Τι ισχύει για τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων Δημοσίου και ΟΤΑ – Ρεκόρ υπαγωγών δείχνουν τα στοιχεία του ΤΕΕ

Της Μαρίας Λιλιοπούλου/

Πάνω από 11.000 κτίρια του Δημοσίου είναι δηλωμένα ως αυθαίρετα, γεγονός το οποίο καταδεικνύει πως η οικιστική κακοδαιμονία αρκετών δεκαετιών δεν αντικατοπτρίζεται µόνο στις επιλογές των ιδιωτών µε την ανοχή της Πολιτείας αλλά και στις επιλογές της ίδιας της Πολιτείας. Ο αριθμός αυτός, μάλιστα, ενδέχεται να µην αποτυπώνει την πλήρη εικόνα της ταυτότητας των κτιρίων του Δημοσίου, καθώς αφορά µόνο στα αυθαίρετα τα οποία έχουν δηλωθεί προς τακτοποίηση στην πλατφόρμα που λειτουργεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) για τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων κτισμάτων.

Το «ξεκαθάρισµα» των δημοσίων αυθαιρέτων, µάλιστα, αποτέλεσε και µία από τις 20 παρεμβάσεις που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας την περασμένη εβδομάδα, καθώς σημείωσε πως «προχωρά άμεσα η αποστολή των στοιχείων αυθαίρετων κτισμάτων του Δημοσίου, των ΟΤΑ και του ευρύτερου δημόσιου τομέα στην αρμόδια δοµή του υπουργείου Περιβάλλοντος».

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΕ

Σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΤΕΕ, στους νόμους 4178 και 4495 (τον τελευταίο για το δομημένο περιβάλλον) έχουν δηλωθεί, μεταξύ άλλων, μέχρι τώρα:
• 11.038 κτίρια του Δημοσίου, τα οποία αντιστοιχούν σε 6.567.276 τ.µ. κύριων χώρων και 596-985 τ.µ. βοηθητικών χώρων.
•892 ακίνητα που ανήκουν σε ΟΤΑ χωρίς ιδιόχρηση καταλαμβάνουν 234268 τ.µ. κύριων χώρων και 54.731 τ.µ. βοηθητικών χώρων.
Στα αυθαίρετα κτίρια του Δημοσίου ανήκουν από εκπαιδευτικά ιδρύματα κάθε βαθμίδας (σχολεία, πανεπιστήμια κ.λπ.) μέχρι σωφρονιστικά καταστήματα ή επεκτάσεις τους, αλλά και χτίσματα νοσοκομείων.
Είναι χαρακτηριστικό, µάλιστα, ότι αρκετά από τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας είχαν σπεύσει να υποβάλουν δηλώσεις τακτοποίησης ήδη από τον προηγούμενο νόµο προχωρώντας σε σχετικούς διαγωνισμούς, όπως, για παράδειγμα, το Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης.
ΟΙ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ
Να σημειωθεί ότι τα κτίρια του Δημοσίου και των ΟΤΑ µπορεί να έχουν από μικρές έως μεγάλες οικοδομικές και πολεοδομικές αυθαιρεσίες.
Σε αρκετά από τα αυθαίρετα κτίσματα το πρόβλημα βρίσκεται στο αδειοδοτικό καθεστώς, και συγκεκριμένα στην έλλειψη άδειας, γεγονός το οποίο δημιουργεί σειρά ζητημάτων, καθώς κτίρια τα οποία δεν είναι «καθαρά» δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ή να ενταχθούν σε επιδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το ΕΣΠΑ.
Η οικοδομική άδεια, µάλιστα, λείπει σε πολλά από τα κτίρια αυτά και κυρίως στα παλαιότερα, δεδομένου ότι η έκδοση τέτοιων αδειών δεν ήταν υποχρεωτική πριν από το 1983

• Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των χτισμάτων που στερούνται οικοδομικής άδειας συγκαταλέγονται και αρκετά κτίρια πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που βρίσκονται ακόμα και εντός Αττικής.

Τα πολλά και διαφορετικά είδη αυθαιρέτων του Δημοσίου και οι χρήσεις τους, πάντως, αποτυπώνονται και στις διατάξεις που αφορούν στην τακτοποίησή τους και επαναλαμβάνονται και στους δύο τελευταίους νόμους.
Έτσι, στον νόµο 4495 του 2017 ορίζεται ότι κατά παρέκκλιση μπορούν να νομιμοποιηθούν αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης σε κτίρια και εγκαταστάσεις ιδιοκτησίας του Δημοσίου, εφόσον αποδεδειγμένα εκτελέστηκαν ή εγκαταστάθηκαν από αυτό και εξυπηρετούν κοινωφελή σκοπό, κτίρια που στεγάζουν υποδομές Δικαιοσύνης και ανήκουν στο Δημόσιο ή στο Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων ή σε νοµικά πρόσωπα που εποπτεύονται από το υπουργείο Δικαιοσύνης, κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες των νοµικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν στο Δημόσιο και εποπτεύονται από το κράτος και επιχορηγούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό, κτίρια που χρησιμοποιούνται ως σχολεία κάθε βαθμίδας και ως κοινωφελή κτίρια και κτίρια προνοιακών δομών των ΟΤΑ.
Επίσης, μπορούν να «τακτοποιηθούν» κτίρια που ανήκουν σε δηµοτικές επιχειρήσεις στις οποίες το Δημόσιο είναι κύριος του συνόλου ή άνω του 51% του καταβεβλημένου μετοχικού τους κεφαλαίου, κτίρια τα οποία ανήκουν στο Δημόσιο και τα διαχειρίζονται δημόσιες επιχειρήσεις, στις οποίες το Δημόσιο είναι κύριος του συνόλου ή άνω του 51%, αθλητικές εγκαταστάσεις και υποστηρικτικές σε αυτές κτιρίων της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και των ΝΠΔΔ που εποπτεύονται από αυτήν, και κτίρια των ΟΤΑ.

ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΒΟΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΟ
Για τις συγκεκριμένες αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης, µάλιστα, δεν καταβάλλεται παράβολο και ενιαίο ειδικό πρόστιµο, πλην της περίπτωσης των ΟΤΑ όπου καταβάλλεται παράβολο, εξαιρούμενων των περιπτώσεων ιδιόχρησης. Βεβαίως, η υπαγωγή στους νόμους περί τακτοποίησης δεν σημαίνει και την αυτοδίκαιη νομιμοποίηση των κτισμάτων αυτών, διαμηνύουν υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος, συμπληρώνοντας πως τα κτίρια τακτοποιούνται εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
Όσο για την τύχη τους, σε περίπτωση που κριθεί ότι βρίσκονται σε ρέµα ή αναδασωτέα περιοχή µετά από πυρκαγιά, είναι προδιαγεγραμμένη και δεν διαφέρει από αυτήν των κτισμάτων ιδιωτών, οι οποίοι, βάσει των τελευταίων εξαγγελιών, αναμένεται να βρεθούν ενώπιον της μπουλντόζας.

ΔΗΛΩΣΗ

Δύο είναι οι βασικές κατηγορίες αυθαιρέτων του Δημοσίου, σύµφωνα µε τη χωροτάκτη-πολεοδόμο Μάρω Ευαγγελίδου. Στην πρώτη εντάσσονται νοσοκομεία, σχολεία και άλλα κτίρια που δεν έχουν οικοδομική άδεια αλλά διαθέτουν άλλου τύπου εγκρίσεις, εξυπηρετούν κοινωφελείς σκοπούς και θα πρέπει να θεσμοθετηθούν και να ενταχθούν στον πολεοδομικό σχεδιασµό.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά τις περιπτώσεις μίσθωσης ακινήτων του Δημοσίου: «Σε αυτά μετατίθεται στον ενοικιαστή η υποχρέωση απόκτησης όλων των νόµιµων αδειών. Συνήθως πρόκειται για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος» τονίζει η κ. Ευαγγελίδου.

Πηγή: “Έθνος”