«Το πεύκο μπήκε πρώτο στο Μάτι ή το αυθαίρετο;»

«Το πεύκο μπήκε πρώτο στο Μάτι ή το αυθαίρετο;» είναι ο τίτλος ενός ενδιαφέροντος άρθρου που ανέβασε στη σελίδα του στο Facebook ο Σταμάτης Σεκλιζιώτης και στο οποίο περιγράφει την εξέλιξη της βλάστησης και της δόμησης στη περιοχή που συνέβη η φονική πυρκαγιά με την πολύνεκρη τραγωδία.

Ο Σταμάτης Σεκλιζιώτης είναι γεωπόνος (ΑΠΘ), Αρχιτέκτονας Τοπίου και πρώην Β’ Ακόλουθος Γεωργικών υποθέσεων Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ. Έχει τιμηθεί δυο φορές (2002, 2009) με τα Βραβεία Αριστείας για το Αγροτικό Ρεπορτάζ (Honorary Awards «Excellence in Reporting») του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ.

Το άρθρο του κ. Σεκλιζιώτη:

Επειδή μερικοί φίλοι ξανοίγονται πολύ ανοιχτά με συζητήσεις και εκφράζουν επιχειρήματα που δεν στηρίζονται (όταν πρέπει οι επιστήμονες τουλάχιστον καλό είναι να στηρίζονται…) σε αξιόπιστες πηγές αλλά σε ανακριβείς αφηγήσεις και δημοσιογραφικά κείμενα των ημερών που τα περισσότερα μόνο σύγχυση δημιουργούν προσπαθώντας να «κατασκευάσουν είδηση»….,και όταν όλοι ξέρουμε ότι πάντα υπερισχύουν η αντικειμενική πληροφόρηση και οι κλασσικές πρακτικές παρατήρησης, έκανα μια έστω πρόχειρη άσκηση «φωτοερμηνείας» πάλι στα γρήγορα, κάνοντας χρήση αεροφωτογραφιών του 1945 και συγκρίνοντας με τις σημερινές δορυφορικές καλύψεις από το Μάτι….

Στην υπ. αριθμ. (1) αεροφωτογραφία (1945) φαίνονται ελάχιστες καλύψεις με πευκοδάση τα οποία, στερεοσκοπικά, θα έλεγα ότι δεν είναι παρά διάσπαρτα νεαρά δένδρα και συστάδες Χαλεπίου Πεύκης κατά σημεία, με το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό του εδάφους να μην καλύπτεται από ανώτερη δενδρώδη βλάστηση παρά μόνο από φρύγανα και μακίες (γνωστά χορτολίβαδα την εποχή εκείνη στην Αττική, όπου καλό είναι να γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των γιδοπροβάτων ήταν σχεδόν τριπλάσιος από τον σημερινό, που όταν μειώθηκε συνέβαλε αποφασιστικά στην φυσική αποκατάσταση χλωρίδας πολλών περιοχών της Ελλάδος).

Στην αεροφωτογραφία, ελαφρώς έως ξεκάθαρα είναι ορατές και διάσπαρτες συστάδες από πολύ νεαρά αυτοφυή πεύκα μέσα σε αγροτεμάχια στα οποία φαίνεται να προϋπήρχε αγροτική δραστηριότητα και μετά την εγκατάλειψή τους έχουν εποικιστεί από άγρια χλωρίδα με κυρίαρχη την Χαλέπιο Πεύκη, η οποία στα χρόνια που ακολούθησαν είναι εμφανές ότι επεκτάθηκε και θέριεψε «σχηματίζοντας» αυτοφυές πευκοδάσος το οποίο κυριάρχησε και εκτόπισε άλλες φυτοκοινωνίες στην περιοχή.

Θυμάμαι την δεκαετία του 60 και 70 στον Άγιο Ανδρέα το πευκοδάσος ήταν ήδη σε φάση ενηλικίωσης (άνω των 20 ετών) με έντονη κάλυψη και υψηλό βαθμό συγκόμωσης. Στην υπ. αριθμ. 2 αεροφωτογραφία επιχειρώ μια χονδρική περιγράμμιση (πράσινες εκτάσεις) πευκοκαλύψεων, αραιών διάσπαρτων και ελάχιστα πυκνών, για να φανεί πόσο περίπου ήταν το «δάσος πεύκης» σε έκταση πριν 73 χρόνια και πως επεκτάθηκε σήμερα σε ολόκληρη την περιοχή παρέα με την άναρχη οικοδόμηση (εικόνα υπ. αριθμ. 3 δορυφόρου όπου υπάρχει απέραντο πευκόδασος μέσα και έξω από τις αστικές πυκνώσεις)…

Πεύκη Χαλέπιο δεν φύτεψε κανένας οικιστής ως καλλωπιστικό φυτό γιατί υπήρχε άφθονο παντού στο άμεσο περιβάλλον (και μέσα στις αυλές τους) και κανένας δεν φυτεύει και σήμερα, εκτός από κάποιες αναδασώσεις που γίνονται με πεύκα που θα έπρεπε να απαγορευτούν «δια ροπάλου»…… Είναι είδος αυτοφυές, θεριεύει ακόμα και μέσα σε οικόπεδα και κήπους, φυτό σπερματοαναγεννητικό που πολλαπλασιάζεται με πολυάριθμους σπόρους που ταξιδεύουν σε μεγάλες αποστάσεις… Περιττό να προσθέσω ότι η επέκταση της δόμησης σε μερικά σημεία «αφαίρεσε» μπόλικες πευκόφυτες εκτάσεις που περιγράμμισα στην αεροφωτογραφία Νο. 2 (για να χτιστούν κτίρια…) και κράτησαν πολλά δένδρα στα οικόπεδα και στους ακάλυπτους, που αυτά «ξαναγέννησαν» άλλα…..!!

Όσοι δεν πιστεύουν τις αεροφωτογραφίες είναι σαν να μην πιστεύουν να βλέπουν τον εαυτό τους σε φωτογραφία ή στον καθρέφτη. Η φωτοερμηνεία είναι δουλειά των Γεωτεχνικών και των Τοπογράφων, απαιτεί βασικές γνώσεις και των περιοχών που εξετάζονται από την άποψη της φυτικής κάλυψης και των χρήσεων γης και εξοικείωση με τον χώρο στο πεδίο.

Νομίζω ότι το έχουμε εξαντλήσει το θέμα και το facebook δεν είναι ο κατάλληλος χώρος για εκτενέστερες αναλύσεις, ειδικά όταν οι αναγνώστες δεν έχουν βασικές γνώσεις και συνήθως εκφράζονται επιβάλλοντας άποψη και όχι σχηματίζοντας άποψη, πλην όσων πραγματικά γνωρίζουν…

Στο Μάτι, όλα τα πεύκα δεν τα φύτεψαν οι κάτοικοι, αλλά κάποια ελάχιστα ίσως να φύτεψαν και οι κάτοικοι και όλοι όσοι διαχρονικά προβαίνουν σε αναδασώσεις με «πεύκο».. Αυτό πρέπει να σταματήσει και να αρχίσει η στροφή πρός άλλα είδη, πολλά από τα οποία ήδη τα αναφέραμε πάμπολλες φορές.. Είναι θέμα να ασχοληθούν σοβαρά οι Υπηρεσίες, τα Δασαρχεία, οι Οργανώσεις των πολιτών, τα Πανεπιστήμια, οι Γεωτεχνικοί, οι Αρχιτέκτονες Τοπίου και η Τοπική Αυτοδιοίκηση και να συμβουλεύονται τους Γεωτεχνικούς και αυτούς που ξέρουν… Υπάρχουν αυτοί που ξέρουν και αυτοί που «νομίζουν ότι ξέρουν»…!!!

Η πρόληψη θέλει Μελέτη, Στελέχωση, Πρόγραμμα, Πόρους, Νομοθετικό πλαίσιο, Πληροφόρηση και Καθοδήγηση του πληθυσμού, στροφή προς ένα νέο Τοπίο όχι όλο πευκόφυτο, αλλά με λιγότερο πεύκο το οποίο θα είναι χωροθετημένο και περιορισμένο σε σημεία και εκτάσεις που δεν θα καίει ανθρώπους και περιουσίες…!!

καλή συνέχεια…

Σταμάτης Σεκλιζιώτης

dasarxeio