ΥΠΕΝ: Σε εφαρμογή το «περιβαλλοντικό τέλος» στα τιμολόγια νερού ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και των ΔΕΥΑ της χώρας – Τα έσοδα στο «Πράσινο ταμείο»

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Με εγκύκλιο του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου ενεργοποιείται η εφαρμογή του «περιβαλλοντικού τέλους» και του «τέλους φυσικού πόρου», προκαλώντας αναθεωρήσεις και σε πολλές περιπτώσεις αυξήσεις των τιμολογίων νερού της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στα μεγάλα μητροπολιτικά συγκροτήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης, όπως επίσης των τιμολογίων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) σε όλη τη χώρα.

Η εγκύκλιος του ΥΠΕΝ δίνει οδηγίες στις αποκεντρωμένες διοικήσεις να προσδιορίσουν  το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου για κάθε χρήση νερού (οικιακά, βιομηχανικά αγροτικά κλπ τιμολόγια),  όπως επίσης και το νερό των γεωτρήσεων, με βάση την  οικονομική ανάλυση των χρήσεων ύδατος σε επίπεδο Λεκάνης Απορροής Ποταμού, που έχει ολοκληρώσει το ΥΠΕΝ και η Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) στα πλαίσια της 1^ης Αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ), όπως είναι υποχρέωση της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ευρωπαϊκή Οδηγία 

Σημειώνεται ότι μόλις την περασμένη Δευτέρα 11 Ιουνίου 2018 το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι τέθηκε στο αρχείο της ΕΕ η 6ετής καθυστέρηση της Ελλάδας στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ).

Η Ελλάδα έπρεπε να εκπονήσει από το 2009 τα πρώτα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο 60/2000/ΕΚ για τη διαχείριση των νερών και να τα αναθεωρήσει μετά από έξι χρόνια, δηλαδή το 2015.

Αυτό έγινε το τελευταίο χρόνο και μαζί με την αρχειοθέτηση της παραπομπής της Ελλάδας στο ευρωδικαστήριο δεν υπάρχουν πλέον οι αιρεσιμότητες που είχαν επιβληθεί για την χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ έργων περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο των υποχρεώσεων της χώρας είναι τώρα και το επόμενο βήμα που επιτάσσει η Κοινοτική νομοθεσία. Αυτό της περιβαλλοντικής τιμολόγησης του νερού, η οποία έχει ήδη θεσμοθετηθεί.

Οι εισπράξεις στο Πράσινο Ταμείο

Η εγκύκλιος του ΥΠΕΝ προβλέπει λοιπόν  ότι οι πάροχοι νερού υποχρεούνται να προχωρήσουν στην επιβολή του «περιβαλλοντικού τέλους» στα τιμολόγια του νερού.

Τα χρήματα που θα εισπράττονται θα πηγαίνουν σε ποσοστό 97,5% σε ειδικό λογαριασμό που συστήνεται στο Πράσινο Ταμείο, για περιβαλλοντικούς σκοπούς, μετά από παρακράτηση του 2,5% από τους παρόχους νερού  για τις ανάγκες εφαρμογής των σχετικών υπηρεσιών.

Επίσης στις υποχρεώσεις των παρόχων, όπως ορίζει η εγκύκλιος του ΥΠΕΝ είναι να αναγράφουν στα τιμολόγιά τους υποχρεωτικά, με διακριτό και ευκρινή τρόπο, το “περιβαλλοντικό τέλος”. Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος θα προβαίνουν στην είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους από τους τελικούς χρήστες.

Η εγκύκλιος

Ειδικότερα στην εγκύκλιο του ΥΠΕΝ με θέμα : «Εφαρμογή της υπ’ αρ. 135275/2017 (ΦΕΚ Β’ 1751/22-5-2017) Απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων σχετικά με τους Γενικούς Κανόνες Κοστολόγησης και Τιμολόγησης των Υπηρεσιών Ύδατος, καθώς και τη μέθοδο και τις διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του.» σημειώνεται ότι:

Σύμφωνα με το άρθρο 9 της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ, Άρθρο 9) και την εθνική νομοθεσία που την ενσωματώνει (Ν.3199/2003, ΦΕΚ Α’ 280/09-12-2003 και ΠΔ 51/2007, ΦΕΚΑ’54/08-03-2007, όπως ισχύουν) εκδόθηκε η υπ’αρ. 135275/2017 (ΦΕΚ Β’ 1751/22-5-2017) Απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων με την οποία εγκρίθηκαν οι Γενικοί Κανόνες Κοστολόγησης και Τιμολόγησης των Υπηρεσιών Ύδατος, καθώς και η μέθοδος και διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του.

Σκοπός της εν λόγω απόφασης αποτελεί η επίτευξη της βιώσιμης χρήσης και η βελτίωση της κατάστασης των υδάτων, σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους του άρθρου 4 του ΠΔ 51/2007 και η διασφάλιση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δημόσιου χαρακτήρα του νερού, ως κοινωνικό αγαθό απολύτως απαραίτητο για τη διαβίωση του ανθρώπου.

Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) στα πλαίσια της 1^ης Αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) ολοκλήρωσε την οικονομική ανάλυση των χρήσεων ύδατος σε επίπεδο Λεκάνης Απορροής Ποταμού, προσδιορίζοντας μεταξύ άλλων το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου για κάθε χρήση.

Στο πλαίσιο εφαρμογής της ανωτέρω Απόφασης επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Α. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

Α.1. Αποκεντρωμένες Διοικήσεις:

• Με απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από εισήγηση της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων εγκρίνεται το Περιβαλλοντικό Κόστος και το Κόστος Πόρου ανά κυβικό μέτρο νερού που αντιστοιχεί στους τελικούς χρήστες για κάθε χρήση.
• Οι Διευθύνσεις Υδάτων, γνωστοποιούν, έως τις 31 Οκτωβρίου κάθε έτους, στους παρόχους υπηρεσιών ύδατος και στους οικείους ΟΤΑ Α’ βαθμού το «περιβαλλοντικό κόστος» και το «κόστος πόρου», για τα Υδατικά Συστήματα στα οποία προβλέπεται περιβαλλοντικό κόστος ή κόστος πόρου από τα αντίστοιχα ΣΔΛΑΠ .Το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου δύναται να προσδιορίζεται ανά Υδατικό Σύστημα ή ομάδα Υδατικών Συστημάτων.
• Με απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μετά από εισήγηση της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ορίζεται το «περιβαλλοντικό τέλος» για τις υδρογεωτρήσεις εκτός οργανωμένων συλλογικών δικτύων, για τα Υδατικά Συστήματα στα οποία προβλέπεται περιβαλλοντικό κόστος ή κόστος πόρου από τα αντίστοιχα ΣΔΛΑΠ.
• Στο πλαίσιο παρακολούθησης και διαχείρισης των εσόδων που προέρχονται από τα περιβαλλοντικά τέλη συντάσσεται ετήσια απολογιστική έκθεση προς την ΕΓΥ εντός του δεύτερου εξαμήνου κάθε έτους με έτος αναφοράς το προηγούμενο.
• Οι Δ/νσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων συντάσσουν τις ετήσιες εκθέσεις σχετικά με το βαθμό υλοποίησης της πολιτικής διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος στα υδάτινα συστήματα, σύμφωνα με τα ισχύοντα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (με βάση τα στοιχεία που παρέχονται από τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος ετησίως, μέσω του μηχανισμού παρακολούθησης/ πληροφοριακό σύστημα). Οι εκθέσεις αυτές αποστέλλονται στην ΕΓΥ προκειμένου, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να αξιολογεί και να ελέγχει την εφαρμογή της πολιτικής διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος.
• Οι Δ/νσεις Υδάτων, σε συνεργασία με την ΕΓΥ και με βάση τις ανωτέρω ετήσιες εκθέσεις, καθώς και τα ισχύοντα ΣΔΛΑΠ, ενημερώνουν τους παρόχους προκειμένου να προβαίνουν σε προγραμματισμό βελτίωσης των επιδόσεών τους, σύμφωνα με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις που προβλέπονται στο άρθρο 14 και εκδίδουν συστάσεις σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 7, της εν λόγω Απόφασης.

Α.2. Πάροχοι υπηρεσιών ύδατος, όπως αυτοί αναφέρονται στο άρθρο 3 της εν λόγω Απόφασης :

• Προσδιορίζουν το χρηματοοικονομικό κόστος ετησίως λαμβάνοντας υπόψη και τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης περιόδου, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην εν λόγω Απόφαση.
• Εντός του πρώτου εξαμήνου κάθε έτους, προσδιορίζουν τα τιμολόγιά τους, σύμφωνα με τους Γενικούς Κανόνες Τιμολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη, πέραν του χρηματοοικονομικού κόστους και το περιβαλλοντικό κόστος καθώς και το κόστος πόρου και κοινοποιούν τη σχετική απόφασή τους στη Διεύθυνση Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
• Αναγράφουν στα τιμολόγιά τους υποχρεωτικά, με διακριτό και ευκρινή τρόπο, το “περιβαλλοντικό τέλος”. Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος προβαίνουν στην είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους από τους τελικούς χρήστες. Το ποσό των εισπραχθέντων περιβαλλοντικών τελών αποδίδεται από τους παρόχους υπέρ του Πράσινου Ταμείου, σε Ειδικό   Λογαριασμό  που συστήνεται   για    την     χρηματοδότηση των σχετικών Συμπληρωματικών Μέτρων των ΣΔΛΑΠ. Από το ανωτέρω ποσό, το 2,5% παρακρατείται από τους παρόχους, για τις ανάγκες παροχής των σχετικών υπηρεσιών εξαιρουμένων των πολυμετοχικών επιχειρήσεων ύδρευσης αποχέτευσης.

• Στις περιπτώσεις υδρογεωτρήσεων εκτός οργανωμένων συλλογικών δικτύων οι οικείοι ΟΤΑ Α’ βαθμού κατόπιν έκδοσης σχετικών τιμολογίων προβαίνουν στην είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους από τους τελικούς χρήστες. Το ποσό των εισπραχθέντων περιβαλλοντικών τελών αποδίδεται από τους ΟΤΑ υπέρ του Πράσινου Ταμείου, σε Ειδικό  Λογαριασμό  που  συστήνεται     για  την χρηματοδότηση  των  σχετικών Συμπληρωματικών Μέτρων, μετά από παρακράτηση του 2,5% για τις ανάγκες παροχής των σχετικών υπηρεσιών. Το περιβαλλοντικό τέλος κοινοποιείται ετησίως στους ΟΤΑ Α’ Βαθμού από την οικεία Δ/νση Υδάτων.

• Γνωστοποιούν στη Δ/νση Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μέχρι τις 30/6 κάθε έτους, με έτος έναρξης το 2019, το ύψος του εισπραχθέντος ποσού των αποδιδόμενων τελών στον Ειδικό Λογαριασμό του Πράσινου Ταμείου. Τα στοιχεία αυτά αξιοποιούνται από την οικεία Διεύθυνση Υδάτων στα πλαίσια της ετήσιας απολογιστικής έκθεσης.

Β. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΎΔΑΤΟΣ

Για την παρακολούθηση και βελτίωση των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του δημιουργήθηκε μηχανισμός παρακολούθησης και εποπτείας, μέσω πληροφοριακού συστήματος. Το πληροφοριακό σύστημα έχει τεθεί σε λειτουργία στον ιστοχώρο του Υ.Π.ΕΝ. http://wsm.ypeka.gr.

Η πρώτη περίοδος εισαγωγής στοιχείων στο πληροφοριακό σύστημα από τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος ξεκινά από 01/07/2018, ως εκ τούτου οι πάροχοι θα πρέπει να έχουν ορίσει εξουσιοδοτημένους χρήστες-σύμφωνα με τη σχετική αλληλογραφία με την ΕΓΥ-, στους οποίους θα παρασχεθούν κωδικοί πρόσβασης.

Πρόσβαση στο πληροφορικό σύστημα θα έχουν:

• η ΕΓΥ στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εφαρμογής της πολιτικής για τη διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος και της κατάρτισης ετήσιας εθνικής έκθεσης η οποία εγκρίνεται από τον Υπουργό Π.ΕΝ.
• οι Δ/νσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων,στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εφαρμογής της πολιτικής για τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδατος και την κατάρτιση των σχετικών εκθέσεων για την περιοχή της αρμοδιότητάς τους.
• οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για την υποβολή στοιχείων

Οι πάροχοι εισάγουν στο πληροφοριακό σύστημα ετησίως συγκεντρωτικά στοιχεία σχετικά με τη δραστηριότητά τους. Τα στοιχεία αυτά υποβάλλονται στο δεύτερο εξάμηνο κάθε έτους και αφορούν το προηγούμενο έτος. Για τους παρόχους υπηρεσιών ύδρευσης υποβάλλονται επίσης και τα ακόλουθα στοιχεία:

• Διακοπές υδροδότησης νερού ύδρευσης (διάρκεια, επηρεαζόμενος πληθυσμός).
• Αριθμός εργαζομένων ανά τομέα απασχόλησης (διοικητικό, τεχνικό και εργατικό δυναμικό).
• Εκτίμηση των αναγκών σε προσωπικό ανά τομέα απασχόλησης σε χρονικό ορίζοντα πενταετίας.
• Εισπραξιμότητα.
• Αναλυτικά οικονομικά στοιχεία συμπεριλαμβανομένων βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων χρεών και οφειλών, ληξιπρόθεσμων οφειλών και χρεών.

Τέλος η εγκύκλιος, που αποστέλλεται σε όλα τα συναρμόδια υπουργεία τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και τους αρμόδιους φορείς ζητά να μεριμνήσουν  για την ενημέρωση όλων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος της περιοχής αρμοδιότητας τους.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ “ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ” ΣΤΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΝΕΡΟΥ