με αριθμό 131459/2024 υπουργική εγκύκλιο (σχετ.3), όλα τα πτυχία των μελετητικών και εργοληπτικών επιχειρήσεων είναι υποχρεωμένα να υποβάλλουν αίτημα επανάκρισής τους μέσα σε εννέα μήνες από την έκδοση της Διαπιστωτικής σας Πράξη (ήτοι μέχρι 3-2-2025 ημέρα Δευτέρα), προκειμένου τα πτυχία να παραμείνουν σε ισχύ μέχρι την έκδοση της σχετικής απόφασης κατάταξης.

Παρατηρήσεις για το σύστημα και τα κριτήρια αξιολόγησης 

Οι εργοληπτικές οργανώσεις έχουν επισημάνει προβλήματα στη λειτουργία του συστήματος,  όπως η ΠΕΣΕΔΕ ότι τουλάχιστον τους δύο πρώτους μήνες δεν μπορούσε καμία εργοληπτική επιχείρηση να υποβάλει ηλεκτρονικά το αίτημά της, λόγω της μη λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Παράλληλα έχουν τεθεί θέματα για τα κριτήρια αξιολόγησης, όπως από το ΣΑΤΕ πχ  για τον μηχανολογικό εξοπλισμό εταιριών, για τον οποίο τα χρόνια των καθυστερήσεων του υπουργείο λειτουργούν εις βάρος της παλαιότητας του με αποτέλεσμα αδικίες στις νέες καταταράξεις των πτυχίων σε κατηγορίες κ.α.