ΥΠΕΝ για το Μάτι: από την καταστροφή σε έναν νέο πρότυπο οικισμό

Στην τελική ευθεία για την οριστική έγκριση προχωρά όπως ανακοινώνει το ΥΠΕΝ όσον αφορά το νέο σχεδιασμό της πυρόπληκτης περιοχής στο Μάτι Αττικής, με ορατό πλέον το αποτέλεσμα αλλά και τις διαδικασίες στους κατοίκους της περιοχής.

Η θλιβερή επέτειος της φονικής πυρκαγιάς της 23^ης Ιουλίου του 2018 που οδήγησε στην οδυνηρή απώλεια 103 ανθρώπινων ζωών (αλλά και σε καταστροφές χιλιάδων ιδιοκτησιών) συμπίπτει αυτή τη φορά με την περίοδο ολοκλήρωσης, σε χρόνο ρεκόρ, ενός νέου θεσμικού πλαισίου για την αναβίωση της περιοχής, την ολοκλήρωση του σχεδιασμού ενός νέου οικισμού και την αντιμετώπιση δεκάδων παθογενειών, που μάστιζαν την περιοχή για δεκαετίες.

Σχεδιασμός σε χρόνο ρεκόρ

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ανέλαβε την πρωτοβουλία, ως ηθική υποχρέωση του Κράτους απέναντι στα θύματα και τους επιζώντες, να προχωρήσει το σχεδιασμό ενός νέου οικισμού, με όρους προτύπου, σε χρόνο ρεκόρ. Και πράγματι, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μερών, υπό το συντονισμό της Προεδρίας της Κυβέρνησης, με επιτελικό ρόλο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εκτελεστικό βραχίονα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, προχώρησε μέσα σε σχεδόν 2 χρόνια (μέχρι στιγμής) ένα έργο που σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν απαιτούσε από 10 ως και 30 χρόνια.

Ήδη η πυρόπληκτη περιοχή διαθέτει το λεγόμενο σχέδιο πόλης, δηλαδή ένα πλήρως εγκεκριμένο και θεσμοθετημένο (με την έγκριση του Συμβουλίου της Επικρατείας) Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που περιγράφει αναλυτικά τις χρήσεις, την οργάνωση του χώρου και τις πολεοδομικές κατευθύνσεις ενός νέου πρότυπου οικισμού. Το έργο έγκρισης αυτού του σχεδιασμού ήταν τιτάνιο, δεδομένης της ανάγκης να προσαρμοστεί μια περιοχή με υφιστάμενα κτίσματα και πολλές παθογένειες σε όρους βιώσιμης ανάπτυξης για το μέλλον, με ανθεκτικότητα και πράσινο πρόσημο.

Χωρίς χρονοτριβή και με ταχείες διαδικασίες το ΥΠΕΝ, σε συνεργασία με το ΤΕΕ, προχώρησε άμεσα στο δεύτερο στάδιο του σχεδιασμού, δηλαδή στην εκπόνηση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής για την περιοχή, που αφορά τον σχεδιασμό σε επίπεδο οικοπέδου και με σχεδιασμό επί του εδάφους για κάθε ιδιοκτησία και κοινόχρηστο χώρο. Το Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής ολοκληρώνεται αυτό το διάστημα – με τη συμμετοχή και των κατοίκων – και αναμένεται η περιβαλλοντική του αδειοδότηση εντός του έτους ώστε να προχωρήσει και το τελικό στάδιο που είναι η έκδοση της τελικής Υπουργικής Απόφασης, από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που θα ολοκληρώσει τον πολεοδομικό σχεδιασμό σε επίπεδο κάθε οικοπέδου.

Σκρέκας: Το Μάτι θα ξαναγίνει τόσο όμορφο, όσο ήταν πριν την πυρκαγιά

Για το θέμα αυτό, ο Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η ανασυγκρότηση της πυρόπληκτης περιοχής στο Μάτι, αποτέλεσε εξαρχής αμετάθετη δέσμευση της Κυβέρνησής μας την οποία κάνουμε πράξη με υπευθυνότητα. Προχωρούμε βήμα- βήμα την επιχείρηση επαναφοράς της περιοχής στην κατάσταση που ήταν πριν τα τραγικά γεγονότα του 2018. Το Ειδικό Πολεοδομικό που ολοκληρώθηκε και το Ρυμοτομικό Σχέδιο που βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης, ανοίγουν το δρόμο για την αστική ανάπλαση της περιοχής με σεβασμό στο Περιβάλλον. Οι νεκροί συμπολίτες μας, οι καταστροφές των περιουσιών των κατοίκων, η ανυπολόγιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση, μας επιβάλλουν να ολοκληρώσουμε όσο το δυνατόν συντομότερα αυτή την προσπάθεια. Το Μάτι θα ξαναγίνει τόσο όμορφο όσο ήταν πριν την καταστροφική πυρκαγιά, κι ακόμα ωραιότερο».

Ταγαράς: Πρότυπο έργο ως ηθική υποχρέωση

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Ταγαράς δήλωσε: «Μελετούμε και υλοποιούμε στην πράξη, γειτονιά – γειτονιά, οικόπεδο – οικόπεδο, ένα νέο, πιο πράσινο, πιο ασφαλές μέλλον για την πυρόπληκτη περιοχή στο Μάτι. Είναι μια πράξη ηθικής υποχρέωσης της Πολιτείας προς τους 103 νεκρούς της φονικής πυρκαγιάς του 2018. Είναι μια πράξη ευθύνης του ΥΠΕΝ απέναντι στις κατεστραμμένες περιουσίες και το φυσικό πλούτο της περιοχής. Είναι δέσμευση της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη που γίνεται πράξη. Ήδη ολοκληρώσαμε το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για την περιοχή, δηλαδή υπάρχει πλέον, μετά από 60-70 χρόνια ύπαρξης των οικισμών, οργανωμένο σχέδιο πόλης. Προχωρούμε και ολοκληρώνουμε το Ρυμοτομικό Σχέδιο, δηλαδή την εφαρμογή του γενικού σχεδιασμού ανά δρόμο και τετράγωνο, ώστε να ακολουθήσει η Πράξη Εφαρμογής, δηλαδή ο αναλυτικός σχεδιασμός ανά οικόπεδο, μέχρι τα τέλη του έτους. Με αυτόν τον τρόπο παίρνει σάρκα και οστά η αστική ανάπλαση της μαρτυρικής περιοχής, η περιβαλλοντική προστασία και η αντιμετώπιση των συνεπειών από τη μεγάλη φυσική καταστροφή. Επιπλέον μπαίνει πλέον σε εφαρμογή και σε τροχιά υλοποίησης και το σχέδιο της Κυβέρνησης,  με συμπαράσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την κατασκευή των κοινωνικών κατοικιών για τους πυροπαθείς. Δεν σταματούμε μπροστά σε καμία δυσκολία και επιλύουμε προβλήματα δεκαετιών. Η περιοχή στο Μάτι και ο σχεδιασμός που γίνεται, σε χρόνο ρεκόρ για το Ελληνικό Κράτος, μας δίνει πολύτιμα μαθήματα για να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα, όπως έχουμε δεσμευτεί.»

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός δήλωσε: «Το ΤΕΕ ανέλαβε την ευθύνη, για πρώτη φορά στην ιστορία του, να συνδράμει το κράτος στην εκπόνηση και ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού σε μια ολόκληρη περιοχή, με όρους προτύπου για ολόκληρη τη χώρα. Ήταν ηθική υποχρέωση προς τα θύματα και τους πληγέντες της καταστροφικής πυρκαγιάς να σταθούμε αρωγοί, ολόκληρος ο τεχνικός κόσμος της χώρας, ώστε να προχωρήσει μια νέα ημέρα για τον πολύπαθο οικισμό σε χρόνο ρεκόρ. Για να μπορέσουν να έχουν καλύτερο μέλλον όσοι ζουν στο Μάτι και όσοι επισκέπτονται την περιοχή, με όρους βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας. Η ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού σε λιγότερο από 4 χρόνια, με τη συνεργασία ΥΠΕΝ, ΤΕΕ και μελετητών, είναι ένας άθλος που πιστεύουμε ότι θα γίνει πράξη σε λίγους μήνες. Και τα συμπεράσματα που βγάζουμε από το Μάτι βοηθούν ήδη να προχωρήσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα».

Από την καταστροφή σε έναν νέο πρότυπο οικισμό

Η πολεοδομική ανασυγκρότηση της περιοχής στο Μάτι αποτέλεσε δέσμευση της κυβέρνησης Μητσοτάκη από την αρχή της θητείας της για την οποία μάλιστα νομοθετήθηκαν γρήγορες και ειδικές διαδικασίες για την ταχεία ολοκλήρωσή της. Το ΥΠΕΝ από την πρώτη στιγμή έτρεξε κάθε διαδικασία, με τη συνδρομή του ΤΕΕ, ώστε να ολοκληρωθεί η εκπόνηση και έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου με βάση τη νομιμότητα και τις αρχές της επιστήμης κατά το δυνατόν καλύτερο τρόπο και με γρήγορες διαδικασίες. Σε μια περιοχή μάλιστα που εκτός από το βαρύ φορτίο για τους κατοίκους και όλη τη χώρα, αντιμετώπιζε και πολλές δυσκολίες σχεδιασμού, τόσο αντικειμενικές (χαρακτήρας κατοικίας, μικροϊδιοκτησίες, προβλήματα ακτογραμμής κλπ) όσο και θεσμικές (πολλαπλά και αντικρουόμενα καθεστώτα προστασίας κλπ). Και αμέσως μετά ΥΠΕΝ και ΤΕΕ ανέλαβαν να προχωρήσει ακόμη πιο γρήγορα το Πολεοδομικό Σχέδιο Εφαρμογής (Ρυμοτομικό), δηλαδή ο σχεδιασμός επί του πεδίου, ανά τετράγωνο και οικόπεδο, για την εφαρμογή στην πράξη των νέων πολεοδομικών ρυθμίσεων.

Όπως ανέφερε το Συμβούλιο της Επικρατείας στη γνωμοδότησή του για το σχέδιο ΠΔ του ΕΠΣ, «στόχος του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου είναι να συμβάλει στην ανασυγκρότηση και ανάταξη του περιβάλλοντος με κριτήριο αφενός τη βελτίωση των πολεοδομικών και οικιστικών συνθηκών και αφετέρου την ταχεία αποκατάσταση της φυσικής βλάστησης, καθώς και τη διατήρηση και ανάδειξη φυσικών στοιχείων όπως τα ρέματα. Ταυτόχρονα αποσκοπεί στην άρση παλαιοτέρων χωρικών στρεβλώσεων, καθιστώντας την περιοχή περισσότερο ανθεκτική σε φυσικές καταστροφές.»

Από το σχέδιο πόλης στην εφαρμογή ανά οικοδομικό τετράγωνο

Μέσα στον Ιούλιο του 2022, προχωρά στην πράξη ο σχεδιασμός που προβλέπεται από το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο στο επίπεδο κάθε οικοπέδου και ιδιοκτησίας στην πυρόπληκτη περιοχή. Ταυτόχρονα, οριστικοποιούνται όλες οι μελέτες για τους κοινόχρηστους χώρους, την κυκλοφορία και τη βιώσιμη ανθεκτικότητα, την ακτογραμμή και την αντιμετώπιση της διάβρωσής της, τα έργα υποδομής και τα κοινωφελή κτίρια, ενώ οριστικοποιείται μέχρι μέσα Αυγούστου, με Υπουργική Απόφαση του Νίκου Ταγαρά για το Τοπικό Ρυμοτομικό Σχέδιο ένας νέος οικισμός για την στεγαστική αποκατάσταση των πυροπλήκτων, με την οικονομική στήριξη και συνδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σημαντικά χρονικά ορόσημα

Ήδη ολοκληρώθηκε το Β1 στάδιο της μελέτης του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής που περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις ένταξης στο σχέδιο πόλης και συζητείται το θέμα στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ για να ακολουθήσει η διαδικασία ανάρτησης και τυχόν ενστάσεων. Τον Σεπτέμβριο ολοκληρώνεται αντίστοιχα το Β2 στάδιο της μελέτης και με την οριστικοποίησή του εκκινεί η σύνταξη της Πράξης Εφαρμογής (ανά οικόπεδο). Αρχές Οκτωβρίου αναρτάται και το Κτηματογραφικό Διάγραμμα της περιοχής. Στόχος είναι έως το Νοέμβριο να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι συνοδευτικές μελέτες, οι τυπικές διαδικασίες εγκρίσεων αλλά και η περιβαλλοντική αδειοδότηση του ΡΣΕ με την έκδοση ΑΕΠΟ, ώστε να προχωρήσουν αμέσως μετά όλες οι διαδικασίες για την έγκριση και προκήρυξη όλων των μελετών και έργων υποδομής που απαιτούνται, για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες μέχρι τον Μάρτιο του 2023. Ως εκείνο το χρονικό σημείο, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και τις αποφάσεις αναστολής οικοδομικών αδειών του ΥΠΕΝ για την προστασία της περιοχής από τετελεσμένα, δεν επιτρέπεται η ανέγερση κλπ νέων κτιρίων στην αναμορφούμενη περιοχή.

Αναγκαίες μελέτες αναμόρφωσης ολόκληρης της περιοχής

Αξίζει να σημειωθεί ότι για την ολοκλήρωση των διαδικασιών έχουν εκπονηθεί και εγκριθεί (ή είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης των διαδικασιών) δεκάδες αναγκαίες μελέτες. Πέραν αυτής καθαυτής της πολεοδομικής μελέτης (τόσο στο επίπεδο του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου όσο και στο επίπεδο του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής) αξίζει να αναφερθεί η τεράστια προσπάθεια που έχει γίνει σε πολύ σύντομο διάστημα (με τη συμμετοχή των κατοίκων, του Ελληνικού Κτηματολογίου και των μελετητών) για την αναλυτική κτηματογραφική αποτύπωση των ιδιοκτησιών στην περιοχή και τη σύνταξη εν τέλει Κτηματογραφικού Διαγράμματος και Κτηματολογικών Πινάκων για να μπορέσει να ολοκληρωθεί το ΡΣΕ με τις κατάλληλες εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη σε σχέδιο πόλεως, όπως προβλέπει η νομοθεσία και το Σύνταγμα.

Ειδικά για το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης και ανθεκτικότητας της περιοχής αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν γίνει περισσότερες από 18 συγκοινωνιακές και κυκλοφοριακές μελέτες (για την κυκλοφορία, τη στάθμευση, το οδικό δίκτυο, τον παραλιακό περίπατο, τις διαδρομές μέσω μεταφοράς – πεζών – ποδηλάτων, τη σήμανση, τα υλικά και τα έργα βιοκλιματικού σχεδιασμού κλπ), μελέτες οριοθέτησης των 9 ρεμάτων της περιοχής και προμελέτη των αναγκαίων υδραυλικών έργων διευθέτησης και αντιπλημμυρικής προστασίας, μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας (για τον νέο οικισμό αλλά και για το σύνολο του ΡΣΕ και ολόκληρη την περιοχή επέμβασης) ενώ ολοκληρώνονται αυτές τις ημέρες γεωλογική έρευνα και γεωλογική μελέτη για την αντιμετώπιση κατολισθητικών φαινομένων παράκτιων πρανών. Παράλληλα έχουν ολοκληρωθεί Ακτομηχανική Μελέτη, Προμελέτη Λιμενικών Έργων και  Έργων Προστασίας Ακτής ενώ με την ολοκλήρωση της μελέτης του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής θα ολοκληρωθεί και η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το σύνολο των έργων και των προβλέψεων του ΡΣΕ.

Η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα ολοκληρωθεί, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, μέχρι τέλος Οκτωβρίου, ώστε να πάρει σειρά η υλοποίηση των αναγκαίων έργων εντός του έτους, με ορίζοντα ολοκλήρωσης των βασικών οδικών έργων και των έργων διευθέτησης των ρεμάτων μέχρι το Μάρτιο του 2023, όπου στόχος είναι να εκδοθεί η ΥΑ του Υφυπουργού ΠΕΝ Νίκου Ταγαρά για το Ρυμοτομικό Σχέδιο και την Πράξη Εφαρμογής και, επομένως, την ολοκλήρωση του σχεδιασμού σε επίπεδο ιδιοκτησίας.

Στεγαστική αποκατάσταση με νέα σπίτια

Η στεγαστική αποκατάσταση των πληγέντων, με την ανέγερση νέων οικιών αλλά και τη διαμόρφωση δημόσιων χώρων δασικής αναψυχής, πραγματοποιείται με τη στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ΥΠΕΝ έχει προωθήσει τη δημιουργία και θεσμοθέτηση ενός νέου Τοπικού Ρυμοτομικού Σχεδίου για τον νέο οικισμό, που θα χωροθετηθεί σε έκταση που παραχωρείται από το Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου. Την Υπουργική απόφαση θεσμοθέτησης του νέου οικισμού και έγκρισης του νέου Τοπικού Ρυμοτομικού Σχεδίου για τις συγκεκριμένες νέες οικίες θα υπογράψει ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ Νίκος Ταγαράς, ο οποίος εποπτεύει το όλο εγχείρημα, μέχρι τα μέσα Αυγούστου, σύμφωνα με το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα.

Ήδη οι υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, υπό το συντονισμό του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιου Μπακογιάννη, ολοκληρώνουν τις διαδικασίες (εγκρίσεις, γνωμοδοτήσεις ΚΕΣΥΠΟΘΑ κλπ) τόσο για τη μελέτη γεωλογικής καταλληλότητας όσο και για το ίδιο το Τοπικό Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής. Τις επόμενες ημέρες, εντός Ιουλίου και Αυγούστου, θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για τον Φορέα Διαχείρισης του νέου οικισμού, θα ολοκληρωθούν οι συνεννοήσεις για τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και το κυριότερο θα ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία για τη μελέτη του νέου οικισμού (αρχιτεκτονικά, στατικά, ηλεκτρομηχανολογικά κλπ) με στόχο να ολοκληρωθεί εντός διμήνου. Στόχος είναι, μετά την ΥΑ έγκρισης του ΡΣΕ από το ΥΠΕΝ, να τελειώσουν οι τυπικές διαδικασίες (μεταγραφή στο Κτηματολόγιο, παραχώρηση από το Δήμο κλπ) μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ώστε να είναι δυνατόν να εκδοθεί η οικοδομική άδεια εντός Οκτωβρίου. Ακολούθως, θα είναι δυνατή η έναρξη της κατασκευής με την οικονομική στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο χώρος που θα ανεγερθούν οι νέες κατοικίες έχει σήμερα πρόσωπο σε δύο υφιστάμενους δρόμους (Μακεδονομάχων και Αμπελώνων) που θα διαμορφωθούν στην τελική τους μορφή στο πλαίσιο του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό (που θα οριστικοποιηθεί με την έγκριση των σχετικών μελετών και την έκδοση οικοδομικής άδειας, βάσει των τελικών ορίων επί του εδάφους που θα περιλαμβάνονται στο ΡΣΕ) το νέο οικιστικό συγκρότημα αποτελείται από 7 συμπλέγματα κατοικιών (οριζόντιες πολυκατοικίες). Το κάθε σύμπλεγμα περιέχει 14 ανεξάρτητες κατοικίες οι οποίες κατανέμονται σε τρεις ορόφους (6 ΙΣΟΓΕΙΟ, 4 Α’ ΟΡΟΦΟΣ, 4 Β’ ΟΡΟΦΟΣ). Η κάθε κατοικία είναι 80τμ και έχει δύο υπνοδωμάτια. Οι ανοικτοί κοινόχρηστοι χώροι συναντώνται ανάμεσα στα συμπλέγματα ενώ ένα πιο ιδιωτικό δίκτυο κοινόχρηστων διαδρόμων κυκλοφορίας βρίσκουμε και εντός του κάθε μπλοκ.  Συνεπώς Α) ο συνολικός αριθμός των κατοικιών είναι 7*14= 98 κατοικίες και Β) με την κάθε κατοικία να είναι 80τμ : 98*80= 7840 τμ συνολικής δόμησης. Τονίζεται ότι η σχεδιαζόμενη δόμηση (7840τμ) δεν εξαντλεί τον προβλεπόμενο συντελεστή (ΣΔ 0,46 σε έκταση 17.747 τ.μ, που σημαίνει μέγιστη δόμηση 8163τμ), καθώς καλύπτει τις ανάγκες δόμησης των κατοικιών και δίνει ένα πλεόνασμα συντελεστή που μπορεί να απαιτηθεί για δημιουργία υποδομών ή άλλων ενδεχόμενων αναγκών που θα προκύψουν κατά την οριστική μελέτη. Η αρχική προσέγγιση του σχεδιασμού των κτιριακών μπλοκ, είναι το κάθε σύμπλεγμα να έχει μία ενιαία ενισχυμένη βάση από οπλισμένο σκυρόδεμα και στην ανωδομή ο φέρων οργανισμός να είναι μεταλλικός με πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος (σύμμικτη κατασκευή).  Η πλήρωση μπορεί να είναι είτε οπτοπλινθοδομή είτε τσιμεντοσανίδες. Οι περαιτέρω λεπτομέρειες που αφορούν στη στατική και τις άλλες μελέτες θα οριστικοποιηθούν και θα διαμορφωθούν κατά το στάδιο της οριστικής μελέτης.

Υλοποίηση επιπλέον μελετών και έργων

Στο πλαίσιο περαιτέρω αναβάθμισης της ποιότητας ζωής στις πληγείσες περιοχές, η κυβέρνηση αξιοποιώντας τον ερανικό λογαριασμό, που διαχειρίζεται η Βουλή των Ελλήνων, αναθέτει στον Αναπτυξιακό Οργανισμό της Περιφέρειας Αττικής την υλοποίηση ορισμένων επιπλέον εξειδικευμένων μελετών  και έργων στην περιοχή. Τα εν λόγω έργα και μελέτες, η κατανομή των πόρων του λογαριασμού, καθώς και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους έχουν ως εξής:

 Β) Μάτι: Το ΕΠΣ και το ΡΣΕ για μια βιώσιμη και ανθεκτική πόλη

Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ), όπως δημοσιεύτηκε και πλέον εξειδικεύεται με το Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής, στοχεύει στην ανασυγκρότηση και ανάταξη του περιβάλλοντος της πυρόπληκτης περιοχής των Δ.Ε. Ν. Μάκρης και Ραφήνας των Δήμων Μαραθώνος και Ραφήνας – Πικερμίου, με τη βελτίωση των πολεοδομικών και οικιστικών συνθηκών, την αποκατάσταση της φυσικής βλάστησης και την διατήρηση και ανάδειξη των φυσικών στοιχείων της περιοχής επέμβασης.

Οι κύριοι στόχοι του ΕΠΣ είναι:

Η οργάνωση/ ρύθμιση χρήσεων και δραστηριοτήτων με βάση τις αρχές της αειφορίας και βιώσιμες πρακτικές χωρικής ανάπτυξης.

Η θωράκιση απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η μείωση των μελλοντικών κινδύνων. Ειδικότερα, η αντιπυρική, η αντιπλημμυρική προστασία και η προστασία από τη διάβρωση στο παράκτιο μέτωπο.

Η βελτίωση της καθημερινής ζωής των κατοίκων και η εξασφάλιση της αναγκαίας κοινωνικής υποδομής.

Ο προγραμματισμός της αναγκαίας κυκλοφοριακής υποδομής, η ιεράρχηση του οδικού δικτύου και οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.

Η περιοχή επέμβασης του ΕΠΣ περιλαμβάνει το τμήμα της περιοχής των Δήμων Μαραθώνος και Ραφήνας – Πικερμίου, που επλήγη κατά την καταστροφική πυρκαγιά της 23^ης Ιουλίου 2018, με όρια:

▪ την ακτογραμμή, στα ανατολικά,

▪ τις οδούς Παύλου Μελά – Λεωφ. Δημοκρατίας- Λεωφ. Αλ. Φλέμινγκ – Κωστή Παλαμά, στα νότια (από ανατολικά προς δυτικά),

▪ τη Λεωφ. Μαραθώνος και το ανατολικό όριο της περιοχής προστασίας του ορεινού όγκου Πεντέλης, όπως καθορίζεται στο Π.Δ. προστασίας του Πεντελικού Όρους, «Καθορισμός ζωνών προστασίας του όρους Πεντέλη, χρήσεων και όρων δόμησης αυτών» (Δ΄ 755/1988), στα δυτικά και

▪ τις οδούς Μιλτιάδου – Αεροπορίας – Ευκαλύπτων – Καποδιστρίου – Λεωφ. Ποσειδώνος – Αεροπορίας, στα βόρεια (από δυτικά προς ανατολικά).

Εντός της περιοχής επέμβασης οριοθετούνται σαράντα δύο (42) ειδικότερες περιοχές και ζώνες, που καταλαμβάνουν έκταση 7.095,93 στρ. και κατηγοριοποιούνται περαιτέρω ως εξής:

▪ Πέντε (5) περιοχές προς πολεοδόμηση, που καταλαμβάνουν έκταση 2.593,80 στρ.

▪ Τρεις (3) εκτός σχεδίου περιοχές που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και καταλαμβάνουν έκταση 157,93 στρ.

▪ Είκοσι δύο (22) περιοχές που εμπίπτουν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και οι οποίες καταλαμβάνουν έκταση 3.259,81 στρ.

▪ Δώδεκα (12) εκτάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις της ΖΟΕ Μεσογείων (2003) που καταλαμβάνουν έκταση 1.084,39 στρ.

Το υπόλοιπο της συνολικής έκτασης της περιοχής επέμβασης (7.900 στρ.) καταλαμβάνουν διάσπαρτοι θύλακες κατασκηνώσεων, η παραλία και η Λ. Μαραθώνος. Η πλειοψηφία της έκτασης της περιοχής επέμβασης (περίπου 55%) καταλαμβάνεται από περιοχές προστασίας και ειδικότερα εκτάσεις προστατευόμενες από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (40%) και εκτάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις των ΖΟΕ Μεσογείων 2003 (13%).

Kατευθύνσεις για ένα πράσινο μέλλον

Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων που συνοδεύει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο και κρίθηκε θετικά, σε επίπεδο γνωμοδότησης, από το ΣτΕ, για την προστασία και την ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος, η έγκριση του ΕΠΣ συνοδεύεται από όρους, περιορισμούς και γενικές κατευθύνσεις που, με βάση τις αρχές επιστήμης και τις κατευθύνσεις της διοίκησης, πρέπει να συνοδεύουν τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του.

1. Κατά τον σχεδιασμό το συνόλου των έργων / δραστηριοτήτων που θα υλοποιηθούν σε εφαρμογή των προβλέψεων του ΕΠΣ, να ενσωματωθούν οι κατευθύνσεις και τα μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με το ισχύον εθνικό και περιφερειακό θεσμικό πλαίσιο.
2. Να υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα τα έργα προστασίας ακτής για την αντιμετώπιση των φαινομένων διάβρωσης και απώλειας εδάφους, που εκδηλώνονται στα παράκτια πρανή της περιοχής επέμβασης του ΕΠΣ.
3. Μετά την οριστικοποίηση του σχεδιασμού του παράκτιου περιπάτου συμπεριλαμβανομένων τυχόν έργων αντιστήριξης των πρανών, να τηρηθεί η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατόπιν υποβολής στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4010/2011, όπως εκάστοτε ισχύει. Ο σχεδιασμός των έργων να εξασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή επέμβαση στα πρανή της ακτογραμμής, στο πλαίσιο της ασφαλούς χρήσης του περιπάτου.
4. Να εφαρμοστούν μέτρα αποτροπής δυσμενών καταστάσεων στις οικιστικές περιοχές, λόγω ακραίων φυσικών φαινομένων (π.χ. πλημμύρα, σεισμό, πυρκαγιά), κατ’ εφαρμογή των κατευθύνσεων των Τοπικών Σχεδίων Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών των Δήμων Μαραθώνος και Ραφήνας – Πικερμίου, τα οποία καταρτίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4662/2020 (Α’ 27), για την αντιμετώπιση των συνεπειών από φυσικές καταστροφές,

5. Στο πλαίσιο της πολεοδομικής μελέτης των περιοχών βιώσιμης πολεοδόμησης του ΕΠΣ, να καθοριστεί επαρκές απόθεμα κοινοχρήστων χώρων – κατά το δυνατόν διάσπαρτων -, καθώς και διόδων διέλευσης που να μπορούν αντίστοιχα να λειτουργήσουν ως χώροι καταφυγής και ως δίοδοι διαφυγής στις περιπτώσεις έκτακτων αναγκών εκκένωσης της περιοχής.
6. Κατά τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων, να εξασφαλίζεται υψηλή αισθητική και η προσαρμογή των κτιριακών όγκων στο τοπίο της περιοχής.
7. Να εκπονηθεί φυτοτεχνική μελέτη για τον καθορισμό των χαρακτηριστικών της βλάστησης στους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, με στόχο την βελτιστοποίηση των κλιματικών συνθηκών της περιοχής. Κατά την επιλογή του είδους και της πυκνότητας του πρασίνου να επιδιωχθεί η ελαχιστοποίηση των απαιτήσεων σε κατανάλωση νερού, για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών.
8. Να επικαιροποιηθεί ο Κανονισμός Πρασίνου των εμπλεκόμενων ΟΤΑ για την ενσωμάτωση ειδικών κατευθύνσεων ενίσχυσης  του πρασίνου, εντός της επικράτειάς τους, με είδη ανθεκτικά στη φωτιά.
9. Να συντηρούνται τακτικά, από τους εμπλεκόμενους ΟΤΑ  (εργασίες κοπής, άρδευσης, φύτευσης, λίπανσης κ.λπ.) οι οργανωμένοι χώροι κοινόχρηστου πρασίνου (άλση, πάρκα, παιδικές χαρές), προκειμένου να αποτελούν χώρους αναψυχής υψηλής αισθητικής.
10. Απαγορεύεται η δόμηση σε δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, και κατ’ επέκταση η πολεοδόμηση και ρυμοτομία τους, καθόσον ισχύει και εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 24 του Συντάγματος, διά της οποίας απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον.
11. Οι επεμβάσεις επί εκτάσεων που προστατεύονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, προβλέπονται και αφορούν στην ανάπτυξη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων, έργων και υποδομών, όπως αυτές περιγράφονται στο Έκτο Κεφάλαιο του νόμου 998/1979 ως ισχύει, υπό τους περιορισμούς και απαγορεύσεις που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, κατόπιν εκδόσεως των εγκριτικών αποφάσεων και υποχρεώσεων που θέτει η παρ. 8 του άρθρου 45 του ως άνω νόμου, μετά των εδαφίων που προστέθηκαν με το άρθρο 1 του ν. 4467/2017 (ΦΕΚ 56/Α΄).
12. Επί των σχεδίων πόλεως ισχύουν τα οριζόμενα στη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 60 του Ν. 998/1979 όπως ισχύει, ενώ για την προστασία και διαχείριση πάρκων και αλσών ισχύουν τα οριζόμενα στα άρθρα 58 και 59 του ιδίου νόμου, καθώς και η αριθ. 133384/6587/10-12-2015 (ΦΕΚ 2828/Β΄/2015) Υπουργική Απόφαση «Προδιαγραφές Σύνταξης των Μελετών Διαχείρισης Πάρκων και Αλσών».
13. Στο πλαίσιο των επεμβατικών δράσεων να λαμβάνονται μέτρα αποφυγής ισχυρών εδαφικών διαταράξεων και ελαχιστοποίησης της φθοράς και απώλειας της υφιστάμενης φυτοκοινότητας και του ευρύτερου δασικού περιβάλλοντος.
14. Να εφαρμόζονται ειδικές φυτοτεχνικές μελέτες για την αποκατάσταση των χώρων διατάραξης, οι οποίες θα προβλέπουν και προτείνουν ήπιες και συμβατές με την ευρύτερη δασική περιοχή και τις επικρατούσες σταθμολογικές συνθήκες, παρεμβατικές δράσεις δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης και εξέλιξης των οικοτόπων και ενδιαιτημάτων των περιοχών.
15. Να λαμβάνεται μέριμνα για την διατήρηση και διαφύλαξη του επιφανειακού εδαφικού ορίζοντα, ώστε στο στάδιο της αποκατάστασης των χώρων επέμβασης να χρησιμοποιείται αναλόγως για την φυτική αποκατάστασή τους.
16. Όπου απαιτείται η απομάκρυνση της υπάρχουσας δασικής βλάστησης συντάσσεται, θεωρείται και εγκρίνεται αρμοδίως πίνακας υλοτομίας προκειμένου να εκτιμηθεί το υφιστάμενο ξυλώδες κεφάλαιο και ο απολήψιμος ξυλώδης όγκος, προβλέποντας τον τρόπο διακίνησης, διάθεσης και εμπορίας των παραγόμενων δασικών προϊόντων, σύμφωνα με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και καθ’ υπόδειξη της οικείας Δασικής Αρχής.
17. Κατά την υλοποίηση έργων να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων σε υδάτινα οικοσυστήματα και σε οικοτόπους και περιοχές όπου διαβιώνει, αναπτύσσεται και εξελίσσεται η άγρια ζωή.
18. Η παρακολούθηση και εφαρμογή των όρων της παρούσας, κατά το μέρος που αφορά τις δασικές διατάξεις, αποτελεί ευθύνη του Δασαρχείου Πεντέλης.
19. Να εκπονηθεί και να εφαρμοστεί ειδική φυτοτεχνική μελέτη αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων ή αποψιλωμένων δασών και δασικών εκτάσεων, αξιολογώντας τη χρήση περισσότερο σύνθετων μορφών δάσωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις παραγωγικές δυνατότητες των εδαφών, ώστε να καθίστανται τα δάση περισσότερο ανθεκτικά σε πυρκαγιές.
20. Για την προστασία των αρχαιοτήτων και των μνημείων που έχουν εντοπιστεί ή ανασκαφεί  στην περιοχή επέμβασης του ΕΠΣ, να εφαρμοστούν τα εξής:
21. Όλες οι μελέτες που θα εκπονηθούν στα πλαίσιο υλοποίησης κατασκευαστικών έργων όπως αρχιτεκτονικές, κυκλοφοριακές, δικτύων υποδομής, διευθέτησης και οριοθέτησης ρεμάτων, αντιπλημμυρικής προστασίας, κ.ά., να κατατεθούν προς έγκριση στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής (ΕΦΑΑΝΑΤ).
22. Η ΕΦΑΑΝΑΤ εποπτεύει όλες ανεξαιρέτως τις εκσκαφικές εργασίες στο πλαίσιο δημόσιων, δημοτικών ή ιδιωτικών έργων σε όλη την περιοχή μελέτης. Σε περίπτωση ανευρέσεως αρχαιοτήτων πραγματοποιείται σωστική ανασκαφή, από τα αποτελέσματα της οποίας εξαρτάται η περαιτέρω πορεία του έργου. Η σχετική δαπάνη για την εκτέλεση των έργων βαρύνει τον εκάστοτε φορέα υλοποίησης, με σχετική πρόβλεψη στο χρονοδιάγραμμα του έργου, σύμφωνα με το αρ. 37 του ν..3028/2002.5. Κατά την εκτέλεση έργου, σε περίπτωση εντοπισμού σπηλαίου ή παλαιοντολογικών καταλοίπων, ειδοποιείται η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας για ενέργειες αρμοδιότητάς της, από τις οποίες εξαρτάται η περαιτέρω πορεία αυτού. Εφόσον υπάρξει ανάγκη ανασκαφής, η σχετική δαπάνη βαρύνει τον φορέα του έργου (Ν. 3028/2002, άρ.37).

iii.       Για τη διεξαγωγή του σωστικού αρχαιολογικού έργου (παρακολούθηση εκσκαφών, ανασκαφική έρευνα, συντήρηση ευρημάτων κ.λπ.) στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (π.χ. ΕΣΠΑ, Φιλόδημος κ.λ.π.), ακολουθείται η διαδικασία που ορίζεται από τον ν.3840/2010 (ΦΕΚ 53/Α/31-3-2010), την υπ’ αρ. 3785/22-6-2010 εγκύκλιο της Γενικής Γραμματέως του ΥΠ.ΠΟ.Τ., τον ν.. 4314/2014 (ΦΕΚ 265/Α/23-12-2014) και την υπ’ αρ. πρωτ. ΕΔΕΠΟΛ/Α/ΕΣΠΑ 14-20/1736/28-112017 Απόφαση της Γενικής Γραμματέως του ΥΠ.ΠΟ.Α., η δημιουργία δηλαδή υποέργου Αρχαιολογικών ερευνών και εργασιών, εκτελούμενου με αυτεπιστασία και απολογιστικά από την ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής.

1. Πέριξ των αρχαιοτήτων, που διατηρούνται ορατές στην περιοχή του Αγίου Ανδρέα (δασική έκταση με ειδικό καθεστώς ασφαλείας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας), δεν επιτρέπεται η δόμηση ή οποιαδήποτε διαμόρφωση ή εγκατάσταση μόνιμη ή προσωρινή.
2. Η νησίδα  επί της οδού Ίλιδος, σε εντός σχεδίου περιοχή (Ζώνη Β’ κατοικίας ΖΟΕ Μεσογείων), να παραμείνει κοινόχρηστη, να περιφραχθεί και να εκπονηθεί μελέτη διαμόρφωσης και ανάδειξης σε συνεργασία με την ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής.
3. Nα λαμβάνονται μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης των δυνητικά δυσμενών επιπτώσεων στους επιφανειακούς αποδέκτες (ρέματα, θάλασσα) και στο έδαφος, με την εφαρμογή ορθών εργοταξιακών πρακτικών κατά τις κατασκευαστικές εργασίες.
4. Δεν επιτρέπεται η εκτροπή της φυσικής κοίτης των ρεμάτων παρά μόνον στην περίπτωση που αυτό τεκμηριώνεται επιστημονικά από τις σχετικές τεχνικές  μελέτες ως η βέλτιστη λύση για την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
5. Να υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα τα απαιτούμενα τεχνικά έργα για την διασφάλιση της απρόσκοπτης απορροής και αποστράγγισης των όμβριων υδάτων προς τον πλησιέστερο φυσικό αποδέκτη, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής.
6. Ο σχεδιασμός των έργων διευθέτησης των ρεμάτων, όπου αυτά απαιτούνται, να λαμβάνουν υπόψη τις προβλέψεις του εγκεκριμένου Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, όπως εκάστοτε ισχύει.
7. Να ληφθούν μέτρα προστασίας και αναβάθμισης του πρασίνου στις παραρεμάτιες εκτάσεις προάγοντας την διαμόρφωσή τους ως ελεύθερους χώρους πρασίνου και υπαίθριας αναψυχής. Κατά την αποκατάσταση των φυσικών χαρακτηριστικών της διατομής των ρεμάτων να επιδιωχθεί η διατήρηση της φυσικής ανοικτής κοίτης.
8. Η ανασύσταση των ρεμάτων, όπου αυτή απαιτείται, να υλοποιείται με την χρήση φιλικών στο περιβάλλον υλικών (πέτρα, συρματοκιβώτια κ.λπ.).
9. Κατά τον έλεγχο της παροχετευτικής ικανότητας των ρεμάτων να ληφθεί υπόψη η απώλεια της δασικής βλάστησης στην περιοχή, καθώς και το ποσοστό των εκτάσεων των αδιαπέρατων επιφανειών.
10. Να ληφθεί υπόψη ο πλημμυρικός κίνδυνος κατά την οριστικοποίηση των χρήσεων γης και του είδους των οικοδομών στις παραρεμάτιες περιοχές (περιοχές που βρίσκονται εκτός των γραμμών οριοθέτησης χωρίς έργα).
11. Κατά τη μελέτη οριοθέτησης των ρεμάτων και ιδιαίτερα των ρεμάτων Παππά και Ν. Βουτζά, η οποιαδήποτε πρόταση για κατασκευή κλειστών έργων διευθέτησης (κιβωτοειδής οχετός) εντός των γραμμών πλημμύρας (χωρίς έργα), δίπλα σε νόμιμα υφιστάμενα ακίνητα (κατοικίες κ.λπ.), να διασφαλίζει απολύτως την προστασία τους έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων (βροχοπτώσεις πολύ υψηλής έντασης που συνεπάγονται πλημμύρες με περίοδο επαναφοράς άνω των 50 ετών).
12. Να εξεταστεί η δυνατότητα να δοθούν κίνητρα (π.χ. γειτονικές εκτάσεις γης κλπ.) στους ιδιοκτήτες των προαναφερόμενων ακινήτων, ώστε σε βάθος χρόνου (εντός πενταετίας) να μετακινηθούν εκτός των γραμμών πλημμύρας (χωρίς έργα) των ρεμάτων. Στην περίπτωση που είναι αδύνατη η απομάκρυνση των ακινήτων αυτών, θα πρέπει κατ’ ελάχιστο να προβλεφθεί ενημέρωση για τον πλημμυρικό κίνδυνο προς τους ιδιοκτήτες/διαχειριστές των εν λόγω ακινήτων και τις Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας των οικείων Δήμων, ώστε να είναι σε επιφυλακή, σε περίπτωση επερχόμενων ακραίων καιρικών φαινομένων.
13. Να υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα τα μικρά φράγματα που προτείνονται στη Μελέτη Μείωσης Πλημμυρικής Διακινδύνευσης και να παρακολουθείται από την αρμόδια Τεχνική Υπηρεσία η υδραυλική λειτουργία των φραγμάτων, εξασφαλίζοντας ότι συντηρούνται τακτικά.
14. Να ενισχυθεί ο κοινόχρηστος χαρακτήρας της παράκτιας ζώνης με ελεύθερη πρόσβαση στη ζώνη αιγιαλού – παραλίας και να εξασφαλιστεί η συνέχεια αυτής στα σημεία όπου αυτό είναι μορφολογικά εφικτό.
15. Οι προτεινόμενες επεμβάσεις να είναι συμβατές με τα μορφολογικά και γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής επέμβασης, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Μελέτης Γεωλογικής Καταλληλότητας.
16. Να κατασκευαστεί πλήρες δίκτυο αγωγών αποχέτευσης των αστικών λυμάτων εντός των οικιστικών περιοχών.
17. Για την ορθολογική διαχείριση του νερού άρδευσης στους δημόσιους χώρους πρασίνου, να επιλεχθούν κατάλληλα είδη χλωρίδας με περιορισμένες αρδευτικές ανάγκες, να εφαρμοστούν  συστήματα εξοικονόμησης νερού και να επιδιωχθεί η χρήση των όμβριων υδάτων για την κάλυψη μέρους των αναγκών άρδευσης.
18. Κατά τις εργασίες κατασκευής έργων (διευθέτηση ρεμάτων, οδοποιία κ.λπ.) να τηρούνται ορθές εργοταξιακές πρακτικές για την αποφυγή ρύπανσης του εδάφους και των επιφανειακών υδάτων
19. Να υιοθετηθούν οι αρχές της κυκλικής οικονομίας με την εφαρμογή προγραμμάτων ορθολογικής διαχείρισης και ανακύκλωσης των αστικών στερεών αποβλήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις βασικές αρχές των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων και των Στρατηγικών/Επιχειρησιακών Σχεδίων των Δήμων Μαραθώνα και Ραφήνας – Πικερμίου.
20. Να εφαρμόζονται οι αρχές της βέλτιστης διαχείρισης των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία,  με σκοπό τη μέγιστη δυνατή επαναχρησιμοποίησή τους.
21. Να εφαρμοστεί η χωριστή συλλογή των «πρασίνων αποβλήτων» και η διαχείρισή τους με την μέθοδο της  κομποστοποίησης.
22. Να προβλεφθούν κατ’ ελάχιστο δύο (2) Πράσινα Σημεία (ένα ανά ΟΤΑ) ή ένα διαδημοτικό κατάλληλης έκτασης και τέσσερις (4) Γωνιές Ανακύκλωσης, στις περιοχές  με χρήση γενικής κατοικίας.
23. Να αποκατασταθούν  οι Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και οι εκτάσεις όπου απορρίπτονται ανεξέλεγκτα αστικά ή άλλα στερεά απόβλητα.
24. Επιτρέπεται η κατασκευή υπόγειων χώρων στάθμευσης δημόσιας χρήσης εντός κοινόχρηστων χώρων, με την προϋπόθεση φύτευσης της επίγειας απόληξης αυτών και απόδοσής της στο κοινό, ως χώρος πρασίνου.
25. Να αναβαθμιστούν αισθητικά, βιοκλιματικά και λειτουργικά τα υφιστάμενα δίκτυα  κίνησης των πεζών  με την κατάλληλη διάταξη πρασίνου και τη χρήση κατάλληλων δομικών υλικών.
26. Οι κυκλοφοριακές παρεμβάσεις όπως διανοίξεις οδών, πεζόδρομων και ποδηλατόδρομων να εξασφαλίζουν την εύρυθμη εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας, για τον  περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον (κυκλοφοριακός θόρυβος, ατμοσφαιρικοί ρύποι κ.λπ.), με παράλληλη διατήρηση του παραθεριστικού χαρακτήρα της περιοχής.
27. Να υιοθετηθούν οι αρχές του παθητικού και ενεργητικού βιοκλιματικού σχεδιασμού καθώς και καινοτόμες «έξυπνες» τεχνολογίες σε δίκτυα Η/Μ, δημόσιες υποδομές και κτίρια.
28. Να προωθηθεί η εγκατάσταση  φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων γεωθερμίας  στα δημόσια κτίρια για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους.
29. Να εφαρμοστούν βιοκλιματικές τεχνικές κατά τον σχεδιασμό των κοινόχρηστων χώρων  (χρήση υλικών με υψηλή θερμοχωρητικότητα, δομές σκίασης, βλάστηση) για την βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής.
30. Να εφαρμοστούν ενεργειακά αποδοτικές πηγές φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων και να εξεταστεί η αυτόματη ρύθμιση της έντασης του φωτισμού, ελεγχόμενη από τη στάθμη του φυσικού φωτός.
31. Να δοθούν κίνητρα στους πολίτες για την υιοθέτηση της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΒΑΚ) με την προώθηση τουλάχιστον  των εξής μέτρων:
32. Εφαρμογή πολιτικών αναχαίτισης της χρήσης του αυτοκινήτου και βέλτιστης διαχείρισης της στάθμευσης.
33. Αναβάθμιση και ενίσχυση των υφιστάμενων δομών και δικτύων ήπιων μορφών μετακίνησης (πεζή μετακίνηση, ποδήλατο, ΜΜΜ) εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη και ασφαλή μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα.
34. Τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος που προτείνονται στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) – η οποία εγκρίθηκε αρχικά με την προέγκριση του ΕΠΣ – και εξειδικεύουν όρους, περιορισμούς και κατευθύνσεις αυτής, ισχύουν εφόσον δεν έρχονται σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στην παρούσα εισήγηση.

Σημειώνεται ότι οι κατευθύνσεις αυτές θα επαναξιολογηθούν και θα επανεξεταστούν υπό το πρίσμα των συγκεκριμένων προβλέψεων που θα περιλαμβάνονται στο Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής, κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης (έκδοση ΑΕΠΟ) για το ίδιο το ΡΣΕ.