«Βατερλώ» στο «Εξοικονομώ 21» οδηγεί σε αναμόρφωση των νέων προγραμμάτων
ΕιδήσειςΕνέργειαΕπιχειρήσειςΈργαΕυρωπαϊκή ΈνωσηΟικονομίαΠεριβάλλονΠολεοδομίαΧρήμαΧωροταξία 21 Απριλίου 2023 Αργύρης
Του Αργύρη Δεμερτζή/
Ποσοστό εγκατάλειψης υποψηφίων δικαιούχων άνω του 30%, στο στάδιο της υποβολής ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου από το «Εξοικονομώ 2021» επιβεβαιώνουν τα επίσημα στοιχεία απόφασης, που εξέδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τα στοιχεία οδηγούν σε ανάγκη αναμόρφωσης των νέων προγραμμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις του 2023.
Το «Εξοικονομώ» δημοφιλέστερο και γνωστό έως τώρα ως «το πιο επιτυχημένο πρόγραμμα» επιδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση των ιδιωτικών κατοικιών της χώρας βρίσκεται πλέον σε κρίσιμη καμπή. Τα στοιχεία απόφασης που εξέδωσε ο υπουργός ΠΕΝ Κώστας Σκρέκας για το «Εξοικονομώ 2021» για συνολικά 25.300 υποψήφιους δικαιούχους για μονοκατοικίες, μεμονωμένα διαμερίσματα και πολυκατοικίες δείχνουν ότι εγκρίνονται συνολικά 17.252 αιτήσεις κα όλες «λόγω παρέλευσης καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου» απορρίπτονται συνολικά 8.048 αιτήσεις. Δηλαδή μένει εκτός προγράμματος ποσοστό 31%.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δικαιούχων, που απορρίπτονται οι αιτήσεις τους με το αιτιολογικό της μη υποβολής ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, πρόκειται για νοικοκυριά που εγκαταλείπουν το πρόγραμμα αδυνατώντας να υλοποιήσουν τις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης της κατοικίας τους.
Τα επίσημα στοιχεία της απόφασης του ΥΠΕΝ για τους 25.300 δείχνουν ότι μένει εκτός προγράμματος, ο ένας στους τρείς υποψήφιους δικαιούχους . Ωστόσο τεχνικοί παράγοντες τονίζουν ότι στη συνολική πορεία του προγράμματος η εκτίμηση για εγκατάλειψη πριν καν ξεκινήσουν οι εργασίες υπερβαίνουν το 50% των δικαιούχων. Ακόμη ότι σε μεγάλο ποσοστό είναι αβέβαιο εάν τα νοικοκυριά των οποίων εγκρίθηκαν οι αιτήσεις τους θα ολοκληρώσουν τις εργασίες του προγράμματος και θα φτάσουν στη φάση της τελικής εκταμίευσης της επιδότησης του προγράμματος.
Οι λόγοι για το «Βατερλώ» του «Εξοικονομώ 21»
Το «Βατερλώ» του «Εξοικονομώ 21» αποδίδεται από τεχνικούς παράγοντες σε σειρά από λόγους, με βασικότερους τις μεγάλες αυξήσεις του κόστους των παρεμβάσεων, που δεν καλύπτονται από τις τιμές του προγράμματος, τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και τις μεγάλες καθυστερήσεις αλλά και της αδυναμίας για μεγάλη κατηγορία των δικαιούχων, ιδίως νοικοκυριών των χαμηλότερων εισοδημάτων να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση.
Ειδικότερα ως τα βασικά προβλήματα, που θέτουν σε δοκιμασία το «Εξοικονομώ» από τεχνικούς παράγοντες επισημαίνονται τα εξής:
-Δραματική αύξηση του κόστους των παρεμβάσεων, και των αποκλίσεων μεταξύ της επιλέξιμης τιμής ανά μονάδα παρέμβασης. Οι αυξήσεις των υλικών και εξοπλισμού υπερβαίνουν το 30% για τους καλόπιστους προς την μεθοδολογία της ΕΛΣΤΑΤ για τα οικοδομικά υλικά, ωστόσο στη διετία στην πραγματικότητα αγγίζουν το 50%.
-Αδυναμία δανειοδότησης από τις τράπεζες μεγάλου αριθμού νοικοκυριών, που είναι οικονομικά επιβαρυμένα και έχουν οφειλές. Ιδίως τα νοικοκυριά των χαμηλών εισοδηματικών κατηγοριών, που κατά τεκμήριο πλήττονται περισσότερο από την ενεργειακή φτώχεια και την ενεργειακή ακρίβεια. Όπως σημειώνουν οι τεχνικοί παράγοντες «όσοι έχουν εισόδημα κάτω από 10-12 χιλιάδες ευρώ, δηλαδή δεν μπορούν ούτε έξω απ την τράπεζα να περάσουν, αλλά το πρόγραμμα ευαγγελίζεται ότι θα πληρώσει τους τόκους του δανείου που δεν πρόκειται ποτέ να εγκριθεί».
-Καθυστερήσεις στην εξέλιξη του προγράμματος, ενώ οι τιμές των υλικών και εργασιών «τρέχουν». Οι αποφάσεις υπαγωγής εκδίδονται κατά μέσο όρο 2,5 έτη μετά την προδημοσίευση και 1,5 έτος από την προκήρυξη, για την πλειονότητα των ωφελούμενων.
-Αδυναμία από τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες να βρουν συνεργεία και προμηθευτές για τις εργασίες του προγράμματος, καθώς μεγάλος μέρος της αγοράς των υλικών και των τεχνικών, μετά τις μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών που έχει σημειωθεί στα προηγούμενα προγράμματα αποφεύγει να αναλάβει «Εξοικονομώ», διαβλέποντας οικονομικές ζημίες.
Κρίσιμο στάδιο η ταυτότητα κτιρίου
Αξιοσημείωτο είναι ότι η «μεγάλη σφαγή» των δικαιούχων γίνεται στο στάδιο της υποβολής ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, καθώς δεν έγινε υποβολής της. Σχετικά οι τεχνικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι:
-Είναι αποφασιστικό βήμα των προβλεπόμενων διαδικασιών, κατά το οποίο διαπιστώνεται με επίσημα δεδομένα από το ΥΠΕΝ η εγκατάλειψη του προγράμματος, για όσους δεν υπέβαλλαν εμπρόθεσμα την ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου.
-Υπάρχει ένας αριθμός αιτήσεων δικαιούχων, για τους οποίους έγινε η ταυτότητα κτιρίου αλλά απορρίπτεται λόγω τεχνικών θεμάτων, με κυριότερο και συνηθέστερο ότι για την επιφάνεια του κτιρίου υπάρχει απόκλιση των τετραγωνικών πάνω από 2%, μεταξύ των αναφερομένων στο Ε9 και στην ταυτότητα κτιρίου.
-Εκτιμάται ότι μικρός αριθμός υποψηφίων δικαιούχων από όσους απορρίπτονται θα κάνει ενστάσεις η θα σπεύσει να υποβάλλει ταυτότητα κτιρίου, αξιοποιώντας τη δεκαήμερη προθεσμία μετά την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων που εξέδωσε το ΥΠΕΝ για να κάνει χρήση σχετικού δικαιώματος, όπως προβλέπει ο Οδηγός.
-Πολλοί υποψήφιοι δικαιούχοι και όμως αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν την έκδοση της ταυτότητας κτιρίου. Πρόκειται για ποσό 150 ευρώ συν 3 ευρώ ανά τετραγωνικό, δηλαδή για διαμέρισμα 100 τετραγωνικών ποσό 450 ευρώ, το οποίο πρέπει να καλύψει ο ιδιοκτήτης και θα το πληρωθεί μετά την ολοκλήρωση των εργασιών με την τελική εκταμίευση του προγράμματος.
Σχετικά επισημαίνεται από τεχνικούς παράγοντες ότι ίσως θα έπρεπε να εξεταστεί η δυνατότητα υποβολής της ταυτότητας του κτιρίου, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του προγράμματος, καθώς σε πολλές περιπτώσεις για την έκδοση της πρέπει να προηγηθούν τακτοποιήσεις αυθαιρέτων και άλλες πολεοδομικές και ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες, που σημαίνουν έξοδα, τα οποία πολλά νοικοκυριά δεν μπορούν να αναλάβουν προκαταβολικά και σε δεσμευτικούς χρόνους.
Στο τραπέζι τα νέα «Εξοικονομώ»
Οι αδυναμίες του «Εξοικονομώ 2021» οδηγούν εκ των πραγμάτων σε επανεξέταση των κανόνων για τα νέα «Εξοικονομώ» που προγραμματίζονται για το 2023 τονίζουν τεχνικοί παράγοντες και επισημαίνουν ιδιαίτερα ότι: «Το ΥΠΕΝ πρέπει να εξετάσει το θέμα του της αύξησης στις τιμές μονάδος ανά παρέμβαση, παράλληλα με την αύξηση του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού. Οι τιμές του οδηγού του προγράμματος βασίζονται σε δεδομένα του έτους 2020, που υπολείπονται κατά 20-40% των τιμών της αγοράς σήμερα».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ ετοιμάζονται τρία νέα προγράμματα «Εξοικονομώ» για χιλιάδες νοικοκυριά, νέους αλλά και επιχειρήσεις. Το ΥΠΕΝ έχει πει ότι αναμένεται να ενεργοποιηθούν το επόμενο διάστημα -πριν από τις εκλογές, κάτι που απομένει να επαληθευτεί στην πράξη.
Συγκεκριμένα πρόκειται για το νέο «Εξοικονομώ για νοικοκυριά», προϋπολογισμού περίπου 300 εκατ. ευρώ για το 2023, το πρόγραμμα «Εξοικονομώ Ανακαινίζω για νέους», που συγχρηματοδοτείται από κοινοτικούς πόρους και καλύπτει επιλέξιμες δαπάνες έως 35.000 ευρώ, προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικίας και το «Εξοικονομώ – Επιχειρώ» για τις επιχειρήσεις που αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με κονδύλια τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.
Η απόφαση του ΥΠΕΝ
Η απόφαση του ΥΠΕΝ με θέμα: Έγκριση Προσωρινών Πινάκων Αποτελεσμάτων με στοιχεία «Π.Π.Α.-Κ.1-06» «Π.Π.Α.-Κ.2.5-06» και Οριστικών Πινάκων Αποτελεσμάτων με στοιχεία «Ο.Π.Ε.-Κ.1- 06», «Ο.Π.Ε.-Κ.2.5-06», «ΠΟΛ-Ο.Π.Ε.-04», του προγράμματος «Εξοικονομώ 2021», που υπογράφει ο ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας αναφέρει ότι
Α. Εγκρίνουμε τους υπό στοιχεία «Π.Π.Α.-Κ.1-06» και «Π.Π.Α.-Κ.2.5-06» Προσωρινούς Πίνακες Απορριπτέων αιτήσεων Μονοκατοικιών/Μεμονωμένων διαμερισμάτων, οι οποίοι υποβλήθηκαν με το σχετικό 12, όπως αυτοί αναρτώνται στην ιστοσελίδα του προγράμματος https://exoikonomo2021.qov.gr/.
Β. Εγκρίνουμε τους υπό στοιχεία «Ο.Π.Ε.-Κ.1-06» και «Ο.Π.Ε.-Κ.2.5-06» Οριστικούς Πίνακες Εγκεκριμένων αιτήσεων Μονοκατοικιών/Μεμονωμένων διαμερισμάτων, οι οποίοι υποβλήθηκαν με το σχετικό 13, όπως αυτοί αναρτώνται στην ιστοσελίδα του προγράμματος https://exoikonomo2021.qov.gr/·
Γ. Εγκρίνουμε τον υπό στοιχεία «ΠΟΛ-Ο.Π.Ε.-04» Οριστικό Πίνακα Εγκεκριμένων αιτήσεων Πολυκατοικιών, ο οποίος υποβλήθηκε με το σχετικό 14, όπως αυτός αναρτάται στην ιστοσελίδα του προγράμματος https://exoikonomo2021.qov.gr/·
Δ. Εξουσιοδοτούμε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, φορέα υλοποίησης του Προγράμματος «Εξοικονομώ 2021», να προβεί στις περαιτέρω προβλεπόμενες διαδικασίες σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος, με σκοπό την Υπαγωγή των Εγκεκριμένων αιτήσεων που περιλαμβάνονται στους Οριστικούς Πίνακες αποτελεσμάτων”
Δείτε τους πίνακες εγκεκριμένων και απορριπτέων αιτήσεων για συνολικά 25.300 υποψήφιους δικαιούχους, που ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ:
–Οριστικός Πίνακας Εγκεκριμένων αιτήσεων Πολυκατοικιών ΠΟΛ‐Ο.Π.Ε.‐04 (ημ/νία δημοσίευσης 20/04/2023)
