Τέλος ταφής: ο λογαριασμός του ΕΔΣΝΑ ανά δήμο, για επιπλέον 34,7 εκατ. ευρώ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Αυξημένο κατά περίπου 30% είναι το συνολικό κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική και αντίστοιχα τα δημοτικά τέλη, που θα πληρώσουν οι δημότες για το 2022, καθώς για πρώτη χρονιά εφαρμόζεται το τέλος ταφής, ενώ με ελάχιστες εξαιρέσεις συνεχίζονται οι σχετικά χαμηλές επιδόσεις των Δήμων στην ανακύκλωση και τα μεγάλα έργα διαχείρισης απορριμμάτων δεν έχουν ολοκληρωθεί.

Για το 2022 η Ενιαία Τιμή Αναφοράς για κάθε τόνο απορριμμάτων καθορίζεται στα 53,16 ευρώ από 53,73 ευρώ ανά τόνο πέρυσι, (μείωση σχεδόν 1%) και στην τιμή αυτή προστίθενται 19,8 ευρώ ανά τόνο του τέλους ταφής. Πράγμα που σημαίνει ότι κάθε τόνος που θα θάβεται θα κοστίζει στον Δήμο 72,96 ευρώ και το κόστος για την ταφή κάθε τόνου απορριμμάτων αυξάνεται κατά περίπου 37%.

Αυτά καθορίζει η νέα τιμολογιακή πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων για το σύνολο των Δήμων της Αττικής, που αποφασίστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΔΣΝΑ. Σύμφωνα με την ίδια απόφαση, ειδικότερα προβλέπεται ότι:

Το συνολικό κόστος που καλούνται να πληρώσουν οι δήμοι της Αττικής στον ΕΔΣΝΑ για το 2022 ανέρχεται σε 127,7 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 93 εκατ. ευρώ αφορούν το κόστος εισφορών και ειδικότερα 50,2 εκατ. ευρώ για τη διαχείριση των αποβλήτων από τον ΕΔΣΝΑ και 42,8 εκατ. ευρώ για αντισταθμιστικά τέλη, που καλούνται να καταβάλουν οι δήμοι ως αποζημίωση στους οχλούμενους από τον ΧΥΤΑ Φυλής δήμους για το έτος 2020, κυρίως στον Δήμο Φυλής, το μερίδιο του οποίου ανέρχεται σε 39,6 εκατ. ευρώ και ακολούθως στους Δήμους Ασπροπύργου, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Περάματος μικρότερα ποσά.

Στα 34,7 εκατ. ευρώ το τέλος ταφής  

Στα 34,7 εκατ. ευρώ υπολογίζεται στην απόφαση του  ΕΔΣΝΑ το επιπλέον κόστος για τους δήμους, από την επιβολή του νέου τέλους ταφής, που θα επιβαρύνει τους δημότες, μέσω των ανταποδοτικών τελών. Σημειώνεται ότι το νέο τέλος ταφής, ανεβάζει το ετήσιο κόστος κατά περίπου 30%  και παράλληλα αποτελεί το 1/4 του συνολικού κόστους της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Το συγκεκριμένο ποσό υπολογίστηκε με βάση τα στοιχεία του 2020 και επιδέχεται αυξομειώσεων καθώς «μετά το πέρας του έτους θα τεθεί σε εκκαθάριση στη βάση πραγματικών στοιχείων».

Όπως αναφέρεται στην εγκεκριμένη εισήγηση του ΕΔΣΝΑ, «η Περιβαλλοντική Εισφορά έτους 2022 που ανήλθε στο ποσό των 34.668.791 € με βάση τα προαναφερθέντα στοιχεία, απολογιστικά πλέον, μετά το πέρας του έτους θα τεθεί σε εκκαθάριση στη βάση πραγματικών στοιχείων, δεδομένου ότι, στην παράγραφο 4 του άρθρου 38 του Ν. 4819/21, αναφέρεται ότι «το τέλος ταφής υπολογίζεται ανά εξάμηνο με βάση τις πραγματικές ποσότητες αποβλήτων που διατέθηκαν στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ)».

Παράλληλα επισημαίνεται ότι, «σύμφωνα με την παράγραφο 2 του εν λόγω άρθρου, το τέλος ταφής για το έτος 2022 ορίζεται σε είκοσι (20) ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά πέντε (5) ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των τριάντα πέντε (35) ευρώ ανά τόνο. Από την 1^η Ιανουαρίου 2026, το τέλος ταφής ορίζεται σε σαράντα πέντε ευρώ (45) ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των πενήντα πέντε (55) ευρώ ανά τόνο από την 1^η Ιανουαρίου 2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη».

ΕΙΣΦΟΡΑ 2022 ΜΕ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΟΣ ΤΑΦΗΣ (ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ 2022)

Αντιδράσεις

Η Κεντρική Ένωση Δήμων (ΚΕΔΕ) έχει ζητήσει αναβολή της επιβολής του τέλους ταφής τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2023, τονίζοντας ότι «με κύρια ευθύνη της κεντρικής διοίκησης» δεν υφίστανται σήμερα τα αναγκαία έργα, που θα ενισχύσουν την ανακύκλωση και θα εκτρέπουν απορρίμματα από τις χωματερές.

Η  Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ), έχει καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση τροποποίησης των ρυθμίσεων του ν. 4819/2021 με σκοπό την άμεση, δίκαιη, αναλογική και αποτελεσματική εφαρμογή του τέλους ταφής, για την ταχύτερη και ασφαλέστερη επίτευξη του στόχου μείωσης του ποσοστού υγειονομικής ταφής και την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Προτείνει ιδιαίτερα την εφαρμογή του τέλους ταφής συνδυαστικά με κίνυητρα ανακύκλωσης, όπως επίσης προσαρμογή του τέλους ταφής, για την χρονική περίοδο από 1η.01.2022 έως και 31.12.2025, σε συνάρτηση με τον βαθμό ωρίμανσης και υλοποίησης των έργων υποδομών διαλογής στην πηγή/επεξεργασίας αποβλήτων και βιοαποβλήτων, επισημαίνοντας ιδιαίτερα ότι:

-«Η κατακόρυφη αύξηση, δε, των ανταποδοτικών τελών, σε συνδυασμό με την υφιστάμενη υγειονομική και οικονομική κρίση και τη ραγδαία άνοδο των τιμών της ενέργειας, δύναται να φαλκιδεύσει τη δικαιολόγηση και αποδοχή από τους πολίτες της αναγκαιότητας και αναλογικότητας του μέτρου και εν τέλει την αποτελεσματική εφαρμογή του». Δείτε εδώ στο ecopress

Η τιμολογιακή πολιτική του ΕΔΣΝΑ

Σε ανακοίνωση του ΕΔΣΝΑ επισημαίνεται ότι για πρώτη φορά η τιμολογιακή πολιτική συνοδεύεται από τη δημοσίευση του ισολογισμού του ΕΔΣΝΑ για το 2020, «γεγονός που ενισχύει την αξιοπιστία και το ρεαλιστικό της αποτύπωμα, αφού βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία όσον αφορά στις ποσότητες αποβλήτων, στο ετήσιο κόστος λειτουργίας του ΕΔΣΝΑ και στο ετήσιο κόστος διαχείρισης».

Επισημαίνεται ότι στόχος της τιμολογιακής πολιτικής είναι η συγκράτηση των δαπανών και του λειτουργικού κόστους στα απολύτως αναγκαία επίπεδα για εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία, χωρίς «εκπτώσεις» στα ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας και προστασίας της δημόσιας υγείας, αλλά και χωρίς εκπτώσεις στα αναγκαία αντισταθμιστικά οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό:

-Μειώνεται το καθαρό μοναδιαίο λειτουργικό κόστους ανά τόνο αποβλήτων, σε σχέση με το 2020.

-Η Ενιαία Τιμή Αναφοράς μειώνεται κατά σχεδόν 1% από τα 53,73 στα 53,16 ευρώ ανά τόνο.

-Η τιμολογιακή πολιτική του ΕΔΣΝΑ δεν αποφασίζεται στη βάση αυθαίρετων κριτηρίων, που υπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά αντίθετα καθορίζεται αυστηρά από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και το άρθρο 237 του Ν. 4555/2018.

Οι εν λόγω διατάξεις δεν αφήνουν περιθώριο παρερμηνείας και υποχρεώνουν όλους τους ΦοΔΣΑ σε ενιαίο τρόπο υπολογισμού των εισφορών των δήμων.

ΕΔΣΝΑ:  Τι σημαίνει η εφαρμογή του τέλους ταφής

Σε εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 38 του Ν. 4819/2021, εφαρμόζεται και στον ΕΔΣΝΑ, όπως και σε όλη τη χώρα, το τέλος ταφής, το οποίο για το έτος 2022 ορίζεται σε 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά πέντε ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο. Από την 1η Ιανουάριου 2026, το τέλος ταφής ορίζεται σε 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο από την 1η Ιανουαρίου 2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη.

Αναφορικά με τα χρήματα από το τέλος ταφής τα οποία πάνε στον ΕΟΑΝ και ο ΕΔΣΝΑ δεν έχει κανένα όφελος από την είσπραξή τους, διευκρινίζεται ότι: Η προφανής και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση από το τέλος ταφής, εφόσον δεν πετύχει η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει να ανασταλεί η επιβολή του ή να μειωθεί το ύψος του μέχρι να ετοιμαστούν οι νέες υποδομές, μπορεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί με δύο τρόπους:

-Πρώτον, ωθώντας όλους τους δήμους σε μια μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη προσπάθεια ανακύκλωσης.

-Δεύτερον, με την αξιοποίηση του εξοπλισμού ανακύκλωσης και συλλογής βιοαποβλήτων που δίνεται στους δήμους από τον ΕΔΣΝΑ και την Περιφέρεια Αττικής, ώστε να διευκολυνθούν οι δήμοι σε αυτή την προσπάθεια με μηδενικό κόστος για τους πολίτες.

Που πάνε τα χρήματα

Αναφορικά με τα ποσά που καταβάλλουν ετησίως οι δήμοι στον ΕΔΣΝΑ περίπου 90 εκ. ευρώ, για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους, σημειώνεται ότι αυτά σήμερα τους επιστρέφονται μέσω της δωρεάν παραχώρησης εξοπλισμού ανακύκλωσης, η αξία του οποίου ξεπερνά τα 200 εκ. ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό ο ΕΔΣΝΑ, με ενέργειες του περιφερειάρχη Γιώργου Πατούλη, έχει εξασφαλίσει την πλήρη χρηματοδότηση της σύμβασης – πλαίσιο για την προμήθεια εξοπλισμού ανακύκλωσης από το ΕΣΠΑ, με προϋπολογισμό άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, και τις επόμενες ημέρες ολοκληρώνονται οι σχετικές διαδικασίες. Επίσης εξασφαλίζεται η πλήρης χρηματοδότηση για τα 80 ειδικά οχήματα συλλογής βιοαποβλήτων, ενώ σύντομα ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για την πλήρη χρηματοδότηση και των άλλων 100 τέτοιων οχημάτων. Ήδη έχουν μοιραστεί τέτοια οχήματα σε 53 δήμους και συνεχίζονται οι διανομές σε εβδομαδιαία βάση.

Αυτός ο απολύτως αναγκαίος εξοπλισμός δίνεται εντελώς δωρεάν, με μηδενική επιβάρυνση δήμων και δημοτών. Οι σχεδόν 30 δήμοι που έχουν σήμερα αναπτύξει συστηματικά προγράμματα συλλογής βιοαποβλήτων, βλέπουν ήδη το περιβαλλοντικό αλλά και το οικονομικό όφελος από αυτήν τη δραστηριότητα.

Τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων

Επιπλέον, επισημαίνει ο ΕΔΣΝΑ ότι το τέλος ταφής θα μειωθεί περαιτέρω ακόμη πιο δραστικά με την κατασκευή και λειτουργία των μεγάλων έργων που έχουν ήδη δημοπρατηθεί (ΣΔΙΤ Κεντρικού Τομέα, ΣΔΙΤ Πειραιά και Μονάδα Επεξεργασίας Γραμματικού) η υλοποίηση των οποίων θα μειώσει το τέλος ταφής κατά τα 2/3 σε επίπεδο Αττικής – και θα μηδενιστεί με την υλοποίηση του συνόλου των έργων του νέου ΠΕΣΔΑ.

Ο ΕΔΣΝΑ υπογραμμίζει τέλος ότι η λύση δεν είναι η “επιδότηση” της κακής συνήθειας να θάβουμε σκουπίδια, αλλά η ανακύκλωση και τα έργα για μια “πράσινη διαχείριση”. Στο πλαίσιο αυτό δίνεται έμφαση στη λειτουργία δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και στις νέες υποδομές. Τέλος, στο ζήτημα αυτό αναμένεται η έκδοση πρακτικού αξιολόγησης για τη Μονάδα Επεξεργασίας Γραμματικού και η προκήρυξη της Β1 φάσης του ανταγωνιστικού διαλόγου για τα δύο ΣΔΙΤ, ενώ υλοποιούνται οι μελέτες ωρίμανσης για τα λοιπά έργα επεξεργασίας και 10 αποκεντρωμένες μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων.