Αυθαίρετα: ακριβείας έως 20 εκατοστών το νέο σύστημα αυτόματου εντοπισμού  

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Από τη νέα χρονιά τα αυθαίρετα κτίσματα, μικρές και μεγάλες πολεοδομικές αυθαιρεσίες σε κάθε είδους ακίνητο και κατασκευή θα εντοπίζονται αμέσως, με το νέο σύστημα παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, εντοπισμού και κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος με απόφαση του ανέθεσε τη δημιουργία και τη λειτουργία του νέου συστήματος στο ΤΕΕ, ενώ έχει ήδη εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση υλοποίησης του, με 124 εκατομμύρια ευρώ.

Το νέο σύστημα θα βασίζεται σε αεροφωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες για όλη την επικράτεια, δημιουργία 3D μητρώου κτιρίων, τακτική περιοδική φωτοληψία του δομημένου περιβάλλοντος και σε αυτόματο υπολογισμό κάλυψης και συνολικής δομημένης επιφάνειας κάθε κτίσματος, ώστε με ακρίβεια έως 20 εκατοστών, να γίνεται αυτομάτως ο εντοπισμός πολεοδομικής αυθαιρεσίας με τη χρήση προσαρμοσμένων αλγορίθμων Τεχνητής Νοημοσύνης.

Η δημιουργία του νέου συστήματος έχει ήδη ξεκινήσει ώστε να είναι έτοιμο και να τεθεί σε λειτουργία από τη νέα χρονιά, ώστε η χώρα μας, να διαθέτει  ένα  ολοκληρωμένο σύστημα, το οποίο με τη χρήση νέων τεχνολογιών, σε συνδυασμό με λήψεις αεροφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης, θα παρέχει τη δυνατότητα αυτόματου εντοπισμού κάθε είδους αυθαιρέτου.

ΥΠΕΝ: κατεδαφίσεις, για νέα και παλιά αυθαίρετα, τι θα γίνει με τα κατηγορίας 5

Ο νέος μηχανισμός για άμεσες κατεδαφίσεις αυθαιρέτων

Η λειτουργία του νέου συστήματος συνδυάζεται με την εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου για τα αυθαίρετα, που ψηφίστηκε την περασμένη άνοιξη στη Βουλή και προβλέπει δημιουργία νέου μηχανισμού κεντρικά στο υπουργείο Περιβάλλοντος για άμεσες κατεδαφίσεις αυθαιρέτων.

Με το νέο καθεστώς όποιος δεν έχει άδεια θα εντοπίζεται μέσα από τον μηχανισμό παρακολούθησης και έτσι θα περιοριστεί σημαντικά ο χρόνος ελέγχου.

Οι διαδικασίες της κατεδάφισης θα υλοποιούνται άμεσα. Στην περίπτωση, που οι πολίτες αποφασίσουν να κινηθούν με ένδικα μέσα εναντίον της απόφασης έκδοσης του πρωτοκόλλου κατεδάφισης το υπουργείο επιδιώκει από το στάδιο της αίτησης ακύρωσης έως την εκδίκαση της υπόθεσης να μεσολαβούν περί τους 4,5 μήνες.

Με το νέο πλαίσιο θα κατεδαφίζονται κατά απόλυτη προτεραιότητα όλα τα αυθαίρετα που δεν έχουν άδεια και κατασκευάστηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου του 2024.

Επίσης, προβλέπεται να κατεδαφίζεται ένας αριθμός αυθαιρέτων κατ’ ελάχιστον ίσος με τον αριθμό των οριστικών πρωτοκόλλων κατεδάφισης της χρονιάς αναφοράς (2024) κατά 50% με κριτήρια χρονικής προτεραιότητας και κατά 50% με κριτήρια περιβαλλοντικά και χωροταξικά. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα της προτεραιοποίησης κατά παρέκκλιση των προβλέψεων για αυθαίρετα για τα οποία συνεπάγεται σημαντική περιβαλλοντική ζημιά.

Από το ΥΠΕΝ σημειώνουν ότι το προηγούμενο μοντέλο εντοπισμού και κατεδάφισης από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις αποδείχθηκε ότι κυρίως λόγω έλλειψης πόρων – κονδυλίων και ανθρώπινου δυναμικού- δεν λειτούργησε. Σήμερα, με την εξασφάλιση της χρηματοδότησης, το αρμόδιο υπουργείο για το Περιβάλλον – φυσικό και δομημένο – αναλαμβάνει να καταγράψει, να εντοπίσει και μαζί με το Υπουργείο Υποδομών να κατεδαφίσει τις νέες αυθαιρεσίες. Με στοιχεία αξιόπιστα, με προτεραιοποίηση, με οργάνωση, με κεντρικό έλεγχο.

Σε κάθε περίπτωση ισχύει η «κόκκινη γραμμή» της 28ης Ιουλίου 2011 ως ημερομηνία για την οποία μπορεί να γίνει υπαγωγή στην ταυτότητα του κτηρίου αυθαίρετες κατασκευές που είχαν δημιουργηθεί πριν από αυτή την ημερομηνία με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο Ν.4495/17.

Τα βασικά τεχνικά του χαρακτηριστικά του νέου συστήματος, είναι:

-Η προμήθεια δορυφορικών εικόνων για όλη την Επικράτεια και παραγωγή ψηφιακού ορθοφωτοχάρτη αναφοράς για 100.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

-Η παραγωγή ψηφιακού ορθοφωτοχάρτη ακρίβειας έως 20 εκατ. από αεροφωτογράφηση με επανδρωμένο αεροσκάφος, κατά προτεραιότητα σε περιοχές με αυξημένα προβλήματα αυθαίρετης δόμησης.

-Η δημιουργία ψηφιακού μοντέλου εδάφους και επιφάνειας και ψηφιοποίηση περίπου 2.020.000 κτισμάτων.

-Ο υπολογισμός κάλυψης και συνολικής δομημένης επιφάνειας κάθε κτίσματος και δημιουργία 3D μητρώου κτιρίων.

-Η χρήση μηχανικής μάθησης και προσαρμοσμένων αλγορίθμων Τεχνητής Νοημοσύνης.

-Η δημιουργία Γραφείου Συντονισμού και παροχή υπηρεσιών υποστήριξης για την παρακολούθηση της αυθαίρετης δόμησης κατά το χρονικό διάστημα υλοποίησης του έργου, καθώς και για περίοδο 8 ετών από έμπειρους μηχανικούς.

-Η εγκατάσταση και λειτουργία UAV σταθμών σε κρίσιμες περιοχές που θα υποδειχθούν, με σκοπό τη συχνή περιοδική φωτοληψία, κ.ά.

Ανάθεση από το ΥΠΕΝ στο ΤΕΕ του  Πληροφοριακού Συστήματος Γεωεντοπισμού Αυθαιρέτων 

Με νέα απόφαση του ΥΠΕΝ, την οποία υπογράφουν ο υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης και ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς προβλέπεται η δημιουργία και τήρηση διαδικτυακού χαρτογρα­φικού Πληροφοριακού Συστήματος Γεωεντοπισμού Αυθαιρέτων (Π.Σ.Γ.Α.) και η υλοποίηση και λειτουργία του συστήματος ανατίθεται από το ΥΠΕΝ στο ΤΕΕ.

Σχετικά στην νέα απόφαση του ΥΠΕΝ (αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΡΓΓΧΣΑΠ/82598/4631), όπως δημοσιεύεται στο ΦΕΚ  αναφέρεται ότι αποφασίζεται:

«Διαδικτυακό χαρτογραφικό Πληροφοριακό Σύστημα Γεωεντοπισμού Αυθαιρέτων

Στο Ν.Π.Δ.Δ. Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) δημιουργείται και τηρείται διαδικτυακό χαρτογραφικό Πληροφοριακό Σύστημα Γεωεντοπισμού Αυθαιρέτων (Π.Σ.Γ.Α.). Το Π.Σ.Γ.Α. αποτελεί μια διαδικτυακή πλατφόρ­μα για τον εντοπισμό αυθαιρέτων με χρήση Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (Σ.μηΕ.Α.) ή αεροφω­τογραφιών ή δορυφορικών εικόνων. Σε αυτό εντάσσεται και το πληροφοριακό υποσύστημα περιοδικής χαρτο­γράφησης και εντοπισμού κάθε νέου κτίσματος εντός της ελληνικής επικράτειας.

Η κυριότητα του Π.Σ.Γ.Α. ανήκει στο Υπουργείο Περι­βάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ο συντονισμός και η εποπτεία λειτουργίας και εφαρμογής του είναι αρμοδιότητα της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Γεωχωρικών Πληροφοριών κατά τις ειδικότερες προβλέ­ψεις του οργανισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της κείμενης νομοθεσίας. Η Διεύθυνση Εφαρμογής, Σχεδιασμού και Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας λαμβάνει και αξιοποιεί ενημερώσεις και πληροφορίες από το Π.Σ.Γ.Α»

Δηλώσεις 

Με την ευκαιρία ένταξης του έργου του νέου συστήματος παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, εντοπισμού και κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πρόσφατα έγιναν οι ακόλουθες δηλώσεις:

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, τόνισε: «Με την ένταξη του έργου “Εντοπισμός αυθαίρετης δόμησης με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα” στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, γίνεται ακόμη ένα καθοριστικό βήμα για την υλοποίηση της σημαντικής μεταρρύθμισης που σχεδιάσαμε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε σχέση με το σύστημα παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος. Αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες (drones, δορυφορικές λήψεις, αεροφωτογραφίες, κ.λπ.), κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου θα εντοπίζει τις αυθαίρετες κατασκευές. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, που αποτυπώθηκε σε νόμο του Κράτους την περασμένη άνοιξη, προβλέπεται, για πρώτη φορά, η προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων. Δίνουμε απόλυτη προτεραιότητα στην κατεδάφιση των νέων αυθαίρετων κτισμάτων, για να μηδενίσουμε τη δημιουργία νέων αυθαιρέτων και να θέσουμε έτσι τέλος σε πρακτικές δεκαετιών, που υπονομεύουν διαχρονικά τη άσκηση πολεοδομικής πολιτικής. Παράλληλα, θα επιλέγεται κάθε χρόνο και σημαντικός αριθμός παλαιότερων αυθαίρετων, προς κατεδάφιση με πολεοδομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια».

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης, υπογράμμισε: «Στο πλαίσιο της ευρύτερης πολεοδομικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης, προχωρούμε στην αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο ευρώ τόσο από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης όσο και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά και κάθε σύγχρονο μέσο που παρέχει η τεχνολογία. Συνεχίζουμε να κάνουμε πράξη όλες τις δεσμεύσεις μας, συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε με αποφασιστικότητα χρόνιες παθογένειες με μοναδικό γνώμονα τη νομιμότητα και το όφελος των πολλών».

Ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, κ. Γιώργος Στασινός, δήλωσε: «Η καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης, η νομιμότητα στις κατασκευές, ο ορθός πολεοδομικός σχεδιασμός αποτελούν πάντα προτεραιότητα του ΤΕΕ. Το αποδεικνύουμε στην πράξη με αυτό το έργο. Σε λίγο καιρό, κανείς δεν θα μπορεί να χτίζει αυθαίρετα στη χώρα χωρίς να εντοπίζεται από την Πολιτεία».