ΥΠΕΝ: Αναπλάσεις με αλλαγή δόμησης στις πυκνοδομημένες περιοχές

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Σχέδιο αστικών αναπλάσεων στις πυκνοδομημένες περιοχές των κέντρων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και των άλλων μεγάλων πόλεων, μακράς πνοής και απόδοσης, που στον πηρύνα του έχει την άλλαγή των όρων δόμησης, ιδιώς την μείωση του ποσοστού καλυψης των οικοπέδων, σε συστάδες πολλών οικοδομικών τετραγώνων, ώστε τα κτίρια που γηράσκουν όταν ξαναχτιστούν με νέους όρους, να δημιουργηθεί περισσότερο πράσινο και να προκύψουν ελεύθεροι χώροι βάζει μπροστά ο νέος υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Δημαράς.

Το νέο φιλόδοξο σχέδιο,  που θα περιλαμβάνει μακροπρόθεσμα αλλά και άμεσα μέτρα για τις αστικές αναπλάσεις παρουσίασε ο Γιώργος Δημαράς, βουλευτής των Οικολόγων Πρασίνων, ο οποίος με τον τελευταίο ανασχηματισμό ανέλαβε καθήκοντα υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  σημειώνοντας ότι έχει πάρει ήδη «πράσινο φώς» από τον υπουργό ΠΕΝ Γιώργο Σταθάκη να ετοιμάσει τις προτάσεις του για τις αστικές αναπλάσεις, λέγοντας ότι ο κ Σταθάκης του είπε «δούλεψε το αυτό το μήνα».

Τα καθήκοντα του κ. Δημαρά ανακοίνωσαν σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός ΠΕΝ Γιώργος Σταθάκης και ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος, σημειώνοντας ότι:

Oι αρμοδιότητες του νέου υφυπουργού Περιβάλλοντος θα είναι  η αποκλειστική διαχείριση του θέματος των αστικών αναπλάσεων, τμήμα της δασικής πολιτικής και  εξ΄ ολοκλήρου η εποπτεία της κατάρτισης του Κτηματολογίου.

Αύξηση πρασίνου

Το σχέδιο του ΥΠΕΝ σύμφωνα με τον νέο υφυπουργό περιβάλλοντος θα προβλέπει «αύξηση πρασίνου, αύξηση της υδατοπερατότητας για προστασία από πλημμύρες και εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα με φυτεύσεις, χωμάτινες επιφάνειες, επιστρώσεις, με ψυχρά υδατοπερατά υλικά, ανάπτυξη της βιώσιμης κινητικότητας, πεζόδρομοι και ποδηλατόδρομοι, πράσινες διαδρομές, μέσα σταθερής τροχιάς»

Τολμηρές τομές

Για την ανασύσταση των πυκνοδομημένων περιοχών ο κ Δημαράς μίλησε για συνολικές νομοθετικές παρεμβάσεις και «τολμηρές τομές»,  σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία και τους τεχνικούς και επιστημονικούς φορείς, ώστε όπως σημείωσε «τα κέντρα των πόλεων που γηράσκουν, και υποβαθμίζονται, ν’ ανανεωθούν με νέους όρους, να μπορούν να γίνουν και να εφαρμοστούν σχέδια σε ευρύτερες περιοχές σε κλίμακα οικοδομικού τετραγώνου ή πολλών οικοδομικών τετραγώνων».

-«Η πόλη της Αθήνας, ας σκεφτούμε περιοχές όπως είναι η πλατεία Βάθη, η Πειραιώς κτλ., πλέον αυτά τα κτίρια έχουν ηλικία  60, 70 χρόνων. Το μπετόν μετά από  τα 50 χρόνια, μειώνεται σταδιακά η αντοχή ανάλογα και με τις συνθήκες. Ενεργειακή συμπεριφορά αυτά τα κτίρια δεν έχουν. Οι εγκαταστάσεις έχουν παλιώσει. Η αισθητική δεν το συζητώ» είπε ο κ Δημαράς και συμπλήρωσε: «Εάν μείνουμε απαθείς και αφήσουμε την εξέλιξη να πάει μόνη της,  όταν ένα-ένα που θα καταρρέει και θα βρίσκει τρόπο ο ιδιωτικός τομέας να το ξαναδομήσει  θα ξαναδημιουργηθεί η παλιά πόλη με τους ίδιος όρους που έγινε αυτή η πόλη, χωρίς πράσινο, χωρίς κοινόχρηστους χώρους. Επομένως πρέπει να δούμε συνολικά και να συζητήσουμε τί θα γίνει μ’ αυτές τις πόλεις που σαπίζουν κι αναπτύσσονται περιφερειακά».

Πολεοδομικό παράδοξο

Ο ίδιος σημείωσε ότι: «είναι πολεοδομικό παράδοξο αυτό, η πόλη να είναι σάπια στο κέντρο και να επεκτείνεται περιφερειακά. Και βεβαίως απ’ όποια άποψη να το συζητήσουμε, λειτουργική, οικονομική κτλ., αυτό είναι παράλογο. Επομένως πρέπει να δούμε το μέλλον, γι’ αυτό εμείς οι οικολόγοι αναφερόμαστε πάντα στις επόμενες γενιές  και σε αιώνες και η Πολεοδομία, σχεδιάζουμε σήμερα και τ’ αποτελέσματα τα βλέπουμε μετά από 20 χρόνια, 30 χρόνια και πολλές φορές και αιώνες.

Έτσι λοιπόν πρέπει να δούμε τί θα κάνουμε με τα κέντρα των πόλεων που γηράσκουν και αυτά τα κτίρια πλέον δε θ’ αντέχουν ούτε σε σεισμό ούτε έχουν σωστή ενεργειακή συμπεριφορά κι επομένως πρέπει να ξαναδούμε πώς αυτή η πόλη θα αναγεννηθεί μ’ ένα σχέδιο  που δε θα είναι μόνο οικόπεδο-οικόπεδο». Επίσης ο νέος υφυπουργός ανέδειξε τη διάσταση ότι «είναι τόσοι πολλοί οι ιδιοκτήτες  σ’ αυτά τα κτίρια που δε μπορεί να τους βρει ακόμα και ο ιδιωτικός τομέας να κάνει συμφωνία μαζί τους, πάντως είναι ένας τομέας πρόκληση που θ’ αρχίσουμε να τον δουλεύουμε».

Όροι δόμησης

Κληθείς να δώσει εξηγήσεις για το σχέδιο που εισηγείται ο κ Δημαράς απάντησε σε δημοσιογρφαικές ερωτήσεις ότι «δεν φτάνει να κάνουμε μόνο έναν πολεοδομικό νόμο που θα συνεργαστούμε και με άλλα Υπουργεία. Στο μυαλό μου πραγματικά έχω ένα σχέδιο που θα τολμήσουμε τουλάχιστον ν’ ανοίξουμε το δρόμο, μακάρι να προλάβουμε να κάνουμε αυτή τη νομοθεσία γιατί δε μπορώ να φανταστώ όταν παλιώνει ακόμα η Αθήνα και τα κτίρια να ξαναχτίζεται με τον ίδιο τρόπο».

Ειδικότερα για τις αλλαγές στους όρους δόμησης εστίασε στο ποσοστό κάλυψης των κτιρίων σημειώνοντας ότι « επειδή ως μηχανικός έχω χτίσει αρκετά κτίρια κι έχω μελετήσει, είχαμε 75% ποσοστό κάλυψης  στο συνεχές σύστημα και τα γωνιακά οικόπεδα είχαν 85% και σε κάποιες περιπτώσεις είχαμε δεκάμετρη λωρίδα παλιά, δηλαδή περίπου το 20% ακάλυπτος και το 80% κάλυψη. Δηλαδή χώρος μηδέν για πράσινο και ήταν και οι φωταγωγοί στο πίσω μέρος των κτιρίων, μηδέν πράσινο στην πόλη.  Να σας πω ότι στα Βριλήσσια, Αγία Παρασκευή κτλ., έχουμε 25% ποσοστό καλύψεως και 75% ακάλυπτο. Αν δηλαδή συνεχίσουμε στην Αθήνα να χτίζουμε, να ξαναχτιστούν τα κτίρια με τα ίδια ποσοστά κάλυψης και αν δεν αλλάξουμε και τους όρους δόμησης, από τώρα να σχεδιάσουμε, δε θ’ αλλάξει τίποτα στην πόλη. Δε θα πρασινίσει η πόλη. Και ξέρετε ότι η Αθήνα ειδικά και η Θεσσαλονίκη, έχει ένα τετραγωνικό μέτρο πρασίνου ανά κάτοικο».

Απόσυρση κτιρίων

Παράλληλα ο κ Δημαράς εμέσως αλλά σαφώς απέκλεισε την εφαρμογή μεθόδων «απόσυρσης» των κτιρίων  σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «πραγματικά χρειαζόμαστε ένα θεσμικό πλαίσιο,  που θα λαμβάνει υπ’ όψιν και την προστασία της ιδιοκτησίας από το Σύνταγμα. Αλλά σήμερα ένας Δήμος δε μπορεί να πει ότι «απαλλοτριώνω ένα ακόμα οικοδομικό τετράγωνο», γιατί όπως είναι η νομοθεσία, αυτή την υπεραξία που θα δώσει στα γύρω διαμερίσματα κτλ. πρέπει να την πληρώσουν φτωχοί άνθρωποι».