Με στόχο της έναρξη παραγωγής φυσικού αερίου από το κοίτασμα «Αφροδίτη» το 2025 και με εκτιμώμενα έσοδα για τη Δημοκρατία τα 9,3 δισεκατομμύρια δολάρια για περίοδο 18 ετών, ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης υπέγραψε την Πέμπτη, με τις εμπλεκόμενες εταιρείες, την Άδεια Εκμετάλλευσης του κοιτάσματος και το Συμβόλαιο Αναλογικού Καταμερισμού του Τεμαχίου 12 της Κυπριακής Αποκλειστικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Η Άδεια Εκμετάλλευσης του «Αφροδίτη» για περίοδο 25 χρόνων, η πρώτη του είδους που παραχωρείται σε αδειούχους της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, βασίζεται στο τελικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής του κοιτάσματος που συμφωνήθηκε μεταξύ του Υπουργείου Ενέργειας και της συμβασιούχου κοινοπραξίας των Noble Energy, Shell και Delek και το οποίο ενέκρινε, ο Υπουργός Ενέργειας, ύστερα από ενδελεχή μελέτη και διαβούλευση.
Βάσει του Σχεδίου, θα γίνεται μεταφορά του φυσικού αερίου του κοιτάσματος «Αφροδίτη» με απευθείας υποθαλάσσιο αγωγό στο τερματικό υγροποίησης Ίντκου, της Αιγύπτου, από όπου και θα εξάγεται ως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στην Ευρώπη και τις διεθνείς αγορές, επιλογή που θεωρείται ως βέλτιστη από το Υπουργείο.
Κατά την τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Ενέργειας, παρουσία και των Πρέσβεων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και του Ισραήλ, ο κ. Λακκοτρύπης υπέγραψε, παράλληλα, το αναθεωρημένο Συμβόλαιο Αναλογικού Καταμερισμού Παραγωγής του Ερευνητικού Τεμαχίου 12 που όπως και η Άδεια Εκμετάλλευσης, εγκρίθηκε την Τετάρτη το Υπουργικό Συμβούλιο.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου ο κ. Λακκοτρύπης χαρακτήρισε την υπογραφή των συμφωνιών ως ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη που επιτρέπει στη Δημοκρατία για πρώτη φορά να μετατραπεί σε παραγωγό φυσικού αερίου, σημειώνοντας ωστόσο ότι πολλά απομένουν ακόμα να γίνουν.
«Με τη σημερινή εξέλιξη το ενεργειακό μας πρόγραμμα περνά στην επόμενή του φάση όπου ολοκληρώνεται η αλυσίδα υδρογονανθράκων», ανέφερε, σημειώνοντας ότι η Κύπρος έχει περάσει από το στάδιο οριοθέτησης σε αυτό της αδειοδότησης, της έρευνας, της ανακάλυψης και τώρα της εκμετάλλευσης.
Η Κύπρος, πρόσθεσε, θα μετατραπεί σε παραγωγό φυσικού αερίου και εναλλακτική πηγή εφοδιασμού της ΕΕ, ενώ την ίδια στιγμή γίνεται ένα ακόμα αποφασιστικό βήμα όσον αφορά την υλοποίηση του κοινού οράματος των χωρών της περιοχής για δημιουργία του Διαδρόμου Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη.
Ο Υπουργός σημείωσε ότι απώτερος στόχος της Κυβέρνησης είναι η ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη», να προσδώσει σημαντικά οφέλη στην Κυπριακή Δημοκρατία τα οποία θα περιλαμβάνουν τα έσοδα από την πώληση του φυσικού αερίου, τη δημιουργία οικονομικής δραστηριότητα και θέσεων εργασίας, την απόκτηση τεχνογνωσίας και την ενδυνάμωση της στρατηγικής σχέσης της Κύπρου με τις εμπλεκόμενες χώρες, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Αίγυπτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ.
Τόνισε επίσης ότι η αναθεώρηση του Συμβολαίου του τεμαχίου 12 είναι το προϊόν εντατικών διαπραγματεύσεων που διήρκεσαν ένα σχεδόν χρόνο.
«Θεωρώ ότι η σημερινή εξέλιξη αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό ορόσημο στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακή Δημοκρατίας, το οποίο καταδεικνύει ότι παρόλες τις δυσκολίες το πρόγραμμα μας προχωρεί όπως το έχουν σχεδιάσει», ανέφερε.
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Noble Κιθ Έλιοτ, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επίτευξη αυτού που χαρακτήρισε ως σημαντικό ορόσημο, με την ολοκλήρωση των υπογραφών και τη λήψη των εγκρίσεων, ώστε να προχωρήσουν οι σχεδιασμοί τους για το έργο, που αφορούν την ανάπτυξη και την εξαγωγή του φυσικού αερίου.
Το σημερινό, ανέφερε, ανοίγει ένα μονοπάτι για την ανάπτυξη του «Αφροδίτη». Πρόσθεσε ότι η περίοδος αυτή είναι επίσης πολύ συναρπαστική για τη περιοχή όσον αφορά την ανάπτυξη του φυσικού αερίου και την υπόσχεση που φέρνει η ενέργεια για το μέλλον της. Αναφέρθηκε και στην σύσταση του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στο οποίο η Κύπρος είναι ιδρυτικό μέλος και είπε ότι δημιουργεί πραγματικά ευκαιρίες για διακίνηση αερίου μεταξύ των χωρών και των εθνών της περιοχής αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη τόσο της εταιρείας όσο και των συνεργατών της για την σημερινή εξέλιξη, όπως επίσης και για την εμπιστοσύνη στην εταιρεία για τη διαχείριση των φυσικών πόρων της χώρας και τη δυνατότητα ανάπτυξής τους προς όφελος του κυπριακού λαού και του κόσμου, γενικότερα.
Αναθεωρημένο Συμβόλαιο Αναλογικού Καταμερισμού
Με βάση το Αναθεωρημένο Συμβόλαιο Αναλογικού Καταμερισμού γίνεται αναπροσαρμογή των οικονομικών όρων του Συμβολαίου έτσι ώστε το έργο να είναι βιώσιμο για την κοινοπραξία σε περίπτωση που υπάρξουν χαμηλές τιμές πετρελαίου, ενώ η Δημοκρατία θα επωφελείται σε περίπτωση που οι τιμές είναι υψηλότερες. Ο μηχανισμός αυτός που ονομάζεται R-factor και ισχύει σε όλα τα άλλα συμβόλαια που υπέγραψε η ΚΔ με τις εταιρείες στη ΑΟΖ, εκτός από αυτά του πρώτου γύρου.
Ο κ. Λακκοτρύπης σημείωσε τη δυσκολία που υπήρξε, όταν η κοινοπραξία ισχυριζόταν ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει λόγω των χαμηλών τιμών πετρελαίου που επικρατούν στην αγορά εδώ και μερικά χρόνια, ενώ υπήρχαν και δυσκολίες στο να τους αναγκάσουν να προχωρήσουν γιατί δεν υπήρχαν οι πρόνοιες στο συμβόλαιο που να επέτρεπαν αποτελεσματικό έλεγχο.
Σε αντάλλαγμα της αναπροσαρμογής του Συμβολαίου, η ΚΔ πήρε από την κοινοπραξία δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα, «ορόσημα», με αυστηρούς όρους σε περίπτωση παραβίασης που φτάνουν μέχρι και τη δυνατότητα τερματισμού του Συμβολαίου.
Το πρώτο ορόσημο είναι η δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση, το δεύτερο οι λεπτομερείς τεχνικές μελέτες (FEED) και το τρίτο η τελική επενδυτική απόφαση (FID).
«Έχουμε δώσει κάποια ελάφρυνση στην κοινοπραξία σε ό,τι αφορά τις χαμηλές τιμές, με την προοπτική ότι θα μπορούσαμε να πάρουμε περισσότερα αν είναι οι τιμές ψηλές και σε αντάλλαγμα πήραμε αυστηρά χρονοδιαγράμματα ότι το έργο θα προχωρήσει», είπε ο ΥΣτα 9,3 δις. τα υπολογιζόμενα έσοδαπουργός.
Στο Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής των εταιρειών τα υπολογιζόμενα έσοδα για την Δημοκρατία με βάση το επικρατέστερα σενάριο, ανέρχονται στα 9,3 δισεκατομμύρια δολάρια για 18 χρόνια και κατά μέσο όρο περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο.
Με βάση αυτό το μεσαίο σενάριο, η μέση τιμή το πετρελαίου μπρεντ ορίζεται στα 70 δολάρια το βαρέλι το 2022, με έναν υπολογισμό αύξησης 2%. Οι ποσότητες φυσικού αερίου στο κοίτασμα έχουν υπολογιστεί στα 4,1 tcf.
Το όλο έργο στην πρώτη φάση ανάπτυξής του θα έχει κόστος 3 δισ. ευρώ κεφαλαιουχικής δαπάνης, σε δεύτερη φάση ακόμα 2 δισ. ευρώ με περαιτέρω γεωτρήσεις παραγωγής, και ακόμα 2 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια των 18 ετών σε λειτουργικές δαπάνες.
Τα πρώτα έσοδα από το «Αφροδίτη», όπως είπε ο Υπουργός αναμένονται το 2025. Πρόσθεσε ότι η δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση που θα είναι και γεώτρηση παραγωγής υπολογίζεται ότι θα γίνει μέσα σε 18 μήνες. Ωστόσο ο Υπουργός δεν αποκάλυψε τις υπολογιζόμενες τιμές πώλησης του φυσικού αερίου, αναφέροντας ότι για αυτό έχουν επιτευχθεί κάποιες προκαταρκτικές συμφωνίες, φόρμουλες πώλησης συνδεδεμένες με τις τιμές του μπρεντ. Τόνισε ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που θα πάει η τιμή του μπρεντ το 2022 ή το 2025 και ότι όλοι οι υπολογισμοί γίνονται με βάση σενάρια.
Περαιτέρω ο Υπουργός ανέφερε ότι και στα τρία σενάρια με 50 δολάρια το βαρέλι, 70 και 80 δολάρια το ποσοστό της Δημοκρατίας είναι πέραν του 50%.
Ο αγοραστής του φυσικού αερίου του κοιτάσματος «Αφροδίτη» θα είναι η εταιρεία Shell.
Όσον αφορά τον αγωγό φυσικού αερίου από το «Αφρόδίτη» στο Ίντκου, αυτός δεν περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής και θα συζητηθεί στη συνέχεια με την κοινοπραξία.
Όσον αφορά τις ισραηλινές διεκδικήσεις για το κοίτασμα «Αφροδίτη» που γειτνιάζει με το ισραηλινό «Ισάι», είπε ότι οι συζητήσεις για αυτό συνεχίζονται μέσω μιας θεσμοθετημένης διαδικασίας, η οποία ωστόσο, όπως είπε, δεν σχετίζεται με την ανάπτυξη του «Αφροδίτη».
ΚΥΠΕ, ΑΠΕ-ΜΠΕ
