ecopress
Του Νίκου Ηλιάδη* H Εξοικείωση με την Ερευνητική Διαδικασία με την Εφαρμογή του Maryland Plan στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα. Η ερευνητική διαδικασία στα σχολεία... Το μάθημα τεχνολογίας στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα

Του Νίκου Ηλιάδη*

H Εξοικείωση με την Ερευνητική Διαδικασία με την Εφαρμογή του Maryland Plan στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.

Η ερευνητική διαδικασία στα σχολεία

To Maryland Plan  του Dr Donald Maley που μεταφέρθηκε αρχικά στη ΣΕΛΕΤΕ ( 1979) από τον καθηγητή της σχολής Νίκο Ηλιάδη (μαθητή  του Maley για το διδακτορικό του ) για εκπαίδευση καθηγητών για την τεχνολογική εκπαίδευση και αργότερα με εισήγησή του ως Συμβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου  εισήχθη σε όλα τα σχολεία της χώρας ( 1994 ) ,  περιλαμβάνει μέθοδο ( Research and Experimentation ) για  την εξοικείωση των μαθητών με την διαδικασία της  τεχνολογικής  έρευνας.

Η μέθοδος «έρευνα και πειραματισμός» του Maryland Plan αποτελούσε από το 1996 το αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος της τεχνολογίας για την Α Ενιαίου Γενικού Λυκείου κατά την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση  του Υπουργού Κου Γερ. Αρσένη .

Σύμφωνα με το ΦΕΚ Αριθ. Φύλλου 2406, Τεύχος Δεύτερο, 9 Σεπτεμβρίου 2014, το πρόγραμμα αυτό της μεθόδου “Έρευνα και Πειραματισμός” μεταφέρθηκε στην Γ Γυμνασίου, σε ένα ενιαίο πλαίσιο τεχνολογικής εκπαίδευσης μαζί με τις δραστηριότητες που προβλέπονται  επίσης του Maryland Plan για την τεχνολογική  εκπαίδευση στις Α και Β γυμνασίου.

Το πρόγραμμα Maryland Plan εφαρμόσθηκε και στο Πολυκλαδικό Λύκειο τη δεκαετία του 1980  ως βασικό εκπαιδευτικό στοιχείο ( για 5 διδακτικές ώρες την εβδομάδα )  για τη σύζευξη  Γενικής και Τεχνικής εκπαίδευσης που εξέφραζε ο τύπος αυτός Λυκείου .

Στη μέθοδο «Έρευνα και πειραματισμός» οι μαθητές εφαρμόζουν κατάλληλα σχεδιασμένες ερευνητικές διαδικασίες παράλληλα με την πραγματικότητα, σε τεχνολογικά θέματα της επιλογής τους.

Για την επίλυση των ερευνητικών προβλημάτων που επιλέγουν οι μαθητές,  ενθαρρύνονται να αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό πηγές πληροφόρησης σε τοπικό και ακόμη και διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα και το δυναμικό τους, συζητήσεις με ειδικούς, επισκέψεις σε παραγωγικές μονάδες κλπ.   Με τον τρόπο αυτό η όλη διαδικασία προσαρμόζεται στις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα και την ιδιαιτερότητα του κάθε μαθητή. Δεν κάνουν όλοι το «ίδιο πράγμα με τον ίδιο τρόπο».

Ο κατάλληλος εξοπλισμός του εργαστηρίου συντελεί στην επιτυχία της εφαρμογής της μεθόδου, η μέθοδος όμως μπορεί να εφαρμοστεί και σε εργαστήρια που διαμορφώθηκαν σε κατώτερη οικονομική βάση.

Για να ερευνήσουν το ερευνητικό θέμα που διάλεξαν οι μαθητές θα πρέπει να μεταχειριστούν όργανα τα οποία πολλές φορές κατασκευάζουν οι ίδιοι, να κατασκευάσουν ομοιώματα με τα οποία θα πειραματισθούν (δείγματα), να χρησιμοποιήσουν μηχανήματα για τα πειράματά τους κ.ά.

Οι μαθητές επιλέγουν και χρησιμοποιούν έναν αριθμό εργαλείων, υλικών, και μηχανημάτων, κατά λογικό και ορθολογικό τρόπο, και για έναν συγκεκριμένο σκοπό. Τα πορίσματα και η διαδικασία της έρευνας που εκτελούν οι μαθητές, παρουσιάζονται στο τέλος σε μορφή γραπτής εργασίας, κατά τρόπο παράλληλο με κανονική επιστημονική ανακοίνωση που είναι διαρθρωμένη στα παρακάτω κεφάλαια:

* Τίτλος της έρευνας (title). Ο τίτλος μιας έρευνας θα πρέπει να δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να αντιληφθεί εύκολα το θέμα που διαπραγματεύεται. Ο τίτλος μιας έρευνας είναι εκείνος που καταχωρείται σε καταλόγους (ή καρτέλες βιβλιοθηκών) και μεταβιβάζει στους αναγνώστες μηνύματα σε σχέση με τα θέματα που διαπραγματεύεται.  Ο τίτλος θα πρέπει να είναι σύντομος και ακριβής. Δεν θα πρέπει να περιέχει περισσότερο από 12 με 15 λέξεις. Θα πρέπει να απεικονίζει όλα τα σημεία που διαπραγματεύεται η έρευνα και να περιλαμβάνει όλες τις μεταβλητές που μελετήθηκαν. Ο τίτλος αντικατοπτρίζει τα όρια της έρευνας, εκφράζει δηλαδή τι μελετήθηκε και τι δεν μελετήθηκε στην έρευνα.

Περιγραφή του προβλήματος (Statement of the problem). Στο κεφάλαιο αυτό ο μελετητής – ερευνητής περιγράφει με ακρίβεια τα ερωτήματα στα οποία προσπάθησε να δώσει απάντηση η έρευνα. Αναλυτικά στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει:  Να περιγράφονται τα θέματα που διαπραγματεύεται η μελέτη, να επεξηγούνται τα όρια της μελέτης, όπως προσδιορίζονται στον τίτλο της έρευνας, να προσδιορίζονται και να περιγράφονται οι μεταβλητές του προβλήματος.

Περιγραφή του σκοπού της έρευνας (statement of the purpose). Στο κεφάλαιο αυτό ο ερευνητής αναλύει και εξηγεί τους λόγους (από την πλευρά του ερευνητή) για τους οποίους πραγματοποίησε την έρευνα.

Περιγραφή των κοινωνικών αναγκών που εξυπηρετεί η έρευνα (Statement of the need). Στο κεφάλαιο αυτό ο ερευνητής αναλύει τη χρησιμότητα της έρευνας που πραγματοποίησε, στο κοινωνικό σύνολο. Η ανάλυση αυτή αντικατοπτρίζει τις γνώσεις του μελετητή, καθώς και το μέγεθος της βιβλιογραφίας που χρησιμοποίησε. Στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει ο ερευνητής να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη έρευνα βελτιώνει την υπάρχουσα κατάσταση στον τομέα που αναφέρεται.

Διαμόρφωση της υπόθεσης της έρευνας (Statement of Hypothesis). Η υπόθεση έχει ιδιαίτερη σημασία για μια έρευνα, και αποτελεί τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται όλη η διαδικασία της έρευνας. Με βάση τις γνώσεις του και τη βιβλιογραφία που μελέτησε ο ερευνητής διατυπώνει μια υπόθεση σε σχέση με τη μεταβλητή ή τις μεταβλητές που μελετάει. Ο ερευνητής θα πρέπει στη συνέχεια να εκτελέσει έναν αριθμό πειραμάτων, που τα αποτελέσματά τους θα υποστηρίζουν ή θα απορρίπτουν την αρχική υπόθεση (οπότε θα προκύψουν και ανάλογα συμπεράσματα). Σε επιστημονικές έρευνες απαιτείται στατιστική ανάλυση των πειραματικών αποτελεσμάτων (και ένας ικανοποιητικός αριθμός πειραμάτων) ώστε να θεμελιώνεται μαθηματικά η αποδοχή ή όχι της αρχικής υπόθεσης της έρευνας. Η στατιστική ανάλυση υποστηρίζει ή απορρίπτει την αρχική υπόθεση της έρευνας.

Ανάλυση των παραμέτρων που θεωρήθηκαν ότι δεν επηρεάζουν τα αποτελέσματα της έρευνας (Statement of assumptions). Σε πειράματα πάντοτε υπάρχουν παράμετροι που ίσως επηρεάζουν τα πειραματικά αποτελέσματα, και που θεωρούνται από τον μελετητή σαν αμελητέες. Για παράδειγμα μπορεί να θεωρηθεί ότι οι μεταβολές της θερμοκρασίας του χώρου του εργαστηρίου δεν επηρέασαν τα πειραματικά αποτελέσματα. Οι παράμετροι που θεωρήθηκαν αμελητέες θα πρέπει να καθοριστούν με ακρίβεια από τον μελετητή. Το γεγονός αυτό θα αποτελέσει ένα κριτήριο με ιδιαίτερη βαρύτητα για να κριθεί η αξία των πειραματικών αποτελεσμάτων της έρευνας.

Περιγραφή των ορίων- περιορισμών της έρευνας (Statement of Limitations) . Στο κεφάλαιο αυτό ο ερευνητής αναλύει όλους τους συντελεστές που τείνουν να περιορίσουν την αξιοπιστία της έρευνας . Για παράδειγμα, Ο αριθμός των πειραμάτων. Η αξιοπιστία μιας έρευνας είναι μεγαλύτερη όταν τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει είναι αποτέλεσμα ενός μεγάλου αριθμού πειραμάτων. Δηλαδή ένας περιορισμός σε μια έρευνα μπορεί να είναι ο αριθμός των πειραμάτων που έγιναν, η χρονική διάρκεια της έρευνας. Αν οι παρατηρήσεις (πειράματα) καλύπτουν μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνεται η αξιοπιστία της έρευνας. Ακόμη , ο αριθμός των δειγμάτων που χρησιμοποιήθηκαν.  Η περιγραφή των περιορισμών της έρευνας απεικονίζει το βαθμό στον οποίο ο ερευνητής ήταν ικανός να παρατηρήσει τα πειράματα και να προσδιορίσει τους συντελεστές εκείνους που περιορίζουν την αξιοπιστία των πειραματικών αποτελεσμάτων. Οι περιορισμοί σε μια έρευνα καθορίζουν και το πόσο μπορούν να γενικευτούν τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει.

Περιγραφή της διαδικασίας που ακολούθησε ο ερευνητής ( statement of the process). Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται με λεπτομέρειες η διαδικασία που ακολούθησε ο μελετητής στην έρευνά του. Ο σκοπός είναι να προσφέρει ο ερευνητής στον αναγνώστη μια εικόνα του τρόπου με τον οποίο οργάνωσε τη μελέτη του, πραγματοποίησε τα πειράματά του, ανάλυσε τα πειραματικά αποτελέσματα, και έγραψε τη σχετική έκθεση πάνω στην έρευνα που πραγματοποίησε. Έτσι ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να κρίνει μόνος του, για παράδειγμα αν η έρευνα αναφέρεται πραγματικά στο πρόβλημα που δήλωσε αρχικά ο ερευνητής, αν εξυπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες που δήλωσε ο ερευνητής, αν οι περιορισμοί και οι υποθέσεις που έκανε ο ερευνητής είναι σωστοί, και γενικά μπορεί να κρίνει εύκολα την πιστότητα και την αξιοπιστία της έρευνας.Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί από τον αναγνώστη για να ελέγξει αν καταλήγει στα ίδια αποτελέσματα.

Ορισμοί( definitions) . Στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να δοθούν οι ορισμοί των διαφόρων μεταβλητών που εξετάσθηκαν στην έρευνα για αποφυγή συγχύσεων και παρερμηνειών.

Συμπεράσματα ( conclussions). Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται με ακρίβεια τα αποτελέσματα στα οποία κατέληξε η έρευνα. Συχνά αναγνώστες – ερευνητές, που συγκεντρώνουν στοιχεία για άλλες έρευνες για να βοηθηθούν στο θέμα που μελετούν και αναζητούν βιβλιογραφία, διαβάζουν μόνο τον τίτλο και τα συμπεράσματα (για να καλύψουν σε μικρό χρονικό διάστημα μεγάλο όγκο βιβλιογραφίας. Μετά, και αν καταλήξουν ότι η έρευνα τους ενδιαφέρει ουσιαστικά, αποφασίζουν να τη μελετήσουν σε βάθος και την εξετάζουν στη λεπτομέρειά της. Είναι επιθυμητό λοιπόν το κεφάλαιο αυτό να γράφεται με βάση την πραγματικότητα αυτή και με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια και σαφήνεια. Θα πρέπει δηλαδή, στη  διατύπωση των συμπερασμάτων να μη χρησιμοποιούνται κατά το δυνατόν τεχνικοί όροι ώστε να γίνονται αντιληπτά από τον κοινό άνθρωπο.  Επίσης να συσχετίζονται τα συμπεράσματα με την υπόθεση που έγινε στην αρχή της έρευνας, να αναφέρονται σημεία που δεν διευκρινίσθηκαν με την πραγματοποίηση της έρευνας. Ακόμη να περιλαμβάνονται προτάσεις για συμπληρωματική έρευνα στο μέλλον από άλλους ερευνητές . Βασιζόμενος στα αποτελέσματα της έρευνας, ο ερευνητής θα προτείνει τομείς που θεωρεί ότι πρέπει να διαλευκανθούν στο μέλλον με νέες έρευνες. Είναι σημαντικό να βασίζονται οι προτάσεις αυτές στα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε, και όχι να πηγάζουν από άσχετα θέματα. Επιπλέον οι προτάσεις θα πρέπει να είναι εποικοδομητικές και θα αντικατοπτρίζουν τη θέληση του ερευνητή για βελτιώσεις και πρόοδο στον τομέα με τον οποίο ασχολείται.

Τι είναι η έρευνα και ανάπτυξη ( R & DResearch and Development ):

Η έρευνα και ανάπτυξη  (R&D)  περιλαμβάνει δραστηριότητες που αναλαμβάνουν οι εταιρείες να καινοτομούν και να εισάγουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Είναι συχνά το πρώτο στάδιο της διαδικασίας ανάπτυξης. Ο στόχος είναι συνήθως η εισαγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά , η μείωση του κόστους παραγωγής , η βελτίωση όλων των παραμέτρων της παραγωγικής αλυσίδας .

Πολλές μεγάλες εταιρείες διαθέτουν τμήμα έρευνας και πραγματοποιούν έρευνα εσωτερικά. Παράλληλα αναθέτουν σε πανεπιστήμια ( δημιουργείται ανταγωνισμός μεταξύ των πανεπιστημίων και των καθηγητών τους ) σε συγκεκριμένους καθηγητές που εκτιμούν  ότι διαθέτουν τις προϋποθέσεις, την πραγματοποίηση ερευνών για λογαριασμό τους , τις οποίες και χρηματοδοτούν.

Οι καθηγητές επιλέγουν μεταπτυχιακούς φοιτητές με τους οποίους τις πραγματοποιούν υπό την εποπτεία τους.  Έτσι κερδίζουν όλοι. Η εταιρεία  κερδίζει κάνοντας ποιοτική έρευνα φθηνότερα. Το πανεπιστήμιο που έχει πρόσθετα έσοδα , σύνδεση με την αγορά εργασίας νέους σύγχρονους εξοπλισμούς στα εργαστήρια και φήμη, με αποτέλεσμα να επιδιώκουν περισσότεροι φοιτητές να εκπαιδευθούν σ’ αυτό ,   να έχουν  περισσότερα δίδακτρα κλπ. Ο καθηγητής που επιβλέπει την έρευνα δημιουργώντας φήμη στην αγορά, και έχοντας πρόσθετες αμοιβές. Ο μεταπτυχιακός φοιτητής που εκτελεί την έρευνα αφού η εταιρεία καλύπτει τα δίδακτρα σπουδών του και έχει και αμοιβή  ( υποτροφία που πληρώνει η εταιρεία ) που καλύπτει τη διαβίωσή του , ενώ η έρευνα που εκτελεί χρησιμοποιείται για  το μεταπτυχιακό του δίπλωμα ( Master ή  Ph.D ), και δημιουργεί προφανώς και προσωπική διασύνδεση με την αγορά εργασίας για εύκολη και με προοπτικές επαγγελματική αποκατάσταση.  To πανεπιστήμιο που παράγει σύγχρονη γνώση και τη διαχέει στους φοιτητές του . Ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο του οποίου το επίπεδο βελτιώνεται .

Η έρευνα και ανάπτυξη ( R & D  )  δίνει τη δυνατότητα σε μια εταιρεία να παραμείνει μπροστά από τους  ανταγωνιστές της. Ο εταιρείες στους ημιαγωγούς  και οι εταιρείες τεχνολογίας ξοδεύουν συνήθως τα περισσότερα στην έρευνα.

Χωρίς πρόγραμμα Ε & Α, μια εταιρεία μπορεί να μην επιβιώσει μόνη της και ίσως χρειαστεί να βασιστεί σε άλλους τρόπους καινοτομίας, όπως η συμμετοχή σε συγχωνεύσεις και εξαγορές  ή συνεργασίες.

Η έρευνα ή / και η ανάπτυξη συνήθως δεν πραγματοποιείται με την προσδοκία άμεσου κέρδους. Αντ ‘αυτού, αναμένεται να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη κερδοφορία μιας εταιρείας. Η Ε & Α μπορεί να οδηγήσει σε διπλώματα ευρεσιτεχνίας, πνευματικά δικαιώματα και εμπορικά σήματα καθώς γίνονται ανακαλύψεις και δημιουργούνται προϊόντα.

Οι εταιρείες που ιδρύουν και απασχολούν ολόκληρα τμήματα έρευνας δεσμεύουν σημαντικά κεφάλαια για την προσπάθεια. Πρέπει να εκτιμήσουν την προσαρμοσμένη στον κίνδυνο απόδοση των δαπανών η οποία αναπόφευκτα συνεπάγεται κίνδυνο κεφαλαίου ,  επειδή δεν υπάρχει άμεση απόδοση και η απόδοση της επένδυσης είναι αβέβαιη. Καθώς περισσότερα χρήματα επενδύονται στην έρευνα , το επίπεδο του κεφαλαιουχικού κινδύνου αυξάνεται. Άλλες εταιρείες μπορούν να επιλέξουν να αναθέσουν σε εξωτερικούς συνεργάτες την έρευνα  για διάφορους λόγους, όπως το μέγεθος και το κόστος.

Πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μπορεί να επιλέξουν να αναθέσουν σε τρίτους τις προσπάθειές τους για έρευνα, επειδή δεν έχουν το κατάλληλο προσωπικό για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Οι τιμές των προϊόντων προφανώς δεν μπορεί να μειώνονται με κυβερνητικές αποφάσεις .Απαιτείται γνώση, προσπάθεια, επινοήσεις με στόχο καλύτερες και αποτελεσματικότερες λύσεις .

Για να είναι ανταγωνιστικές οι εταιρείες, να παράγουν με μικρότερο κόστος και να διαθέτουν καλύτερα προϊόντα σε καλύτερες / ανταγωνιστικές τιμές , με λιγότερο κόστος συντήρησης, μεγαλύτερη διάρκεια ζωής κλπ ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια σε έρευνα για πιο περιζήτητα προϊόντα.

Αναφέρονται στη βιβλιογραφία παραδείγματα ενδεικτικά ότι για το έτος 2018 , η  Amazon ξόδεψε  $22.6 δισεκατομμύρια δολάρια , η Samsung  $15.3 δισεκατομμύρια δολάρια, η Microsoft: $12.3 δισεκατομμύρια δολάρια κλπ.

Ένα μοντέλο Έρευνας και Ανάπτυξης ( Research and Development ) είναι ένα τμήμα της επιχείρησης που στελεχώνεται κυρίως από μηχανικούς που αναπτύσσουν νέα προϊόντα – μια εργασία που συνήθως περιλαμβάνει εκτεταμένη έρευνα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος στόχος ή εφαρμογή με αυτό το μοντέλο. Αντ ‘αυτού, η έρευνα γίνεται για χάρη της έρευνας.

Το δεύτερο μοντέλο περιλαμβάνει ένα τμήμα αποτελούμενο από βιομηχανικούς επιστήμονες ή ερευνητές,  οι οποίοι έχουν επιφορτιστεί με την εφαρμοσμένη έρευνα σε τεχνικούς, επιστημονικούς ή βιομηχανικούς τομείς. Αυτό το μοντέλο διευκολύνει την ανάπτυξη μελλοντικών προϊόντων ή τη βελτίωση των τρεχόντων προϊόντων ή / και των διαδικασιών λειτουργίας.

Υπάρχουν επίσης εκκολαπτήρια επιχειρήσεων και επιταχυντές, όπου οι εταιρείες επενδύουν σε νεοσύστατες επιχειρήσεις και παρέχουν χρηματοδοτική βοήθεια και καθοδήγηση στους επιχειρηματίες με την ελπίδα ότι προκύψουν  νέες καινοτομίες θα μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους.

Επίσης, και οι συνεργασίες είναι  μορφές Έρευνας και Ανάπτυξης καθώς οι εταιρείες ενώνουν δυνάμεις για να επωφεληθούν από τις θεσμικές γνώσεις και ταλέντα άλλων εταιρειών.

Η Έρευνα Στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Βιομηχανία της ΕΕ παρέχει 1 στις 5 θέσεις εργασίας, και πραγματοποιεί τα δύο τρίτα των επενδύσεων έρευνας και ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα. Παράγει το 80% των εξαγωγών της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει την έρευνα και την καινοτομία για να επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της βιομηχανίας, να επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και να εξασφαλίσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ σε βασικές τεχνολογίες.

Οι στόχοι περιλαμβάνουν εξασφάλιση ηγεσίας σε βασικές τεχνολογίες φέρνοντας ερευνητικά αποτελέσματα από το  εργαστήριο στην αγορά, αναπτύσσοντας λύσεις έρευνας και καινοτομίας που συγκεντρώνουν τελικούς χρήστες, επιστήμονες, καινοτόμους, επιχειρήσεις, εκπαιδευτικούς και την κοινωνία των πολιτών, αξιοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων μέσω δημόσιας χρηματοδότησης , επαναπροσδιορισμό και αναβάθμιση του υπάρχοντος εργατικού δυναμικού.

Η Πολιτική  της ΕΕ επικεντρώνεται :

Στην τεχνητή νοημοσύνη

Η καλά συντονισμένη χρήση της  Τεχνητής νοημοσύνης (AI)  μπορεί να επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην κοινωνία. Μπορεί να μας βοηθήσει να επιτύχουμε στόχους για το κλίμα και την αειφορία και να επιφέρουμε καινοτομίες υψηλής επίδρασης στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, τις μεταφορές, τη βιομηχανία και πολλούς άλλους τομείς.

Οι άνθρωποι αναμένουν ότι η επιστήμη θα είναι η κινητήρια δύναμη που θα υποστηρίξει τη μετάβαση προς μια πιο πράσινη και δικαιότερη κοινωνία.

Τι σκοπεύει να κάνει αυτή η πολιτική:

Στόχος της  είναι να αυξήσει τον αντίκτυπο των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία. Η πολιτική περιλαμβάνει όλους τους παράγοντες και έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα, τα αποτελέσματα της έρευνας και η καινοτομία μετατρέπονται σε βιώσιμα προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες που φέρνουν οικονομική αξία και ωφελούν την κοινωνία. Η δράση επικεντρώνεται σε έξι κύρια κανάλια.

Κοινή έρευνα και κινητικότητα μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και βιομηχανίας

Η συνεργασία μεταξύ βιομηχανίας και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων βοηθά τις ακαδημαϊκές γνώσεις και τα αποτελέσματα να ρέουν στη βιομηχανία. Παρομοίως  δίνει στους ερευνητές την ευκαιρία να αυξήσουν τις δεξιότητές τους και να αποκτήσουν καλύτερη γνώση των αναγκών της βιομηχανίας.

Για να παραμείνουν ελκυστικοί εταίροι σε παγκόσμιο πλαίσιο, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ιδρύματα της ΕΕ πρέπει να διευκολύνουν και να βελτιώσουν την αλληλεπίδραση με τη βιομηχανία.

Οι συμβατικές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα  ευθυγραμμίζουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για να επιταχύνουν τη διαδικασία «από το εργαστήριο στην πράξη ».

Υποτροφίες-δράσεις υποστηρίζουν την κινητικότητα και κοινά ερευνητικά προγράμματα.

Οι ενδιάμεσοι οργανισμοί – όπως γραφεία μεταφοράς γνώσης, γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας, θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων και επιστημονικά πάρκα – βοηθούν τους ερευνητές και τους καινοτόμους να εμπορευματοποιήσουν τις λύσεις, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.

Η Επιτροπή δεσμεύτηκε «να εμπλέξει τις τοπικές κοινότητες στην προσπάθεια για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, σε πρωτοβουλίες που επιδιώκουν να συνδυάσουν την κοινωνία και τις τεχνολογίες  ώθησης».

Τα πρότυπα διαδραματίζουν επίσης ρόλο στην εκμετάλλευση της απορρόφησης της γνώσης, βοηθώντας νέα προϊόντα να φτάσουν στην αγορά.

Τα πρότυπα καλής ποιότητας που βασίζονται σε ισχυρά ερευνητικά αποτελέσματα ενισχύουν τη συμβατότητα και τη διαλειτουργικότητα των αποτελεσμάτων του έργου. Τα πρότυπα συμβάλλουν επίσης στην προώθηση καινοτόμων προϊόντων, επειδή αποτελούν εγγύηση ποιότητας και χτίζουν εμπιστοσύνη μεταξύ των καταναλωτών.

Τα πρότυπα είναι καθοριστικά για την αποφυγή της επανάληψης της έρευνας, καθώς κωδικοποιούν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και προωθούν τη χρήση αναγνωρισμένων μεθοδολογιών, διαδικασιών ή ορολογίας.

Αποτελέσματα ερευνών  όπως μελέτες, δεδομένα, μοντέλα, πειράματα , ωφελούν σε μεγάλο βαθμό τη χάραξη πολιτικής βάσει πληροφοριών. Μπορούν να βοηθήσουν τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και τις πιθανές επιπτώσεις των αποφάσεων που μπορούν να λάβουν.

Οι επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες και η καινοτομία διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στη νέα βιομηχανική στρατηγική.

Η βιομηχανική στρατηγική αντιμετωπίζει τις διπλές προκλήσεις των πράσινων και ψηφιακών μετασχηματισμών.

Υπογραμμίζει τη σημασία της έρευνας και της καινοτομίας στην παροχή της τεχνολογικής βάσης για τη μετατροπή και την ενίσχυση βιομηχανικών αλυσίδων αξίας, συμβάλλοντας στη μετατροπή της βιωσιμότητας και των ψηφιακών προκλήσεων σε επιχειρηματικές ευκαιρίες.

Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, θα είναι καθοριστικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες διατηρούν την παγκόσμια τεχνολογική ηγεσία τους.

Απαιτείται σύνδεση του σύγχρονου σχολείου με την πραγματική ζωή και τις επιχειρήσεις , με προσανατολισμό το μέλλον.

Σε μια ομιλία του ο Donald Maley  το πρόγραμμα του οποίου μεταφέρθηκε και εφαρμόζεται στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα για δεκαετίες , Καθηγητής και Επικεφαλής του Τμήματος Βιομηχανικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ ,  στην Αμερικανική Ένωση Βιομηχανικών Τεχνών στο Louisvil’e, Κεντάκι, 9 Απριλίου 1970 , δήλωσε :

«…Δεν αντέχουμε πλέον το είδος της μορφοποιημένης παραδοσιακής εκπαίδευσης που οδηγεί το παιδί στο μέλλον με το βλέμμα του στραμμένο σταθερά στο παρελθόν. Κάπως πρέπει να πείσουμε τους θαμώνες μας ότι είναι πιο σημαντικό να βοηθήσουμε το παιδί να σκεφτεί τον επόμενο πολιτισμό παρά να του ζητήσουμε  να θυμάται τα γεγονότα του τελευταίου».

Ακόμη :

Η πρόταση σε αυτή τη συζήτηση προκύπτει από μια σειρά ανησυχιών, τις οποίες θα παρουσιάσω ως ερωτήσεις.

1.  Ποιος είναι ο ρόλος των Βιομηχανικών Τεχνών και της τεχνολογικής εκπαίδευσης στο Λύκειο καθώς ο άνθρωπος μεταβαίνει στον Εικοστό πρώτο αιώνα;

2. Ποιος είναι ο ρόλος των Βιομηχανικών Τεχνών και της τεχνολογικής εκπαίδευσης σε μια μεταβιομηχανική κοινωνία;

3. Πού μπορούμε να δώσουμε καλύτερα την έμφαση μας σε έναν τομέα του προγράμματος σπουδών που είναι αφιερωμένος στη μελέτη της βιομηχανίας και της τεχνολογίας;

4. Πώς και πού μπορεί ένα πρόγραμμα σε επίπεδο  Λυκείου  να δημιουργήσει συνάφεια με τους μαθητές και τον κόσμο γύρω τους;

5. Από μια καθαρά εκπαιδευτική διαδικασία, πού μπορεί η Βιομηχανική Τέχνη (ή κάποιος άλλος κατάλληλος τίτλος) να δώσει τη μεγάλη της έμφαση όταν ασχολείται με μαθητές που θα ζήσουν τη ζωή τους στον δυναμικό, διαρκώς μεταβαλλόμενο, περίπλοκο και κάπως άγνωστο κόσμο του αύριο;

Το πρόγραμμα που σχεδιάστηκε για το Λύκειο είναι μια προσπάθεια να μετακινηθεί το σχολείο από την παραδοσιακή του έμφαση στην παθητική ενασχόληση με το παρελθόν σε έναν επιθετικό ενθουσιασμό και ενεργητική συνάντηση με το μέλλον.
Ο χρόνος και η ανάγκη για δράση σε αυτόν τον τομέα φάνηκε να έχει καθυστερήσει πολύ.

Η μεγαλύτερη ανάγκη του κόσμου είναι «η όρεξη για το μέλλον». Όλες οι υγιείς κοινωνίες είναι έτοιμες να θυσιάσουν την υπαρξιακή στιγμή για το μέλλον των παιδιών τους και για τα παιδιά μετά από αυτά. Η αίσθηση του μέλλοντος βρίσκεται πίσω από όλες τις καλές πολιτικές. Αν δεν την  έχουμε, δεν μπορούμε να δώσουμε τίποτα ούτε σοφό ούτε αξιοπρεπές στον κόσμο».

Η όρεξη για το μέλλον ξεχωρίζει ως βασικό χαρακτηριστικό του προγράμματος που θα ήθελα να συζητήσω  μαζί σας στον υπόλοιπο χρόνο.

Η ανάπτυξη του προγράμματος του Λυκείου, όπως προβάλλεται σε αυτή τη συζήτηση, προέκυψε από μια συγκροτημένη  προσπάθεια σε μια περίοδο πολλών ετών. Η τελική φάση της μελέτης περιελάμβανε έναν αριθμό εξαιρετικών μεταπτυχιακών φοιτητών που οργανώθηκαν ως ομάδα συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων. Τα κύρια θέματα που μελετήθηκαν από αυτή την ομάδα ήταν τα ακόλουθα:

-Η φύση της κοινωνίας στα επόμενα 30 χρόνια

-Τάσεις Προγράμματος Σπουδών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

-Η φύση του μαθητή Λυκείου

-Κοινωνικο-Ψυχολογικές θεωρίες που κυβερνούν τη συμπεριφορά του ανθρώπου.

Οι βασικές έννοιες που βασίζονται στην κατεύθυνση του προγράμματος είναι οι εξής:

1.Οι μαθητές του σήμερα θα ζήσουν τη ζωή τους στο μέλλον, επομένως η έμφαση δόθηκε σε ένα πρόγραμμα με στόχο την εκπαίδευση για το μέλλον.

Η ιδέα ενός προγράμματος προσανατολισμένου στο μέλλον στο Λύκειο ενισχύεται από την επίγνωση της επιτάχυνσης της τεχνολογικής καινοτομίας. Ο χρόνος μεταξύ της εφεύρεσης και της ευρείας εφαρμογής αυτής της εφεύρεσης μπορεί να χρειάστηκε εκατό χρόνια σε προηγούμενες κοινωνίες. Για παράδειγμα, χρειάστηκαν 112 χρόνια για τη φωτογραφία (1727-1839). Σήμερα η χρονική καθυστέρηση έχει μειωθεί σημαντικά για πολλές σημαντικές και εκτεταμένες καινοτομίες. Χρειάστηκαν μόλις πέντε χρόνια (1948-1953) από την εφεύρεση μέχρι την ευρεία εφαρμογή του τρανζίστορ. Το ολοκληρωμένο κύκλωμα κράτησε μόνο τρία χρόνια (1958-1961).
Η σημασία αυτής της επιτάχυνσης της τεχνολογικής καινοτομίας είναι ο πολύ μειωμένος χρόνος παράδοσης που επιτρέπεται στην κοινωνία να προσαρμοστεί.

Εδώ βρίσκεται η αιτία πολλών κοινωνικών και συναισθηματικών προβλημάτων που σχετίζονται με μια δυναμική περίοδο  όπως η δική μας. Αυτή η αυξημένη επιτάχυνση της τεχνολογικής καινοτομίας έχει επίσης μια βαθιά επίδραση στα φαινόμενα της απαξίωσης που εμφανίζεται ως ένα κοινό ζήτημα στο σύγχρονο σχολιασμό.
Η εκπαίδευση και τα προϊόντα της εκπαίδευσης σε μια δυναμική εποχή, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι θύματα λόγω του ρυθμού τεχνολογικού κύκλου εργασιών ή καινοτομίας. Αυτή η εκπαίδευση που εστιάζει στο σήμερα (σε αυτήν ή τις επόμενες δεκαετίες) προετοιμάζει πραγματικά τους ανθρώπους για το χθες.

Το μέλλον των επικοινωνιών, των μεταφορών, της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κ.λπ., βρίσκεται ήδη στα σχέδια ή σε πιλοτικά πειραματικά μοντέλα. Η ανάπτυξη στους ανθρώπους της ικανότητας πρόβλεψης, προσαρμογής και λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων σε μια δυναμική και επιταχυνόμενη κοινωνία δεν μπορεί να αφεθεί σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εστιάζει στο παρελθόν.

2.Η τεχνολογία θα διαδραματίσει αυξανόμενο ρόλο στην επίλυση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων.
Τα προβλήματα που σχετίζονται με έναν παγκόσμιο πληθυσμό που θα διπλασιαστεί τα επόμενα τριάντα χρόνια θα επικεντρωθούν εν μέρει στα πολύ διευρυμένα και βελτιωμένα συστήματα για την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας για νερό, αέρα, μεταφορές, επικοινωνία, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στέγαση και άλλα στοιχεία ενός συμβατού περιβάλλοντος.

3.Μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και μια ανάλυση των δεδομένων σε προηγούμενες μελέτες μας υποστήριξαν την ακόλουθη λίστα ως μείζονα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και λειτουργικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος στο άμεσο και μεταγενέστερο μέλλον.

-Ρύπανση (αέρας, νερό, θόρυβος κ.λπ.)

-Συντήρηση (φυσικοί πόροι)

-Στέγαση και Αστική Ανάπτυξη

-Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

-Παροχή νερού

-Διαδικασίες Παραγωγής

-Μεταφορές

-Επικοινωνίες

-Εκμετάλλευση φυσικών πόρων

-Απόρριψη σκουπιδιών, απορριμμάτων,

Καθένα από αυτά τα πιεστικά προβλήματα έχει αναγνωριστεί ως σημαντικός τομέας για μελέτη στο εργαστήριο Βιομηχανικών Τεχνών του Λυκείου.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΔΙΚΑ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΜΙΑ ΜΟΡΦΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΟΥ ΔΙΕΡΕΥΝΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΛΥΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ . Η σημασία αυτής της έμφασης στο τι μπορεί να κάνει η τεχνολογία για την ανθρωπότητα. Η επίλυση μεγάλων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και λειτουργικών προβλημάτων παίρνει πολλές διαστάσεις ως έγκυρη εκπαιδευτική πρακτική .

«Πρέπει να αγωνιστούμε με κάθε βιασύνη για να αναθρέψουμε μια γενιά ικανή να ζήσει και να κατευθύνει προς τους ανθρώπινους στόχους όλους τους πόρους της επιστήμης και της τεχνολογίας».

«Ο ισχυρισμός ότι άτομα που αγνοούν την τεχνολογία μπορούν να λειτουργήσουν σε μια δημοκρατία με οποιοδήποτε αντίκτυπο όταν η κοινωνία είναι τεχνολογική είναι αμφίβολη. Η κατανόηση δεν είναι προϋπόθεση ελέγχου, είναι έλεγχος.

Η παραπάνω δήλωση οδηγεί άμεσα σε έναν από τους κύριους στόχους του νέου προγράμματος για το Λύκειο. Αυτός ο στόχος είναι να παρέχει μια μορφή εκπαίδευσης που θα επιχειρήσει να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της τεχνολογικής ελίτ και των μεγάλων μαζών του πληθυσμού που πρέπει να ζήσουν και να λάβουν αποφάσεις σχετικά με τις χρήσεις της τεχνολογίας στη διαμόρφωση του μέλλοντος του ανθρώπου.

Η τεχνολογική άγνοια εκ μέρους ενός μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκαταστροφή, αναποτελεσματικότητα ή αποφάσεις μιας τεχνοκρατικής ελίτ. Ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό Science and Technology με τίτλο «Managing Technology» συζήτησε το θέμα του σχεδιασμού για την αλλαγή από τους «τεχνικούς άνδρες».

“Οι τεχνικοί είναι πιθανό να ανησυχούν όλο και περισσότερο για το μέλλον με τον δικό τους τρόπο. Καθώς προχωράμε σε αυτό που ονομάζεται “μεταβιομηχανική κοινωνία”, η επιστήμη και η τεχνολογία είναι βέβαιο ότι θα βρίσκονται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο της αλλαγής και θα ανησυχούν περισσότερο. με τον σχεδιασμό της αλλαγής».

Η πρόκληση είναι να περάσουμε στην επικρατούσα τάση της εκπαίδευσης, να προχωρήσουμε στα βαθιά και ευρεία κανάλια εμπλοκής  του σχολείου και της κοινωνίας.

*Νίκος Ηλιάδης, Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π. ,M.Sc. ( Structural Engineering , Concordia University Montreal Canada ) , Ph.D.( University of Maryland USA, – Technology and Vocational Education ), τ. Ειδ.Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ , τ. εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες ( Μ.Ε.Α. ) τ. Διοικητής ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ , τ. μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Παιδαγωγικών Ινστιτούτων της Ευρώπης (http://www.cidree.org/), τ. εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στο Δ.Σ. του CEDEFOP (https://www.cedefop.europa.eu/ ) του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση , Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

ΚΛΗΡΩΣΗ ΜΕ ΔΩΡΟ

Εγγραφείτε στο Newsletter και εξασφαλείστε την συμμετοχή σας