Το ΠΔΕ γίνεται ΕΠΑ-τι αλλάζει σε διαχείριση, πληρωμές έργων

Της Ντίνας Καράτζιου/

Ξεκινάει η μεταφορά έργων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στο νεοπαγές Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025 (ΕΠΑ). Ποιο είναι το σχέδιο μεταφοράς, οι όροι και οι προϋποθέσεις και ποια η αναπτυξιακή στόχευση του νέου προγράμματος.

Με απόφαση του υφυπουργού Ανάπτυξης κ. Γιάννη Τσακίρη, καθορίζεται η μεταφορά συνεχιζόμενων έργων του εθνικού σκέλους ΠΔΕ 2021 στα προγράμματα του ΕΠΑ 2021-2025 και οι ρυθμίσεις του χρονοδιαγράμματος έγκρισης των Προγραμμάτων. Στόχος της απόφασης είναι η διασφάλιση της ομαλής και έγκαιρης ένταξης έργων ήδη εγγεγραμμένων στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ 2021, στα Προγράμματα Ανάπτυξης της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2025 του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης του ΕΠΑ αλλά και ο προσδιορισμός σταδιακής ενεργοποίησης των Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων Ανάπτυξης (ΤΠΑ/ΠΠΑ) του ΕΠΑ 2021-2025 από την Ιουλίου και μετά

Η θέσπιση του ΕΠΑ με 10 δις πόρους

Με τη θέσπιση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ)  (ν. 4635/2019 Α ́ 167), εγκαθιδρύθηκε ένα νέο σύστημα για τον σχεδιασμό, τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Με το ΕΠΑ εισάγονται η μεσοπρόθεσμη στοχοθεσία και η υπαγωγή των παρεμβάσεων του ΠΔΕ σε στρατηγικούς στόχους και ιεραρχούμενες αναπτυξιακές προτεραιότητες. Οι προγραμματικές περίοδοι του ΕΠΑ έχουν πενταετή διάρκεια. Η έναρξη της πρώτης προγραμματικής περιόδου έχει οριστεί για την 1η Ιανουαρίου 2021 και για τρέχουσα πενταετία θα διατεθούν πόροι ύψους 10 δις. Σύμφωνα με τη νομοθεσία το ΕΠΑ καθορίζει τις προτεραιότητες ανά τομέα πολιτικής στο πλαίσιο των εθνικών αναπτυξιακών στόχων, τους ειδικούς στόχους και δράσεις, το συνολικό και ανά Πρόγραμμα προϋπολογισμό, καθώς και τα αποτελέσματα που επιδιώκονται με την εφαρμογή του. Μέρος του ΕΠΑ είναι και τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα Ανάπτυξης (ΤΠΑ / ΠΠΑ), τα οποία καταρτίζονται από τα αρμόδια υπουργεία και τις περιφέρειες και περιλαμβάνουν τους στόχους του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού στον τομέα ευθύνης του αντίστοιχου φορέα, με βάση τον προγραμματισμό και την κατανομή των πόρων του ΕΠΑ.

Τα έργα που μεταφέρονται

Σύμφωνα με την απόφαση, μεταφέρονται στο ΕΠΑ ως συνεχιζόμενα έργα, χωρίς την έκδοση πρόσκλησης ή ανακοίνωσης πρόθεσης χρηματοδότησης, και εντάσσονται αυτοδίκαια στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του φορέα χρηματοδότησής τους, έργα τα οποία την 30ή Ιουνίου 2021 πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:

Α.  είναι εγγεγραμμένα στο ΠΔΕ 2021,

Β. χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους και

Γ. έχουν αναλάβει νομική δέσμευση/ΝΟΔΕ (σύμβαση ή άλλη ισοδύναμη πράξη) ή βρίσκονται στη φάση κατακύρωσης του αποτελέσματος του Διαγωνισμού (διαγωνιστική διαδικασία σε εξέλιξη) ή έχει εκδοθεί διοικητική πράξη του αρμοδίου οργάνου περί έγκρισης των τευχών διακήρυξης.

Οι προϋποθέσεις μεταφοράς

Για τα προαναφερθέντα έργα υπολογίζεται και μεταφέρεται στο ΕΠΑ

α) όπου έχει αναληφθεί ΝΟΔΕ πριν από την ημερομηνία έναρξης της πρώτης Προγραμματικής Περιόδου του ΕΠΑ 2021-2025, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο του προϋπολογισμού τους (δηλαδή το συνολικό ποσό ΝΟΔΕ μείον πληρωμές μέχρι 30 Ιουνίου 2021). Για συνεχιζόμενα έργα που υλοποιούνται με παραπάνω από ένα υποέργα, εφόσον έχει αναληφθεί τουλάχιστον μία ΝΟΔΕ, που δεν αντιστοιχεί στον συνολικό προϋπολογισμό του έργου, υπολογίζεται και μεταφέρεται στο ΕΠΑ προϋπολογισμός ίσος με το άθροισμα του ανεκτέλεστου υπόλοιπου των νομικών δεσμεύσεων και του μη συμβασιοποιημένου προϋπολογισμού των λοιπών υποέργων.

β) όπου δεν έχει συναφθεί ΝΟΔΕ πριν από την ημερομηνία έναρξης της πρώτης Προγραμματικής Περιόδου του ΕΠΑ 2021-2025, μεταφέρεται είτε ο συνολικός προϋπολογισμός εγγραφής του έργου στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ είτε ο προϋπολογισμός των Τευχών Διακήρυξης.

Τα εν εξελίξει έργα

Στο ΕΠΑ μεταφέρονται και τα εν εξελίξει (συνεχιζόμενα) έργα τα οποία αφορούν σε επαναλαμβανόμενες δράσεις με ομοειδές φυσικό αντικείμενο, ανεξαρτήτως της κατάστασης προόδου των υποέργων τους. Εντάσσεται προς χρηματοδότηση στο ΕΠΑ το υπόλοιπο του προϋπολογισμού τους, δηλαδή ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου μείον τις συνολικές πληρωμές ΠΔΕ έως και την 30ή Ιουνίου 2021. Ο προϋπολογισμός ένταξης των έργων αυτών στο ΕΠΑ δεν μπορεί να είναι μικρότερος από τη διαφορά μεταξύ του συνολικού ποσού των ΝΟΔΕ και του συνολικού ποσού πληρωμών ΠΔΕ.

Σε ό,τι αφορά τα εν εξελίξει (συνεχιζόμενα) έργα επαναλαμβανόμενων δράσεων με μη ομοειδές φυσικό αντικείμενο, τροποποιούνται ως προς τον προϋπολογισμό τους, ώστε να ισούται με το συνολικό ποσό των ΝΟΔΕ ή με το συνολικό ποσό των πληρωμών του ΠΔΕ, εφόσον είναι μεγαλύτερο.

Πότε δεν εντάσσονται στο ΕΠΑ

Προς χρηματοδότηση στο ΕΠΑ εντάσσεται και έργο με προϋπολογισμό ίσο με το άθροισμα των ΝΟΔΕ μείον τις πληρωμές του ΠΔΕ, που έλαβαν χώρα το αργότερο έως και την 30ή Ιουνίου 2021. Το έργο εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας του ΤΠΑ/ΠΠΑ που συνάδει με τη στοχοθεσία του υποέργου με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Στην περίπτωση που το άθροισμα των ΝΟΔΕ μείον τις πληρωμές του ΠΔΕ έως και την 30ή Ιουνίου 2021 είναι μηδενικό ή αρνητικό, το έργο δεν εντάσσεται στο ΕΠΑ και συνεχίζει να πληρώνεται από τις υφιστάμενες πληρωμές ΠΔΕ.