ΥΠΕΝ: «είμαστε 15 χρόνια πίσω στις υποδομές διαχείρισης αποβλήτων»

Οι χαμηλές επιδόσεις της Ελλάδας στη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση, συγκριτικά με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες διαπιστώθηκαν σε εκδήλωση του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, όπου επισημάνθηκε ότι το ποσοστό των απορριμμάτων που καταλήγει στα ΧΥΤΑ στην Ελλάδα αγγίζει το 77%. Ο αρμόδιος γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ μίλησε για τα θεσμικά βήματα που έχουν γίνει, προσθέτοντας ότι στις υποδομές είμαστε 10 έως 15 χρόνια πίσω.

Η ανάγκη εξασφάλισης στρατηγικών συνεργιών, μεταξύ όλων των συναρμόδιων φορέων με στόχο την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση των σχεδιαζόμενων έργων για την ανακύκλωση απορριμμάτων, υπογραμμίστηκε στην εκδήλωση με τίτλο «Διαχείριση Απορριμμάτων και Ανακύκλωση στη Γερμανία και στην Ελλάδα», που συνδιοργανώθηκε στο Thessaloniki Helexpo Forum από τη Helexpo και το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο.

Ο Δρ. Πέτρος Βαρελίδης, γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναφερόμενος στη διαχείριση αποβλήτων, σημείωσε ότι «ήταν και παραμένει το πιο προβληματικό σημείο της περιβαλλοντικής πολιτικής, με χρόνιες παθογένειες. Υπάρχει στέρηση σε υφιστάμενες υποδομές σε σχέση με άλλα θέματα που αποτελούσαν προτεραιότητα στις κυβερνήσεις των προηγούμενων δεκαετιών. Λόγω της υστέρησης αυτής και ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη προχωράει σε νέες προσεγγίσεις, εμείς βρισκόμαστε ένα στάδιο πίσω, που σημαίνει υστέρηση 10 – 15 χρόνων. Βέβαια, στο μεταξύ, θεσμικά έχουν υπάρξει σημαντικές παρεμβάσεις» επισήμανε ο Π. Βαρελίδης.

Σύγκριση Ελλάδας- Γερμανίας

Ο Πρόεδρος του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητήριου, Βασίλειος Γούναρης, συγκρίνοντας τις επιδόσεις της Ελλάδας και της Γερμανίας στην ανακύκλωση απορριμμάτων, τόνισε ότι η Γερμανία διαθέτει σαφή υπεροχή, διότι εφαρμόζει τις κοινοτικές οδηγίες ήδη από το 1987, ενώ η Ελλάδα μόλις τα τελευταία χρόνια εστίασε οργανωμένα και με πρόγραμμα στο εν λόγω θέμα.

Όπως εξήγησε, στη Γερμανία το ποσοστό ανακύκλωσης φτάνει στο 56% όταν στην Ελλάδα, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, διαμορφώνεται στο 16% -ίσως και χαμηλότερα-, το ποσοστό των απορριμμάτων που καταλήγει στα ΧΥΤΑ στην Ελλάδα αγγίζει το 77%, ενώ στη Γερμανία είναι μηδενικό, επίσης το ποσοστό της κομποστοποίησης στη Γερμανία έχει αυξηθεί στο σχεδόν 20%, ενώ στην Ελλάδα υπολείπεται του 5% και η αποτέφρωση για ανάκτηση ενέργειας στη Γερμανία φτάνει το 32%, ενώ η ελληνική επίδοση είναι μόλις 3%.

Αναφερόμενος στα θετικά της ανακύκλωσης απορριμμάτων, ο κ. Γούναρης τόνισε ότι, αν η Ελλάδα ανέβαζε το ποσοστό της κομποστοποίησης στο 25% θα υπήρχε μία ελάφρυνση των απορριμμάτων στις χωματερές πάνω από 40%. «Υπολογίζεται ότι, το 2023 η ανακύκλωση πλαστικών στη Γερμανία θα ξεπεράσει από 65%. Πρόκειται για ένα success story, το οποίο καλείται να ακολουθήσει η Ελλάδα, εξασφαλίζοντας πολλά περιβαλλοντικά και άλλα οφέλη» υπογράμμισε ο Πρόεδρος του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, για να συμπληρώσει: «Είναι στο χέρι μας να στηρίξουμε την προσπάθεια βελτίωσης των συνθηκών μείωσης της εξάρτησης από τους χώρους Υγειονομικής Ταφής. Θα πρέπει να διευκολυνθούν οι πολίτες, ώστε να λειτουργήσουν ανάλογα, να εκπαιδευτούν στη διαχείριση των απορριμμάτων, εφαρμόζοντας το πλαίσιο των τεσσάρων συστημάτων συλλογής απορριμμάτων και να συμβάλλουν ενεργά προς αυτή την κατεύθυνση».

Σύμφωνα με τον κ. Γούναρη, «υπάρχει εθνικό θεσμικό πλαίσιο μέσω του οποίου ενσωματώθηκαν όλες οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες, υπάρχει όμως και καθυστέρηση στην υλοποίηση των στόχων. Η πολιτεία έχει χρέος να εστιάσει στους χρόνους εκτέλεσης των όσων προβλέπονται στο πεδίο της ανακύκλωσης και όλοι οι συναρμόδιοι φορείς να συνεργαστούν, ώστε να οδηγηθούμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα» ανέφερε.

Έδαφος για επενδύσεις

Ο Ανδρέας Σπυρίδης, αντιπρόεδρος του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου και πρόεδρος της Επιτροπής Βορείου Ελλάδος, στο χαιρετισμό του, που άνοιξε την εκδήλωση, τόνισε ότι στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων και της ανακύκλωσης καθώς και στον τομέα του βιοαερίου έχει υπάρξει πρόοδος τα τελευταία έτη στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά, μεγάλες ποσότητες αποβλήτων διαχειρίζονται ανεπαρκώς, ενώ θα μπορούσαν να προσφέρουν έδαφος για πολλές επενδυτικές, αλλά και ερευνητικές ευκαιρίες, πρόσθεσε.

Εκπρόσωποι της αγοράς

Ο Κωνσταντίνος Τσίοπτσιας, διευθυντής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης, ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε., υπογράμμισε ότι με βάση την οδηγία του 2008 για τη διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων υλικών, επιλέχθηκε ένα σύστημα με τέσσερις διαφορετικούς κάδους και όχι τον μπλε κάδο που όλοι γνωρίζουμε. Έτσι, όπως ανέφερε, «στη Δυτική Μακεδονία αναπτύχθηκε ένα σύστημα όπου χρησιμοποιούνται τέσσερις διαφορετικοί κάδοι για ισάριθμα υλικά που είναι το πλαστικό, το γυαλί, τα μέταλλα και το χαρτί. Πρόθεσή μας είναι να επιτύχουμε την ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων. Το τέλος «ταφής» αποτελεί έναν στόχο προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως θα απαιτηθεί χρόνος για την επίτευξή του».

Ο Κωνσταντίνος Αθανασιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Σ.&Κ. Αθανασιάδης ΙΚΕ και Εκπρόσωπος της WEIMA Maschinenbau GmbH, ανέφερε ότι αν και η Ελλάδα παρουσιάζει κενό δεκαετιών στο θέμα της σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων, πλέον βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα, όπως οι μονάδες αξιοποίησης διαλογής αποβλήτων και η προκήρυξη σειράς διαγωνισμών μέσω ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα. Επίσης, θεσπίστηκε τέλος ταφής, η καύση εντάχθηκε στο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων, το σύστημα εγγυοδοσίας είναι ορθό, ενώ ψηφίστηκαν και οι νόμοι για τα ΚΔΑΥ, τα οποία ουσιαστικά θα οδηγήσουν σε επενδύσεις για μηχανολογικό εξοπλισμό και θα βοηθήσουν στην ανάκτηση του χαμένου χρόνου.

Ο Κώστας Παπανικολάου, διευθυντής Τομέα Κυκλικής Οικονομίας, Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ- Σύμβουλοι Μηχανικοί, σημείωσε ότι το πεδίο της ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης λογίζεται πολυπαραμετρικό, ενώ εμπλέκονται πολλοί φορείς, όπως υπουργεία, δήμοι, περιβαλλοντικές οργανώσεις, επιχειρήσεις, οι ίδιοι οι πολίτες, διαμορφώνοντας έτσι μία δύσκολη εξίσωση. Ωστόσο, τα τελευταία 2-3 χρόνια γίνονται μεγάλες προσπάθειες, μέσα από ένα μείγμα πολιτικής με θεσμικά εργαλεία, που είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από τα προηγούμενα.