ΠΣΔΑΤΜ: Παγίδες στις δηλώσεις ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο, μέσω taxisnet

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Παγίδες στις δηλώσεις ιδιοκτησίας του Κτηματολογίου, με την χρήση των κωδικών του taxisnet επισήμανε σε συνέντευξη Τύπου η διοίκηση του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ), στρέφοντας τα πυρά της εμμέσως αλλά σαφώς κατά των λογιστών.

Με το μήνυμα  «η δήλωση γίνεται μια φορά, διασφαλίζει την περιουσία μας, για αυτό πρέπει να γίνει ορθά, αφού απευθυνθούμε σε ένα ειδικό, όπως ο αγρονόμος τοπογράφος μηχανικός» ο ΠΣΔΑΤΜ  προειδοποίησε τους ιδιοκτήτες, που δεν θα διασφαλίσουν τη σωστή και έγκαιρη καταχώρηση των ακινήτων τους στο κτηματολόγιο  για μελλοντικές οικονομικές και δικαστικές περιπέτειες, προκειμένου να κατοχυρώσουν την περιουσία τους.

Ταυτοχρόνως ο ΠΣΔΑΤΜ χτύπησε «καμπανάκι» προς την «Ελληνικό Κτηματολόγιο» και το υπουργείο ΥΠΕΝ για την μέχρι τώρα  χαμηλή –μικρότερη του 1,5% – συμμετοχή των πολιτών στην κτηματογράφηση, που έχει ξεκινήσει και βρίσκεται σε εξέλιξη σε περιοχές όλης της χώρας, ενώ πρότεινε μέτρα για να μην εκτροχιαστεί το έργο.

Συνέντευξη Τύπου

Ειδικότερα σε συνέντευξη Τύπου, που παραχώρησε ο πρόεδρος του ΠΣΔΑΤΜ Μιχάλης Καλογιαννάκης, πλαισιωμένος από τις  Ελεονώρα Δημαλέξη και Μαρία Κωνσταντινίδη γενική γραμματέα και ταμία του Συλλόγου αντίστοιχα,  επισήμανε:

Όσον αφορά την ηλεκτρονική δήλωση:

Η ηλεκτρονική δήλωση είναι υποχρεωτική μόνο με την χρήση των κωδικών του taxisnet. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε πολλές περιπτώσεις, οι δηλώσεις να γίνονται από επαγγελματίες που δεν έχουν καμία σχέση και γνώση για το κτηματολόγιο. Το γεγονός αυτό δημιουργεί πρόβλημα και στο έργο, αλλά και στους πολίτες, διότι παρουσιάζεται μεγάλος αριθμός μη ορθών δηλώσεων, η διόρθωση των οποίων θα επιβαρύνει σημαντικά τους πολίτες. Επίσης υποχρεωτικός είναι ο εντοπισμός του ακινήτου, τον οποίο δεν γνωρίζουν να κάνουν επαγγελματίες που δεν έχουν σχετικές γνώσεις.

Παρά το ότι η ηλεκτρονική δήλωση γίνεται μέσω του taxisnet, ο χρήστης απαιτείται να συμπληρώσει ξανά τα προσωπικά του στοιχεία και να καταθέσει κάποιο αποδεικτικό του ΑΦΜ του με κίνδυνο να γίνουν λάθη. Τα στοιχεία που έχει στην κατοχή του η ΓΓΠΣ θα έπρεπε αυτόματα να συμπληρώνονται από την στιγμή που συνδέεται ο χρήστης μέσω αυτής.

Η καταχώρηση του e-mail του χρήστη είναι υποχρεωτική, παρά το ότι πολύ χρήστες δεν χρησιμοποιούν αυτό το είδος επικοινωνίας στην καθημερινότητα τους. Αντιθέτως, δεν είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του αριθμού της διεύθυνσης του πολίτη.

Καθυστερεί σημαντικά ο εντοπισμός του ακινήτου μέσω της εφαρμογής, ενώ στα κινητά δεν λειτουργεί ακόμα η εφαρμογή.

Οι κωδικοί της Εφορίας

Ειδικότερα από τη διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ επισημάνθηκε ότι λόγω της επιλογής οι δηλώσεις να γίνονται με τους κωδικούς taxis οι πολίτες για θέματα που αφορούν την  περιουσία τους, καθώς είναι επιφυλακτικοί να γνωστοποιήσουν σε τρίτους τους κωδικούς τους, απευθύνονται στους λογιστές τους , όπως κάνουν για  δήλωση εισοδήματος , Ε9 , ΕΝΦΙΑ κλπ , οι οποίοι έχουν και τους κωδικούς της εφορίας.

Αυτή η επιλογή υποστήριξαν οι εκπρόσωποι των αγρονόμων τοπογράφων είναι επισφαλής, καθώς δεν είναι στην ευθύνη και την ειδικότητα των λογιστών να καταγράφουν εμπράγματα δικαιώματα, όπως αναφέρονται στα συμβόλαια. Σε αυτές τις περιπτώσεις προέβλεψαν λάθη στις δηλώσεις του κτηματολογίου και στον εντοπισμό των ακινήτων.

Οι αμοιβές

Πάντως οι εκπρόσωποι του  ΠΣΔΑΤΜ απέφυγαν να απαντήσουν σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις για το κόστος των τοπογραφικών εργασιών, είπαν ότι αυτό ρυθμίζεται κατά περίπτωση, όπως επίσης ότι η σύνταξη εξαρτημένου τοπογραφικού είναι αναγκαία σε ακίνητα μεγάλης αξίας. Οι ίδιοι υποστήριξαν ότι το κόστος των εργασιών του αγρονόμου τοπογράφου δικαιολογείται από την ανάγκη να γίνει σωστή δήλωση και να κατοχυρωθεί η περιουσία του ιδιοκτήτη. Παράλληλα πρότειναν :

-Να δοθεί η δυνατότητα στην  ηλεκτρονική εφαρμογή των δηλώσεων να γίνεται χωρίς την χρήση κωδικών taxisnet, όπως ακριβώς γινόταν στην προηγούμενη εφαρμογή, αλλά και στην κατάθεση των αντιρρήσεων δασικών χαρτών. Είναι αυτονόητο ότι η εφαρμογή θα πρέπει να επεκταθεί και στην κατάθεση ενστάσεων κτηματολογίου με την κατάθεση των εξαρτημένων τοπογραφικών διαγραμμάτων στην υπάρχουσα ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής τοπογραφικών διαγραμμάτων.

Χαμηλή συμμετοχή

Οι εκπρόσωποι του ΠΣΔΑΤΜ τόνισαν τη χαμηλή συμμετοχή των πολιτών στα προγράμματα κτηματογράφησης  και είπαν ότι « το Κτηματολόγιο είναι το μοναδικό έργο που αν οι πολίτες δεν το αγκαλιάσουν με την συμμετοχή τους δεν μπορεί να υπάρχει. Στην περίπτωση που η συμμετοχή των πολιτών δεν θα πλησιάσει το 50%, δεν θα «υπάρχει» κτηματολόγιο».

Σημείωσαν ότι η μέχρι τώρα, συμμετοχή των πολιτών είναι υπερβολικά χαμηλή εξαιτίας:

• της οικονομικής συγκυρίας
• της χαμηλής αξίας των δηλούμενων ακινήτων,
• της έλλειψης τίτλων ιδιοκτησίας,
• της δυσκολίας επίκλησης της έκτακτης περιουσίας,
• της μη ύπαρξης κεντρικής διαφημιστικής καμπάνιας
• της καθυστέρησης λειτουργίας της ηλεκτρονικής εφαρμογής δηλώσεων κτηματολογίου,
• και της μη λειτουργίας των κεντρικών γραφείων συλλογής δηλώσεων στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη (πρόσφατα ξεκίνησε)

Στοιχεία

Η συμμετοχή των πολιτών, μέχρι στιγμής, χαρακτηρίζεται ως αδιάφορη, μιας και κυμαίνεται από 0,71% (έναρξη 14 Ιανουαρίου 2019) μέχρι 10,50% (έναρξη 19 Νοεμβρίου 2019). Η μέση συμμετοχή είναι 1,49% με μέση έναρξη των δηλώσεων 10 Δεκέμβριου 2018.

Στα προηγούμενα προγράμματα κτηματογράφησης η τελική συμμετοχή των πολιτών έφτασε από 35,31% έως 130,50% με μέση συμμετοχή 71,61%. Το ποσοστό βέβαια αυτό αφορά αποκλειστικά περιοχές που έχει τελειώσει η περίοδος της δήλωσης ιδιοκτησίας.

Η χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής δηλώσεων κτηματολογίου είναι αυξημένη σε σχέση με την προηγούμενη. Κατά την προηγούμενη εφαρμογή το 2,75% των δηλώσεων που υποβλήθηκαν, έγινε με την χρήση της εφαρμογής. Στα νέα προγράμματα τα ποσοστά φτάνουν από 0,72% μέχρι 20,34%. Το μέσο ποσοστό είναι 6,52%. Παρά το ότι, η νέα εφαρμογή είναι λειτουργική από την αρχή της βδομάδας, ήδη οι δηλώσεις που γίνονται μέσω αυτής έχουν αυξητικές τάσεις και αναμένεται το ποσοστό 6,52% να είναι μικρό σε σχέση με το τελικό.

Προβλήματα

Σύμφωνα με τον ΠΣΔΑΤΜ βασικά προβλήματα που εντοπίζονται στην εξέλιξη της Κτηματογράφησης παράλληλα με την  ηλεκτρονική δήλωση με την χρήση των κωδικών του taxisnet και την χαμηλή συμμετοχή των πολιτών είναι:

• Όσον αφορά στον εντοπισμό του ακινήτου, πρέπει να γίνει κατανοητό στον πολίτη, ότι δεν αποτελεί τοπογραφικό διάγραμμα, αλλά μόνο εντοπίζεται το ακίνητο ως προς την θέση του. Η ακρίβεια του εντοπισμού από την ηλεκτρονική εφαρμογή δηλώσεων του κτηματολογίου έχει σφάλμα από μισό μέτρο έως αρκετά μέτρα. Επομένως το ακίνητο μπορεί να περιγράφει ορθά και μοναδιαία (συντεταγμένες, διαστάσεις, σχήμα και εμβαδόν) μόνο με την σύνταξη εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος από το ΕΓΣΑ ΄87 (Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς 1987).
• Όσον αφορά την επίκληση στην έκτακτη χρησικτησία και την εφαρμογή της, υπενθυμίζεται ότι, στις περιοχές που υλοποιείται τώρα το έργο, αρκετά ακίνητα είναι μοιρασμένα «δια λόγου» και δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. Ιδιαίτερα για ακίνητα που δεν είναι ηλεκτροδοτούμενα, κυρίως αγροτεμάχια, είναι υπερβολικά δύσκολο να προσκομιστούν τα απαραίτητα έγγραφα τα οποία θα αποδεικνύουν την 20ετή νομή και κατοχή του ακινήτου. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν γίνεται αποδεκτή η δήλωση του κτηματολογίου. Τέτοια έγγραφα είναι αποδείξεις ∆ΕΗ, ΟΤΕ, εταιρειών ύδρευσης κ.λπ., µισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, συµβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης ορίων, έγγραφα υποθηκών και λοιπών βαρών επί του ακινήτου, συµβόλαια γειτονικών ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του ακινήτου, Ε9.

Προτάσεις

«Χτυπάμε το καμπανάκι στον φορέα υλοποίησης του κτηματολογίου και στο αρμόδιο υπουργείο» είπαν οι εκπρόσωποι του ΠΣΔΑΤΜ  ώστε:

1. Να παραταθεί με νομοθετική πρωτοβουλία η συλλογή των δηλώσεων πέραν του συνηθισμένου διαστήματος, λόγω της υστέρησης του φορέα υλοποίησης να ανταποκριθεί έγκαιρα στα αυτονόητα (διαφημιστική καμπάνια, ηλεκτρονική εφαρμογή, κεντρικά γραφεία συλλογής δηλώσεων).
2. Να υπάρξει άμεσα νομοθετική αλλαγή, ώστε η επίκληση στην έκτακτη χρησικτησία να απαιτεί λιγότερα έγγραφα και να αρκεί η προσκόμιση ενός, όχι πρόσφατου, Ε9. Η προσωρινή δήλωση αυτή να χαρακτηρίζεται ως «προσωρινή δήλωση σε εκκρεμότητα» και να προκρίνονται κατά την επεξεργασία δηλώσεων όσες προσκομίζουν τίτλους ιδιοκτησίας. Η αλλαγή της κατάστασης της δήλωσης από «προσωρινή δήλωση σε εκκρεμότητα» σε «οριστική δήλωση» να γίνεται με την προσκόμιση τίτλων ιδιοκτησίας, όπως η αποδοχή κληρονομιάς. Με την αλλαγή αυτή, οι πολίτες δεν θα έχουν την αγωνία να χάσουν την περιουσία τους, ενώ η συμμετοχή των πολιτών θα αυξηθεί.
3. Να δοθεί η δυνατότητα στην ηλεκτρονική εφαρμογή των δηλώσεων να γίνεται χωρίς την χρήση κωδικών taxisnet, όπως ακριβώς γινόταν στην προηγούμενη εφαρμογή, αλλά και στην κατάθεση των αντιρρήσεων δασικών χαρτών. Είναι αυτονόητο ότι η εφαρμογή θα πρέπει να επεκταθεί και στην κατάθεση ενστάσεων κτηματολογίου με την κατάθεση των εξαρτημένων τοπογραφικών διαγραμμάτων στην υπάρχουσα ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής τοπογραφικών διαγραμμάτων.
4. Να γίνει σαφές στον πολίτη με κάθε πρόσφορο μέσο, δηλαδή με σχετική μνεία τόσο μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής κατά τον εντοπισμό, αλλά και κατά την κεντρική διαφημιστική καμπάνια, ότι ο εντοπισμός του ακινήτου μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής υποβολής δηλώσεων ή άλλωνηλεκτρονικών εφαρμογών μέσω κινητού δεν υποκαθιστά το τοπογραφικό διάγραμμα και την ακρίβεια καταγραφής των ορίων του ακινήτου που προσδίδει αυτό.
5. Να εκδοθεί άμεσα νέος οδηγός δηλώσεων κτηματολογίου προς τους πολίτες. Είναι αδιανόητο να είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του φορέα υλοποίησης ο οδηγός των προηγούμενων προγραμμάτων σύνταξης κτηματολογίου.
6. Να ξεκινήσει άμεσα η λειτουργία των κεντρικών γραφείων συλλογής δηλώσεων στην Αθήνα. Είναι αδιανόητο σήμερα, στα μέσα του Φεβρουαρίου να μην λειτουργούν, όταν οι πρώτες περιοχές ξεκίνησαν να συλλέγουν δηλώσεις τα μέσα Νοεμβρίου. Η πρώτη τρίμηνη περίοδος συλλογής δηλώσεων ήδη έχει εκπνεύσει.
7. Να ξεκινήσει άμεσα η κεντρική διαφημιστική καμπάνια. Ήδη έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος.