Πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 18 Ιουνίου 2018 στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ημερίδα για τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), παρουσία φορέων της αυτοδιοίκησης. Συμμετείχαν εκπρόσωποι Περιφερειών, Δήμων και Ενώσεων, καθώς και ο Πρόεδρος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΝ κατά τη διάρκεια της ημερίδας, παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργο Σταθάκη το ευρωπαϊκό πλαίσιο στόχων όπως έχει διαμορφωθεί μετά το τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε., στο Λουξεμβούργο. Αναφορικά με τον στόχο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ο Υπουργός ανακοίνωσε ότι διαμορφώνεται συναίνεση γύρω από το 32% στην τελική κατανάλωση ενέργειας, ενώ στο ίδιο επίπεδο αναμένεται να διαμορφωθεί και ο στόχος της εξοικονόμησης ενέργειας.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος επισήμανε τη σημασία της Κυκλικής Οικονομίας τόσο για το Περιβάλλον όσο και για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και προστιθέμενης αξίας στη χώρα. Επίσης, δήλωσε διαθεσιμότητα για ένα δεύτερο στάδιο διαβούλευσης με τους φορείς της αυτοδιοίκησης.
Ο γ.γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Μιχάλης Βερροιόπουλος και πρόεδρος της Επιτροπής του ΕΣΕΚ, παρουσίασε τους στόχους του ενεργειακού σχεδιασμού καθώς και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα στο πλαίσιο αυτό.
Και από τις τρεις τοποθετήσεις προέκυψε ότι ο οδικός χάρτης για το 2050 σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια οικονομία πρακτικά χωρίς άνθρακα.
Ακολούθησαν παρεμβάσεις των συμμετεχόντων για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που είναι στη διάθεση της τοπικής αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση σχετικών δράσεων και μέτρων. Επίσης, παρουσιάστηκαν καινοτόμες δράσεις, κυρίως στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και της αυτοπαραγωγής, που έχουν υλοποιηθεί σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμων.
Στο πλαίσιο της ημερίδας, συντάχθηκε και δομημένο ερωτηματολόγιο στο οποίο οι φορείς της αυτοδιοίκησης μπορούν να εκφράσουν θέσεις και απόψεις για τον ενεργειακό σχεδιασμό σε περιφερειακό επίπεδο.
Για την πληρέστερη ενημέρωσή σας, επισυνάπτονται σημειώματα με τα βασικά σημεία των ομιλιών του ΥΠΕΝ, Γ. Σταθάκη και του ΑΝ. ΥΠΕΝ, Σ. Φάμελλου.
Ομιλία ΥΠΕΝ, Γ. Σταθάκη στην ημερίδα για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό
Για την πρόοδο των εργασιών του πρόσφατου Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο, ενημέρωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης τους εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης, μιλώντας σήμερα στην ημερίδα με θέμα «Στόχοι και προτάσεις για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό».
Ο Υπουργός επισήμανε ότι εντός των επόμενων ημερών θα οριστικοποιηθούν οι στόχοι της ΕΕ με ορίζοντα το 2030 σε σχέση με το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα και την ενεργειακή απόδοση, που είναι δεσμευτικοί στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Υπό αυτό το πρίσμα, η χώρα μας θα πρέπει να ολοκληρώσει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) μέχρι τον Σεπτέμβριο προκειμένου αυτό να υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από τα Χριστούγεννα.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Σταθάκης, στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών διαφάνηκε η πρόθεση για αυξημένο στόχο, στο 32%, τόσο για το μερίδιο των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση όσο και για την εξοικονόμηση ενέργειας. Πρόκειται για «εξαιρετικά υψηλούς στόχους για τη χώρα μας, καθώς το 32% σε ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση σημαίνει ότι πάνω από το 50% στην ηλεκτροπαραγωγή πρέπει να προέρχεται από ΑΠΕ, ενώ στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας στον οποίο η χώρα μας είναι πολύ πίσω περιλαμβάνει φιλόδοξους στόχους για μεταφορές, κτήρια, βιομηχανία, τουρισμό κ.ά.».
Επίσης, ο Υπουργός στάθηκε ιδιαίτερα στις θέσεις που υποστήριξε η χώρα μας και αφορούν ακόμη δύο σημαντικούς στόχους:
- Την αυτοπαραγωγή, που αποτελεί για την ελληνική κυβέρνηση ένα από τα βασικότερα εργαλεία ενίσχυσης της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Η Ελλάδα είναι το πρώτο κράτος-μέλος της ΕΕ που υιοθέτησε ένα καινοτόμο θεσμικό πλαίσιο για τις ενεργειακές κοινότητες και, στο πλαίσιο αυτό, η πρόταση εξαίρεσης από χρεώσεις της κατανάλωσης ενέργειας από μικρούς αυτοπαραγωγούς κινείται στη σωστή κατεύθυνση.
- Την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας με ευρύ φάσμα μέτρων που θα προστατεύουν τους εισοδηματικά ευάλωτους καταναλωτές. Όπως τόνισε ο κ. Σταθάκης, προς αυτή την κατεύθυνση η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη αναπτύξει πολλά εργαλεία και η Ελλάδα, μαζί με άλλες χώρες του Νότου, ζητούν να υπάρξει ειδική μέριμνα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ειδική μνεία, τόνισε ο κ. Σταθάκης, έγινε στο Συμβούλιο Υπουργών στα νησιά δεδομένου ότι στην ΕΕ υπάρχουν δύο νησιωτικά εθνικά κράτη, η Μάλτα και η Κύπρος για τα οποία θα υπάρξει μια ιδιαίτερη μέριμνα. Στο πλαίσιο αυτό, θα ληφθούν αποφάσεις και για τις χώρες που έχουν πολλά νησιά, με κορυφαία την Ελλάδα, ώστε να υλοποιηθούν φιλόδοξα σχέδια και να επιταχυνθούν οι πρωτοβουλίες που αφορούν τα «έξυπνα» και τα «ενεργειακά» νησιά.
Στη συνέχεια της ομιλίας του, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση έχει από την πλευρά της προχωρήσει στη διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου ώστε να αναπτυχθεί στη χώρα μας ένας μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός, αναφέροντας ενδεικτικά:
- το νέο θεσμικό πλαίσιο που αλλάζει το μηχανισμό στήριξης των ΑΠΕ μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών (διαγωνισμών). Στρατηγικής σημασίας αποτελεί, επίσης, η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ για την ενίσχυση της ασφάλειας Δικαίου.
- τις θεσμικές αλλαγές που περιλαμβάνουν την πλήρη απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου και τη διαμόρφωση ενός καθαρού τοπίου στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται το target model το οποίο εναρμονίζει τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Στο πλαίσιο αυτό, ψηφίστηκε στη Βουλή πριν από λίγο καιρό το Χρηματιστήριο Ενέργειας το οποίο θα ενεργοποιηθεί στην Ελλάδα το 2019.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Σταθάκης ανέφερε ότι έχει κλείσει ο κύκλος των αποκρατικοποιήσεων στον ενεργειακό τομέα (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, κλπ.) διατηρώντας τη βασική θέση της κυβέρνησης οι υποδομές να παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο και το εμπορικό κομμάτι, με συμμετοχή του δημοσίου, να ενταχθεί στους κανόνες της αγοράς μέσα σ΄ ένα καθαρό θεσμικό πλαίσιο.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, ο κ. Σταθάκης αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄ οίκον ΙΙ», για το οποίο εξασφαλίστηκαν πόροι 1 δισ. ευρώ και οι ωφελούμενοι πανελλαδικά έφθασαν τους 55.000. Επιπλέον 25.000 καλύφθηκαν ενδιάμεσα, με αποτέλεσμα συνολικά τα τελευταία τρία χρόνια να έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα περίπου 80.000 νοικοκυριά. Παράλληλα, προχωράει η ενεργειακή αναβάθμιση των δημόσιων κτηρίων με 2 δισ. ευρώ δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Επίσης, σημαντικές πρωτοβουλίες αναμένονται στον τομέα των μεταφορών για τον οποίο, όπως είπε ο κ. Σταθάκης, αρκετές χώρες έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για το κατά πόσο ο στόχος του 14% είναι ρεαλιστικός. Σε κάθε περίπτωση, πολλές χώρες είναι αρκετά πίσω σε αυτόν τον τομέα, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα με κάτι λιγότερο από 1,5%.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Σταθάκης υπογράμμισε ότι «το τοπίο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η χώρα την επόμενη δεκαετία είναι ξεκάθαρο. Δεν έχει άλλες μεγάλες μεταρρυθμίσεις που αναμένονται, ενώ έχει κλείσει η ενότητα των αποκρατικοποιήσεων. Άρα, έχουμε μια βάση και μια αφετηρία πάνω στην οποία ξέρουμε που βρισκόμαστε ώστε να προχωρήσει ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός».
Αν. ΥΠΕΝ, Σ. Φάμελλος: “Η ενέργεια και οι πολιτικές για την κλιματική αλλαγή δημιουργούν νέα μακροπρόθεσμη εργασία”
Στην Ημερίδα με θέμα “Στόχοι και προτάσεις για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό” που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα στο ΥΠΕΝ με τη συμμετοχή εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, τόνισε ότι η ενέργεια και ο ενεργειακός σχεδιασμός αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του αναπτυξιακού σχεδίου της χώρας, με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει υψηλό ενεργειακό κόστος και χαμηλό συντελεστή ενεργειακής απόδοσης, γεγονός που επιβαρύνει όλες τις παραγωγικές και κοινωνικές της λειτουργίες.
Συνεπώς, ο ρόλος της ενέργειας έχει εθνική σημασία, ενώ η σύνδεση της χώρας με τα μεγάλα ενεργειακά δίκτυα και οι συμμαχίες που διαμορφώνει, αλλάζουν τη θέση της Ελλάδας στο διεθνή γεωπολιτικό χάρτη, συμπεριλαμβανομένων και των Βαλκανίων. Ωστόσο, “το κομβικό ζήτημα δεν είναι μόνο η σύνδεση του ενεργειακού σχεδιασμού με την ανάπτυξη, αλλά και η σύνδεση της ανάπτυξης με την εργασία”, επεσήμανε ο Σωκράτης Φάμελλος. “Εάν όλη αυτή η συζήτηση δεν καταλήγει σε προϊόν και εργασία, δεν έχει πλέον σημασία, διότι δεν ανταποκρινόμαστε στην ρητή εντολή του πολίτη που έχει δώσει σε όλους τους αιρετούς όλων των βαθμίδων”, πρόσθεσε.
Επιπλέον, δεν μπορεί να διεξαχθεί καμία σοβαρή συζήτηση σε αυτοδιοικητικό ή κεντρικό επίπεδο η οποία δεν λαμβάνει υπόψη τη σχέση της ενέργειας με την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη. “Πρέπει να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις, στις μεγάλες αλλαγές που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις μεταφορές, τα κτίρια, αλλαγές που θα τροποποιούν πλήρως και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου”.
Και βέβαια ο ενεργειακός σχεδιασμός, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, είναι απόλυτα συνδεδεμένα με την κυκλική οικονομία, όπως με την παραγωγή δευτερογενών καυσίμων, με την αξιοποίηση βιοαερίου από τη βιομάζα που μπορεί να εισαχθεί στο δίκτυο φυσικού αερίου ή στην κίνηση, ή από τη διαχείριση αποβλήτων. “Μας ενδιαφέρει πολύ η επίλυση τέτοιων ζητημάτων ώστε να αναπτυχθεί η οικονομική λειτουργία στα ενεργειακά μέσα, όπως και η πρόσβαση όλων των πολιτών στο αγαθό της ενέργειας και η εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας”, σημείωσε ο Αν. ΥΠΕΝ.
Ως προς τους κλιματικούς στόχους της χώρας χρειάζεται μια νέα κοινωνική συμφωνία προκειμένου η Ελλάδα να επιτύχει μια οικονομία μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και μηδενικών αποβλήτων, που είναι οι στόχοι του 2050. Σε αυτό, ο ρόλος της αυτοδιοίκησης είναι σημαντικός προκειμένου να επιτευχθεί η εξοικονόμηση ενέργειας και στον δημόσιο τομέα. Ο Σωκράτης Φάμελλος έκανε ειδική αναφορά στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για την περιοχή της ευρύτερης περιοχής Πτολεμαϊδας – Αμυνταίου αλλά και της Μεγαλόπολης, λέγοντας ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που δημιουργεί Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης με προϋπολογισμό ύψους 60 εκατ. ευρώ, ήδη από το 2018, το οποίο θα χρηματοδοτήσει πραγματικά έργα με πραγματική εργασία στις περιοχές αυτές.
“Σε τέτοιες περιπτώσεις η αυτοδιοίκηση πρέπει να ετοιμάζει και να προτείνει συγκεκριμένα έργα και δράσεις, να υποδεικνύει τι πρέπει να χρηματοδοτηθεί τοπικά ώστε να μεταβούμε σε ένα παραγωγικό μοντέλο που έχει χαμηλές εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου και μηδενικές εκπομπές αποβλήτων”, ανέφερε.
“Όσο δύσκολο κι αν φαντάζει σε κάποιους η αλλαγή παραγωγικού μοντέλου”, συνέχισε ο Σωκράτης Φάμελλος “τόσο εντυπωσιακό μπορεί να είναι για τους νέους επιστήμονες και τις νέες παραγωγικές δυνάμεις. Από την πλευρά του το ΥΠΕΝ προσπαθεί να δημιουργήσει τοπικούς παραγωγούς και τοπικούς καταναλωτές, μια άλλη νοοτροπία στην παραγωγή και στην κατανάλωση, ειδικά της ενέργειας”.
“Οι πολιτικές μας επιλογές συνδέονται με τις παγκόσμιες συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης”, κατέληξε. “Ως πολίτες οφείλουμε να αλλάξουμε την καθημερινή μας λειτουργία και σε αυτή την αλλαγή ο ρόλος της αυτοδιοίκησης είναι κομβικός”.
