Υποδομών: πεπερασμένο το μοντέλο ΣΔΙΤ στα δημόσια έργα

Το μέλλον των ΣΔΙΤ ως μοντέλο δημοπράτησης δημοσίων έργων, ήταν το βασικό σημείο του πάνελ «Vertical Corridor-Energy Connectivity», στο 9o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Ο υφυπουργός υποδομών τόνισε ότι το μοντέλο είναι πεπερασμένο.

Ο υφυπουργός αρμόδιος για θέματα υποδομών, κ. Νίκος Ταχιάος, ανέφερε ότι πρέπει να κοιτάμε από το πόσα χρήματα έχουμε διαθέσιμα. Τόνισε ότι τίθεται υπέρ της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα και ότι τα ΣΔΙΤ το επιτρέπουν αυτό. Ωστόσο, αυτό το μοντέλο δημοπράτησης αποτελεί μία μορφή δανεισμού του Δημοσίου από τους ιδιώτες μέσω των πληρωμών διαθεσιμότητας και αυτό το μοντέλο είναι πεπερασμένο.

Μάλιστα, όπως ανάφερε ο υφυπουργός έχει κάνει προβολή των πληρωμών διαθεσιμότητας που είναι μπροστά του και ξέρουμε που μπορούμε να φτάσει. Πρόσθεσε, ότι η χώρα μας βγήκε από μία κρίση και δε μπορούμε να επεκτείνεται άσκοπα, καθώς η προηγούμενη δεκαετία δημιούργησε ελλείμματα και ο κόσμος περιμένει να δει νέα έργα. Εν τούτοις, πρέπει να διατεθούν χρήματα και για τη συντήρηση των έργων καθώς οι υποδομές έχουν γεράσει και το ΠΔΕ δε μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για πληρωμές διαθεσιμότητας.

Σχετικά με την πορεία των διαγωνισμών και την προκήρυξη νέων έργων αυτό που προέχει είναι η δημοσιονομική σταθερότητα στη χώρα και αυτός είναι ο οδηγός του υπουργείο υποδομών. Αναγκαστικά, επομένως, θα πρέπει τόσο ο ιδιωτικός τομέας όσο και οι πολίτες να ακούσουν μερικά όχι.

Η εξίσωση των ΣΔΙΤ έχει έναν παράγοντα κινδύνου ακόμα. Στις παραχωρήσεις πρέπει κάποιος να πληρώσει και αυτός θα είναι ο χρήστης και αυτό ενέχει πολιτικό ρίσκο, καθώς δεν είναι εύκολο να πείσεις τους πολίτες. Καταλήγοντας σχολίασε ότι υπάρχουν υποδομές των οποίων τη χρήση θα την πληρώσει ο πολίτης.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Σαμαράς και Συνεργάτες, κ. Δημήτρης Σαμαράς, χαρακτήρισε τα ΣΔΙΤ έναν ευέλικτο τρόπο για έργα υποδομής, που έχει πλεονεκτήματα. Αντιθέτως, τα δημόσια έργα καθυστερούν σε όλα τα στάδια και επιβαρύνουν το δημόσιο με τη συντήρηση τους.

Τα ΣΔΙΤ είναι μια μορφή παραχωρήσεων, εάν αυτά γίνονται ανταποδοτικά, καθώς δεν επιβαρύνουν το ΠΔΕ, ενώ τα κοινωνικά ΣΔΙΤ που περιλαμβάνουν πληρωμές διαθεσιμότητας είναι πεπερασμένα.

Επισήμανε ότι το μοντέλο αυτό πετυχαίνει τη βέλτιστη κατανομή κινδύνων μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και έχουν πιο γρήγορο χρόνο δημοπράτησης. Μάλιστα, όπως ανέφερε, ο κ. Σαμαράς η Ελλάδα καινοτομεί στα ΣΔΙΤ καθώς είναι η δεύτερη χώρα σε όλο τον κόσμο για την ταχύτητα δημοπράτηση ΣΔΙΤ.

Για τις πρότυπες προτάσεις, ανέφερε ότι μπορούν να δώσουν λύσεις, καθώς οι ιδιώτες προτείνουν και παραδίδουν έτοιμα -τεχνικά και οικονομικά- έργα προς δημοπράτηση, γεγονός και το οποίο επιταχύνει την ωρίμανση και τη διαγωνιστική διαδικασία.

Τόνισε, ωστόσο, ότι δεν έχουν υποβληθεί αρκετές προτάσεις και δεν έχουν προχωρήσει από τις επιτροπές αξιολόγησης, ενώ είναι απαραίτητο να τηρούν ισορροπίες κράτους – αγοράς.

Ο κ. Εμμανουήλ Μουστάκας, Executive BoDMember – General Director of Business Development GEK TERNA Group, Greece, ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι μια ώριμη αγορά και ότι βρίσκεται στη τρίτη γενιά έργων ΣΔΙΤ.

Είναι ένα μοντέλο το οποίο προωθείται κυρίως λόγω των δημοσιονομικών αναγκών καθώς δεν υπάρχει το κεφάλαιο από το ελληνικό δημόσιο. Πρόσθεσε, ότι τα έργα που θα συνεχίσουν να υλοποιούνται μέσω ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεων θα αρχίσουν να αυξάνονται και πρέπει να εξεταστεί πως ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας θα είναι καλύτερα στημένοι. Για τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ανέφερε ότι έχει ξεχωρίσει το ρόλο του κατασκευαστή από αυτό του καθώς έχει ιδρύσει διαφορετικές εταιρείες.

Όσον αφορά στο δημόσιο, ανέφερε ότι τα ΣΔΙΤ και οι παραχωρήσεις θέλουν περισσότερη ανάγκη πριν από τη δημοπράτησή τους. Τόνισε ότι είναι θετικό γεγονός το ότι υπάρχουν οι συμβουλευτικές αλλά χρειάζεται και ο δημόσιος τομέας να έχει έμπειρα στελέχη.

Ο Γενικός Διευθυντής της ENOIA, κ. Βασίλης Δεληγιάννης, δήλωσε ότι τα ΣΔΙΤ ευνοούν την υλοποίηση μεγάλων έργων και προάγουν projects υψηλής πολυπλοκότητας. Για τις συμβάσεις αναφέρεται ότι αυτές πρέπει να προβλέπουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα, ενώ χρειάζεται εποπτεία και έλεγχος από πλευράς του δημοσίου. Σχετικά με τη σύγκριση ΣΔΙΤ-Δημοσίων έργων τόνισε ότι κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα.

Ο SeniorPartner / Co-Founder OCTANE ManagementConsultants, κ. Γιώργος Παυλάτος, ανέφερε ότι τα ΣΔΙΤ είναι πολύπλοκα έργα, διότι δημόσιο και ο ιδιωτικός τομέας δημιουργούν μία μακροπρόθεσμη σχέση. Εδώ είναι που έρχονται οι συμβουλευτικές εταιρείες για να κάνουν πιο εύκολη τη σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Στο δημόσιο τομέα οι εταιρείες βοηθούν στην προτεραιοποίηση και την ελκυστικότητα των έργων καθώς και το διαμοιρασμό κινδύνου, ενώ προετοιμάζουν και διαχειρίζονται του διαγωνισμούς,  ενώ παρακολουθούν και αξιολογούν την πορεία υλοποίησης των έργων.

Ο General Manager AT Management, κ. Αλέξανδρος Τσιατσιάμης επισήμανε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι σε θέση να δημοπρατεί ΣΔΙΤ καθώς δεν είναι αυτή η νοοτροπία της.

Έφερε ως παράδειγμα την απόπειρα δημοπράτησης του νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού ως ΣΔΙΤ, η οποία δεν προχώρησε, ενώ σχολίασε ότι θα μπορούσαν να δημοπρατηθούν ως ΣΔΙΤ τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης των σχολικών μονάδων, καθώς και οι μεγάλοι χώροι στάθμευσης εντός και πέριξ των αστικών κέντρων.