Το ΕΣΕΚ στις Βρυξέλλες μετά το «καμπανάκι» της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αντέδρασε άμεσα και έστειλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το  Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), σε συνέχεια και ως άμεση απάντηση στην προειδοποιητική επιστολή, που έλαβε η Αθήνα, από τις Βρυξέλλες  για την μεταφορά της Οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση στο εθνικό δίκαιο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΝ το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το πρώτο εγχείρημα μακρόπνοου ενεργειακού σχεδιασμού στην Ελλάδα, ολοκλήρωσε το κύκλο της διαβούλευσης και στάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο και του χρονοδιαγράμματος που προέβλεπε την υποβολή έως το τέλος Ιανουαρίου.

Η διαβούλευση για το ΕΣΕΚ μεταφέρεται, πλέον, στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε το εθνικό σχέδιο να οριστικοποιηθεί εντός έτους.

Προειδοποιητική επιστολή

Σημειώνεται ότι η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή  έστειλε την περασμένη εβδομάδα  προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα και σε 14 ακόμα χώρες ζητώντας επισήμως την ορθή μεταφορά της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση στο εθνικό τους δίκαιο.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η εν λόγω οδηγία του 2012 θεσπίζει κοινό πλαίσιο μέτρων για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης εντός της ΕΕ, με σκοπό να εξασφαλιστεί η επίτευξη του στόχου της ΕΕ για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20% έως το 2020 και να δρομολογηθούν περαιτέρω βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης και μετά το συγκεκριμένο έτος. Βάσει της οδηγίας, όλες οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να χρησιμοποιούν την ενέργεια πιο αποδοτικά σε κάθε στάδιο της ενεργειακής αλυσίδας, από την παραγωγή έως την τελική κατανάλωση. Τα κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Εάν δεν λάβουν μέτρα εντός αυτών των δύο μηνών, η Επιτροπή μπορεί να στείλει αιτιολογημένη γνώμη στις αρχές των εν λόγω κρατών.

Η ελληνική πλευρά έχει αποσταλεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο σχετικό ερώτημα προς την Κομισιόν με το οποίο ζητούνται διευκρινίσεις για τα τα σημεία στα οποία η χώρα μας δεν είναι συνεπής

Στάλθηκε στις Βρυξέλλες το ΕΣΕΚ

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΝ το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το πρώτο εγχείρημα μακρόπνοου ενεργειακού σχεδιασμού στην Ελλάδα, ολοκλήρωσε το κύκλο της διαβούλευσης και στάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο και του χρονοδιαγράμματος που προέβλεπε την υποβολή έως το τέλος Ιανουαρίου.

Το ΕΣΕΚ αποτελεί το πλαίσιο πολιτικής μέχρι το 2030 και περιγράφει τους εθνικούς στόχους για την ενέργεια και το κλίμα με τους οποίους η χώρα θα συμβάλει στην επίτευξη των αντίστοιχων ευρωπαϊκών στόχων, καθώς και συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής. Το σχέδιο είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο σε σχέση με τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα, οι οποίες συμβαδίζουν και με τη μελέτη της IPCC, της Διακυβερνητικής Διάσκεψης για το κλίμα.

Οι βασικοί άξονες

Οι βασικοί άξονες του ΕΣΕΚ περιλαμβάνουν:

Τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η οποία κατά το έτος 2030 είναι της τάξης του 63% ως προς το 2010 για τους τομείς εντός συστήματος εμπορίας ρύπων – ETS), σημαντικά μεγαλύτερη του στόχου μείωσης τουλάχιστον κατά 43%. Για το non-ETS ​(το σύστημα εκτός εμπορίας) η μείωση προβλέπεται να είναι 31%, με στόχο τη μείωση τουλάχιστον κατά 16%.

Την αναδιάρθρωση του ενεργειακού μίγματος της χώρας μέχρι το 2030, με αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο 32% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Για την επίτευξη του στόχου αυτού το ΕΣΕΚ προδιαγράφει ένα ριζικό μετασχηματισμό του τομέα του ηλεκτρισμού, καθώς οι Α​ΠΕ θα υποκαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα με συμμετοχή πάνω από 55% στην τελική κατανάλωση ηλεκτρισμού. Το ειδικό βάρος του λιγνίτη περιορίζεται σταδιακά, συνεχίζοντας όμως να βοηθά τη μείωση της εξάρτησης της χώρας από εισαγωγές, ενώ το φυσικό αέριο συνεχίζει να αξιοποιείται στον ηλεκτρισμό παρέχοντας μεταξύ άλλων απαραίτητη ευελιξία. Σημαντική προβλέπεται επίσης η αύξηση της διείσδυση του φυσικού αερίου στη θέρμανση, με υπερδιπλασιασμό της χρήσης του στον κτιριακό τομέα.

Την εξοικονόμηση της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 33% σε σχέση με την πρόβλεψη εξέλιξης όπως είχε εκτιμηθεί το 2007, στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών ενεργειακών πολιτικών. Αυτό μεταφράζεται σε κεντρικό στόχο ανακαίνισης και αντικατάστασης του 10% των κτιρίων κατοικίας μέχρι το 2030 με νέα σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Σε ετήσιο επίπεδο στόχος είναι τουλάχιστον 40000 κατοικίες να αναβαθμίζονται ενεργειακά ή και να αντικαθίστανται από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες.

Την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, με ενίσχυση των πολιτικών που υπάρχουν ήδη, ενεργητικό δημόσιο έλεγχο των ενεργειακών υποδομών και φυσικά επιπρόσθετα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζεται η πρόσβαση όλων των πολιτών, ειδικά των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων, στην ενέργεια, όπως στοχευμένες δράσεις για ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών ευάλωτων νοικοκυριών.

Το ΕΣΕΚ επιτυγχάνει τους φιλόδοξους ενεργειακούς και τους περιβαλλοντικούς  στόχους της χώρας για το 2030, προδιαγράφοντας ένα ισχυρό πρόγραμμα επενδύσεων που εκτιμάται ότι θα προσεγγίσουν τα 35 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επέκταση των δημόσιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας στην πλειοψηφία των νησιών που είναι σήμερα μη διασυνδεδεμένα, καθώς και στη βέλτιστη αξιοποίηση  των εγχώριων ενεργειακών πηγών, πρωτίστως μέσω των ΑΠΕ, και τον εξηλεκτρισμό περισσότερων κλάδων της οικονομίας (όπως των μεταφορών και της ψύξης-θέρμανσης κτηρίων).