Τραγικά «προφητική» μελέτη για τη φονική πλημμύρα στην Εύβοια
ΕιδήσειςΠεριβάλλονΦυσικοί πόροι 10 Αυγούστου 2020 Αργύρης
Του Αργύρη Δεμερτζή/
O οικολογικός απολογισμός της πυρκαγιάς του 2019 στην Εύβοια, από επιστημονική ομάδα του WWF Ελλάς αποδεικνύεται τραγικά προφητικός για τη φονική πλημμύρα στην Εύβοια και ταυτοχρόνως οι προτάσεις που διατυπώνει η μελέτη για τη λήψη άμεσων και επειγόντων μέτρων οδηγούν στην αναζήτηση των αιτιών για τη νέα πολύνεκρη τραγωδία.
Η μελέτη του WWF Ελλάς αναφορικά με τη γεωλογία της καμένης έκτασης το 2019 από τη δασική πυρκαγιά που σημειώθηκε στη θέση “Καταβόθρα” στην περιοχή της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μακρυμάλλης εντός των διοικητικών ορίων του Δ.Δ. Κοντοδεσποτίου στην Κεντρική Εύβοια σημειώνει ότι «σχεδόν το σύνολο των καμένων εκτάσεων βρίσκεται εντός της υπολεκάνης απορροής Ψαχνών. Τα κυριότερα πετρώματα της περιοχής είναι σχιστόλιθοι, φλύσχης, ασβεστόλιθοι, σχιστοψαμμίτες, λεπτόκοκκοι έως χονδρόκοκκοι ψαμμίτες καθώς και ενστρώσεις ασβεστόλιθων και κερατολίθων». Και υπογραμμίζει ότι:
-«Σε περιπτώσεις επεισοδίων βροχόπτωσης υψηλής ραγδαιότητας, οι απώλειες εδαφικού υλικού αναμένεται να είναι μεγάλες λόγω της υδατικής διάβρωσης στις πλαγιές με μεγάλες μορφολογικές κλίσεις, αλλά και λόγω της κατά βάθος διάβρωσης στα υδατορέματα της ευρύτερης περιοχής. Αρκετές δεκάδες ή/και εκατοντάδες κυβικά μέτρα εδάφους ανά εκτάριο θα συγκρατηθούν αν τα κατάλληλα αντιδιαβρωτικά έργα υλοποιηθούν εγκαίρως».
Η ίδια έκθεση αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «είναι απαραίτητη η εφαρμογή της μελέτης αντιδιαβρωτικών/αντιπλημμυρικών έργων για το σύνολο των καμένων εκτάσεων της πυρκαγιάς του 2019, αλλά και της πυρκαγιάς του 2018 στην Εύβοια». Προτείνει επίσης «εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης των δασικών εκτάσεων, η οποία θα καταδείξει εάν είναι απαραίτητο και που πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις τεχνητής αναδάσωσης προκειμένου να αποφευχθούν μη αναγκαίες ή άστοχες αναδασωτικές παρεμβάσεις και να αξιοποιηθούν αποδοτικά οι (πάντα λιγοστοί) διαθέσιμοι πόροι».
Θλιβερές πρωτιές
Η δασική πυρκαγιά που σημειώθηκε στη θέση “Καταβόθρα” στην περιοχή της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μακρυμάλλης εντός των διοικητικών ορίων του Δ.Δ. Κοντοδεσποτίου στην Κεντρική Εύβοια είναι η μεγαλύτερη σε έκταση δασική πυρκαγιά της αντιπυρικής περιόδου 2019, σύμφωνα με τη WWF Ελλάς
Σύμφωνα με μελέτη (Τσαγκάρη κ.α., 2011) του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων του ΕΘΙΑΓΕ και του WWF Ελλάς, η περιφερειακή ενότητα (ΠΕ) Ευβοίας για την περίοδο 1983-2005 κατατάσσεται δεύτερη (μετά την ΠΕ Αττικής) μεταξύ των ΠΕ του γεωγραφικού διαμερίσματος Στερεάς Ελλάδας με βάση τις καμένες εκτάσεις με μέση ετήσια απώλεια 30.375 στρ., και πρώτη (μετά την ΠΕ Αττικής) με βάση τον αριθμό των περιστατικών, τα οποία αντιστοιχούν στο 26% του διαμερίσματος.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που διατηρεί το Πυροσβεστικό Σώμα για το διάστημα 2011-2018 στον Καλλικρατικό Δήμο Διρφύων-Μεσσαπίων εκδηλώνονται κατά μέσο όρο ετησίως 30 πυρκαγιές υπαίθρου με αποτέλεσμα 1.332 στρ. καμένων εκτάσεων.
Προστασία των δρόμων του νερού
-«Ο χαλασμός που βλέπουμε με τρόμο στην Εύβοια ήταν αποτέλεσμα άγριας καταιγίδας που όμως φαίνεται ότι επιδεινώθηκε από την κατάχρηση των φυσικών υποδομών προστασίας μας από τις κλιματικές καταστροφές» σημειώνει η Θεοδότα Νάντσιου στέλεχος του WWF Ελλάς σε ανάρτηση της στα κοινωνικά δίκτυα και αναλυτικά αναφέρει ότι:
-«Οι περιοχές που πλημμύρισαν είναι λεκάνες νερών που κατεβαίνουν από τα βουνά. Στις καταιγίδες, αυτές οι φυσικές λεκάνες απορροφούν σε μεγάλο βαθμό τα νερά, εάν μείνουν σε φυσική κατάσταση και χωρίς να καλυφθούν από σκληρές επιφάνειες (μπετά, άσφαλτο, κλπ.)
Όπως αναφέρουν τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας (απαίτηση από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) για την περιοχή «Χαμηλή ζώνη λεκάνης ρ. Ψαχνών, Παραλία Πολιτικών νήσου Ευβοίας (GR07RAK0011)», «[λόγω περιορισμού της κοίτης των ρεμάτων υπάρχει αδυναμία παροχέτευσης της πλημμυρικής αιχμής, η οποία έχει αυξηθεί από τις πυρκαγιές.» Επίσης, «[η] υψηλή και πολύ υψηλή τρωτότητα εμφανίζονται κοντά στους οικισμούς Καστέλλα και Ψαχνά».
Με την κλιματική κρίση να μας φέρνει μπροστά σε μια χαοτική κανονικότητα τέτοιων καταστροφών, νομίζω πως ήρθε η ώρα να ξαναδούμε σοβαρά το ζήτημα της δόμησης σε όλα τα λεκανοπέδια, τις λεκάνες απορροής και σίγουρα τις παράκτιες περιοχές της χώρας. Ακόμα και αν κάποτε έχουμε σε ετοιμότητα το καλύτερο σύστημα πολιτικής προστασίας και τις πιο υπεύθυνες και ευαίσθητες πολιτικές ηγεσίες στη χώρα, το σίγουρο είναι πως είναι πια θέμα ζωής και θανάτου η προστασία των δρόμων του νερού, των ακτών, των φυσικών συστημάτων γενικότερα. Η φύση είναι η καλύτερη λύση στην κλιματική κρίση».
Η μελέτη
Ο οικολογικός απολογισμός της πυρκαγιάς του 2019 στην Εύβοια έγινε από τα στελέχη του WWF Ελλάς Δρ. Παναγιώτα Μαραγκού, Βιολόγος (senior conservation officer), Ναταλία Καλεβρά (MSc), Δασολόγος (Συνεργάτης γεωπληροφορικής), Ηλίας Τζηρίτης (MSc), Πολιτικός Επιστήμονας (Υπεύθυνος τοπικών δράσεων) και ο εξωτερικός συνεργάτης Δρ. Μιλτιάδης Αθανασίου, Περιβαλλοντολόγος (ειδικός στην Πρόληψη και Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών).
