ΥΠΕΝ: οι επίσημες ανακοινώσεις για το νέο «Εξοικονομώ», χωρίς «Αυτονομώ»

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Έως τα τέλη Σεπτεμβρίου με μέσα Οκτωβρίου θα αρχίσει η υποβολή αιτήσεων υπαγωγής στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» που αποσκοπεί στην ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών με έμφαση στα φτωχά νοικοκυριά, καθώς και τις περιοχές που αντιμετωπίζουν δυσμενέστερες καιρικές συνθήκες.

Οι αιτήσεις θα αξιολογούνται με μοριοδότηση ενεργειακών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, το ποσοστό ενίσχυσης θα φθάνει έως 75 % και ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 1 δισεκ. ευρώ από τα οποία τα 632 εκατ. προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Αυτά ανακοίνωσε την Πέμπτη 29 Ιουλίου 2021 ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας ο οποίος, μαζί με την γενική γραμματέα του υπουργείου Αλεξάνδρα Σδούκου και τον πρόεδρο του ΤΕΕ Γιώργο Στασινό παρουσίασαν τους βασικούς άξονες του νέου προγράμματος, σημειώνοντας ότι στόχος είναι να υπάρξει μεγαλύτερο αποτέλεσμα (αναβάθμιση περισσότερων κατοικιών και μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας) με μικρότερο κόστος προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για την ενεργειακή αποδοτικότητα που προβλέπει ο ενεργειακός προγραμματισμός.

Χωρίς “Αυτονομώ”

Ο υπουργός ΠΕΝ είπε ότι δεν θα επιδοτούνται από το νέο πρόγραμμα δράσεις όπως φωτοβολταϊκά στέγης, φορτιστές ηλεκτροκίνησης και μπαταρίες, διότι ετοιμάζεται ξεχωριστό πρόγραμμα ενεργειακής αυτονομίας των κατοικιών. Επίσης εξαιρούνται από τις επιδότησεις του νέου προγράμματος και οι αντικαταστάσεις ανελκυστήρων, καθώς όπως εξήγησε ο κ. Σκρέκας αυτές οι δράσεις θα καλυφθούν από άλλο επιδοτούμενο πρόγραμμα, που ετοιμάζεται και θα αφορά στην προσβασιμότητα στα κτίρια.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος έχουν ως εξής:

Τα ποσοστά επιδότησης

-Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση είναι 40 % ανεξαρτήτως εισοδήματος.

Παραδείγματα

-Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός των επενδύσεων είναι 0,9 ευρώ ανά κιλοβατώρα  εξοικονομούμενης ενέργειας ανά τετραγωνικό και 180 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο της κατοικίας (όποιο από τα δύο είναι μικρότερο) και με ανώτατο πλαφόν σε κάθε περίπτωση τα 28.000 ευρώ.

Ευάλωτα νοικοκυριά

-Δημιουργείται ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά μέσω του οποίου – μεταξύ άλλων – θα παρέχονται εγγυήσεις στις τράπεζες προκειμένου να εκταμιεύσουν τα δάνεια που θα καλύψουν την ιδιωτική συμμετοχή στις επενδύσεις.

-Προτεραιότητα ένταξης θα δίνεται σε ΑΜΕΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια ανέργους, πολύτεκνους, νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, κτίρια που κατατάσσονται σε χαμηλότερη ενεργειακή κλάση που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλότερες ανάγκες θέρμανσης και παλαιότερες κατασκευές.

Τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων και τα αντίστοιχα ποσοστά βαρύτητας

Καταργείται η ένταξη με σειρά προτεραιότητας που ίσχυε στο προηγούμενο πρόγραμμα.

-Οι εργασίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής (στόχος είναι η έκδοση των αποφάσεων ως το τέλος του χρόνου). Εκτός από τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας θα επιδοτείται η εκδοση των ενεργειακών πιστοποιητικών, της ηλεκτρονικής ταυτότητας (που θα είναι υποχρεωτική), οι αμοιβές των μηχανικών και οι απαιτούμενες άδειες.

-Η πλατφόρμα υποβολής και αξιολόγησης των αιτήσεων θα λειτουργεί στο ΤΕΕ και θα μείνει ανοιχτή για ένα μήνα προκειμένου να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας.

-Καταργείται η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για παρεμβάσεις αποκλειστικά σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών. Επίσης δεν περιλαμβάνεται στις επιλέξιμες παρεμβάσεις η αναβάθμιση του ανελκυστήρα και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού για τα οποία θα υπάρξουν ξεχωριστά προγράμματα.

-Εξακολουθούν να ισχύουν τα φορολογικά κίνητρα (φοροαπαλλαγές) για όσους δεν εντάσσονται στο νέο Εξοικονομώ.

Ειδικότερα επισημάνθηκε ότι με το νέο «Εξοικονομώ»

• Υλοποιείται το πιο μεγάλο πρόγραμμα για πάνω από 50.000 κατοικίες, πιο αποτελεσματικό από ποτέ.
• Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του αντίστοιχου στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτήρια, καθορίζοντας νέα όρια ανά κατηγορία παρέμβασης αναλύοντας τα ιστορικά στοιχεία.
• Προσφέρεται βοήθεια στα εισοδήματα κάτω των € 10.000, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας και αξιοποιώντας διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία
• Εστιάζεται στις ενεργοβόρες κλάσεις κτηρίων και στις ενεργοβόρες Περιφέρειες και Νομούς
• Εξοικονομείται σημαντικό κόστος ενέργειας ανά νοικοκυριό
• Επανακαθορίζονται τα ποσοστά επιδοτήσεων με γνώμονα τη σχετική ισοκατανομή στη διάρκεια της Απόσβεσης των επενδύσεων, αλλά και το όριο € επένδυσης ανά εξοικονομούμενη Kwh
• Αξιοποιούνται οι  παρατηρήσεις και προτάσεις των Φορέων και Συνεργατών
• Αλλάζει ο τρόπος ένταξης στο πρόγραμμα (δεν θα ισχύει η ταχύτητα στην υποβολή της αίτησης αλλά με βαθμολογία κριτηρίων, η οποία θα είναι ανακοινώσιμη και επαληθεύσιμη).
• Εκσυγχρονίζονται τα πληροφοριακά συστήματα, η ανάπτυξη των οποίων, όπως επίσης η αξιολόγηση των αιτήσεων και γενικότερα η υποστήριξη του προγράμματος ανατίθεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
• Το νέο σύστημα υποβολής αιτήσεων με βαθμολογία και κατάταξη θα είναι  βάσει ενεργειακών, οικονομικών,  κοινωνικών κριτηρίων, σε πλατφόρμα του υπουργείου που θα είναι ανοιχτή για 1 μήνα.
• Εφαρμόζεται νέο σύστημα υποβολής αιτήσεων και ένταξης

Κύρια Σημεία του Προγράμματος

Στοχεύει στη μεγιστοποίηση των ωφελούμενων από το πρόγραμμα:

Στοχεύει στην ευνοϊκή μεταχείριση των ενεργειακά Φτωχών νοικοκυριών

Υλοποιείται ενεργειακή αναβάθμιση σε άνω των 50.000 κατοικιών (το μεγαλύτερο που έχει επιτευχθεί είναι περί τα 40.000 ακίνητα)

Εφαρμόζεται  ανώτατος Προϋπολογισμός Παρεμβάσεων από € 1,2 επένδυσης ανά εξοικονομούμενη kWh σε € 0,9

Καθορίζεται  σαν ανώτατο Προϋπολογισμό Παρεμβάσεων το γινόμενο του € 180 επί την επιφάνεια κυρίων χώρων (m2) του Ε9

Δημιουργείται  ξεχωριστός προϋπολογισμός για τα ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά ύψους € 100 εκατ. για νοικοκυριά με ατομικά εισοδήματα <5.000 € και με οικογενειακά εισοδήματα <10.000 €. Εισάγεται μηχανισμός εγγυοδοσίας για τον τραπεζικό δανεισμό των νοικοκυριών αυτών

Αναδιαρθρώνεται η κατανομή πόρων και γίνεται ανά περιφερειακή ενότητα και όχι ανά περιφέρεια με στόχο την ενεργειακά αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων

Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν έμπρακτο δικαίωμα στο σπίτι και είναι η κύρια τους κατοικία

Όσοι έχουν έμπρακτο δικαίωμα στο σπίτι και το ενοικιάζουν μπορούν μόνο για μία αίτηση ή για περισσότερες σε αιτήσεις πολυκατοικίας

Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία αίτηση

Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για κοινόχρηστες παρεμβάσεις σε Πολυκατοικίες

Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου/ Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική

Επιλέξιμες κατοικίες

Επιλέξιμες κατοικίες μπορεί να είναι μεμονωμένα διαμερίσματα, οι μονοκατοικίες καθώς και οι πολυκατοικίες.

1. Υφίσταται νόμιμα και δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
2. Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία και ιδιοκατοικείται.
3. Έχει καταταχθεί βάσει του Α’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
4. Να έχει εκδοθεί Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας
5. Η πολυκατοικία να έχει σε ισχύ αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) πολυκατοικίας
6. Για αίτηση Μεμονωμένου Διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας, η κύρια χρήση αφορά αποκλειστικά στον αιτούντα (ιδιοκατοίκηση).

Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου)