ΥΠΕΝ: τι ισχύει για την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών στους οικισμούς (βίντεο)

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Καταιγιστικές ερωτήσεις από το πολυπληθές ακροατήριο μηχανικών για την πολεοδομική ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, που θα εκδοθούν μέσα στα 2 έως 3 επόμενα χρόνια, δηλαδή το μεταβατικό διάστημα από την έκδοση του προεδρικού διατάγματος για την οριοθέτηση των οικισμών έως την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων του νέου πολεοδομικού σχεδιασμού, δέχθηκε ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ σε εκδήλωση του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας. Και έδωσε ευθεία και αφοπλιστική απάντηση.

-«Η ίδια ανασφάλεια που υπήρχε προ του προεδρικού διατάγματος για την οριοθέτηση των οικισμών υπάρχει και σήμερα», απάντησε χαρακτηριστικά ο Ευθύμιος Μπακογιάννης Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, στη βροχή επίμονων ερωτήσεων που δέχθηκε από ιδιώτες μηχανικούς, μελετητές και στελέχη πολεοδομικών υπηρεσιών, στο αποκορύφωμα, λίγο πριν το τέλος μιας επεισοδιακής, διάρκειας άνω των δυόμιση ωρών, εκδήλωσης του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας στην Πάτρα, στην οποία παραβρέθηκε ως κεντρικός ομιλητής. (Όλη η εκδήλωση σε βίντεο στο τέλος του ρεπορτάζ). 

Εκδήλωση με πολλές στιγμές έντασης και διαξιφισμών

Στη διάρκεια της εκδήλωσης, που είχε πολλές στιγμές έντασης και διαξιφισμών μεταξύ του ακροατηρίου και του κεντρικού ομιλητή, έγινε αναλυτική συζήτηση για τις ρυθμίσεις που εισάγει το νέο ΠΔ 129/2025, που έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων  σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο σε όλη την Ελλάδα.

Από το ακροατήριο της εκδήλωσης τέθηκαν θέματα πολεοδομικής συρρίκνωσης των ορίων των οικισμών και απαξίωσης της ακίνητης περιουσίας χιλιάδων ιδιοκτητών ακινήτων.

Και ζητήθηκαν επίμονα απαντήσεις, ιδίως για την πολεοδομική ασφάλεια των οικοδομικών αδειών στο μεταβατικό διάστημα, τόσο για τις περιουσίες των πολιτών, όσο και για την ευθύνη έκδοσης τους, που αναλαμβάνουν οι μηχανικοί.

Αρχική καθησυχαστική τοποθέτηση του ΓΓ του ΥΠΕΝ

 Ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ στη βασική εισήγηση του, αφού εξήγησε την ανάγκη θεσμοθέτησης του νέου ΠΔ σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, για να υπάρξει πολεοδομική ασφάλεια στο νέο πολεοδομικό σχεδιασμό, είπε ότι οι ρυθμίσεις του νέου ΠΔ για την οριοθέτηση των οικισμών είναι κατευθύνσεις για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και θα ισχύσουν μετά 2 έως 3 έτη με την έκδοση των ΠΔ των νέων ΤΠΣ και ΕΠΣ.

Και χαρακτηριστικά σημείωσε ότι:

-«Θέλω να ενημερώσω σχετικά με το ζήτημα που είναι σε εξέλιξη, δηλαδή τις πολεοδομικές μελέτες και τον σχεδιασμό για τις οριοθετήσεις των οικισμών στην χώρα ότι προεδρικό διάταγμα, μέσα από τις μελέτες, θα καθορίσει τις προδιαγραφές της οριοθέτησης των οικισμών. Δεν είναι ότι ξυπνήσαμε μία μέρα και είπαμε ότι υπάρχει διάταξη που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν οικόπεδα». Παράλληλα ο Ευθύμιος Μπακογιάννης σημείωσε ότι:

-«Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι πριν από την ολοκλήρωση των μελετών δεν αλλάζει τίποτα για το σκέλος της οικοδόμησης των οικοπέδων. Στις περιπτώσεις εκείνες που ενδέχεται να προκύψει θέμα και ορισμένα τμήματα δεν θεωρηθούν εκτός του οικισμού, με βάση τους μελετητές, θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου, όπου θα προκύψει αρτιότητα που θα είναι ευμενέστερη από τα εκτός σχεδίου και λιγότερο ευμενής από τα εντός της πόλης οικόπεδα».

Η αφοπλιστική απάντηση του γενικού γραμματέα του ΥΠΕΝ, πριν το τέλος της εκδήλωσης

Η αρχική τοποθέτηση του κου Μπακογιάννη, όπως φάνηκε δεν ικανοποίησε το ακροατήριο, με αποτέλεσμα σε όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης, ιδίως στο κλείσιμο της ομιλίας του, σε κλίμα έντασης, να δέχεται συνεχώς ερωτήσεις από τους παριστάμενους μηχανικούς σε διάφορες εκδοχές και παραλλαγές διατύπωσης, που σε όλες τις περιπτώσεις τον καλούσαν να απαντήσει για την πολεοδομική ασφάλεια των οικοδομικών αδειών στους οικισμούς στο μεταβατικό διάστημα.

Η αφοπλιστική απάντηση του γενικού γραμματέα του ΥΠΕΝ δόθηκε στα τελευταία λεπτά της εκδήλωσης, μετά από παρέμβαση του Βαγγέλη Καράχαλιου προέδρου του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, που ζήτησε από την κο Μπακογιάννη να μην αποχωρήσει από την εκδήλωση, πριν απαντήσει ως εκπρόσωπος της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ και ως ειδικός επιστήμονας στο ερώτημα:

-«Tι πρέπει να απαντούν οι μηχανικοί στους πολίτες, που χτυπούν την πόρτα των τεχνικών γραφείων τους για «να κρατήσουν εν ζωή» τις ιδιοκτησίες τους».

Τότε ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ σε ευθεία επικοινωνία με το ακροατήριο της εκδήλωσης είπε τα εξής:

-«Σήμερα επικρατεί μία απόλυτη ανασφάλεια στους οικισμούς. Σαφές. 

-Γιατί;  

-Διότι όποιος σε οποιαδήποτε οικοδομική άδεια προσφύγει θα την χάσει.

-Σαφές;

-Το ίδιο καθεστώς ισχύει και μετά το ΠΔ,  ότι ίσχυε πριν η ίδια ανασφάλεια που υπήρχε προ του προεδρικού διατάγματος υπάρχει και σήμερα. Το προεδρικό διάταγμα αυτό δεν άλλαξε τίποτα ως προς την ασφάλεια και την ανασφάλεια.

-Και θέλετε να σας πω και κάτι;

-Εσείς πιστεύετε ότι θα πάει να γίνει μία προσφυγή σε μία οικοδομική άδεια και ο δικαστής θα μπει στη διαδικασία αν είναι ζώνη A ή Γ;

– Ξέρετε που θα σταματήσει; (… “στην οριοθέτηση των νομαρχών” ακούστηκε από το ακροατήριο)

-Ακριβώς.

-Δεν θα μπει στη διαδικασία ο δικαστής να εξετάσει αν είναι ζώνη γ,  αν έχει αρτιότητα…

-Θα πει:  Ποιος έβγαλε την άδεια;  

-O Νομάρχης.

-Ευχαριστώ πολύ. Αναρμόδιος. Πέφτει η οικοδομική άδεια.

-Όλα τα υπόλοιπα δεν έχουν καμία σημασία».

-Άκριβώς έτσι έχω τοποθετηθεί έτσι ξανά τοποθετούμαι», κατέληξε τον μονόλογο των ερωτοαπαντήσεων του, ο κος Μπακογιάννης και πρόσθεσε:

-«Αν λοιπόν κάποιος λέει κάτι διαφορετικό, με πολύ χαρά λοιπόν να κριθούμε όλοι από το δημόσιο διάλογο για αυτό το οποίο λέει ο καθένας σας».

«Το Υπουργείο ρίχνει το βάρος στους μελετητές και στους μηχανικούς»

Από την πλευρά του ο Βαγγέλης Καραχάλιος, Πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος  σε δηλώσεις του, μετά το πέρα της εκδήλωσης για τα όσα είπε ο κος Μπακογιάννης σημείωσε ότι:

-«Το Υπουργείο ρίχνει το βάρος στους μελετητές των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων και τους μηχανικούς που θα αναλάβουν να υπογράψουν κάτι, που τώρα είναι νόμιμο όμως με τις συνθήκες ανασφάλειας δικαίου που  υπάρχουν ενδεχομένως μελλοντικά να μην είναι».

Στο ερώτημα ότι πλέον ο κόσμος θα τρέξει να βγάλει από τώρα άδεια καθώς τα δεδομένα που θα δημιουργηθούν θα είναι χειρότερα,  ο κ. Καραχάλιος απάντησε ότι:

-«Η λογική λέει ότι ο κόσμος θα τρέξει να βγάλει άδεια για να την κατοχυρώσει. Όμως τα δεδομένα ίσως είναι τελείως διαφορετικά. Η αλήθεια είναι αυτή, όμως ενδεχομένως οι ιδιοκτήτες θα σπεύσουν να κατοχυρώσουν κάτι που αύριο ίσως να μην ισχύει».

-«Τα τοπικά πολεοδομικά θα χρειαστούν δύο χρόνια για να εφαρμοστούν, όμως το πρόβλημα είναι ότι ενώ θεωρητικά τώρα το να βγει μια άδεια είναι νόμιμη, πρακτικά αύριο δεν ξέρεις τι θα σου ξημερώσει», πρόσθεσε ο ίδιος.

Η εισαγωγική τοποθέτηση του προέδρου ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας

Στην εισαγωγική τοποθέτηση του στην εκδήλωση ο Βαγγέλης Καραχάλιος, Πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος επισήμανε  για το νέο ΠΔ ότι «η αρχή είναι σωστή κατά την κρίση μας,  όμως η μεθοδολογία είναι προβληματική. Το προεδρικό διάταγμα αντί να δομηθεί σε μία ανοιχτή διαδικασία επιστημονικού και κοινωνικού διαλόγου εμφανίστηκε αιφνιδιαστικά με τεχνικά περιοριστικές προβλέψεις κατά την κρίση μας και χωρίς τη συμμετοχή των βασικών συνομιλητών του κεντρικού κράτους των δήμων των μελετητών των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων και φυσικά της κοινωνίας».

-«Το αποτέλεσμα είναι ένα πλαίσιο οριζόντιο, μηχανιστικό, με περιορισμούς που δεν λαμβάνουν υπόψη ούτε τα γεωμορφολογικά ούτε τα κοινωνικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά των οικισμών’ σημείωσε ο ίδιος και υπογράμμισε ότι:

-«Οι μελετητές καλούνται να οριοθετήσουν τους οικισμούς το 2025 με όρους του 1980. Οι  τοπικές πολεοδομικές μελέτες καλούνται να ενσωματώσουν τις επιπτώσεις ενός προεδρικού διατάγματος, που δεν ενσωματώνει μάλλον τις πραγματικότητες του ελληνικού χώρου. Οι δήμοι και οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα θολό καθεστώς χωρίς σαφείς κατευθύνσεις σε μια συγκυρία που απαιτεί το αντίθετο. Απαιτεί διαφάνεια σαφήνεια και πρόβλεψη».

«Δηλώνουμε ξεκάθαρα ναι στο βιώσιμο σχεδιασμό, ναι στην επαναριοθέτηση με κανόνες και διαφάνεια, όχι στην τεχνική αποσπασματικότητα, όχι στην κοινωνική αποσύνδεση και τον πολεοδομικό αυτοματισμό», είπε ο κος Καραχάλιος και πρόσθεσε ότι:

«Το πρόβλημα είναι σύνθετο, από τα αυθαίρετα όρια που τέθηκαν χωρίς επιστημονικά κριτήρια από τους νομάρχες την περίοδο της δεκαετίας του ΄80 και του ΄90 μέχρι τη σημερινή πίεση και τη συνθήκες του real estate σε παραθεριστικές περιοχές», υπογραμμίζοντας ότι:

-«Η λύση δεν μπορεί να είναι μία, γενική και οριζόντια. Χρειάζεται πολεοδομική στρατηγική με ευελιξία, εντοπιότητα και κυρίως συμμετοχή. Πρέπει να αναγνωρίσουμε όλοι μας την ιστορική πορεία των οικισμών αυτών, την ιδιοκτησιακή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί και την ανάγκη αποκατάστασης της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος δικαίου».