Αίγυπτος, Τουρκία στο νέο δεκαετές πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ

Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου περιλαμβάνεται για πρώτη φορά στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ, όπως και η κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης με την Τουρκία. Το νέο δεκαετές (2023-2032) τέθηκε την Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2022 σε δημόσια διαβούλευση, με την ολοκλήρωση της οποίας θα υποβληθεί προς έγκριση στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.

Στον δεκαετή σχεδιασμό 2023-2032 του ΑΔΜΗΕ το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι, καθώς ολοκληρώνονται ή δρομολογούνται προς υλοποίηση οι νησιωτικές διασυνδέσεις, το επενδυτικό πρόγραμμα του Διαχειριστή επεκτείνεται περαιτέρω είτε σε διεθνείς διασυνδέσεις, είτε σε νέες κατηγορίες έργων, όπως η αποθήκευση ενέργειας και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα.

Διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου

Αναφορικά με την διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2021 υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών με βάση το οποίο συστήνεται ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου, με συμμετοχή εκπροσώπων των δύο υπουργείων, των Διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς και των ρυθμιστικών αρχών, που θα εξετάσει τις τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, θα διευκολύνει την αδειοδότηση και θα υποστηρίξει τον χαρακτηρισμό του ως έργου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα όπως επισημαίνεται στο νέο δεκαετές, θα ακολουθήσει η σύσταση κοινής τεχνικής επιτροπής που θα απαρτίζεται από στελέχη των δύο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ και EETC) για την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου.

Αναβαθμίζονται στρατηγικά τα έργα διεθνών διασυνδέσεων

Με το νέο ΔΠΑ 2023-2032, συνολικού προϋπολογισμού 4 δισ. Ευρώ ο ΑΔΜΗΕ συνεχίζει δυναμικά το επενδυτικό του πρόγραμμα, το οποίο έχει εμπροσθοβαρή σχεδιασμό, καθώς περισσότερα από τα μισά κεφάλαια θα επενδυθούν έως το 2026.

Στον τομέα των διεθνών διασυνδέσεων (η ενίσχυση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση και για την ολοκλήρωση της ευρωπαικής αγοράς ενέργειας) οι βασικές εξελίξεις είναι:

• Η  σχεδιαζόμενη νέα διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας βρίσκεται στη φάση εκπόνησης μελετών σκοπιμότητας. Με την ολοκλήρωση των μελετών το αμέσως επόμενο διάστημα, οι διαχειριστές ΑΔΜΗΕ και TERNA θα αποφασίσουν από κοινού την πλέον ενδεδειγμένη τεχνοοικονομική λύση για την υλοποίηση της δεύτερης διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία προγραμματίζεται να ενσωματωθεί στο Τελικό Σχέδιο ΔΠΑ 2023-2032 στα τέλη Μαρτίου 2022.
• Ο διαγωνισμός για τη διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο 2022. Ο προϋπολογισμός για το ελληνικό τμήμα του έργου προσεγγίζει τα 10 εκατ. ευρώ, ενώ το έργο έχει ορίζοντα κατασκευαστικής ολοκλήρωσης το 2ο εξάμηνο 2022. Με τη νέα διασύνδεση, η μεταφορική ικανότητα στο σύνορο των δύο χωρών αυξάνεται σημαντικά και αναμένεται να ανέλθει σε 800 MW για την κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και σε 1.350 MW για την κατεύθυνση από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα.
• Ο ΑΔΜΗΕ έχει κινήσει τις διαδικασίες για τη μελέτη νέας διασύνδεσης Ελλάδας-Αλβανίας και στην παρούσα φάση συγκροτείται, για τον σκοπό αυτό, ομάδα εργασίας από κοινού με τον Διαχειριστή του Συστήματος της Αλβανίας.
• Συστάθηκε κοινή ομάδα εργασίας μεταξύ των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας με σκοπό τη διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων για την ανάπτυξη νέων διασυνδέσεων ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό και το Τουρκικό Σύστημα για την αύξηση της ικανότητας μεταφοράς στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας και Βουλγαρίας-Τουρκίας. Σε τριμερή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Σμύρνη αποφασίστηκε η υποβολή δύο έργων (μία νέα διασυνδετική Γ.Μ. 400 kV Ελλάδας – Τουρκίας και μία νέα διασυνδετική Γ.Μ. 400 kV Βουλγαρίας – Τουρκίας).
• Σε ό,τι αφορά τη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ τονίζεται πως βρίσκεται σε εξέλιξη συνεργασία μεταξύ ΑΔΜΗΕ-Αριάδνη Interconnection και Εuroasia Ιnterconnector για την εξειδίκευση τεχνικών λεπτομερειών για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας του έργου της διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης που βρίσκεται στο στάδιο υλοποίησης με το έργο της διασύνδεσης Ελλάδας (Κρήτη)-Κύπρου- Ισραήλ που θα υλοποιήσει ο Euroasia Interconnector. Ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου τοποθετείται πλέον για το 2025.

Σε ό,τι αφορά τις νησιωτικές διασυνδέσεις:

• Προχωρά η διασύνδεση Κρήτης – Αττικής με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2024 και συνολικό προϋπολογισμό που υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.
• Στη γραμμή εκκίνησης βρίσκεται η τέταρτη και τελευταία φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων, με την οποία η Σαντορίνη, η Φολέγανδρος, η Μήλος και η Σέριφος θα ενωθούν με τον ηπειρωτικό κορμό με καλώδια συνολικού μήκους 350 χλμ.. Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό 410 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 165 εκατ. ευρώ. Η κατασκευαστική φάση για το πρώτο σκέλος του έργου, που αφορά στη διασύνδεση Σαντορίνης-Νάξου, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2023. Στις αρχές του 2022 θα πραγματοποιηθούν και οι διαγωνισμοί για τα τρία υπόλοιπα νησιά των νοτιοδυτικών Κυκλάδων που θα διασυνδεθούν με την Αττική μέσω Λαυρίου, έναν χρόνο αργότερα, το 2024.
• Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, ο ΑΔΜΗΕ πρόκειται να διασυνδέσει τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, στο πλαίσιο ενός νέου κύκλου επενδύσεων, συνολικού προϋπολογισμού 2,35 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με το ΔΠΑ 2023-2032, η πρώτη φάση, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027, προβλέπει τη διασύνδεση της Κω και της Ρόδου με την ηπειρωτική χώρα, μέσω Κορίνθου, καθώς και τη διασύνδεση Λήμνου-Λέσβου, μέσω Ανατολικής Θράκης. Η δεύτερη φάση, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028, προβλέπει τις διασυνδέσεις Σκύρου-Εύβοιας, Λέσβου-Χίου, Κω-Σάμου και Ρόδου-Καρπάθου, ενώ το έργο ολοκληρώνεται το 2029 με τις διασυνδέσεις Λέσβου-Σκύρου και Χίου-Σάμου.
• Το καλοκαίρι του 2022, ολοκληρώνεται η διασύνδεση της Σκιάθου με το ηπειρωτικό σύστημα, μέσω της Εύβοιας.

Ο Πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ, κ. Μάνος Μανουσάκης, δήλωσε σχετικά: «Ο ΑΔΜΗΕ, με τα επικαιροποιημένα Δεκαετή Προγράμματα Ανάπτυξης που καταρτίζει κάθε χρόνο, αποδεικνύει την υψηλή του προσαρμοστικότητα στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής και το όραμά του για ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον. Την τελευταία τετραετία έχουμε ολοκληρώσει κρίσιμες στρατηγικές επενδύσεις άνω του 1,1 δισ. ευρώ. Το 2021, χάρη στις άοκνες προσπάθειες όλων των ανθρώπων μας, κάναμε το πρώτο καθοριστικό βήμα για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κρήτης, ολοκληρώνοντας τη διασύνδεση του νησιού με την Πελοπόννησο και πετυχαίνοντας σημαντική πρόοδο στη ‘μεγάλη’ διασύνδεση με την Αττική. Και συνεχίζουμε. Με τα νέα έργα που έχουμε εντάξει στο επενδυτικό μας πρόγραμμα 2023-2032, αναβαθμίζουμε τεχνολογικά τη ‘ραχοκοκαλιά’ του Συστήματος Μεταφοράς και εντάσσουμε όλο και περισσότερες υποδομές μας στην ψηφιακή εποχή. Επιπλέον, μέσω των διεθνών διασυνδέσεων που δρομολογούμε προς κάθε πλευρά των συνόρων, συμβάλλουμε έμπρακτα στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού και της περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας. Ο Διαχειριστής θα συνεχίσει να εγγυάται την ευστάθεια και ανθεκτικότητα του Συστήματος Μεταφοράς, παρά τη σφοδρότητα της κλιματικής κρίσης, λειτουργώντας παράλληλα ως καταλύτης για τον δίκαιο ενεργειακό μετασχηματισμό».