Θεσμοθετείται η εφαρμογή του εικονικού διαμοιρασμού ενέργειας (virtual sharing) για Ενεργειακές Κοινότητες και φτωχά νοικοκυριά.
Πλέον, είναι εφικτός ο επιμερισμός της παραγόμενης ενέργειας από την μονάδα ΑΠΕ (ιδιοκτησίας της Κοινότητας) σε όλα τα μέλη μίας Ενεργειακής Κοινότητας. Θα μπορεί, έτσι, κάθε μέλος της Κοινότητας να συμψηφίζει την κατανάλωσή του με το μερίδιο παραγωγής που του αντιστοιχεί.
Τρείς αποφάσεις
Αυτό προβλέπει απόφαση του ΥΠΕΝ, η οποία εντάσσεται σε θεσμική παρέμβαση τριών συνολικά αποφάσεων του ΥΠΕΝ, με τις οποίες ενισχύεται το πλαίσιο λειτουργίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αυξάνονται τα περιθώρια συμβολής τους στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και τη μείωση του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Με τις δύο άλλες αποφάσεις του ΥΠΕΝ προβλέπεται ότι:
-Ολοκληρώνεται το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην αγορά, ορίζοντας τη ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ ως Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.), από 1.7.2019 μέχρι το τέλος του 2022. Ο Φο.Σ.Ε.Τε.Κ. θα προσφέρει λύση τελευταίου καταφυγίου στους παραγωγούς ενέργειας από ΑΠΕ, στις περιπτώσεις που αδυνατούν να το πράξουν οι εμπορικοί Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (Φο.Σ.Ε.).
-Αναπροσαρμόζονται οι τιμές αναφοράς για παραγωγή ενέργειας από αιολικούς σταθμούς που τίθενται σε λειτουργία από 01.01.2021, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη αποκλιμάκωση των τιμών στους πρόσφατους διαγωνισμούς.
Αναλυτική παρουσίαση
Σε ανακοίνωση του ΥΠΕΝ για τις τρείς νέες αποφάσεις, που αφορούν δτο πλαίσιο λειτουργίας των ΑΠΕ αναλυτικά σημειώνεται ότι:
- Θεσμοθετείται η εφαρμογή του εικονικού διαμοιρασμού ενέργειας (virtual sharing) για Ενεργειακές Κοινότητες και φτωχά νοικοκυριά. Πλέον, είναι εφικτός ο επιμερισμός της παραγόμενης ενέργειας από την μονάδα ΑΠΕ (ιδιοκτησίας της Κοινότητας) σε όλα τα μέλη μίας Ενεργειακής Κοινότητας. Θα μπορεί, έτσι, κάθε μέλος της Κοινότητας να συμψηφίζει την κατανάλωσή του με το μερίδιο παραγωγής που του αντιστοιχεί.
Τροποποιείται, επίσης, η υφιστάμενη απόφαση για τον ενεργειακό συμψηφισμό (net metering) και τον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό (virtual net metering), στη βάση του παρακάτω πίνακα.
| Περιγραφή | Τι ίσχυε | Νέα Απόφαση – Τι ισχύει |
| Γενικό όριο ισχύος | 500kW | 1.000kW |
| Ειδικά όρια ισχύος | 50% της συμφ. ισχύος
100% για ΝΠΔΔ |
το 100% της συμφ. ισχύος και για καταναλωτές Μέσης Τάσης |
| Ειδικά όρια ισχύος ΜΔΝ | Αυξημένα όρια ισχύος ανά εγκατάσταση στα μεγάλα νησιά (Κρήτη, Ρόδος, Κώς, Λέσβος, Χίος, Σάμος). | |
| Τεχνολογίες | Φωτοβολταϊκά | Όλες (φωτοβολταϊκά, μικρές Α/Γ, βιομάζα/βιοαέριο μικρά υδροηλεκτρικά, γεωθερμία, ΣΗΘΥΑ) |
| Αποθήκευση | Όχι | Ναι μέχρι 30kVA |
| Συμψηφισμός ΧΤ/ΜΤ | Όχι | Ναι |
| Μικτές Τεχνολογίες | Όχι | Ναι |
- Ολοκληρώνεται το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην αγορά, ορίζοντας τη ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ ως Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.), από 1.7.2019 μέχρι το τέλος του 2022. Ο Φο.Σ.Ε.Τε.Κ. θα προσφέρει λύση τελευταίου καταφυγίου στους παραγωγούς ενέργειας από ΑΠΕ, στις περιπτώσεις που αδυνατούν να το πράξουν οι εμπορικοί Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (Φο.Σ.Ε.). Για την παροχή των υπηρεσιών του ο Φο.Σ.Ε.Τε.Κ. επιβάλει στους σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εκπροσωπεί:
- μηνιαία χρέωση επί της αντίστοιχης μηνιαίας Ειδικής Τιμής Αγοράς (Ε.Τ.Α.) της τεχνολογίας που ανήκει ο σταθμός
- πρόσθετη μηναία χρέωση ως αντικίνητρο για την παρατεταμένη παραμονή στον Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.
| έτος | μηναία χρέωση | πρόσθετη χρέωση αντικινήτρου | ||
| χρέωση | πλαφόν | χρέωση | πλαφόν | |
| 2019 | 0,5 % x ETAτεχν. x Mwhμετρ. | 0,5 €/MWh | 0 €/MWh | |
| 2020-2022 | 1,0 % x ETAτεχν. X Mwhμετρ. | 1,0 €/MWh | από την ύπαρξη ανταγωνιστικής ενδοημερήσιας αγοράς με επαρκή ρευστότητα, 5% για κάθε εξάμηνο εκπροσώπησης | 20%, και ειδικά για Ε.Κοιν. 10% |
- Αναπροσαρμόζονται οι τιμές αναφοράς για παραγωγή ενέργειας από αιολικούς σταθμούς που τίθενται σε λειτουργία από 01.01.2021, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη αποκλιμάκωση των τιμών στους πρόσφατους διαγωνισμούς και συγκεκριμένα:
| Κατηγορία σταθμών | Τ.Α. (€/MWh) |
| Αιολική Ενέργεια που αξιοποιείται με χερσαίες εγκαταστάσεις εγκατεστημένης ισχύος ή μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης των 3MW, οι οποίες δεν εντάσσονται σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή Λειτουργικής Ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. | 70 |
| Αιολική Ενέργεια που αξιοποιείται με χερσαίες εγκαταστάσεις εγκατεστημένης ισχύος ή μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης των 60 kW και μικρότερης ή ίσης των 3MW | 79 |
| Αιολική Ενέργεια που αξιοποιείται με χερσαίες εγκαταστάσεις εγκατεστημένης ισχύος ή μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης των 60 kW και μικρότερης ή ίσης των 6MW, που ανήκουν σε Ενεργειακές Κοινότητες του Ν.4513/2018 | 82 |
| Αιολική Ενέργεια που αξιοποιείται με χερσαίες εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων της απόφασης της Ρ.Α.Ε. υπ` αριθμ. 904/2011, όπως έχει τροποποιηθεί με τις αποφάσεις της Ρ.Α.Ε. υπ` αριθμ. 155/2012 (ΦΕΚ Β` 908) και 452/2015 (ΦΕΚ Β` 2859) και ισχύει, και κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 15 του ν. 3175/2003 (Α` 207), καθώς και οι κάτοχοι αδειών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. που έχουν λάβει άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας η οποία προβλέπει στους Ειδικούς της Όρους ότι ο κάτοχος της άδειας αυτής θα συμπεριληφθεί στον Πίνακα 3 των νέων χρηστών των παραπάνω αποφάσεων της Ρ.Α.Ε. | 65 |
Τέλος, με αφορμή ερωτήματα από υποψήφιους επενδυτές, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά σε μια σειρά διευκρινίσεων σχετικά με περιορισμούς που θέτει η παράγραφος 7 του άρθρο 72 του ν.4602/2019, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο ανάπτυξης πολλών σταθμών που εξαιρούνται από ανταγωνιστικές διαδικασίες από το ίδιο πρόσωπο.
Ενημερωτικό σημείωμα ΥΠΕΝ
Σε ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ, σχετικά με το άρθρο 22 του νόμου 4602/2019 αναλυτικά σημειώνονται τα ακόλουθα:
Με αφορμή ερωτήματα από υποψήφιους επενδυτές, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά σε μια σειρά διευκρινίσεων σχετικά με περιορισμούς που θέτει η παράγραφος 7 του άρθρο 72 του ν.4602/2019, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο ανάπτυξης πολλών σταθμών που εξαιρούνται από ανταγωνιστικές διαδικασίες.
Συγκεκριμένα, ο νόμος προβλέπει ότι «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο άμεσα ή έμμεσα μέσω της συμμετοχής του στη διοίκηση ή ως μέτοχος, εταίρος ή μέλος νομικού προσώπου με οποιοδήποτε ποσοστό συμμετοχής απαγορεύεται να συνάπτει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, για περισσότερα από δύο (2) έργα της ίδιας τεχνολογίας, εφόσον οι τεχνολογίες ενισχύονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών».
Για φ/β σταθμούς ισχύος <500kW
Το ανωτέρω κριτήριο τελεί υπό την επιφύλαξη εφαρμογής της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του ν.4414/2016, δηλαδή της δυνατότητας σε φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με εγκατεστημένη ισχύ μικρότερη των 500kW που τίθενται σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) από την 1η Ιανουαρίου 2016 έως την 31η Δεκεμβρίου 2019, η Τιμή Αναφοράς που διέπει τη σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης, να υπολογίζεται με βάση την τελευταία γραμμή του Πίνακα της παρ. 3 του άρθρου 27Α του ν. 3734/2009 (Α΄ 8), όπως ισχύει. Δηλαδή το κριτήριο, δεν ελέγχεται για φ/β σταθμούς ισχύος <500kW που συνδέονται από 1.1.2016 ως την 31.12.2019 και κάνουν χρήση της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του ν.4414/2016.
Το κριτήριο, επίσης, δεν ελέγχεται κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων για σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών από τη Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. και τη Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. ως διαχειριστή των Μ.Δ.Ν. για φωτοβολταϊκούς σταθμούς, οι οποίοι έχουν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης μέχρι τις 28.2.2019.
Σε περίπτωση φ/β σταθμού που τίθεται σε λειτουργία από 1.1.2020, ελέγχεται αν ο κάτοχος του σταθμού κατέχει ήδη άμεσα ή έμμεσα (ήτοι ελέγχεται το κριτήριο του πρώτου εδαφίου της παρ.7 του άρθρου 72 του ν.4602/2019) δύο (2) φ/β σταθμούς οι οποίοι έχουν λειτουργήσει από 1.1.2016 μέχρι και την 31.12.2019, εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, κάνοντας χρήση της διάταξης της παρ.3 του άρθρου 4 του ν.4414/2016, και στην περίπτωση αυτή, απορρίπτεται η αίτηση για σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών.
Με βάση τα παραπάνω, επισημαίνεται ότι για φ/β σταθμούς, οι οποίοι έχουν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης μετά τις 28.2.2019, και για τους οποίους υποβάλλεται αίτημα για σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης εντός του 2019, και ο αιτών άμεσα ή έμμεσα έχει συνάψει ήδη δύο (2) συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών (δηλ. δεν πληροί το κριτήριο του πρώτου εδαφίου παρ.7 του άρθρου 72 του ν.4602/2019, τότε η σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης, συνάπτεται υπό τον όρο θέσης σε λειτουργία του σταθμού μέχρι την 31.12.2019, διαφορετικά ο φ/β σταθμός υποχρεούται σε συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.
Για αιολικούς σταθμούς
Το κριτήριο δεν ελέγχεται για αιολικούς σταθμούς οι οποίοι έχουν υποβάλλει αίτηση για άδεια παραγωγής πριν από την 1.1.2016.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων για τη λήψη άδειας παραγωγής (που έχει υποβληθεί μετά την 1.1.2016) ή για την τροποποίηση λόγω μείωσης της ισχύος αδειών παραγωγής για αιολικούς σταθμούς, οι οποίοι με βάση την αρχική ή νέα ισχύ τους εντάσσονται σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, εξετάζει το κριτήριο και αν διαπιστώσει ότι ο αιτών, άμεσα ή έμμεσα κατά τα παραπάνω, κατέχει ήδη δύο (2) άδειες παραγωγής για κατηγορία αιολικών σταθμών που εξαιρείται από την υποχρέωση συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών, εκδίδει την άδεια με τον όρο της υποχρεωτικής συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.
Για Ενεργειακές Κοινότητες
Οι Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.Κοιν.) που συστήνονται, σύμφωνα με τον ν. 4513/2018 (A΄ 9) απαγορεύεται να συνάπτουν συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, για συνολική εγκατεστημένη ισχύ ή μέγιστη ισχύ παραγωγής άνω των 18 MW. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις της παρ.3α του άρθρου 7 του ν.4414/2016 ήτοι
- Η ΡΑΕ, κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων για τη λήψη ή την τροποποίηση λόγω μείωσης της ισχύος αδειών παραγωγής για αιολικούς σταθμούς, οι οποίοι με βάση την αρχική ή νέα ισχύ τους εντάσσονται σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, εξετάζει αν η Ε.Κοιν., κατέχει ήδη άδειες παραγωγής συνολικής ισχύος άνω των 18MW για κατηγορία αιολικών σταθμών που εξαιρείται από την υποχρέωση συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών. Έπειτα, εφόσον κατέχει ήδη άδειες παραγωγής συνολικής ισχύος άνω των 18MW,η ΡΑΕ εκδίδει την νέα άδεια με τον όρο της υποχρεωτικής συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών. Ο όρος αυτός απαγορεύεται να τροποποιηθεί.
- Η Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. και η Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. ως διαχειριστής των Μ.Δ.Ν. ελέγχει αν η Ε.Κοιν., έχει συνάψει ήδη συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών για σταθμούς συνολικής ισχύος άνω των 18MW, και σε αυτήν την περίπτωση απορρίπτει το αίτημα για σύναψη νέας σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών.
Επίσης, ειδικά για Ε.Κοιν. επιτρέπεται η μεταφορά εκκρεμούς αιτήματος για χορήγηση άδειας παραγωγής σε νέα Ε.Κοιν. εντός δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του ν.4602/2019 ήτοι μέχρι την 09.05.2019.
Για κατ’ επάγγελμα αγρότες
Η κατηγορία 30, του πίνακα 1 της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν.4414/2016, αφορά μεταξύ άλλων σε φ/β σταθμούς που αναπτύσσονται από κατ’ επάγγελμα αγρότες με εγκατεστημένη ισχύ <500 kW.
Σημειώνεται ότι για τους σταθμούς αυτούς ισχύει το κριτήριο, άρα δεν επιτρέπεται σε κατ’ επάγγελμα αγρότη να συνάπτει (άμεσα ή έμμεσα) σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, για περισσότερα από δύο (2) έργα της ίδιας τεχνολογίας, εφόσον οι τεχνολογίες ενισχύονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών.
Σημειώνεται επίσης ότι και σε περίπτωση που ο κατ’ επάγγελμα αγρότης έχει συνάψει έμμεσα (π.χ. μέσω της συμμετοχής του σε νομικό πρόσωπο) δύο (2) συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών, για σταθμούς που εμπίπτουν στον έλεγχο του κριτήριου, τότε δεν επιτρέπεται να συνάψει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης ως κατ’ επάγγελμα αγρότης και να υπαχθεί στην κατηγορία 30.
Επίσης σημειώνεται ότι κατ’ επάγγελμα αγρότες που εμπίπτουν στην κατηγορία 30, δεν υποχρεούνται για υποβολή των δηλώσεων της παρ. ΙΓ1 του ν.4254/2014.
Η ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ κατά σύναψη συμβάσεων λειτουργικής ενίσχυσης, απαιτεί το κατάλληλο αποδεικτικό έγγραφο της ιδιότητας του επαγγελματία αγρότη.
Τέλος, σημειώνεται ότι η προσθήκη κατηγορίας για σταθμούς από κατ’ επάγγελμα αγρότες με εγκατεστημένη ισχύ <500 kW, αφορά μόνο σε θέματα Τιμολόγησης της παραγόμενης ενέργειας, και δεν αφορά σε θέματα που άπτονται του θεσμικού πλαισίου για τους επαγγελματίες αγρότες (πχ ν.3874/2010) ή σε θέματα χωροθέτησης φ/β σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας.
Σχετικά με τις τιμές των κατηγοριών με α/α 29 και 30
(του πίνακα 1 της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν.4414/2016)
Για την κατηγορία 30 ορίζεται ότι η Τιμή Αναφοράς (Τ.Α.) που διέπει τη σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης (όπως αυτή προκύπτει κατά το χρόνο θέσης σε λειτουργία του σταθμού) είναι η «μεσοσταθμική Τ.Α. που προέκυψε κατά τις τρεις (3) προηγούμενες πριν την τελευταία ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών που αφορούν στην εν λόγω κατηγορία φ/β σταθμών ή, αν δεν έχουν διενεργηθεί διαγωνισμοί στην κατηγορία, στην ίδια τεχνολογία προσαυξημένη κατά 10%». Σημειώνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν λαμβάνεται υπόψη ο πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία (της παραγράφου 8 του άρθρου 7 του ν.4414/2016) του έτους 2016.
Για την κατηγορία 30 ορίζεται ότι η ΤΑ που διέπει τη σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης (όπως αυτή προκύπτει κατά το χρόνο θέσης σε λειτουργία του σταθμού) είναι η «μεσοσταθμική Τ.Α. που προέκυψε κατά τις τρεις (3) προηγούμενες πριν την τελευταία ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών που αφορούν στην ίδια τεχνολογία προσαυξημένη κατά 5%». Σημειώνεται ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η ειδική κατά τεχνολογία ανταγωνιστική διαδικασία των κατηγορίας σταθμών ισχύος 1-20MW που διεξήχθη με βάση την Προκήρυξη 1/2018 της ΡΑΕ (που αφορούσε στην κατηγορία σταθμών ισχύος 1-20MW).
