Βελτιώσεις στον ενεργειακό σχεδιασμό ζητά η ΕΕ – Τι λέει το ΥΠΕΝ

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Συστάσεις για βελτίωση του Εθνικού σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην κυβέρνηση ζητώντας πιο φιλόδοξους στόχους στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και λεπτομερή σχεδιασμό για το πώς θα επιτευχθεί ο στόχος της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η Κομισιόν ζητάει επίσης να κοινοποιηθούν τα μέτρα με τα οποία θα καταργηθούν όλες οι επιδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας και ιδίως αυτές που αφορούν τα ορυκτά καύσιμα, ενώ επαναλαμβάνει την ανάγκη επίτευξης του στόχου μείωσης του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ κάτω από το 50% ως το 2020, ο οποίος έχει επιβληθεί στη χώρα όχι από κοινοτική οδηγία, αλλά μέσω του μνημονίου.

Στόχοι

Το ελληνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα που εστάλη στην Κομισιόν τον Ιανουάριο προβλέπει ως στόχους για το 2030 τα εξής:
-Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, της τάξης του 63% σε σχέση με το 2010 για τους τομείς εντός συστήματος εμπορίας ρύπων – ETS), και 31 % για το σύστημα εκτός εμπορίας.
-Αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο 32% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και πάνω από 55% στην τελική κατανάλωση ηλεκτρισμού.
-Εξοικονόμηση της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 33% σε σχέση με την πρόβλεψη εξέλιξης όπως είχε εκτιμηθεί το 2007.
Οι 9 συστάσεις που απηύθυνε η Κομισιόν στη χώρα μας είναι:
-Να καταστήσει δυνατή την έγκαιρη και οικονομικά αποδοτική επίτευξη της συνεισφοράς της Ελλάδας κατά 31 % στον στόχο της ΕΕ για το 2030 για ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, και να παράσχει λεπτομερείς και ποσοτικοποιημένες πολιτικές και μέτρα που συμμορφώνονται με τις
υποχρεώσεις που καθορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001.
2. Να αυξήσει σημαντικά τη φιλοδοξία της όσον αφορά τη μείωση της κατανάλωσης τελικής και πρωτογενούς ενέργειας και να υποστηρίξει αυτή τη φιλοδοξία με πολιτικές και μέτρα που έχουν τη δυνατότητα να αποφέρουν πρόσθετες εξοικονομήσεις ενέργειας έως το 2030. Να
αποσαφηνίσει το χρονοδιάγραμμα έγκρισης και εφαρμογής των πολιτικών που προβλέπεται να εφαρμοστούν από το 2020, ιδίως για τα νέα μέσα.
3. Να εξειδικεύσει τα μέτρα για την υποστήριξη των στόχων ενεργειακής ασφάλειας όσον αφορά τη διαφοροποίηση και τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης.
4. Να συμπεριλάβει μέτρα για την αύξηση του ανταγωνισμού στις αγορές
λιανικής και χονδρικής, σύμφωνα με τη δέσμευση που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας για μείωση, έως το 2020, των μεριδίων λιανικής και χονδρικής αγοράς του κατεστημένου φορέα (δηλαδή της ΔΕΗ) κάτω του 50 %.
5. Να ποσοτικοποιήσει περαιτέρω τους εθνικούς στόχους και τις επιδιώξεις χρηματοδότησης που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 στον τομέα της έρευνας, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας,
6. Να εντείνει τις ήδη καλές ρυθμίσεις περιφερειακής συνεργασίας με τη Βουλγαρία και την Κύπρο, καθώς και με τις χώρες της συνδεσιμότητας ενέργειας της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC).
7. Να απαριθμήσει όλες τις επιδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας,
συμπεριλαμβανομένων ιδίως των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα, και τις δράσεις που αναλαμβάνονται, καθώς και τα σχέδια για τη σταδιακή κατάργησή τους.
8. Να συμπληρώσει την ανάλυση των αλληλεπιδράσεων με την πολιτική για την ποιότητα του αέρα και τις εκπομπές στην ατμόσφαιρα με περισσότερα ποσοτικά στοιχεία.
9. Να ενσωματώσει καλύτερα τις πτυχές της δίκαιης και ισότιμης μετάβασης, ιδίως με την παροχή περισσότερων λεπτομερειών για τις κοινωνικές επιπτώσεις, τις επιπτώσεις στην απασχόληση, στις δεξιότητες και στην κατάρτιση που θα έχουν οι στόχοι, οι πολιτικές και τα μέτρα που έχουν προγραμματιστεί. Να αναπτύξει περαιτέρω την προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ζητημάτων
ενεργειακής φτώχειας.
Συνολικά η Κομισιόν ζήτησε από τα κράτη – μέλη πιο φιλόδοξα σχέδια προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού. Σύμφωνα με την ανάλυση της ΕΕ, όπως έχουν σήμερα, τα προσχέδια των ΕΣΕΚ υστερούν όσον αφορά τόσο τις συνεισφορές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και τις συνεισφορές για την ενεργειακή απόδοση. Στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το χάσμα θα μπορούσε να είναι έως και 1,6 ποσοστιαίες μονάδες και στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, το χάσμα μπορεί να ανέλθει σε 6,2 ποσοστιαίες μονάδες.
Όλες οι χώρες της ΕΕ και η Ελλάδα έχουν περιθώριο ως το τέλος του 2019 προκειμένου να υποβάλουν νέα Σχέδια, προσαρμοσμένα προς τις συστάσεις της Επιτροπής. Δείτε συνημμένο το κείμενο των συστάσεων για την Ελλάδα.

ΥΠΕΝ

Για θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία επιβραβεύει τα θετικά βήματα που κάνει η χώρα και επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα των πολιτικών που προωθεί η παρούσα κυβέρνηση κάνει λόγο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης σε δηλώσεις του αναφορικά με την αξιολόγηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) από την Κομισιόν.

«Από την πρώτη στιγμή», τονίζει ο υπουργός, «βρεθήκαμε στην πρωτοπορία της παγκόσμιας μάχης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, υποστηρίζοντας την υιοθέτηση φιλόδοξων περιβαλλοντικών στόχων από την ΕΕ. Η προοπτική για μια Ευρώπη με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα έως το 2050 μπορεί να γίνει πραγματικότητα με κοινή δράση και χωρίς δισταγμούς για υιοθέτηση όλων των μέτρων που θα κριθούν αναγκαία για να αντιμετωπίσουμε την κορυφαία πρόκληση της εποχής μας».

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η Κοινοτική αξιολόγηση κρίνει ότι το ΕΣΕΚ διαθέτει καλά αναπτυγμένη στρατηγική, καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των σημαντικών τομέων και παρέχει μια εμπεριστατωμένη απαρίθμηση των στόχων, πολιτικών και μέτρων στις διάφορες διαστάσεις.

Όσον αφορά στους κεντρικούς στόχους, αναφέρονται τα εξής:

-Ο στόχος μείωσης των εκπομπών επιτυγχάνεται να ξεπεραστεί κατά 9% ως το 2030 ή κατά 13% αν εφαρμοστούν πρόσθετα μέτρα

-Στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, μολονότι η χώρα έχει θέσει εθνικό στόχο ίδιο με τον στόχο σε επίπεδο ΕΕ (32,5%), η Επιτροπή συνιστά να τεθεί ακόμα υψηλότερα ο πήχης για δύο λόγους: λόγω της ιδιαίτερης οικονομικής κατάστασης της χώρας τα προηγούμενα χρόνια, η οποία είχε επίπτωση στην κατανάλωση ενέργειας και εξαιτίας της σημαντικής απόκλισης άλλων κρατών της ΕΕ, με αποτέλεσμα να απαιτείται επιπλέον προσπάθεια από όλους.

Επιπρόσθετα, στην αξιολόγηση επισημαίνεται ότι το ελληνικό ΕΣΕΚ είναι το μόνο που έχει θέσει στόχους για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

• ο στόχος ΑΠΕ κρίνεται «επαρκώς φιλόδοξος» και ειδικότερα, το κείμενο αξιολόγησης αναφέρει ότι «το ολιστικό πλαίσιο πολιτικής που ανέπτυξε η Ελλάδα «αποτελεί μια καλή πρακτική»

Στην αξιολόγηση αναφέρεται, επίσης, ότι στο τελικό σχέδιο πρέπει να υπάρχει διεξοδικότερη ανάλυση των πολιτικών και τα μέτρων για την επίτευξη των στόχων. Οι συστάσεις θα ληφθούν υπόψη κατά την κατάρτιση του τελικού ΕΣΕΚ και τα Εθνικά Σχέδια θα οριστικοποιηθούν στο τέλος του 2019.