Θαλάσσια χωροταξία σε Κορινθιακό, Ιόνιο και Πατραϊκό: Η θάλασσα έγινε δημόσια «χαβούζα»!  

Μελετητές και ερευνητές στο πιλοτικό πρόγραμμα θαλάσσιας χωροταξίας, για Σλοβενία, Κροατία και Ελλάδα, «Supreme», θέλουν να σχεδιάσουν όρους και όρια, όσον αφορά τη δραστηριότητα σε Κορινθιακό – Πατραϊκό και Ιόνιο. Το πρόγραμμα εξελίχθηκε ταχύτατα σε λιγότερο από μια διετία 12017-2018) κι ενώ ήδη στη Βουλή βρίσκεται το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος για το χωροταξικό της θάλασσας.

Ο ομότιμος καθηγητής Ηλίας Μπεριάτος εξηγεί ότι η πιλοτική εργασία στην συγκεκριμένη περιοχή  έχει στόχο να γίνει μία πιο ολοκληρωμένη διαβούλευση, πάνω σε ήδη διεγνωσμένα προβλήματα ενώ για κάποια από αυτά η θάλασσα εκπέμπει ήδη «SOS».

«Όσοι ασκούν βιοποριστικό επάγγελμα από την εκμετάλλευση θαλάσσιων πόρων, ζωντανών ή ορυκτών, πρέπει να αντιληφθούν ότι, ξεπερνώντας όρια, θα χάσουμε και τον τουρισμό και την αλιεία μας».

Η συνέντευξη

Αναλυτικά η συνέντευξη του Ηλία Μπεριάτου στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» και στον δημοσιογράφο Πάνο Σακελλαρόπουλο έχει ως εξής:

-Ποια είναι η στρατηγική του προγράμματος «Supreme»;

-Προσπαθώντας να δούμε στον θαλάσσιο χώρο Αδριατικής, Ιονίου, Αιγαίου και Λεβαντίνης όλη την Ανατολική Μεσόγειο, εξετάζουμε πώς μπορεί να γίνει σωστά ο σχεδιασμός, ώστε να αποφύγουμε τις συγκρούσεις που προκαλούνται από τις χρήσεις της θάλασσας, να εναρμονιστούν οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, χωρίς συγκρούσεις και αντιφάσεις αλλά και να δούμε το θεσμικό πλαίσιο που η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει με βάση τη σχετική οδηγία της ΕΕ. Το νομοσχέδιο, που βρίσκεται ήδη στη Βουλή, δεν έχει θέμα να ψηφιστεί αλλά το ζητούμενο είναι πώς θα γίνει σωστά η εφαρμογή. Για να εφαρμόσεις χωροταξικό στη θάλασσα, τη στεριά αλλά και οπουδήποτε αλλού, χρειάζεται διαβούλευση με συμμετοχική διαδικασία κοινωνικής διακυβέρνησης, που είναι μια δύσκολη διαδικασία στην Ελλάδα, όπου η συνεργασία δεν είναι το καλύτερό μας…

-Εκτιμάτε ότι μάθαμε να ζούμε επαρκώς στον δημόσιο και αγνοούμε τι γίνεται στον θαλάσσιο χώρο;

-Η άγνοια του θαλάσσιου χώρου είναι μεγαλύτερη από αυτήν της ξηράς και επιπλέον αυτού, η θάλασσα δεν έχει… ατομική ιδιοκτησία, είναι όλη δημόσια! Με χωριστές ζώνες αλλά όλες δημόσιες, είτε στα χωρικά είτε στα διεθνή ύδατα. Υπάρχει και η μεγάλη άγνοια των γεωχωρικών δεδομένων στο βυθό, με τις συγκρούσεις επί της οριοθέτησης των ΑΟΖ, για τις οποίες η χώρα μάς έχει προβλήματα με όμορες χώρες. Στην περίπτωση του Κορινθιακού – Πατραϊκού και το εσωτερικό Ιόνιο, δεν έχουμε θέμα με τις ΑΟΖ αλλά υπάρχουν τα περιβαλλοντικά της θάλασσας. Στο πλαίσιο αυτής της πιλοτικής μελέτης, πρέπει να καθοριστούν βασικές παράμετροι για τη σωστή διαχείριση και όλες τις θεμιτές δραστηριότητες αλλά και απαγορεύσεις για ό,τι δεν μπορεί να συνεχίσει να γίνεται. Πρώτα όμως, πρέπει να δούμε τι θέλουν ξενοδόχοι, αλιείς, ιστιοπλόοι και άλλοι. Ακόμη, να εξετάσουμε περιβάλλον, ποιότητα ζωής και την κατάσταση στο βυθό. Είναι μία επιστημονική σύνθεση που πρέπει να γίνει με συστηματική διαβούλευση με τους φορείς…

-Το γεγονός ότι ο θαλάσσιος χώρος είναι αποκλειστικά δημόσιος έχει ως αποτέλεσμα να συγκεντρώνει τις… ασθένειες της διαχείρισης του κοινόχρηστου χώρου στη στεριά;

-Όπως στην πλατεία, το πεζοδρόμιο και τον δρόμο συνηθίζουμε να πετάμε τα πάντα ως σκουπίδια και να αγωνίζεται ο δήμαρχος να τους κρατά καθαρούς και στοιχειωδώς λειτουργικούς και κόσμιους, έτσι και στη θάλασσα δεν δίνουμε σημασία όπως στην ιδιωτική μας περιουσία. Κανείς δεν νοιάζεται γι’ αυτήν κι όμως είναι χώρος όλων. Πρέπει πρώτα να νοιαστούν οι δημόσιες αρχές της χώρας, οι δήμοι, οι αιρετές περιφέρειες, η αποκεντρωμένη διοίκηση και τα υπουργεία.
Αν δεν γίνει αυτό, δεν υπάρχει περίπτωση να αποκτήσουμε θαλάσσιο χώρο αντάξιο της γενιάς μας και της κοινωνίας μας.

-Ποια η μεθοδολογία στην έρευνα και την πιλοτική εφαρμογή του «Supreme»;

-Πέρα από ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, στόχος είναι να δούμε και τις δυνατότητες του θαλάσσιου συστήματος σε εσωτερικό Ιόνιο, Πατραϊκό – Κορινθιακό, τη φέρουσα ικανότητα και αντοχή του. Δεν μπορούμε να κάνουμε χωροταξικό χωρίς όρους και όρια και πάνω σε αυτά τα όρια θα πρέπει να κινηθούν στο μέλλον όλες οι δραστηριότητές μας. Αν γίνει κατανοητό απ’ όλους, δεν θα μπορέσει η περιοχή να ζήσει αρμονικά με το περιβάλλον.

-Τα έχουμε ξεπεράσει τα όρια και που;

-Όρια έχουν ξεπεραστεί σε κάποιες περιπτώσεις, όπως το πλαστικό. Σε κάποιες άλλες ίσως όχι. Πρέπει να πάμε σε αποκατάσταση οικοσυστημάτων, όπου η επιβάρυνση έχει ξεπεράσει τα όρια, να προσδιορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα ασκείται η δραστηριότητα στην παράκτια ζώνη, σε τουρισμό, αλιεία και γεωργία στην ξηρά που επιδρά στον θαλάσσιο χώρο. Έτσι, θα προλάβουμε να ξεπεραστούν τα όρια και αλλού…

-Ποιο είναι το συμφέρον των επαγγελματιών από τη θέσπιση αυστηρών ορίων;

-Όταν το οικοσύστημα ξεπεράσει τη φέρουσα ικανότητά του, όλοι θα θιγούμε και θα έχουμε βλάβη. Ιδιαίτερα όσοι ασκούν βιοποριστικό επάγγελμα από την εκμετάλλευση θαλάσσιων πόρων, ζωντανών ή ορυκτών, πρέπει να αντιληφθούν ότι ξεπερνώντας τα όρια θα χάσουμε και τον τουρισμό και την αλιεία μας. Έχει συμβεί σε άλλες περιοχές του κόσμου και μπορεί να γίνει κι εδώ αν συνειδητοποιήσουν ότι μία αυτοσυγκράτηση εκ μέρους τους θα οδηγήσει σε ένα διατηρήσιμο οικοσύστημα, αυτό που λέμε βιώσιμη ανάπτυξη.