Παρουσίαση: Διηγήματα για την αρχιτεκτονική, τους μηχανικούς και την πόλη

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 5 Απριλίου 2019 στις 8.00μμ στον φιλόξενο χώρο του Polis Art Café, στο κέντρο της Αθήνας, η παρουσίαση από τις εκδόσεις Αστάρτη, του βιβλίου «11+1 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΤΡΟΜΟΥ» του αρχιτέκτονα Νίκου Μιχαλόπουλου, που αποτελεί το Δεύτερο Μέρος των «Αφηγήσεων για την Πόλη».

Το Πρώτο Μέρος, «Η Τριλογία της Απειλής για την Αθήνα» έκδοση του 2017, ξεκίνησε μαζί με τη Γιώτα Βρεττάκου, ασχολήθηκε με τα τρία σοβαρά θέματα που απειλούσαν την πόλη, α) την Τραμοδρόμηση της Πανεπιστημίου β) τη Λ. Συγγρού και γ) το Ελληνικό.

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου των διοργανωτών ο υπεύθυνος του χώρου κ. Βασίλης Χατζηιακώβου καλωσόρισε την ενδιαφέρουσα έκδοση των 160 σελίδων και τους 150 προσκεκλημένους. Πρώτη πήρε το λόγο η Γιώτα Βρεττάκου που εξήγησε, γιατί ο συγγραφέας  επέλεξε το λογοτεχνικό λόγο στο συγκεκριμένο βιβλίο. Παρουσίασε τους εξαιρετικούς φίλους και συναδέλφους που ανέλυσαν με τη σειρά τους το βιβλίο.

Συγκεκριμένα τους:

Δημήτρη Παπαχρήστο – Έναν Σύγχρονο Μύθο, Δημοσιογράφο και Συγγραφέα 20 τουλάχιστον βιβλίων

Γιώργο Μαδεμοχωρίτη –  Ελεύθερο Επαγγελματία Αρχιτέκτονα και εξέχον Μέλος της Αρχιτεκτονικής Κοινότητας

Γιάννη Κυριακόπουλο – Πολιτικό Μηχανικό, Ελ. Επαγγελματία, Πρόεδρο της ΕλΕΜ, δραστήριο μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ

Τέλος η Γ. Βρεττάκου μας διαβεβαίωσε ότι το βιβλίο πηγάζει από την αγάπη και το ενδιαφέρον του Συγγραφέα για το περιβάλλον και προπάντων για τους χρήστες του, τους πολίτες αυτής της πόλης και έκλεισε με τη φράση του Μαξίμ Γκόρκι: «…Είναι αδιάφορο αν το βιβλίο είναι αντίθετο με τις πεποιθήσεις σας. Αν είναι τίμια γραμμένο και υπαγορευμένο από την αγάπη για τους ανθρώπους, είναι ένα καλό βιβλίο!»

Ακολούθησε η παρέμβαση από την Πρόεδρο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Αττικής και στέλεχος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών,  κα Τζούλια Τσαλίκη.

Την εκδήλωση έκλεισε ο συγγραφέας Νίκος Μιχαλόπουλος που παρουσίασε περιληπτικά τα 11+1 Διηγήματα.

Περίληψη των ομιλιών

ΓΙΩΤΑ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ

«Ευχαριστούμε τον Βασίλη Χατζηιακώβου για τη φιλοξενία του, σε αυτό το ζεστό χώρο και την Ιφιγένεια Βασιλάκου, τις εκδόσεις Αστάρτη που για τρίτη συνεχόμενη φορά αγκάλιασαν ένα βιβλίο – δημιούργημα ενός ενεργού πολίτη, με αφετηρία την πόλη και επίκεντρο τον άνθρωπο. Επίσης να ευχαριστήσουμε τον Γιώργο και Χρήστο Κωνσταντίνου που επιμελήθηκαν την εκτύπωση και τον Δημήτρη Πήχα που επιμελήθηκε το κείμενο (όσο ήταν εφικτό…)

Το σημερινό βιβλίο «11+1 Διηγήματα Πολιτικής Φαντασίας & Αρχιτεκτονικού Τρόμου» αποτελεί το Δεύτερο Μέρος των ‘’Αφηγήσεων για την Πόλη’’. Το Πρώτο Μέρος, ‘’Η Τριλογία της Απειλής για την Αθήνα’’ έκδοση του 2017, που ξεκινήσαμε μαζί ασχολήθηκε με τα τρία σοβαρά θέματα που απειλούσαν την πόλη, α) την Τραμοδρόμηση της Πανεπιστημίου – Rethink Athens, β) την κατάργηση της Λ. Συγγρού σαν δρόμος ταχείας κυκλοφορίας και γ) το Ελληνικό που ακόμα εκκρεμεί.  Θα ακολουθήσει και Τρίτο Βιβλίο, με συγκεκριμένες υλοποιήσιμες προτάσεις για την Πόλη.

Σε αυτό ο Νίκος Μιχαλόπουλος διάλεξε το λογοτεχνικό λόγο για να αποκτήσει ελευθερία διατύπωσης απόψεων, χωρίς την ανάγκη επιστημονικών αποδείξεων.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι εξαιρετικοί φίλοι και συνάδελφοι καθώς και ο ίδιος ο συγγραφέας.

(Η παρουσίαση των ομιλητών που παρατέθηκε στη συνέχεια καταγράφεται, μαζί με την περίληψη της ομιλίας τους)

Αυτό που έχω να σας πω ότι το βιβλίο του Νίκου Μιχαλόπουλου, είναι σίγουρο ότι είναι τίμια γραμμένο, ότι πηγάζει από την αγάπη και το ενδιαφέρον του για το περιβάλλον και προπάντων για τους χρήστες του, τους πολίτες αυτής της πόλης, όλους εμάς, όπως έγραφε ο Μαξίμ Γκόρκι το 1918 σε διάλεξη για τα βιβλία, που δημοσιεύτηκε στη ‘’Νοβάγια Ζιζν’’

«…Είναι αδιάφορο αν το βιβλίο είναι αντίθετο με τις πεποιθήσεις σας. Αν είναι τίμια γραμμένο και υπαγορευμένο από την αγάπη για τους ανθρώπους, είναι ένα καλό βιβλίο!»

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ

Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο Ιστιαίας Ευβοίας, σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ, αρθρογράφησε σε εφημερίδες (Έθνος κ.α.),  διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού Πολίτες, Παραγωγός και Παρουσιαστής ραδιοφωνικών εκπομπών στην ΕΡΑ και στην ΕΡΤ- ΟΡΕΝ, έχει πάρει μέρος σε τηλεοπτικές εκπομπές και έχει δημιουργήσει  ντοκιμαντέρ πολιτικού, ιστορικού και οικολογικού περιεχομένου που έχουν παιχτεί επανειλημμένα. Έχει εκδώσει είκοσι βιβλία και έχουν παιχτεί με επιτυχία θεατρικά του έργα. Ζει στα Εξάρχεια από το 1968 και πιστεύει πως «η μνήμη είναι η ίδια μας η ύπαρξη και αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου και σε κάθε μορφή εξουσίας…»

«Αυτό που με παρακίνησε να διαβάσω το βιβλίο είναι για να μάθω, όχι για να παρουσιάσω εδώ τη δουλειά που έχει κάνει. Όταν ο Νίκος μου έφερε τα χειρόγραφα για αυτό το βιβλίο, ξαφνιάστηκα πάρα πολύ.

Το βιβλίο είναι σημαντικό, γιατί η αισθητική, η αρχιτεκτονικής της πόλης και ο πολιτισμός είναι η υπέρτατη  πολιτική. Όμως δεν αρκούν οι εικαστικοί καλλιτέχνες με τα έργα τους να ομορφύνουν την πόλη. Είναι επιφανειακά αυτά.

Έχουμε ένα βιβλίο Πολ. Φαντασίας και Αρχ. Τρόμου, μπροστά μας όμως, έχουμε και το μέλλον. Ο Νίκος αναφέρεται όχι μόνο για αυτά που διαπιστώνουμε αλλά, για αυτά που θα μας έρθουν.

Ξαφνιάστηκα ευχάριστα από την πρώτη ανάγνωση και οι λόγοι είναι πολλοί:

• Για τον τρόπο που διάλεξε να μιλήσει, τον αφηγηματικό, ελεύθερο τρόπο,
• να πατήσει πάνω στον τόπο και να φέρει το χρόνο από το παρελθόν, στο σημερινό χρόνο,
• με την Πολ. Φαντασία μας πηγαίνει στο επερχόμενο μέλλον του Αρχιτεκτονικού Τρόμου.
• Ο συγγραφέας αρχιτεκτονεί με λογοτεχνικό τρόπο και λόγο, τη δουλειά του, ως χαλαστής και χτίστης, κάτι που έλεγε ο Παλαμάς.
• Σε κάθε διήγημά του αναφέρεται, ναι μεν λογοτεχνικά, με γεγονότα και περιστατικά, ναι μεν φανταστικά αλλά τόσο αληθινά που δεν μπορεί να τα κρύψει με τα ψευδώνυμα
• Με δεξιοτεχνία ακόμα και οι τίτλοι των διηγημάτων, υποδηλώνουν πολλά και αληθινά που συμβαίνουν.

Έχουμε την ανάπτυξη και τις επενδύσεις που μας οδηγεί, στο Ελληνικό, το νέο Κατάρ, με ουρανοξύστες που θα ξεπερνάν στο ύψος ακόμα και την Ακρόπολη.

Ο Νίκος Μι. Πριν από αυτό το βιβλίο μαζί με την Γ.Β., έχουν γράψει το προηγούμενο βιβλίο, την Τ. ΤΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, που είναι όχι μόνο χρήσιμα για τον καθένα μας αλλά και για τους υποψηφίους δημάρχους, που βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο αλλά και για αυτούς που μας κυβέρνησαν και μας κυβερνάνε και θέλουν να μας σώσουν. (Ποιος θα μας σώσει από τους σωτήρες?)

Δεν μπορεί να υπάρχει τόπος χωρίς τον πολίτη, τον άνθρωπο, γι’ αυτό όταν αισθάνεσαι ξένος και νομίζεις ότι είσαι περαστικός, αυτό που ζεις κάθε μέρα, δεν το υπερασπίζεσαι. Θα ‘’ξεραθούμε’’ αν δεν γίνουμε πολίτες, σε αυτή τη μεγάλη πόλη που κινδυνεύει να γίνει, δηλαδή μια μεγάλη ανθρώπινη χωματερή.

Πιστεύω ότι χρειάζεται ένα νέο μαζικό, κοινωνικό κίνημα που θα υπερασπιστεί όλα αυτά, ώστε να πάψουν οι πολίτες να είναι πελάτες – καταναλωτές και το χθες να γίνει δρόμος για το μέλλον.»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΤΗΣ

Εξέχον μέλος της Αρχιτεκτονικής Κοινότητας, γεννήθηκε στην Χαλκίδα. Αρχιτέκτονας DPLG της σχολής του Πανεπιστημίου Παρισίων. Από το 1982 διατηρεί γραφείο σαν ελεύθερος επαγγελματίας αρχιτεκτονικών μελετών, με διακρίσεις σε περισσότερους από δέκα (10) Πανελλήνιους Αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Έχει πραγματοποιήσει μελέτες και επιβλέψεις πολλών έργων, κατοικιών, εμπορικών καταστημάτων, υπεραγορών, Τραπεζών, Μουσείων, Θεάτρων και κινηματογράφων, αναπαλαιώσεις  παραδοσιακών κτισμάτων πολλά των οποίων έχουν δημοσιευτεί. Ασχολείται με τα ‘’Κοινά’’ και έχει διατελέσει Πρόεδρος Τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ (2011-2014), μέλος Αντιπροσωπειών ΤΕΕ και ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, μέλος Αρχιτεκτονικών Επιτροπών, επιτροπών κρίσεων αρχιτεκτονικών διαγωνισμών κλπ.

«Τον Νίκο τον Μιχαλόπουλο τον γνωρίζω αρκετά χρόνια σαν συνάδελφο και σαν φίλο.

Τον ξέρω : Σαν πολιτικοποιημένο άτομο με κριτικό πνεύμα, σαν καλό αρχιτέκτονα, σαν καλό ελεύθερο επαγγελματία, καλό γνώστη της νομοθεσίας και από την πλευρά της διοίκησης και από την πλευρά της «πιάτσας» και ένα άτομο που έχει την ικανότητα να δίνει λύσεις.

Το βιβλίο αυτό είναι μια απρόσμενα ευχάριστη έκπληξη, βλέπω ένα Νίκο που κινείται και στον χώρο της λογοτεχνίας, ένα Νίκο που χρησιμοποιεί το διήγημα και το αφήγημα για να αναδείξει πραγματικότητες της καθημερινότητας, μεταξύ ρεαλισμού και σουρεαλισμού.

Περιγράφει το άγχος και το βάρος των ευθυνών του ελεύθερου επαγγελματία μηχανικού που τον κατατρέχουν σε όλη του την ζωή και τον οδηγούν τελικά στο να θέλει να πάψει να είναι ελεύθερος επαγγελματίας και να γίνει υπάλληλος μιας μεγάλης εταιρείας ή ενός real estate fan, όχι σαν επιστήμονας αλλά στην καλύτερη περίπτωση σαν «οικονομικός παράγοντας»

Η θεσμική κατεύθυνση πλέον  είναι ότι «τα έργα γίνονται από αυτούς που μπορούν να τα εγγυηθούν οικονομικά και όχι από αυτούς που έχουν την γνώση να τα εκτελέσουν»!!! Φανταστείτε τι θα γίνει όταν αυτό συμβεί και θα συμβεί με τους γιατρούς.

Η ασφάλεια, η υγεία και η δικαιοσύνη, δεν θα είναι πλέον εγγυημένα αγαθά από το κράτος, όπως ισχύει από την εποχή του Χαμουραμπί,  αλλά θα τα καθορίζουν οι αγορές.

Στην συνέχεια ακολουθούν οι προβληματισμοί του για  την πόλη  και πως αυτή  διαμορφώνεται σαν έρμαιο κύκλων και συμφερόντων που κινούνται με τρόπο γκανκτερικό ή παρακρατικό.

Τέλος αναδεικνύει την υποκρισία των νόμων και των επεξηγηματικών διατάξεών τους που στόχο έχουν την ασάφεια. Βλέπει μια «θολή» νομοθεσία που δεν πρέπει να γίνει ξεκάθαρη , γιατί πρέπει να συντηρηθεί η γραφειοκρατία , η διαπλοκή και ο χρηματισμός.

Φοβάμαι ότι η απάντηση του πρώτου πραγματικού ευρωπαϊστή Victor Hugo « δεν είστε κακομοίρηδες λόγω  ιστορικής αναγκαιότητας ή ξένων παρεμβάσεων. Είναι αποτέλεσμα συνειδητής επιλογή σας» είναι σωστή !!!

Αν είναι έτσι, οι επιλογές μας πρέπει να είναι πολιτικές και  έχει δίκιο ο Νίκος στον πρόλογό του ότι τα 11+1 κείμενα είναι πολιτικά! Καλοτάξιδο!!»

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Γεννήθηκε στην Αυγή Ηλίας αλλά μεγάλωσε στο Κέντρο Αθήνας, κυριολεκτικά, στην Ομόνοια. Σπούδασε στο Δυτικό Βερολίνο, Πολιτικός Μηχανικός με εξειδίκευση στις Δυναμικές Αναλύσεις στα Πεπερασμένα Στοιχεία (σημερινός ΚΑΝΕΠΕ). Μετά την αποφοίτηση του εργάζεται σαν Ελεύθερος Επαγγελματίας. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ΕλΕΜ και νυν Πρόεδρός της.

Επί σειρά ετών έχει εκπροσωπήσει τους μηχανικούς σαν μέλος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ και έχει διατελέσει Πρόεδρος της μέχρι το 2016. Για το ήθος και μαχητικότητά του, οι συνάδελφοί του, τον έχουν εμπιστευτεί σε πολλές διακριτές θέσεις στα Συνδικαλιστικά όργανα και σήμερα είναι από τα δραστήρια μέλη της Διοικούσας του ΤΕΕ.

 

« Διαβάζοντας το βιβλίο που μιλάει για Πολιτική Φαντασία και Αρχιτεκτονικό Τρόμο διαπίστωσα ότι ο φίλτατος συγγραφέας Νίκος Μιχαλόπουλος, είναι έφηβος. Με γύρισε πολλά χρόνια πίσω. Μου θύμισε ότι   η πορεία μας στη ζωή δεν είναι μόνο η Επαγγελματική  Δραστηριότητα και η προσπάθεια της αντιμετώπισης της καθημερινότητας, μια απλή διαχείριση. Αλλά πρέπει ποτέ να μην χάνουμε την ουσία της ζωής και τη ματιά μας προς το σύνολο, την κοινωνία.

Με μεγάλη χαρά και σε ευχαριστώ έφηβε Νίκο Μιχαλόπουλε, με γύρισες σε αυτά τα χρόνια πίσω και μου έβαλες προβληματισμούς, που ενώ νόμιζα ότι τους είχα απαντήσει και προσπαθούσα μέσα από την παρουσία μου στα δημόσια πράγματα να υπηρετήσω, συνειδητοποίησα ότι το έκανα πολύ επιφανειακά.

Ο πρώτος μεγάλος προβληματισμός παρουσιάζεται στη Γενική Συνέλευση του περίφημου συλλόγου MALL.A.K.E.Σ, που θέλει να μας κάνει να λειτουργούμε σαν πελάτες και όχι σαν πολίτες. Το επόμενο βήμα είναι να μας περιχαρακώσουν σε σφραγισμένες περιοχές μιας δήθεν ιδιωτικότητας, ιδιώτευσης με τον αρχαιοελληνικό όρο. Αυτό είναι το μέλλον που μα επιφυλάσσει η παγκοσμιοποίηση με τη ραγδαία εξέλιξη τόσο της τεχνολογίας όσο και της οικονομίας, που όμως πιθανότατα έχει τέτοια ταχύτητα που προσπέρασε το σημαντικότερο, τον άνθρωπο.

Μπορεί να πάει πίσω όλη αυτή η εξέλιξη? Προφανέστατα και όχι. Αυτό όμως που είναι επίσης τεράστιο λάθος, είναι να επιτρέψουμε τα ανθρώπινα επιτεύγματα να ξεπεράσουν το δημιουργό τους και να φτάσουμε να μιλάμε για ανθρώπινες χωματερές.

Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το 1% του πληθυσμού που ελέγχει το 95% του παγκόσμιου πλούτου, θα έφτανε στο σημείο να περιχαρακώσει και να αφήσει να ιδιωτεύουν πολύ λιγότεροι από το 1/3 που θα του είναι οι χρήσιμοι υπάλληλοι, και όχι οι επιστήμονες επαγγελματίες και ο κάθε ελεύθερος επαγγελματίας. Το ‘’ελεύθερος’’ δεν είναι τυχαίο, είσαι ελεύθερος από πολλές δεσμεύσεις και έχεις άλλη αντιμετώπιση της ζωής και των πραγμάτων, όταν μάχεσαι καθημερινά για τη δική σου πορεία, συμπαρασύρεις και κάποιους άλλους. Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσει να υπάρχει αυτό το ελεύθερος επαγγελματίας (μεσαία τάξη).

Ευχαριστώ πολύ για άλλη μια φορά το Νίκο γιατί μου ξύπνησε αυτή τη σπίθα της αναζήτησης που νόμιζα ότι δεν υπάρχει, ή νόμιζα ότι την υπηρετούσα και την υπηρετώ.

Η πεμπτουσία των 11+1, που είχα τη χαρά να ρουφήξω, είναι αν αυτός ο περίφημος σύλλογος,  τελικά θα μας πιάσει μ@λ@κες. Καλοτάξιδο!! »

ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΣΑΛΙΚΗ

Αρχιτέκτονας Μηχανικός, Μεταπτυχιακό στην Χωροταξία και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Εργάσθηκε σε πολλές θέσεις της Διοίκησης. Είναι στέλεχος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Πρόσφατα βραβεύθηκε για τη συνεισφορά της σε θέματα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Έχει διατελέσει Αντιπρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας, καθώς επίσης και Εντεταλμένη  Νομαρχιακή Σύμβουλος για την Τέταρτη Προγραμματική Περίοδο (ΕΣΠΑ).

Είναι Πρόεδρος ΣΑΔΑΣ Τμήματος Αττικής.

 

 

 

«Το βιβλίο του Νίκου Μιχαλοπούλου  “11+1 διηγήματα πολιτικής φαντασίας και αρχιτεκτονικού τρόμου”,  θέτει το χέρι επί τον τύπο των ήλων. Είναι σαν τον Νόμο. Κανείς, από τη στιγμή που υπάρχει, δεν μπορεί να πει δεν τον ξέρει. Ρόλος μας είναι να το αναπαράγουμε και να κάνουμε τα πάντα για να μας αποδοθεί η πόλη.

Θα μπορούσε να είναι, η πολεοδομική ηθογραφία της Αθήνας, στην Ελλάδα των αρχών του 21ου αιώνα, αν υπήρχε ο όρος.

Τα διηγήματα με εσωτερική ενότητα και πυκνό λόγο, έχουν ροή με εκπλήξεις, πλοκή και σασπένς. Περιέχουν νοήματα κρυφά και φανερά και λεπτομέρειες που ανακαλύπτεις σε κάθε  νέα ανάγνωση. Ο τίτλος και το περιεχόμενο συνδέει ευθέως την αρχιτεκτονική με την πολιτική. ”…Γιατί το περιβάλλον και οι πόλεις δεν είναι τίποτε άλλο από εκφάνσεις της πολιτικής στο χώρο και παρατηρώντας το, μπορείς να βγάλεις ασφαλή συμπεράσματα, για την ίδια την πολιτική”.

Με το συγκλονιστικό διήγημα ”Πόσο εμβαδόν έχει ένα διαμέρισμα 85τμ’’, παρακολουθεί κανείς την περιπέτεια των χώρων, μέσα από την εξέλιξη της νομοθεσίας.

Ο Ν. Μιχαλόπουλος επιλέγει να βλέπει την αλήθεια. Επιλέγει να βλέπει τον αρχιτέκτονα στις συμπληγάδες της καθημερινής άσκησης του επαγγέλματος, επιμένει να βλέπει την πόλη ως δοχείο της αληθινής ζωής κι αυτό αντανακλά μια βαθύτατη αγάπη για τον άνθρωπο και αγωνία για τη βελτίωση της καθημερινής του ζωής.

Με χιούμορ κοφτερό, έξυπνο, διεισδυτικό, αλλά και με μια τρομερή ικανότητα να πλάθει εναργείς εικόνες, ακόμη και κινηματογραφικές. Όπως εκείνος ο διάλογος με τον Βίκτωρα Ουγκω μπροστά στις ανοικτές πληγές της Σταδίου, που φέρνει το χτες στο σήμερα, με τον τρόπο του Γούντι Άλεν στο Μεσάνυχτα στο Παρίσι.

Γίνεται προφητικός στο διήγημα, ”Απόδραση από την Αθήνα”, με τις ανατρεπτικές ιδέες του Συμβούλου της Υπουργού Τουρισμού για τη δημιουργική αξιοποίηση των δυνατοτήτων του τόπου.

Τα κτίρια, που ανταγωνίζονται την Ακρόπολη, η Αμερικάνικη Πρεσβεία ως αρχιτεκτόνημα αλλά και φορέας πολιτικών και κοινωνικών νοημάτων, το Μουσείο της Ακρόπολης, αλλά και η Ολυμπιάδα που τελείωσε, αλλά μας ακολουθεί αέναα, δεν ξεφεύγουν από την πένα -νυστέρι, του συγγραφέα – ανατόμου.

Τα διηγήματα με τις “Γενικές συνελεύσεις των επενδυτών” μας κλείνουν το μάτι. Όχι δεν πιστεύουμε στην τυχαιότητα, ούτε και τις θεωρίες συνωμοσίας, αλλά τελικά η απαξίωση του κέντρου μέσα από τον ερπυσμό της φθοράς, κάποιους συμφέρει…

Ο συγγραφέας σίγουρα δεν έχει ”Μάτια που δεν βλέπουν”, όπως έλεγε και κατηγορούσε  τους συγχρόνους του ο Λε Κορμπυζιέ, 100 χρόνια πριν, στο περίφημο Vers un Architecture. Βλέπει καθαρά, και θέλει την Αρχιτεκτονική να είναι η κατεξοχήν τέχνη που πλησιάζει το Πλατωνικό μεγαλείο, τη μαθηματική τάξη, τον διαλογισμό, την αντίληψη της αρμονίας μέσα από σχέσεις που προκαλούν συγκίνηση.

Αυτός είναι ο σκοπός της Αρχιτεκτονικής. Κι αυτός είναι ο στόχος ο δικός μας. Καλοτάξιδο το βιβλίο!»

ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

 

«Ξεκινώντας ας αναφερθώ λίγο στον τίτλο του βιβλίου:

Γιατί Πολιτικής;

Γιατί το περιβάλλον και οι πόλεις δεν είναι τίποτε άλλο από εκφάνσεις της πολιτικής στο χώρο και απ’ αυτόν μπορείς να βγάλεις ασφαλή συμπεράσματα για την ίδια την πολιτική.

Γιατί Φαντασίας;

Γιατί δημιούργησα φανταστικά περιβάλλοντα, ώστε να μην υπάρχουν οι δεσμεύσεις του παρόντος. Βέβαια σε πολλά διηγήματα αρκούσε η ίδια η πραγματικότητα, γιατί η κατάσταση του κτιστού περιβάλλοντος, όπως έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα πολλές φορές, ξεπερνάει τη φαντασία.

Γιατί Αρχιτεκτονικού Τρόμου;

Αρκεί να αποκαλυφθούν με ειλικρίνεια όλα τα στοιχεία που έχουν αποκρυφτεί για τις πόλεις και το περιβάλλον, για να μας σηκωθεί η τρίχα για όσα συμβαίνουν πίσω από την πλάτη μας, αλλά και με τις επιπτώσεις που έχουν στην  κοινωνία και σε εμάς.

Σε όλα τα διηγήματα είναι έκδηλο το χιούμορ, πάντοτε δημιουργικό. Εξάλλου, πολλά από όσα συμβαίνουν στην πατρίδα μας είναι κυριολεκτικά της «πλάκας» και μόνο με χιούμορ μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Τα δύο πρώτα διηγήματα αναφέρονται στην ποινικοποίηση αλλά και τις προοπτικές του επαγγέλματος του μηχανικού ενταγμένο μέσα στο επερχόμενο γενικότερο εργασιακό περιβάλλον. Είναι ένα σχόλιο πάνω στο νομικό πλαίσιο αλλά και στο μέλλον της εργασίες συνολικά.

Το 01. Δολοφονίες… επιβλεπόντων, είναι ένα αστυνομικό διήγημα και ο ήρωας, επιβλέπον μηχανικός καλείτε να αποφασίσει αν είναι προτιμότερο να διώκεσαι για φόνο, παρά σαν επιβλέποντας. Η αλλοπρόσαλλη νομοθεσία που δεν εξυπηρετεί τίποτα άλλο παρά επικοινωνιακές ανάγκες του πελατειακού – από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους – συστήματος, οδηγεί πολλές φορές σε – κυριολεκτικά – εκτός λογικής διλλήματα, όπως αυτό.

Στο 02. Δυο για την κρεμάλα, γίνεται σύγκριση ανάμεσα σε δύο εγκληματίες: Έναν αρχιτέκτονα και ένα δουλέμπορο. Στην ομιλία του, ο καταδικασμένος δουλέμπορος προαναγγέλλει ένα ζοφερό μέλλον όχι μόνο για τους τεχνικούς αλλά για ΟΛΟΥΣ τους εργαζόμενους, το οποίο θέλουμε να αγνοούμε, ενώ ήδη χτυπάει την πόρτα μας.

Διαμορφώνονται νέα θεσμικά πλαίσια που θα οδηγούν σε νέες μορφές «εξαρτημένης εργασίας». ΘΑ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ, ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ, νέες στρατιές πρόθυμων, να κάνουν οτιδήποτε για ένα κομμάτι ψωμί, νέοι νομάδες θα πλημμυρίσουν τις πόλεις σας ώστε θα φτάσει μια στιγμή που εσείς δεν θα χωράτε.

Στο ζήτημα της Νομοθεσίας αναφέρομαι και στο 06. Πόσο εμβαδόν έχει ένα διαμέρισμα 85 τ.μ.; ειρωνεύομαι τη «δημιουργική ασάφεια» του νομικού πλαισίου την κατασκευή και του περιβάλλοντος, που καθιστά πολλές φορές αδύνατον να απαντηθούν ακόμα και φαινομενικά αυταπόδεικτα ερωτήματα όπως αυτό. Στο ερώτημα λοιπόν αυτό, η απάντηση στην μεταμοντέρνα ελληνική πραγματικότητα είναι: Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε!

Στα δυο επόμενα, τα 03. Η 2η Γ.Σ. του MALL.A.K.Έ.Σ. και 04. 3η Γ.Σ. του MALL.A.K.Έ.Σ., διεισδύουμε στα άδυτα μιας μυστικής «εγκληματικής οργάνωσης» που εν τέλει αυτή κάνει κουμάντο, στην εξέλιξη της πόλης μας. Διαβάστε τα και πείτε μου αν πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια διαφορά με τα τεκταινόμενα σε εμάς.

Στόχος: Η Mallοποίηση της ζωής μας, δηλαδή η εφαρμογή παγκοσμιοποιημένων μοντέλων ανάπτυξης, που οδηγεί στην υποβάθμιση του κέντρου της πόλης και την συγκέντρωση του εμπορίου σε περιφερειακά κέντρα, με την εξαφάνιση του μικρέμπορου και τη μετατροπή μας από πολίτες σε πελάτες, αδιάφορους χρήστες – καταναλωτές, όχι συμμετέχοντες. και τη μετατροπή δημόσιων αγαθών όπως η βόλτα, η ανάπαυση σε ένα παγκάκι, το παιχνίδι στην παιδική χαρά, σε καταναλωτικά προϊόντα, δηλαδή σε εμπορεύματα που πωλούνται.

Πολύτιμος αρωγός είναι το ανίκανο και διεφθαρμένο κράτος.

Μεγαλεπήβολα σχέδια, λεωφόροι, γραμμικοί άξονες, μέγαρα χωρίς σκοπό, που να λειτουργούν λίγες φορές το χρόνο, Rethink Athens, αναπλάσεις επί αναπλάσεων και όλα αυτά γίνονται χωρίς να ενδιαφέρουν τον πολίτη και στα οποία κατευθύνονται και κατασπαταλούνται οι δημόσιοι πόροι. Και ταυτόχρονα τίποτα που να βελτιώσει την ποιότητα ζωής στη γειτονία του, ώστε να του κεντρίσει το ενδιαφέρον να την περπατήσει, να βρει μια χρήση πέρα από την κατοικία, να γνωρίσει τους περίοικους να συζητήσει, να γίνει συμμέτοχος, των πραγμάτων που συμβαίνουν γύρω του και μιλάμε για πράγματα τα περισσότερα των οποίων έχουν μικρό ή και μηδαμινό κόστος.

Ενώ χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την ερήμωση του κέντρου και όλο προγραμματίζουν μέτρα για την τόνωση του, την ίδια ώρα  στο κέντρο τεράστια κρατικά κτίρια παραμένουν γιαπιά ή άδεια και ανεκμετάλλευτα.  Η νέα πλατεία που έγινε στην Πανεπιστημίου και Σανταρόζα με την κατεδάφιση των κτιρίων των παλαιών δικαστηρίων από τον Αντώνη Τρίτση περικλείεται από τρία έρημα κτίρια: ένα κρατικό μνημείο – γιαπί, ένα Πανεπιστημιακό με σκαλωσιές πάνω από δέκα χρόνια και ένα τεράστιο κτίριο άδειο και παρατημένο ιδιοκτησίας ΙΚΑ που πιάνει μισό οικοδομικό τετράγωνο, και η ίδια η πλατεία είναι μια εγκαταλελειμμένη αλάνα, με μια γούβα στη μέση, δηλαδή και αυτή ένα γιαπί.

Με το θέμα της ερημοποίησης του κέντρου της πόλης ασχολείται και το 05. Το Πέρασμα, γραμμένο με το στυλ της γραφής του Χαρούκι Μουρακάμι. Παρακολουθούμε δύο νέους να επιδιώκουν, μετά την εφαρμογή του «Rethink Athens», κάτι πολύ ριψοκίνδυνο: Να διασχίσουν την Πανεπιστημίου τη νύχτα. Εδώ δεν χρειάστηκε τίποτα παραπάνω παρά να υπερβάλουμε λίγο αυτά που ήδη συμβαίνουν στην Ομόνοια, στο Γεράνι, στην Βάθης.

Μπορούμε να πούμε, ότι  Η ΥΠΟΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΕΝΟΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ, ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΕΧΕΙ ΑΝΑΧΘΕΙ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ. Πιστεύοντας στην ασχήμια λόγω παραβατικότητας, οδηγώντας σε αισθητική βαρβαρότητα. Με την πρωτοφανή παρακμή του κέντρου και των ιστορικών γειτονιών που έχουν μεταμορφωθεί σε αστικές χαβούζες κτιρίων και ανθρώπινων συμπεριφορών σε συνάρτηση με την υπερπαραγωγή συγκρούσεων, διαδηλώσεων και καταστροφών.

Στο 07. Μια απρόσμενη συνάντηση, μια εμβληματική μορφή από το παρελθόν, μετά το κάψιμο της Αθήνας και το έγκλημα της Marfin, κρίνει τα γεγονότα και τα συγκρίνει με ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος αποκαλύπτοντας την πολιτική μας γύμνια, για να καταλήξει αναφερόμενος στην Ευρωπαϊκή μας πορεία και προοπτική.

ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΚΑΚΟΜΟΙΡΗΔΕΣ ΛΟΓΩ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ Η ΞΕΝΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ. ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΣΑΣ!

Στο 08. Απόδραση από την Αθήνα, με ένα εντελώς ανατρεπτικό τρόπο, αντιμετωπίζεται το πρόβλημα του βανδαλισμού του χτιστού περιβάλλοντος της πόλης μας, η εγκατάλειψη του κέντρου, δείχνοντας ότι είμαστε ανίκανοι να προχωρήσουμε στη δημιουργική αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχει αυτός ο γεμάτος ιστορία τόπος και των ευκαιριών που αφήνουμε συνέχεια να περνούν, χωρίς να είμαστε ικανοί να εκμεταλλευτούμε έστω και μια.

Ο Ν. Καζαντζάκης γράφει για το Ελληνικό τοπίο: «Ένα Ελληνικό τοπίο δίνει σ’ εμάς τους Έλληνες μιαν αφιλοκερδή ανατριχίλα ωραιότητας. Έχει ένα όνομα το τοπίο – το λένε Μαραθώνα, Σαλαμίνα, Ολυμπία, Θερμοπύλες, Μυστρά…»

Τι κάναμε εμείς σ’ αυτά τα τοπία; Τον Μαραθώνα τον κάναμε κωπιλατοδρόμιο, ο Αρχαιολογικός χώρος της Σαλαμίνας, είναι ένας εγκαταλελειμμένος σκουπιδότοπος και η θάλασσα όπου έγινε η Ναυμαχία, βόθρος. Την Ολυμπία την κάψαμε και γίναμε περίγελος διεθνώς και στις Θερμοπύλες ένα μνημείο, πιο μικρό και από περίπτερο και τα περίφημα λουτρά στο έλεος του καθενός.

Όσο για την Αθήνα, που έχει τον Παρθενώνα, το πιο αναγνωρίσιμο κτίριο στην κόσμο, το κτίριο που ύμνησε ακόμα και ο Le Corbusier, τι να πεις; Εκεί ΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΧΤΙΣΟΥΝ ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΕΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ, ΠΙΟ ΨΗΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ, για να αποτελέσουν τοπόσημα – αντί για τον Παρθενώνα – διαμορφώνοντας μια νέα γραμμή ορίζοντα στην πόλη – κρύβοντας πίσω της την Ακρόπολη. Τέτοια καραγκιοζιλίκια! Φανταστείτε αν  κάποιος πήγαινε και έλεγε στους Βέλγους ότι θα έφτιαχνε ένα άγαλμα πολύ μεγαλύτερο από το Manneken Pis, το σύμβολο των Βρυξελλών, που θα έχει πιο μεγάλο πουλί και θα κατουράει περισσότερο. Θα τον είχαν πετάξει έξω με τις κλωτσιές. Εμείς σε λίγο θα τους ζητήσουμε και συγνώμη.

Στα 9 και 11 αναφέρομαι στα δυο πιο μισητά κτίρια της πόλης : την Αμερικανική Πρεσβεία και το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Το πρώτο είναι το κτίριο που έχει δεχθεί τις περισσότερες κατάρες, μούντζες, σηκωμένες γροθιές, στο οποίο έχουν γίνει οι περισσότερες πορείες και διαδηλώσεις.

Όμως Θεωρώ αυτό το κτίριο, το πιο πετυχημένο παράδειγμα σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής και ας έχει σχεδιαστεί από Αμερικανούς αρχιτέκτονες και ας είναι χτισμένο σε Αμερικανικό έδαφος.

Θεωρώ ότι έχει εκφράσει με τον ιδανικότερο τρόπο το ιδεατό πνεύμα αυτού του τόπου (genius loci). Έχει συλλάβει πλήρως την έννοια του ναού, σαν ένα χώρο διαμεσολάβησης μεταξύ ουρανού και γης. Ένα χώρο που προσέρχεται ο πιστός για να συναντήσει τον εκπρόσωπο του/της Θεού/Θεάς στη γη. Έτσι και στον σύγχρονο ναό, την πρεσβεία των ΗΠΑ εισέρχεσαι για να συναντήσεις τον εκπρόσωπο της κυρίαρχης δύναμης του κόσμου.

Το κτίριο του Μουσείου της Ακρόπολης είναι το κτίριο με τις περισσότερες καταγγελίες, ενστάσεις, προσφυγές, συλλογές υπογραφών εναντίον του και για την προστασία των ΔΥΟ ‘’νεοκλασικών’’ κτιρίων που κανείς δεν πήγε να τα μετρήσει για να δει ότι ήταν τρία.

Χαρακτηρίζουμε Genius Loci – «Το πνεύμα του τόπου» – δηλ. τον ειδικό χαρακτήρα ενός τόπου που εκπροσωπεί την πραγματικότητα όπως υφίσταται και στην οποία πρέπει να προσαρμοστεί ο άνθρωπος. Το κτίριο του μουσείου έγινε μισητό σε πλήθος ανθρώπων, γιατί αυτό ακριβώς εκφράζει: ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ, ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΤΗΣΑΜΕ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΜΙΣΟΥΜΕ. Μισούμε τις πολυκατοικίες που κατοικούμε, τους δρόμους που περπατάμε, το ψωραλέο πράσινο που έχουμε στις πόλεις που ζούμε, την πατρίδα μας όπως την καταντήσαμε. Όπως εμείς καταφέραμε και στριμωχτήκαμε – σε στενούς δρόμους, φωταγωγούς και ακάλυπτους, τσαλαπατώντας τα υπολείμματα του τόπου των προγόνων μας, ΜΑΖΙ και το τότε πνεύμα αυτού του τόπου, έτσι και αυτό το μουσείο καταφέραμε και το στριμώξαμε, ανάμεσα σε υπάρχοντα κτίρια, πάνω σε αρχαία και με ένα κτιριολογικό πρόγραμμα που οδηγούσε σε πολυκατοικία. Και ο κ. Tsumi με επαγγελματισμό μας έκανε ότι «ταίριαζε» με τον τόπο: Μια ξεχωριστή πολυκατοικία, πλην όμως πολυκατοικία. Ένα αρχαιολογικό Mall.

Φτάσαμε στο τέλος,

Έτσι τώρα, οι αναγνώστες ξέρουν ότι προσπαθούν να μας επιβάλλουν ξεπερασμένα μοντέλα ανάπτυξης, εις βάρος μας και υπέρ των ξένων συμφερόντων με την ανοχή ή τη συνενοχή του πελατειακού κράτους, ότι η Πλατεία Δικαστηρίων στην Πανεπιστημίου είναι ερημότοπος με κρατική πρωτοβουλία, ότι το ωραιότερο σύγχρονο Ελληνικό Κτίριο είναι κτισμένο σε ξένο έδαφος, ότι η στρέβλωση της νομοθεσίας οδηγεί σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ότι το νομοθετικό χάος είναι τέτοιο που δεν ξέρουμε ούτε πόσο μεγάλο είναι το σπίτι μας, αλλά και ότι μπορούν να υπάρξουν ακόμα ιδέες που να οδηγήσουν μπροστά τα πράγματα.

Έτσι και εγώ, μετά την έκδοση και κυκλοφορία αυτού του βιβλίου, θα το στείλω με μια ευγενική επιστολή στον/στην Υπουργό Πολιτισμού και θα τον/την παρακαλέσω να γκρεμίσει το 3ο, το ανύπαρκτο κτίριο, της Αποστόλου Παύλου. Επειδή είναι ανύπαρκτο, πιστεύω ότι η διαδικασία θα είναι πολύ απλή (ως ανύπαρκτο δεν προστατεύεται από κανένα νόμο). Έτσι θα δημιουργηθεί ένας μικρός δρόμος – μεταξύ των κτιρίων – προς το μουσείο και μια οπτική δίοδος προς την Ακρόπολη.

Θα πρότεινα να ονομαστεί οδός ΖΙΛ – ΝΤΑΣΕΝ, και σε μια γωνίτσα του δρόμου ας βάλουν μια ταμπέλα με αυτά τα λόγια: Αυτός ο δρόμος έγινε χάρη σε μια ιδέα και ένα βιβλίο. Γι’ αυτό να έχετε ιδέες και να τις προβάλλετε μέσα από βιβλία.

Εάν δεν εισακουστεί η παράκλησή μου, απλά θα βάλω μπροστά κι εγώ τις νόμιμες διαδικασίας για την κατεδάφισή του, ώστε να καταστεί και κυριολεκτικά ανύπαρκτο. Και τότε ίσως καλέσω και τους αναγνώστες αυτού του βιβλίου σε βοήθεια, ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΟΙΞΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΔΡΟΜΑΚΙ, ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝ.

Υ.Γ. Όσο για τους άλλους: Θα τους  κυνηγά η «Κατάρα της Αθηνάς» – το γνωστό ποίημα του Λόρδου Βύρωνα – και δεν θα ήθελα να είμαι ούτε ψύλλος στον κόρφο τους».

 

Ανάμεσα στους καλεσμένους που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση ήταν: Κατ’ αρχήν οι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί και Χωροτάκτες: Κονταργύρης Δημ., Σγούτας Βασ., Γραμματικός Ηλ., Βαλσαμάκης Κρ., Φρατζή Μαρ. κ.α..  Πολιτικοί Μηχανικοί και Αρχιτέκτονες τ. Στελέχη του ΠΕΧΩΔΕ: Σαβίδου Π., Δημητρακόπουλος Δ., Σκαλτσά Μ., Βεργοπούλου Ο. , Ανδρουλάκη Ε. κ.α.. Ο Δημοτικός Σύμβουλος και τ. Αντιδήμαρχος Τεντόμας Χρ.. Οι Μηχανικοί επιχειρηματίες: Σταυρόπουλος Στ. (Doppler), Μπόνος Αν., Βλαχογιάννης Γ., Κουλουμπής Αθ.,Πορσανίδης Π., Διβέρη Μ., Καμάρας Λ. κ.α.. Η Αρχιτέκτονας Παλαιολόγου Λ. από το Σύλλογο Διατηρητέων Κτιρίων. Οι Μηχανικοί Ελεύθεροι Επαγγελματίες: Χατζηπλατσάκη Έφη, Παπαδόπουλος Γ., Καμάρας Τ., Αγκούτογλου Μ., Κάκαβας Δ., Παγώνη Λ.  κ.α.. Ο Πρόεδρος του ΣΠΕΛΕΟ: Τριζώνης Βασ.. Από το Δικαστικό και Δικηγορικό χώρο: Λουκάκος Στ., Βέρροιος Στ., Φλώρος, Δένδιας Ν., Τσακιρέλλης Χρ., κ.α.. Οι Εικαστικοί και Συγγραφείς: Πατσόγλου Αρ., Ραφτοπούλου Αλ., Στράνη Λεν. κ.α.. Οι Δημοσιογράφοι: Δεμερτζής Αργ., Ρομπούλα Δ. κ.α.. Συνεργάτες και φίλοι των συντελεστών του βιβλίου.