Του Παναγιώτη Ράγγου* Οικονομολόγος
Δυστυχώς μικρό παραμένει το ενδιαφέρον από τους φορολογούμενους για να ενταχθούν ξανά σε προγράμματα αποπληρωμής χρεών. Έληξε τέλος Απριλίου η προθεσμία για τις ρυθμίσεις που έχουν χαθεί και μόλις το 3% των οφειλετών έχει υποβάλει αίτηση, µε αποτέλεσμα πάνω στο τραπέζι να υπάρχει και το σενάριο της παράτασης. Τι συμβαίνει στον ΕΦΚΑ. Τα σενάρια για το συνταξιοδοτικό.
Σύμφωνα µε τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε σύνολο 232.000 ρυθμίσεων που βρίσκονται στα όρια και κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν «κόκκινες», μόλις 7.500 έχουν «ξαναζωντανέψει», µε τους περισσότερους φορολογούμενους να έχουν γυρίσει την πλάτη αδυνατώντας να πληρώσουν όλο το ποσό από τις εκπρόθεσμες δόσεις, που είναι προϋπόθεση για την αναβίωση.
Τι συμβαίνει στον ΕΦΚΑ
Την ώρα που ο νέος προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ προβλέπει για το 2024 πλεόνασμα ύψους 863,8 εκατ. ευρώ, αρκετοί ασφαλισμένοι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους προς το ταμείο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν το 90% των μη μισθωτών επιλέγει την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, η οποία αποτελεί και την πιο οικονομική. Από τα στοιχεία του υπερταμείου ασφάλισης προκύπτει ότι από τους 1.189.882 μη μισθωτούς ασφαλισμένους, 1.057.743 επέλεξαν και φέτος το ασφάλιστρο της 1ης κατηγορίας.
Τι λένε τα στοιχεία
Από τους περίπου 1,2 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, αυτοί που φαίνεται ότι πηγαίνουν τακτικά στο ταμείο για να πληρώσουν τις εισφορές τους είναι περίπου 480.000 ασφαλισμένοι. Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι μόλις τέσσερις στους δέκα είναι τυπικοί ως προς τις τακτικές υποχρεώσεις τους προς τον ΕΦΚΑ.
Ως προς το σκέλος των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές προβλέπεται αύξηση της τάξης του 5%, εκτιμώντας μάλιστα ότι στο σύνολο τους θα ξεπεράσουν τα 16 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα περίπου 12 δισ. ευρώ αφορούν εισφορές κύριας ασφάλισης, ενώ τα υπόλοιπα αντλούνται από την επικούρηση.
Αξίζει, πάντως, να υπογραμμιστεί ότι ανοδική πορεία θα έχουν και οι δαπάνες του ταμείου, καθώς προβλέπεται αύξησή τους κατά περίπου 900 εκατομμύρια ευρώ. Υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Εργασίας επισημαίνουν ότι η εκτίναξη των δαπανών οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αυξήσεις των συντάξεων κατά 3%, αλλά και στο «κύμα» που βρίσκεται σε εξέλιξη από τις αρχές του έτους.
Οι συνέπειες
Συνεχώς αναφερόμαστε στις συνέπειες. H πίεση που ασκεί το δημογραφικό και η γήρανση του πληθυσμού στο Ασφαλιστικό και τις συντάξεις φέρνουν σταδιακά στο προσκήνιο αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Η μελέτη της Αναλογιστικής Αρχής που εκπονείται κάθε τρία χρόνια (εν προκειμένω το 2027) θα αποτυπώσει, όπως δείχνουν τα στοιχεία, αύξηση του προσδόκιμου ζωής, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης μετά το 2027.
Σύμφωνα με τα ισχύοντα (νόμος του 2010), από την 1/1/2024 τα όρια ηλικίας θα επανακαθορίζονται ανά τριετία, με βάση πάντα το προσδόκιμο ζωής και με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Η αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, γίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που εκδίδεται κατά το τελευταίο έτος κάθε τριετούς περιόδου με βάση τους σχετικούς δείκτες που προσδιορίζονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Eurostat και αφορούν στην επόμενη περίοδο.
Από το 2010 έως το 2015 είχαμε αύξηση του προσδόκιμου ζωής (περίπου 7 έως 12 μήνες). Ωστόσο την περίοδο 2015-2020 δεν σημειώθηκε αντίστοιχη αύξηση. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας το προσδόκιμο ζωής έχει υποχωρήσει οπότε σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας δεν απαιτείται να ανοίξει συζήτηση για αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης νωρίτερα από το 2027.
Τι μπορεί να συμβεί – Τα σενάρια
Δύο σενάρια στο πρότυπο των ευρωπαϊκών χωρών που ακολουθούν το ίδιο σύστημα σύνδεσης του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
→ Τα όρια μπορεί να αυξάνονται λίγο, έναν έως τρεις μήνες ετησίως ώστε να μην γίνεται αισθητή η επιβάρυνση.
→ Η πολιτεία θα περιμένει ώστε το προσδόκιμο ζωής να αυξηθεί κατά ένα έτος στρογγυλό, ώστε να αυξηθούν αντίστοιχα και τα όρια.
Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Eurostat η Ελλάδα που το τρέχον έτος έχει γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης τα 67 και τα 62 για πρόωρη συνταξιοδότηση, το 2030 θα πρέπει να το αυξήσει κατά ενάμισι έτος στα 68,5 και για την πρόωρη συνταξιοδότηση κατά ένα έτος και τρεις μήνες στα 63,5. Μάλιστα για τις γυναίκες λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής, υποδεικνύει αύξηση του ορίου ηλικίας το 2030 κατά ένα μήνα περισσότερο, στα 68,6 και στα 63,6 για πρόωρη συνταξιοδότηση.
Η κουβέντα έχει ανοίξει για τα καλά. Σίγουρα από το έτος 2026 και μετά θα έχουμε πολλά να πούμε και να δούμε.
Τα συμπεράσματα δικά σας…
*Παναγιώτης Ράγγος
Λογιστής Φοροτεχνικός Α΄ Τάξης
Οικονομολόγος
Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής
Πηγή:foronews
