ΥΠΕΝ: τι ετοιμάζει για εκτός σχεδίου δόμηση, οριοθέτηση οικισμών και ρεμάτων

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος βάζει ξανά στο τραπέζι την μεταβατική νομοθετική λύση για την εκτός σχεδίου δόμηση για τα γήπεδα με «πρόσωπο»  σε δρόμο, που δεν είναι πολεοδομικά αναγνωρισμένος και προωθεί στο πλαίσιο του νέου πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού λύσεις για την οριοθέτηση των οικισμών, την οικοδομησιμότητα γηπέδων και την οριοθέτηση ρεμάτων.

Από την Κρήτη, στη διάρκεια εκδήλωσης,  με θέμα «ο πολεοδομικός μετασχηματισμός της χώρας», που διοργάνωσε η Δημοκρατική Κίνηση Μηχανικών (ΔΚΜ) στο Ρέθυμνο, ο Ευθύμιος Μπακογιάννης γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ παρουσίασε τις εξελίξεις για το πρόγραμμα πολεοδομικής μεταρρύθμισης «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» και έφερε ξανά στο προσκήνιο τη μεταβατική νομοθετική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση.

Σημειώνεται ότι η μεταβατική νομοθετική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση εκκρεμεί πάνω από ένα χρόνο, μετά από ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ για οικοδομική άδεια στην Πάτμο την άνοιξη του 2023 και έμεινε την τελευταία ώρα εκτός του νέου πολυνομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, δείτε εδώ στο ecopressπου ψηφίστηκε τέλος Απριλίου στη Βουλή και είναι πλέον ο νέος νόμος 5106/2024

ΥΠΕΝ: νέος νόμος για αναπλάσεις, εγκαταλελειμμένα κτίρια, οικοδομικό κανονισμό

Πιθανή μια νομοθετική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση

Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο για την κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση σε οικόπεδα που δεν έχουν αναγνωρισμένη οδό μετά και την τελευταία απόφαση του ΣτΕ ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Ευθύμης Μπακογιάννης. Συγκεκριμένα δήλωσε στα «Ρεθυμνιώτικά Νέα» ότι:

-«Τώρα είμαστε στη φάση της αξιολόγησης αυτής της απόφασης και θεωρώ -χωρίς να θέλω να προτρέξω- ότι η κυβέρνηση θα φέρει μια μεταβατική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση για το θέμα της οικοδομησιμότητας των οικοπέδων, ενδεχομένως μέσα στο καλοκαίρι ή από τον Σεπτέμβριο. Δηλαδή σκοπεύει η κυβέρνηση να λύσει το πρόβλημα μεταβατικά μέχρι την κύρωση αυτών των δρόμων», απαντώντας σε σχετική δημοσιογραφική ερώτηση.

Αναλυτικά οι ανακοινώσεις για τους σχεδιασμούς και τις δράσεις του ΥΠΕΝ για τα πολεοδομικά και χωροταξικά θέματα, που έκανε ο Ευθύμιος Μπακογιάννης από την Κρήτη,  κατά την ομιλία του στην εκδήλωση της ΔΚΜ στο Ρέθυμνο και δηλώσεις του στον ΤΕΑΜ FM 102 και στην εκπομπή «Πρώτη Γραμμή», σύμφωνα με ρεπορτάζ  των δημοσιογράφων Ελπίδα Αριστείδου στα «Ρεθυμνιώτικά Νέα» και Κωνσταντίνας Κλαψινού στην «Κρητική Επιθεώρηση» έχουν ως εξής:

«Κλειδί» ο καθορισμός δημοτικού οδικού δικτύου για την οικοδομησιμότητα

Ένα μεγάλο ζήτημα για τα εκτός σχεδίου ως προς την οικοδομησιμότητα, έχει να κάνει με τον καθορισμό του δημοτικού οδικού δικτύου, εξήγησε ο κος Μπακογιάννης,  τονίζοντας πως πρόκειται για μια διαδικασία πάνω στην οποία η Πολιτεία έχει ενσκήψει, με τις σκέψεις να προσανατολίζονται και σε μια «μεταβατική ρύθμιση», πέραν της διαδικασίας που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα πολεοδομικής μεταρρύθμισης.

Το σχέδιο «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» αφορά τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, ζώνες υποδοχής, μελέτες οριοθέτησης οικισμών, καθώς και μελέτες για τον χαρακτηρισμό των δημοτικών οδών. Το τελευταίο, σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα, διότι για τις εκτός σχεδίου περιοχές που υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα στην Κρήτη, μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ τίθεται ζήτημα προς την οικοδομησιμότητα των γηπέδων. Τα γήπεδα πρέπει να έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό. Για να είναι κοινόχρηστη η οδός πρέπει να είναι θεσμοθετημένη εξήγησε ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ τονίζοντας ότι:

«Σήμερα είναι ελάχιστες οι θεσμοθετημένες οδοί στο σύνολο της Ελλάδας, πόσο δε και στην Κρήτη, που είναι το βασικό οδικό δίκτυο, οι επαρχιακοί δρόμοι και κάποιοι άλλοι δρόμοι που είναι προ του 23. Όλοι οι άλλοι δρόμοι δεν θεωρούνται για την πολεοδομική νομοθεσία χαρακτηρισμένοι «κοινόχρηστοι». Μπορεί να είναι εν τοις πράγμασι κοινόχρηστοι, καθώς χρησιμοποιούνται από πολύ κόσμο ή είναι στο κτηματολόγιο δηλωμένοι, αλλά πολεοδομικά θεωρούνται αρρύθμιστοι. Με αυτό το πρόγραμμα χαρακτηρισμού των δρόμων, ουσιαστικά θα καλύψουμε αυτήν την ανάγκη του να δώσει πρόσωπο σε γήπεδα τα οποία σήμερα μπορεί να έχουν τη χρήση και την αρτιότητα, αλλά δεν έχουν το πρόσωπο στον δρόμο, για να μπορέσουν να είναι και οικοδομήσιμα».

ΤΕΕ: τα νέα πολεοδομικά ψηφιακά εργαλεία που ανοίγουν εντός του έτους

Αξιολόγηση της Νομολογίας

Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε: «Επειδή αυτό θα πάρει ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, δηλαδή τουλάχιστον δύο χρόνια για να κυρωθούν οι δρόμοι ως προς την δυνατότητα που θα έχουν να αποτελέσουν δίκτυο με βάσει τις προδιαγραφές και τη νομολογία που υπάρχει, υπάρχουν κάποιες σκέψεις. Μάλιστα είχαμε ετοιμάσει και σχετική νομοθετική ρύθμιση, προκειμένου να λυθεί το ζήτημα μεταβατικά. Προέκυψε μια νέα απόφαση του ΣτΕ για την οποία ζητήσαμε περισσότερες λεπτομέρειες από το δικαστήριο προκειμένου να έχουμε την πλήρη γνώση των απόψεων που είχε θέσει. Ουσιαστικά δεν είχαμε το τελικό πρακτικό της απόφασης αυτής, δεν είχε καθαρογραφεί, είχαμε απλά την περίληψη. Αυτή την περίοδο είμαστε σε μια φάση αξιολόγησης όλης αυτής της Νομολογίας, προκειμένου μεταβατικά να κάνουμε μια ρύθμιση, μέχρι τον καθορισμό και τον χαρακτηρισμό του οδικού δικτύου, έτσι ώστε να υπάρχει αυτή η μεταβατικότητα και δυνατότητα δόμησης και στα γήπεδα, για τα οποία έχει προκύψει το πρόβλημα με τις αποφάσεις του ΣτΕ».

Κρίσιμο ζήτημα που μπαίνει πλέον σε «τροχιά» ρύθμισης είναι ο χαρακτηρισμός δρόμων στην εκτός σχεδίου δόμηση, ένα ζήτημα που όπως τόνισε: «μας έχει απασχολήσει πάρα πολύ μετά και τις αλλεπάλληλες αποφάσεις του ΣτΕ, που πλέον αποτελούν Νομολογία και έχουν δημιουργήσει ζητήματα στην οικοδομησιμότητα των γηπέδων».

Οριοθέτηση των οικισμών

Το μεγαλύτερο πρόγραμμα πολεοδομικών μεταρρυθμίσεων που αφορά το σύνολο της επικράτειας και την Κρήτη, έρχεται να ρυθμίσει μεταξύ άλλων ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον καθορισμό χρήσεων γης, την αρτιότητα, ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον πολεοδομικό κανονισμό των δήμων, θέματα αντιπλημμυρικής προστασίας με οριοθέτηση ρεμάτων, ζητήματα γεωλογικής καταλληλότητας και οριοθέτησης των οικισμών, τόνισε ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα πολεοδομικής μεταρρύθμισης «Κωνσταντίνος Δοξιάδης, το οποίο όπως είπε ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα, που γίνεται στη χώρα σε συνέχεια του προγράμματος που είχε ο Αντώνης Τρίτσης το 1983.

-«Το πρόγραμμα θα αντιμετωπίσει επίσης τα κρίσιμα ζητήματα της οριοθέτησης των οικισμών για τα οποία υπάρχει και πρόσφατη νομολογία του ΣτΕ, που ακυρώθηκαν τα όριά τους είτε λόγω αναρμοδιότητας του νομάρχη που τα είχε θεσμοθετήσει, είτε λόγω ελλιπής εφαρμογής της μεθοδολογίας για την οριοθέτηση των οικισμών» τόνισε ο ίδιος.

Σχετικά  εξήγησε πως τα παραπάνω: «ήταν από τους βασικούς λόγους για τους οποίους τα όρια των οικισμών και στην περιοχή του Ρεθύμνου αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, ακυρώθηκαν λόγω αναρμοδιότητας του οργάνου. Επειδή δηλαδή ήταν αποφάσεις Νομαρχών και κρίθηκε από το ΣτΕ κατά τη πάγια Νομολογία ότι η ευθύνη για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας, δεν είναι τοπική υπόθεση – που αφορά δηλαδή τους Νομάρχες και την αυτοδιοίκηση – αλλά είναι κάτι που αφορά το κεντρικό κράτος. Εισηγείται δηλαδή σχέδιο προεδρικού διατάγματος ο Υπουργός στον πρόεδρο της Δημοκρατίας και έχει την ανώτατη θεσμική κατοχύρωση προκειμένου να υπάρχει η ασφάλεια δικαίου».

Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2025 ή το αργότερο το πρώτο τρίμηνο του 2026. 

-«Στόχος και προσπάθεια θα είναι να πετύχουμε σε αυτούς τους πολύ μικρούς χρόνους όλη τη διαδικασία της πολεοδομικής ωρίμανσης των χρήσεων γης, καθώς επίσης και να εξετάσουμε κάποια κρίσιμα ζητήματα, τα οποία έχουν προκύψει στις διάφορες περιοχές. Για παράδειγμα, συζητούσα σήμερα με τον δήμαρχο του Αγίου Βασιλείου και μου έλεγε το ζήτημα που υπάρχει σε κάποιους οικισμούς που έχουν πέσει τα όριά τους, με τη Γ’ ζώνη, επομένως με αυτόν τον τρόπο και με αυτήν τη μεθοδολογία, θεωρώ ότι θα είμαστε σε θέση να λύσουμε ένα πρόβλημα το οποίο έχει προκύψει στην έκδοση των οικοδομικών αδειών. Είναι βαριές διαδικασίες οι πολεοδομικές που παίρνουν χρόνο, καθώς είναι προεδρικά διατάγματα, αλλά πιστεύω στην ολοκλήρωση της περιόδου των δύο ετών θα έχουμε καταφέρει να έχουμε προεδρικά διατάγματα και άρα σημαντική ασφάλεια δικαίου για τους διοικούμενους, για τους πολίτες, για τους επιχειρηματίες και για τους επενδυτές, στις εκτάσεις αυτές που μπορούμε να κάνουμε ανάπτυξη».

Οριοθετημένα ρέματα

Τα κρίσιμα ζητήματα για τις περιοχές της επικράτειας και το Ρέθυμνο, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος είναι πρωτίστως οι οριοθέτηση των οικισμών, η οικοδομησιμότητα στα γήπεδα που δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό και ένα τρίτο κρίσιμο ζήτημα που «αποκαλύφθηκε» με τις φυσικές καταστροφές, είναι τα οριοθετημένα ρέματα.

-«Τώρα λοιπόν στα τοπικά πολεοδομικά σχέδια προβλέπεται ειδική μελέτη με την οποία γίνεται καταρχήν οριοθέτηση των ρεμάτων σε γραμμές πλημμύρας, έτσι ώστε λαμβάνοντας υπόψη και τα σχέδια διαχείρισης πλημμυρών, τα οποία έχουν την εικόνα του φορτίου του νερού, να μπορούμε να προλάβουμε να προτρέξουμε στον σχεδιασμό, ποιες είναι αυτές οι περιοχές που πρέπει να θωρακιστούν περισσότερο στο ζήτημα των πλημμυρών. Όλο αυτό προβλέπεται στις προδιαγραφές και οι μελετητές έχουν πάρει τις αντίστοιχες κατευθύνσεις για να εφαρμόσουν αυτήν τη μεθοδολογία στις μελέτες τις οποίες εκπονούν».

Επιπλέον, αναφορικά με την Κρήτη και ειδικότερα το Ρέθυμνο, πρόσθεσε: «έχουμε συνέχεια ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την τουριστική ανάπτυξη γηπέδων, τα οποία πλέον δεν καθίστανται οικοδομήσιμα λόγω των αποφάσεων του ΣτΕ. Με αυτό το σχεδιασμό που κάνουμε με τον πρόεδρο του ΤΕΕ θα γίνει προσπάθεια μέχρι το Δεκέμβριο του 2025 – ίσως και με μια μικρή παράταση μέχρι τον Ιούνιο του 2026- να έχουμε ολοκληρώσει τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Δηλαδή τα τοπικά πολεοδομικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια που καθορίζουν ζητήματα αρτιότητας, χρήσεων γης, όρων δόμησης, περιβαλλοντικής προστασίας, οριοθέτησης οικισμών. Εκεί πάλι μετά από απόφαση του ΣτΕ ειδικά στο Ρέθυμνο έχουν ακυρωθεί τα όρια των οικισμών, με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στην έκδοση οικοδομικών αδειών. Γι’ αυτό έχουμε δώσει ειδική μελέτη οριοθέτησης οικισμών στον δήμο Ρεθύμνης».