ΥΠΕΝ-ΚΕΔΕ: βραχυκύκλωμα για την ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων

Της Ντίνας Καράτζιου/

Σε κορυφαία διαφωνία μεταξύ των Δήμων και  του ΥΠΕΝ εξελίσσεται το ζήτημα των Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης,  με την ΚΕΔΕ να στηλιτεύει  τη διάταξη του υπό ψήφιση νομοσχεδίου για την ανακύκλωση, βάσει της οποίας η πρόβλεψη για ανάληψη της υλοποίησης Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης υπάγεται απευθείας στο ΥΠΕΝ, με τους δήμους να ζητούν την ολοκληρωτική διαχείριση των ΜΕΑ.

Την κάθετη αντίθεσή της δηλώνει η ΚΕΔΕ στο άρθρο 63 του υπό ψήφιση νομοσχεδίου για την Ανακύκλωση, με το οποίο θεσμοθετείται το πλαίσιο για τη δημιουργία  δικτύου Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης των Αποβλήτων. Στις διατάξεις του προαναφερθέντος άρθρου  διατυπώνεται, ότι οι δια­δικασίες εκπόνησης ή ανάθεσης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών υπηρεσιών, όπως επίσης της χωροθέτησης, δημοπράτησης, κατασκευής και λειτουργίας των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, καθώς και ο συντονισμός και η εποπτεία υλοποίησης αυτών, υπάγονται στις αρμοδιότη­τες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Οι ΜΕΑ στους δήμους

Τόσο ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Τρικκαίων κ. Δημήτρης Παπαστεργίου, όσο και  ο πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας –Περιβάλλοντος & διαχείρισης απορριμμάτων της ΚΕΔΕ,  δήμαρχος Αγρινίου κ. Γιώργος Παπαναστασίου, μιλώντας στο «Ecopress», υπογράμμισαν, ότι «οι δήμοι θα πρέπει να κατα­στούν οι αποκλειστικοί πρωταγωνιστές στη δημιουργία του δικτύου Μο­νάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης των Αποβλήτων και αντιθέτως με όσα αναφέρονται στις διατάξεις του Νομοσχεδίου, το Υπουργείο Περιβάλλο­ντος & Ενέργειας να συνεργαστεί με τους Δήμους κατά τη χωροθέτηση των εν λόγω Μονάδων».  Όπως αναφέρει ο κ. Παπαστεργίου χαρακτηριστικά: «Για ποιο λόγο οι δήμοι να είναι κατάλληλοι να κάνουν όλο την πορεία της ανακύκλωσης από τη συλλογή μέχρι την  επεξεργασία, τη  διαλογή κτλ και να μην είναι κατάλληλοι,  να διαχειριστούν το κομμάτι της καύσης και της παραγωγής ενέργειας, με οποιοδήποτε τρόπο, με ΣΔΙΤ, με κεφάλαια των Φορέων διαχείρισης, με οποιοδήποτε τρόπο μπορούν να κατασκευαστούν και να λειτοουργήσεουν οι μονάδες αυτές. Για ποιο λόγο μας αποκλείουν εμάς από το τελευταίο στάδιο, που συμβαίνει να είναι και το πιο επικερδές».

Αντισυνταγματική

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εισηγητική έκθεση της ΚΕΔΕ κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στις αρμόδιες επιτροπές, «Οι διατάξεις αυτές μας βρίσκουν παντελώς αντίθετους. Καθιστούν δε την εν λόγω προσέγγισή τους δεόντως προσβλητική για το θεσμό του Α’ Βαθμού Τοπικής Αυτο­διοίκησης. Η αρμοδιότητα της διαχείρισης των αποβλήτων είναι αμιγώς τοπική υπόθεση και αφορά αποκλειστικά τους Δήμους. Κάθε διαφορετι­κή νομοθέτηση επί του συγκεκριμένου θέματος καθίσταται αντισυνταγ­ματική. Η Κεντρική Διοίκηση (Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας) θα πρέπει να διατηρήσει μόνον έναν συντονιστικό ρόλο».

Διαχείριση από την αρχή έως το τέλος

Ο κ. Παπαναστασίου σχολιάζοντας τη διάταξη για τις Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης στο «Ecopress», αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η θέση μας είναι, ότι  οι δήμοι πρέπει να διαχειρίζονται τις ΜΕΑ από την αρχή έως το τέλος, καθώς είναι αυτοί που  φέρουν το κυρίαρχο βάρος της διαχείρισης των απορριμμάτων.Με δεδομένο επίσης, ότι η διαχείριση των απορριμμάτων έχει εγγενή τοπικά χαρακτηριστικά  αλλά και το γεγονός ότι οι Δή­μοι όλα αυτά τα χρόνια κατείχαν πάντα ένα πρωταγωνιστικό και ουσια­στικό ρόλο στη διαχείριση των αποβλήτων, συμβάλλοντας καθημερινά με όλες τις δυνάμεις τους και τα μέσα που διέθεταν στη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και στην ανθρώπινη υγεία, απαιτείται η εκ νέου διατύπωση των διατάξεων του συγκεκριμένου άρθρου».

Δεν υπάρχει λογική

Και προσθέτει: «Υπό αυτό το πρίσμα, ειλικρινά, δεν μπορώ να αντιληφθώ, ποια είναι η λογική να μην έχουν αρμοδιότητα. Θα επαναλάβω, ότι κάθε περιοχή έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και ανάγκες. Η αυτοδιοίκηση έχει μία συνέχεια και λειτουργεί σε μία λογική κόστους οφέλους υπέρ του δημότη. Το κεντρικό κράτος έχει διαφορετική σχέση με τους πολίτες των τοπικών κοινωνιών. Κάθε φορά που αλλάζει μία κυβέρνηση  αλλάζουν και οι επιλογές.  Μία καινούρια κυβέρνηση, μπορεί να έρθει και να πεί για παράδειγμα, ότι θέλω  τις ενεργειακές μονάδες να μην τις κάνω, ή να τις κάνω αλλιώς. Όχι βέβαια. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχτούμε. Κάποια στιγμή πρέπει να ακολουθήσουμε το ευρωπαϊκό μοντέλο αποκέντρωσης. . Να περάσουν αρμοδιότητες του κράτους  στην Αυτοδιοίκηση. Στην Ελλάδα, ανέρχονται περίπου στο 5% του συνόλου των αρμοδιοτήτων,  όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 35%»

Το άρθρο 63

Το άρθρο 63 του νομοσχεδίου με τίτλο ««Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 30ης Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης και διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα», αναφέρει τα εξής:

«Οι διαδικασίες εκπόνησης ή ανάθεσης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών υπηρεσιών, όπως και χωροθέτησης και δημοπράτησης των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, καθώς και ο συντονισμός και η εποπτεία υλοποίησης αυτών υπάγονται στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η λειτουργία και συντήρηση των μονάδων υπάγεται στις αρμοδιότητες των ΦοΔΣΑ. Δύναται να συνάπτονται διαβαθμιδικές συνεργασίες ή προγραμματικές συμβάσεις των ΦοΔΣΑ για την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων. Η χωροθέτηση των εν λόγω μονάδων γίνεται σύμφωνα με τις προβλέψεις και τα σχετικά κριτήρια χωροθέτησης του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων που εγκρίθηκε με την υπ’ αρ.39/31.08.2020 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (Α’ 185),όπως εκάστοτε ισχύει και σύμφωναμε τον ν. 4014/2011 (Α’ 209).2. Με την απόφαση της παρ. 22 του άρθρου 72 καθορίζονται οι απαιτούμενες τεχνικές λεπτομέρειες, όροι και προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος».