Θεσσαλία: ανασυγκρότηση και μάχη διάσωσης από πλημμύρες και λειψυδρία

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Το σχέδιο της Περιφέρειας για μια ανθεκτική και ανταγωνιστική Θεσσαλία παρουσίασε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας. Ταυτοχρόνως πήρε θέση για τα έργα των 1,3 δις ευρώ αποκατάστασης ζημιών από την πλημμύρα του Daniel που κόλλησαν σε εργολαβική διελκυστίνδα. Τόνισε ότι είναι εκρηκτικό το πρόβλημα της λειψυδρίας και ζήτησε μεταφορά νερού από τον Αχελώο. Ο Δημήτρης Κουρέτας είπε ακόμη ότι έχει άριστη συνεργασία με την κυβέρνηση και τα υπουργεία και ταυτοχρόνως απάντησε ότι αισθάνεται «καθόλου ασφαλής» στο πλέγμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικής διοίκησης και Δήμων και με τους διατιθέμενους πόρους, για το έργο που έχει να επιτελέσει η Περιφέρεια.

Τα αντιπλημμυρικά έργα που κατασκευάζει η Περιφέρεια για να δημιουργήσει μία ανθεκτική Θεσσαλία, η στήριξη της δημόσιας υγείας και των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, η ενίσχυση της αγροδιατροφής και η σύνδεσή της με τον τουρισμό και τον πολιτισμό, καθώς και η κατασκευή αθλητικών κέντρων σε περιοχές που τα έχουν ανάγκη, αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες της Περιφερειακής Αρχής του Δημήτρη Κουρέτα.

Αυτές οι προτεραιότητες παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου, που παραχώρησε ο Περιφερειάρχης Δημήτρης Κουρέτας, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, με θέμα τον απολογισμό του πρώτου χρόνου της θητείας του και την παρουσίαση του οράματος του για την ανάπτυξη της Θεσσαλίας.

Στη συνέντευξη Τύπου ο κ. Κουρέτας έκανε εκτενή αναφορά στα έργα ύψους 117 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών από την κακοκαιρία «Ντάνιελ». Τα υλοποιηθέντα έργα μετά τον Ντάνιελ σε 432 σημεία παρέμβασης σε όλη τη Θεσσαλία ανέρχονται σε 75 εκατ. ευρώ, ενώ μετά την 1^η Σεπτεμβρίου 2024 τα έργα προς υλοποίηση ανέρχονται σε 42 εκατ. ευρώ. ​

Αναφορικά με τις αποζημιώσεις των επιχειρήσεων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων που επλήγησαν από την κακοκαιρία Daniel, ο Περιφερειάρχης έδωσε τα στοιχεία που υποδεικνύουν ότι το 70% περίπου των αιτούντων, έχει ήδη λάβει τις επιχορηγήσεις. Συγκεκριμένα, υποβλήθηκαν 43.447 αιτήσεις, εκ των οποίων οι αιτήσεις με διαπιστωμένες ζημιές ανέρχονται σε 28.830. Εξ αυτών, οι ​ 19.365 έχουν λάβει ήδη την επιχορήγηση.

Οι απαντήσεις του Περιφερειάρχη για ανοιχτά και κεντρικά θέματα

Απαντώντας σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, μεταξύ άλλων είπε:

-Για τις εννέα συμβάσεις, οδικών και σιδηροδρομικών έργων, συνολικού ύψους 1,35 δισ. ευρώ, τις οποίες το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ανέθεσε σε τέσσερις μεγάλους ομίλους και προκλήθηκε εμπλοκή μετά από ενστάσεις εργοληπτικών φορέων και εταιριών που αποκλειστήκαν ότι: «Η δική μας αντίληψη είναι ότι μπορούμε να το δίνουμε έργα σε τοπικές εταιρείες γιατί πρέπει να ζήσουν και οι άνθρωποι στη Θεσσαλία. Αν ήμουν εγώ αυτός που κάνει το σχεδιασμό,  ένα μέρος μικρό από αυτά τα έργα της τάξης παραδείγματος χάρη των 150 εκατομμυρίων ευρώ θα το έδινα σε τοπικές εταιρείες. Πρόσθεσε ότι «η ένσταση που υποβλήθηκε  στο διαγωνισμό είναι σωστή», σημείωσε ότι «θα πάει πίσω τα έργα» και τόνισε ότι τα έργα μπορούν να γίνουν από μεγάλες εταιρίες αλλά δεν πρέπει να αποκλείονται και η μικρότερης κατηγορίας εργοληπτικής επιχειρήσεις από αντικείμενο που μπορούν να υλοποιήσουν».

-Για τη συνεργασία του με την κυβέρνηση, ο κος Κουρέτας αφού είπε ότι δεν ανήκει σε κανένα κόμμα, σημείωσε ότι: «είναι πάρα πολύ καλή συνεργασία που έχω και με τον πρωθυπουργό και με τους υπουργούς. Δεν μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό. Έάν δεν συνεργαστείς να λύσεις ένα πρόβλημα πως θα γίνει;».

-Για το εάν αισθάνεται ασφαλής στο πλέγμα των αρμοδιοτήτων, όπως αυτές έχουν καθοριστεί μεταξύ κεντρικού κράτους, Περιφέρειας και Δήμων ότι θα γίνουν τα έργα ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας συνολικού ύψους 3 δις ευρώ και ότι η Περιφέρεια δεν θα βρεθεί απολογούμενη για ευθύνες των άλλων επιπέδων της διοίκησης και κακοδαιμονίες του παρελθόντος, ο κος Κουρέτας είπε ότι: «αισθάνομαι καθόλου ασφαλής». Πρόσθεσε ο ίδιος ότι:  «Οι αρμοδιότητες όπως έχουν δοθεί δεν μας καλύπτουν διότι είναι αρμοδιότητες χωρίς λεφτά, άρα διαφωνώ σε αυτό όπως διαφωνούν όλοι οι περιφερειάρχες και η ένωση περιφερειών». Συνέχισε λέγοντας ότι « εάν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα για τα έργα θα έχουμε ένα αποτέλεσμα εάν  δεν τηρηθούν δεν είμαι μάγος για να μπορέσω να τα φτιάξω. Η ευθύνη μου είναι  μέχρι του σημείου που έχω τη δυνατότητα με το μυαλό μου,  τα εργαλεία που διαθέτω και με τους συνεργάτες μου να εντοπίζω το πρόβλημα και να προωθώ τη λύση του». Σε προσωπικό τόνο, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας σχετικά σημείωσε ότι:

– «Όταν πρωτοανέλαβα  έβγαινα στο μπαλκόνι του γραφείου,  έπιανα το κεφάλι μου και έλεγα ότι εδώ δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, όσο περπάτησε ο καιρός και μπήκα καλύτερα στα πράγματα είπα ότι αξίζει η προσπάθεια για να κάνουμε κάτι για τον κόσμο,  διότι όλα τα χρόνια η διοίκηση κοιτούσε σε μια διαφορετική κατεύθυνση και τώρα κοιτάζει σε μία νέα κατεύθυνση, που αξίζει τον κόπο και για αυτό έχω βάλει όλη μου τη ζωή και την έχω αλλάξει,  έκλεισα μια καριέρα 30 ετών, που ήταν πάρα πολύ καλή, δεν μου έλειπε κάτι, και αφιερώθηκα με την ίδια ζέση σε κάτι άλλο που αξίζει τον κόπο να το κάνω».

-Για τα θέματα της διαχείρισης των υδάτων στη Θεσσαλία ο κος Κουρέτας αναφέρθηκε στο θεσμοθετημένο πλαίσιο των λεκανών απορροής και διαχείρισης πλημμυρών το οποίο είπε ότι πρέπει να τηρείται και σχετικά με το θέμα της εκτροπής του Αχελώου πήρε θέση λέγοντας ότι: «πρέπει να υπάρξει μια μεταφορά 250 εκατομμυρίων κυβικών από τον Αχελώο. Από 4.2 τρις εκατομμύρια κυβικών μέτρων νερού που κατεβάζει ο Αχελώος να πάρεις τα 250 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού δηλαδή το 4%  των υδάτων δεν είναι εκτροπή. Είναι μία μικρή μεταφορά νερού, κάτι που είναι επιστημονικά ελεγμένο και αυτό πρέπει να γίνει. Έχουμε κάνει μέτωπο με τους δημάρχους και έχω μπει μπροστά, για να ολοκληρωθούν τα έργα της Συκιάς, η μεταφορά στο φράγμα Μουζακίου που πρέπει να γίνει  για να καλυφθούν οι ανάγκες νερού της Θεσσαλίας. Και αυτός ο σχεδιασμός  πρέπει να ανακοινωθεί σύντομα από την  κυβέρνηση, για να ξέρουμε τι νερό έχουμε και εγώ ως περιφερειάρχης να γνωρίζω τι θα πω στους πολίτες για τα διαθέσιμα αποθέματα νερού».

-Για το θέμα της λειψυδρίας ο Περιφερειάρχης είπε ότι: «είναι αλήθεια ότι είχαμε πρόβλημα και σωθήκαμε διότι στο daniel ανέβηκε η στάθμη της λίμνης Πλαστήρα σε μία μέρα 3 μέτρα. Έτσι σώθηκε η Θεσσαλία φέτος. Αλλιώς δεν θα μπορούσε να ποτίσει τίποτα θα ήταν ε ξερή. Και αν δεν υπάρξουν καινούργια έργα που θα αποθηκεύουν το νερό, τα οποία να προχωρήσουν γρήγορα θα έχουμε πρόβλημα. Δεν αρκεί η λίμνη Πλαστήρα που είναι η μοναδική συλλογή νερού που κατεβαίνει στον κάμπο για άρδευση».

Ερωτηθείς για την παρακαταθήκη που θέλει να αφήσει στη Θεσσαλία, ο Δημήτρης Κουρέτας απάντησε ότι «θέλει να λύσει οριστικά το πρόβλημα της λειψυδρίας, να αποκτήσει ταυτότητα η Θεσσαλία στον πρωτογενή τομέα, τον τουρισμό και τον πολιτισμό, αλλά κυρίως να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στο μοντέλο Δημόσιας Διοίκησης».

Πολιτική Προστασία

Στο επίκεντρο της συνέντευξη βρέθηκε το πρώτο Κέντρο Συντονισμού Πολιτικής Προστασίας (ΚΕΣΥΠΠ), το οποίο δημιουργήθηκε στο κτήριο της Περιφέρειας στη Λάρισα. Το ΚΕΣΥΠΠ λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος σχεδιασμού και διαχείρισης κρίσεων, με στόχο την έγκαιρη πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών.

Σύμφωνα με τον κ. Κουρέτα, το ΚΕΣΥΠΠ αξιοποιεί ένα υπερσύγχρονο Γεωπληροφοριακό Σύστημα Δεδομένων (GIS), το οποίο επιτρέπει την παρακολούθηση μετεωρολογικών δεδομένων και φυσικών φαινομένων σε πραγματικό χρόνο. Το δίκτυο περιλαμβάνει 50 μετεωρολογικούς σταθμούς σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο Αθηνών, 7 σταθμούς μέτρησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας, 14 σημεία μέτρησης της στάθμης των ποταμών και πάνω από 70 κάμερες σε ευαίσθητες περιοχές της Περιφέρειας. Μέσω αυτής της υποδομής επιτυγχάνεται η έγκαιρη προειδοποίηση των πολιτών για επικίνδυνα φαινόμενα.

Τονίστηκε ακόμη η σημασία της συμμετοχής των εθελοντών στις δράσεις Πολιτικής Προστασίας. Η Περιφέρεια έχει αναπτύξει δίκτυο συνεργασιών με εθελοντικές ομάδες, αερολέσχες και ραδιοερασιτέχνες, ενισχύοντας τις δυνατότητες άμεσης κινητοποίησης σε περιπτώσεις πυρκαγιών και άλλων έκτακτων αναγκών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ φέτος καταγράφηκαν περισσότερες πυρκαγιές σε σχέση με πέρυσι, καμία δεν διήρκεσε περισσότερο από 1,5 ώρα (πλην μιας), γεγονός που οφείλεται στον καλύτερο συντονισμό και τη συνέργεια που έχει επιτευχθεί με την Πυροσβεστική Διοίκηση από τότε που ολοκληρώθηκε το σχέδιο μετεγκατάστασής της στο κτήριο της Περιφέρειας. ​

-«Η Περιφέρεια Θεσσαλίας δεσμεύεται να συνεχίσει τις προσπάθειες για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας των πολιτών της, αξιοποιώντας σύγχρονη τεχνολογία και καλλιεργώντας συνεργασίες με φορείς και εθελοντικές ομάδες. Η προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών παραμένει αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Αυτό που θα ήθελα να αφήσω είναι η σφραγίδα της ανθεκτικότητας. Δηλαδή να μπορέσουμε να χτίσουμε όχι μόνο υποδομές αντιπλημμυρικών έργων, αλλά όλη την κουλτούρα της ανθεκτικότητας», υπογράμμισε ο κ. Κουρέτας.

Ερωτηθείς για τις αντοχές της Θεσσαλίας σε έντονα καιρικά φαινόμενα, σημείωσε πως «η αίσθηση της θωράκισης της Θεσσαλίας θα ενισχυθεί εκτός από τα αντιπλημμυρικά έργα που κατασκευάζει η Περιφέρεια (με καθαρισμούς ποταμών, ρεμάτων κ.λπ.) και με τα έργα ορεινής υδρονομίας – αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2026 -, ενώ σχεδιάζεται και η δημιουργία δομημένων πλημμυρικών ζωνών κατά μήκος των ποταμών. ​ ​

Επιπλέον, επισημάνθηκε η συμβολή της Περιφέρειας στην αντιμετώπιση επιζωοτιών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη χαρτογράφηση της εξάπλωσης της πανώλης και της ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Μέσα από στοχευμένες δράσεις, η Περιφέρεια συνέβαλε στην οριοθέτηση των ζωνών επιτήρησης και στην προστασία του ζωικού κεφαλαίου της Θεσσαλίας.

Οι προτεραιότητες για το 2025

Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας μίλησε για τα έργα και τις δράσεις που προγραμματίζονται το 2025, σε υποδομές αλλά και στις βασικές προτεραιότητες της Περιφερειακής Αρχής που είναι η ενίσχυση της δημόσιας υγείας, η στήριξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων με πιο χαρακτηριστικό το πρόγραμμα πρώην ΤΕΒΑ, η Aγροδιατροφή, ο Πολιτισμός και ο Τουρισμός.

-«Η προτεραιότητά μας είναι κυρίως η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και τα Κέντρα Υγείας. Πρόσφατα ανακοινώσαμε έργα 40 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση των υποδομών σε Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, εξοπλίζοντας τις κλινικές με τεχνολογικά μηχανήματα, που δεν έχουν άλλα νοσοκομεία της χώρας συνολικής αξίας 3,8 εκατ. ευρώ για το 2025. Για το 2025 τα κονδύλια που θα αφιερώσουμε στις κοινωνικές δομές και δράσεις ανέρχονται σε 3,5 εκατομμύρια και στη στήριξη της δημόσιας υγείας στα 11,3 εκατομμύρια» σημείωσε ο κ. Κουρέτας.

Ο Περιφερειάρχης μίλησε για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας μέσω της προώθησης των προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ της Θεσσαλίας με στόχο να πιστοποιηθούν 15 νέα προϊόντα. Τα προϊόντα συνδέονται άμεσα με την ιστορία και την παράδοση της περιοχής, ενώ ορισμένα από αυτά όπως τα Μήλα Αγιάς, τα Ακτινίδια Δέλτα Πηνειού, το Αχλάδι Κρυστάλλι Τυρνάβου και τα Κάστανα Μελιβοίας, Αμπελακίων και Ζαγοράς αποτελούν βασικά εξαγώγιμα αγαθά της Θεσσαλίας. Σήμερα το απόγευμα η Περιφέρεια εκθέτει στο Μετρό στο Σύνταγμα τα προϊόντα αυτά, στο πλαίσιο της εξωστρέφειας και της προβολής. Η Περιφέρεια θα συμμετέχει ενεργά σε αντίστοιχα προγράμματα προώθησης αγροδιατροφικών προϊόντων.

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας στηρίζει δυναμικά της πολιτιστικές δράσεις με περισσότερες από 400 εκδηλώσεις πολλές από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν για πρώτη φορά, ενισχύοντας τοπικούς φορείς καλλιτέχνες και συλλόγους, ενώ καθιέρωσε θεσμούς που αναδεικνύουν την ταυτότητα κάθε περιοχής, όπως είναι «Οι μέρες Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο», ο Διεθνής Διαγωνισμός Φωτογραφίας Τ. Τλούπα στη Λάρισα, τα Τσιτσάνεια στα Τρίκαλα, το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου κάτω των 30 ετών, κ.ά.

Στον τουρισμό δημιουργήθηκε η νέα ταυτότητα της Θεσσαλίας και σε σύντομο διάστημα και η νέα ιστοσελίδα, ενώ οι επενδύσεις που προγραμματίζονται θα αφήσουν έντονο το αποτύπωμά τους από τη νέα χρονιά. Επίσης αναμένεται η έκδοση τουριστικού προγράμματος για το παραλιακό μέτωπο Μαγνησίας, ύψους 300.000 ευρώ. ​

Εκτός των έργων υποδομής, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση και στην οδική ασφάλεια της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με την υπογραφή συμβάσεων εντός του 2024 ύψους 12,4 εκατ. ευρώ. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την τοποθέτηση στηθαίων ασφαλείας, κάθετη σήμανση, διαγραμμίσεις οδικών αξόνων και ασφαλτοστρώσεις, ενισχύοντας το δίκτυο οδικής ασφάλειας της περιοχής.

Η Περιφέρεια ποντάρει στην ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για προγράμματα 30 εκατ. ευρώ που «τρέχουν» μέσα από το πρόγραμμα Θεσσαλία 2021-2027.

Τέλος ο Περιφερειάρχης αναφέρθηκε ακόμη στα νέα έργα που έχουν προγραμματιστεί για το 2025, τα οποία περιλαμβάνουν την κατασκευή κλειστών κολυμβητηρίων και γυμναστηρίων σε περιοχές της Θεσσαλίας, την ανέγερση νέων αστυνομικών και πυροσβεστικών κτηρίων, νέου γηροκομείου Λάρισας καθώς και τη βελτίωση των νοσοκομειακών υποδομών. Οι νέες επενδύσεις που ξεπερνούν τα 35 εκατ. ευρώ στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και στην ενίσχυση της ασφάλειας και της δημόσιας υγείας σε όλη την Περιφέρεια.