ΥΠΕΝ: νέοι κανόνες στις κατασκευές, με υποχρεωτική ενσωμάτωση του ΒΙΜ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Νέο θεσμικό – κανονιστικό πλαίσιο για τις νέες κατασκευές και την συντήρηση στις υφιστάμενες δρομολογεί το ΥΠΕΝ, υιοθετώντας το  ψηφιακό εργαλείο  Building Information Modeling (BIM) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενω  σε αυτή την κατεύθυνση προωθεί  χρηματοδοτικά εργαλεία, εκπόνησης μελετών και υλοποίησης  πιλοτικών έργων.

Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι στο  Ευρωπαϊκό EU ΒΙΜ Task Group, η χώρα εκπροσωπείται από εκπρόσωπο του ΥΠΕΝ και του ΤΕΕ, ενώ παράλληλα συγκροτήθηκε και πραγματοποίησε την πρώτη συνεδρίαση της στο ΥΠΕΝ, με τη συμμετοχή εκπροσώπων υπουργείων και φορέων η μη αμειβόμενη Κοινή Ομάδα Εργασίας για την προώθηση του Ευρωπαϊκού εργαλείου EU ΒΙΜ (Building Information Modeling).

Η χρήση του ΒΙΜ

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, οι υποδομές θα πρέπει να προσαρμοστούν στους μελλοντικούς κλιματικούς κινδύνους. Η μελλοντική στρατηγική για την ανταγωνιστικότητα στον κατασκευαστικό τομέα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις στην Ε.Ε. και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μαζί με την Επιτροπή προωθούν την υιοθέτηση του ψηφιακού εργαλείου Building Information Modeling (BIM) και ειδικότερα μέσα από το άρθρο 22 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις.

Η πρόκληση είναι μεγάλη τονίζει το ΥΠΕΝ, καθώς η χρήση του ΒΙΜ καθιστά τις διαδικασίες σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας αποτελεσματικότερες, αποτρέπει σημαντικά λάθη, υπερβάσεις κόστους και χρονοδιαγράμματος, δίνει μια σαφή εικόνα εκ των προτέρων, της ποιότητας του κατασκευασμένου στοιχείου καθ’ όλη τη διάρκεια της οικοδομικής διαδικασίας και καθιστά δυνατή την έξυπνη διαχείριση του κύκλου ζωής του συστήματος. Ταυτόχρονα, το γεγονός της υποχρεωτικότητας του εργαλείου που θα προκύψει άμεσα με την ενσωμάτωση της οδηγίας κάνει απαραίτητη την ενεργοποίηση του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου σε όλους τους τομείς (κτίρια, ενέργεια, μεταφορές, υποδομές κλπ).

Στη συνάντηση της Κοινή Ομάδα Εργασίας, που συνεδρίασε την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2019 όπως ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ  δόθηκε η ευκαιρία καταρχήν στα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στην εκπρόσωπο του ΤΕΕ (τα πρώτα μέλη του ελληνικού BimTaskGroup) να ενημερώσουν τα υπόλοιπα μέλη της Διυπουργικής Ομάδας για τα μέχρι σήμερα τεκταινόμενα από το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό όργανο (EU BimTaskGroup), τις ενέργειες που έχουν ήδη γίνει, τις προτάσεις και τα ευρωπαϊκά εργαλεία, καθώς και τον «οδικό χάρτη» που προτείνει το ΥΠΕΝ για την ανάληψη των σχετικών δράσεων. Ταυτόχρονα από τα υπόλοιπα μέλη παρουσιάστηκαν οι πρώτες απόψεις και προτάσεις, ενώ έγινε και σχετική ενημέρωση.

 Στρατηγικό σχέδιο δράσης

Η ανωτέρω Ομάδα Εργασίας θα καθορίσει στρατηγικό σχέδιο δράσης με στόχο τη σταδιακή επίτευξη των σταδίων ωριμότητας ΒΙΜ  3 έως 5 (βάσει των Ευρωπαϊκών προτύπων). Το παραπάνω σχέδιο εστιάζεται στις σχετικές ομάδες – στόχους και στοχεύει ώστε να προετοιμάσει τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα να υιοθετήσουν την χρήση του εργαλείου, εφοδιάζοντας το περιβάλλον εργασίας στον τομέα των κατασκευών, με όλα τα απαραίτητα εφόδια (στις δράσεις για διάχυση του οράματος, στο θεσμικό – κανονιστικό πλαίσιο, στη δημιουργία κατάλληλων εργαλείων εισαγωγής και επεξεργασίας, στη δημιουργία σχετικών οδηγών, στην εκπαίδευση του αρμόδιου δημοσίου στελεχιακού δυναμικού, στην εκπαίδευση και προετοιμασία των μελετητών, κατασκευαστών, προμηθευτών, στην εξεύρεση κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων, σε υποστήριξη πιλοτικών έργων, σε κατάλληλους μηχανισμούς αξιολόγηση της προόδου κ.ο.κ).

Δήλωση

Μετά τη λήξη της πρώτης συνεδρίασης της Ομάδας Εργασίας  ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιος Μπακογιάννης προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Καθώς αναμένεται η υποχρεωτική χρήση του ΒΙΜ στον τομέα των κατασκευών με επικαιροποίηση της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας, η Διυπουργική Ομάδα  θα αναλάβει το έργο του συντονισμού της υποστήριξης, και καθοδήγησης σχετικών υποομάδων ανά Υπουργείο, και επιπλέον θα συνεργαστεί όσα Υπουργεία κρίνεται απαραίτητο, με δημόσιους φορείς, ιδιωτικούς φορείς, με συλλόγους, με εταιρείες κλπ, με στόχο την έγκαιρη ενσωμάτωση του εργαλείου ΒΙΜ στην κατασκευαστική αλυσίδα, ώστε η χώρα να βρεθεί έγκαιρα μπροστά στις σχετικές εξελίξεις».

Ενεργειακή θωράκιση

Ο κ. Μπακογιάννης, απευθύνοντας νωρίτερα χαιρετισμό στην ημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) και της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ), με θέμα «BIM & Construction 2050 – Building tomorrow’s Europe today» μεταξύ άλλων σημείωσε ότι:

O τομέας των κατασκευών έχει στρατηγική σημασία για την Ε.Ε., καθώς και για τη χώρα μας, αφού δημιουργεί και συντηρεί το σύνολο των κτιρίων και των υποδομών που είναι απαραίτητα για τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας και παρέχει τη βάση για όλες τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα από οικονομική και κοινωνική σκοπιά. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντιπροσωπεύει το 9% του ΑΕΠ και αποτελεί τον μεγαλύτερο βιομηχανικό εργοδότη. Πάνω από 43,6 εκατομμύρια εργαζόμενοι στην Ε.Ε. εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από τον κατασκευαστικό τομέα, το 40-45% της ενεργειακής κατανάλωσης της Ευρώπης προέρχεται από κτίρια, ενώ το 5-10% χρησιμοποιείται για τη μεταποίηση και τη μεταφορά προϊόντων και εξαρτημάτων του τομέα των δομικών κατασκευών.  Επιπλέον, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, οι υποδομές θα πρέπει να προσαρμοστούν στους μελλοντικούς κλιματικούς κινδύνους. Η μελλοντική στρατηγική για την ανταγωνιστικότητα στον κατασκευαστικό τομέα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις στην Ε.Ε. και σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μαζί με την Επιτροπή προωθούν την υιοθέτηση του ψηφιακού εργαλείου Building Information Modeling (BIM) και ειδικότερα μέσα από το άρθρο 22 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις. Η πρόκληση είναι μεγάλη, καθώς η χρήση του ΒΙΜ καθιστά τις διαδικασίες σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας αποτελεσματικότερες, αποτρέπει σημαντικά λάθη, υπερβάσεις κόστους και χρονοδιαγράμματος, δίνει μια σαφή εικόνα εκ των προτέρων, της ποιότητας του κατασκευασμένου στοιχείου καθ’ όλη τη διάρκεια της οικοδομικής διαδικασίας και καθιστά δυνατή την έξυπνη διαχείριση του κύκλου ζωής του συστήματος. Ταυτόχρονα, το γεγονός της υποχρεωτικότητας του εργαλείου που θα προκύψει άμεσα με την ενσωμάτωση της οδηγίας κάνει απαραίτητη την ενεργοποίηση του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου σε όλους τους τομείς (κτίρια, ενέργεια, μεταφορές, υποδομές κλπ).

Σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη στην Ελλάδα προ κρίσης οι επενδύσεις στον χώρο των υποδομών αντιπροσώπευαν το 3% του ΑΕΠ, ποσοστό που υπέστη μείωση της τάξης του 1,6% κατά τη δεκαετία που μας πέρασε λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, δημιουργώντας ένα χρηματοδοτικό έλλειμμα 12,6 δισ. ευρώ την περίοδο 2009 – 2018. Στον κτιριακό τομέα, αυτή τη στιγμή η συμβολή των κατασκευών στο ελληνικό ΑΕΠ ανέρχεται στο 8,3%, ενώ μόνον κατά τη διάρκεια της κρίσης χάθηκαν συνολικά 190.000 θέσεις εργασίας στην Ελλάδα. Συνεπώς είναι απαραίτητη και άμεση η ανάγκη υποστήριξης του κατασκευαστικού κλάδου.

Βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση είπε ο ΓΓ του ΥΠΕΝ να ανακοινώσω ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, ανέλαβε ήδη σημαντική πρωτοβουλία και δράση για να θωρακίσει τον τομέα των κατασκευών. Σήμερα, στο  Ευρωπαϊκό EU ΒΙΜ Task Group, η χώρα εκπροσωπείται από εκπρόσωπο του ΥΠΕΝ και του ΤΕΕ.

Με στόχο την ενδυνάμωση της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό EU ΒΙΜ Task Group και τη σχετική από κοινού συντονισμένη ανάληψη δράσεων των συναρμόδιων φορέων, το ΥΠΕΝ συγκρότησε «Διυπουργική Ομάδα Προώθησης της μοντελοποίησης κατασκευαστικών πληροφοριών ΒΙΜ».

Αναφερόμενος στην πρώτη συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας ο κ. Μπακογιάννης  είπε ότι παρουσιάζεται ο σκελετός του Στρατηγικού πλαισίου προκειμένου να γίνουν όλα τα απαραίτητα βήματα στην διάχυση του οράματος, στη δημιουργία θεσμικού – κανονιστικού πλαισίου για τις νέες κατασκευές και την συντήρηση στις υφιστάμενες, στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του κλάδου, στην δημιουργία πρότυπων εργαλείων – οδηγών (για τους μελετητές, τους κατασκευαστές, τους προμηθευτές και το δημόσιο τομέα), στην τυποποίηση και πιστοποίηση, στη δημιουργία συστήματος – διαδικασίας μετρήσεων για την πρόοδο εισαγωγής δεδομένων, την επίλυση των σχετικών νομικών θεμάτων και πολλά άλλα. Συγχρόνως, προωθούμε χρηματοδοτικά εργαλεία, εκπόνηση μελετών περίπτωσης και πιλοτικών έργων. Από την μεριά μας, έχουμε πλήρη αντίληψη της σημασίας του εγχειρήματος και δουλεύουμε σκληρά για την επίτευξή του. Το ΤΕΕ και η ΠΕΔΜΕΔΕ είναι συνεργάτες μας σε αυτήν την προσπάθεια και πιστεύουμε πως η συμβολή όλων των φορέων του κλάδου θα δημιουργήσει ένα ισχυρό network stakeholders με το οποίο θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε το σχέδιο.