Του Θεοχάρη Χατζηγρηγορίου*
Η Ελλάδα, παρ ότι αποτελεί χώρα της ανεπτυγμένης Δύσης, η δαιδαλώδης νομοθεσία της – μέχρι πρόσφατα -δεν επέτρεπε την πτώχευση ή την αναδιάρθρωση χωρίς, πολλές- πάρα πολλές δυσκολίες. Κάτι που σχεδόν καθιστούσε πρακτικά αδύνατη τη λύση αυτή. Εκτός εάν έχεις να κάνεις παραδείγματος χάριν με εισηγμένη εταιρία υψηλής μεταπωλητικής αξίας, ή εταιρία που οι τράπεζες θεωρούν ότι θα καρπωθούν σημαντική υπεραξία για να την διαρθρώσουν. Επίσης δεν υπήρχε πουθενά, κάποιος μηχανισμός αναδιάρθρωσης οφειλών – κάτι το ενδιάμεσο δηλαδή- με σοβαρά όμως κριτήρια, ο οποίος θα επέτρεπε την επανεκκίνηση της ενδιαφερόμενης Εταιρίας ή του Ελεύθερου Επαγγελματία.
Τώρα θα μου πεις, αφενός, γιατί εγώ, εσύ ο οποιοσδήποτε να πληρώσουμε την διάσωση κάποιου άλλου- είτε ως πολίτες και κράτος είτε ως προμηθευτές. Όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Επιχειρούμε σε ένα κοινωνικό σύνολο, καρπούμενοι αξίας- αλλά παράλληλα δίνουμε πίσω σημαντικό μέρος αυτής. Επιχειρώ σημαίνει παίρνω ρίσκο, αναλαμβάνω τον επιχειρηματικό κίνδυνο εάν θα πετύχει κάτι ή όχι. Καλά ως εδώ. Αλλά η σκέψη είναι τελείως απλοϊκή διότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Και αυτό διότι ο επιχειρηματικός κίνδυνος δεν είναι μια αφηρημένη έννοια που έχει να κάνει μόνο με το «άστρο» του καθενός- όπως είθισται να λέμε. Είναι μια σύνθετη έννοια και στην εποχή μας, αυτή η σύνθετη έννοια- έχει γίνει ακόμα ποιο σύνθετη, βάζοντας στο παιχνίδι παραμέτρους, που μέχρι πρότινος- έ όπως και να το κάναμε – ήταν σιγουράκι και ενείχαν ΜΗΔΕΝΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ. Όπως για παράδειγμα, ο κίνδυνος χώρας – ο οποίος εκτοξεύτηκε, ο πιστωτικός κίνδυνος – ο οποίος επίσης εκτοξεύτηκε, ο κίνδυνος αθέτησης (πληρωμής ή σύμβασης) ο οποίος επίσης πήγε ψηλά, τόσο ώστε να μην μπορείς πολλές φορές να τον προσδιορίσεις. Εάν τώρα, μάλιστα στην όλη εξίσωση είχες και ως παράμετρο – κάποια απαίτηση απ το δημόσιο- εσύ ή προμηθευτής/ πελάτης σου, είχες να κάνεις πια όχι με μια απλή εξίσωση αλλά με μία διαφορική εξίσωση που θα μπορούσε να αποτελέσει το Case-Study διδακτορικού φοιτητή του Μαθηματικού.
Βάλε σε όλα αυτά και το ανύπαρκτο ή το δαιδαλώδες νομικός πλαίσιο (ανάλογα από πια πλευρά το κοιτάζεις) και έχεις όλη την εικόνα μπροστά σου.
Βέβαια κανείς δεν περιμένει η έννοια της αναδιάρθρωσης να είναι μια απλή διαδικασία. «η ιδεώδης μορφή της ενότητας της πτωχεύσεως είναι πολύ ωραία για να είναι αληθινή», αναφέρει ο H. Hanisch και μάλλον έχει δίκιο.
Στη μεν ΕΕ επικρατεί η ανάπτυξη του Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου της 29ης Μαΐου 2000 περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως εκείνος τροποποιήθηκε µε τον Κανονισµό (αναδιατύπωση αυτού) (ΕΕ) 2015/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 20ής Μαΐου 2015 περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας καθώς και στον Πρότυπο Νόµο της UNCITRAL για τη διασυνοριακή πτώχευση τον οποίο έχει κυρώσει η χώρα µας µε το Ν. 3858/2010. Στις δε ΗΠΑ το Δίκαο Αφερεγγυότητας με κορωνίδα τον αμερικάνικο Πτωχευτικό Κώδικα (BankruptcyCode) που εισάγει καινοτόµες διατάξεις αλλά είναι πάντα εναρμονισμένος με αυτό που οι νομικοί ονομάζουν «parcondiciocreditorum» δηλαδή «ισότιµη µεταχείριση των πτωχευτικών πιστωτών».
-Τι γίνεται όμως με την «ενδιάμεση κατάσταση». Όπου κάποιος δεν είναι «νεκρός» αλλά δεν τα καταφέρνει και ιδιαίτερα ως ζωντανός. Κάπου εκεί έρχεται στην Ελλάδα και ο λεγόμενος εξωδικαστικός συμβιβασμός να συμβάλει.
Έτσι έπειτα από διαβούλευση χτίστηκε στην Ελλάδα ο Ν.4469/17 ο «Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις»
Ένας νόμος που από την πρώτη του δημοσίευση ήταν ανεπαρκής και χώλαινε σε πολλά σημεία, άφηνε πολλές ασάφειες να αιωρούνται αλλά και κατηγορίες επιχειρηματιών να μένουν απ έξω.
Ένα μόνο σημείο αρκεί – για να καταδείξουμε την προχειρότητα του νόμου και της διαδικασίας. Ένα από τα στοιχεία που ζητά επί παραδείγματι- σε ελεύθερους επαγγελματίες- είναι να ανέβει στην βάση του εξωδικαστικού, με κάποιου είδους μορφή, οι καταστάσεις πελατών – προμηθευτών (η γνωστή ΜΥΦ) της τελευταίας πενταετίας. Το πρόβλημα εδώ δεν παραμένει στην μορφή που θα ανέβει το αρχείο αλλά πολύ δε περισσότερο ότι ΜΥΦ για το δεν υφίσταται ως, διαδικασία στο ηλεκτρονικό αρχείο της ΑΑΔΕ προ της χρονιάς του 2014.Οπότε ανατρέχεις σε χειρόγραφες- μη επεξεργασμένες καταστάσεις ή απλά δεν ανεβάζεις καθόλου πενταετία στην βάση.
Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε και την συνεχή ροή εγκυκλίων η οποία μέχρι στιγμής έχει ξεπεράσει σε αριθμό τις 25 τροποποιητικές (μαζί με τις ΠΟΛ) τα 10 διαφορετικά υποδείγματα αρχείων και πάει λέγοντας, καθιστώντας έτσι πολύπλοκη την όλη διαδικασία. Μάλιστα ο γνώμονας για την κατάρτιση και ακόμα – ακόμα την αιτιολογική έκθεση του συνόλου της Νομοθεσίας για τον Εξωδικαστικό, έχει έναν και μοναδικό σκοπό. Να καλύψει το Δημόσιο (ΕΦΚΑ & ΕΦΟΡΙΑ) καθώς και τις ευθύνες που μετακυλούν τα χρέη αυτά. Όσον αφορά τους Ιδιώτες πιστωτές, ακόμα και τις τράπεζες, εκεί ο νόμος «αφήνεται» χωρίς ξεκάθαρους και τόσο όρους- συμμετοχής των. Κάτι που εν μέρει είναι καλό σε μια διμερή διαπραγμάτευση – να έχεις ένα βαθμό ελευθερίας- απ την άλλη όμως δεν σου ορίζει και τους όρους της διαπραγμάτευσης αυτής- επ ακριβείας.
Μέσα σε αυτό, εάν προσθέσεις και για τις ανώνυμες εταιρίες και το νέο πλαίσιο με τον 4548/2018 περί ανωνύμων, κατανοούμε πόσο δύσκολο γίνεται το «παιχνίδι» των ευθυνών.
Ο Πρωτεσίλαος, ήταν ο πρώτος που μπήκε στην μάχη της Τροίας, γνωρίζοντας ότι ουσιαστικά θα θυσιαστεί. Κάτι ανάλογο είναι η προσπάθεια αυτή, η οποία, ναι μεν δεν είναι αυτό που θα έλεγε κάποιος, καλή ή έστω ικανοποιητική, πλην όμως είναι η μοναδική και μάλιστα η μοναδική, που έστω με έναν μετρήσιμο- αν και άτσαλο τρόπο- θέτει κανόνες παιχνιδιού σε κάτι που μέχρι πρότινος δεν υπήρχε.
Και εάν η προσέγγιση γίνει από σωστούς επαγγελματίες – Οικονομολόγους και Δικηγόρους- θα φέρει καρπούς.
Προσωπικά θα συνιστούσα, όποιος θέλει να μπει στην διαδικασία – και δεν έχει άλλο τρόπο αντιμετώπισης των οφειλών του- να το τολμήσει. Αλλά να είναι συνειδητοποιημένος και αποφασισμένος να το πράξει, διότι και η όλη διαδικασία δεν προσφέρεται για επιφανειακούς χειρισμούς.
Είναι μεν μια χρονοβόρα και με πολλές παραμέτρους διαδικασία, αλλά με την υποστήριξη μιας καλής ομάδας επαγγελματιών, θα υπάρξει αποτέλεσμα. Χώρια όλες τις άλλες ευεργετικές διατάξεις- που συνοδεύουν την αίτηση και δίνουν- αν μη τη άλλο- μία ηρεμία στον οφειλέτη που πραγματικά θέλει να ρυθμίσει τις οφειλές του.
Εμείς στην Tax&Audit Care με στήριξη ικανών και έμπειρων οικονομολόγων και νομικών συμβούλων, μπορούμε να το πράξουμε και να το υποστηρίξουμε μέχρι τέλους. Κάτι που το έχουμε αποδείξει και στο παρελθόν.
*Θεοχάρης Χατζηγρηγορίου: Σύμβουλος Εταιρικής Διακυβέρνησης
Επικοινωνία:
h.audit.services@gmail.com
www.tax-care.net
