Αυθαίρετα: διυπουργικό «κυνήγι» για πρόστιμα και κατεδαφίσεις σε όλη τη χώρα

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Αρχίζει κυνήγι της αυθαίρετης δόμησης σε όλη τη χώρα, ιδίως στις παράκτιες και τουριστικές περιοχές με αυστηρότερες κυρώσεις για τους παραβάτες και  συντομότερες διαδικασίες για την επιβολή των προστίμων και την εκτέλεση των κατεδαφίσεων.

Από τις πρώτες αποφάσεις της νέας κυβέρνησης είναι υπό το συντονισμό του Μεγάρου Μαξίμου και του αρμόδιου υπουργού Επικρατείας, με τη συμμετοχή των συναρμοδίων υπουργείων, η ενεργοποίηση του θεσμικού οπλοστασίου και να τεθούν σε «διάταξη μάχης» όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες για «τον κατασταλτικό έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης».

Διυπουργικό σχήμα

Για το «κυνήγι» της αυθαίρετης δόμησης, που αποτελεί κεντρική κυβερνητική προτεραιότητα για τη νέα περίοδο συγκροτείται διυπουργικό σχήμα, στο οποίο συμμετέχουν οι:

– Άκης Σκέρτσος υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για  τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου,

-Κωστής Χατζηδάκης υπουργός Οικονομικών,

-Νίκη Κεραμέως υπουργός Εσωτερικών,

-Θόδωρος Σκυλακάκης υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας,

-Νίκος Ταγαράς υφυπουργός ΠΕΝ αρμόδιος για θέματα πολεοδομίας,

-Ευθύμιος Μπακογιάννης Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Τρεις εντολές για καταστολή αυθαιρέτων

Στα χέρια των έξι κυβερνητικών αξιωματούχων θα φτάσει μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2023 πόρισμα ομάδας εργασίας «για την επικαιροποίηση και ενοποίηση του θεσμικού πλαισίου του κατασταλτικού ελέγχου για την αυθαίρετη δόμηση». Στην ομάδα εργασίας συμμετέχουν νομικοί και τεχνικοί από το ΥΠΕΝ, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και την Προεδρία της Κυβέρνησης, με εντολή να επιτελέσουν συγκεκριμένο έργο σε τρείς άξονες οι οποίοι είναι:

-Συγκέντρωση και ενοποίηση των εφαρμοστέων κανόνων για τον κατασταλτικό έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης,

-Επικαιροποίηση της διαδικασίας ελέγχου και επιβολής κατασταλτικών μέτρων με στόχο την απλοποίηση και επίσπευση αυτής,

-Ρητό καθορισμό αρμόδιων οργάνων και διαδικασίας συνεργασίας μεταξύ αυτών.

Η σύνθεση και το έργο της ομάδας εργασίας

Συγκεκριμένα η Ομάδα Εργασίας αποτελείται από τους/τις:

1.Κουρουπάκη Καλλιόπη, συνεργάτης στο ιδιαίτερο γραφείο του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, ως συντονιστής.

2.Δημητριάδη Εύα, συνεργάτης στο ιδιαίτερο γραφείο του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως τακτικό μέλος.

3.Καρανάσου Ιωάννα, Πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στο Γραφείο Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στην Προεδρία της Κυβέρνησης, ως τακτικό μέλος

4.Μπεχλιβάνου Βαλεντίνα, συνεργάτης στο ιδιαίτερο γραφείο του Γενικού Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, ως τακτικό μέλος.

5.Μπλόσκας Νικόλαος, προϊστάμενος κοινοβουλευτικού τμήματος της ΓΓΝΚΘ της Προεδρίας της Κυβέρνησης, ως τακτικό μέλος.

Η σύσταση της ομάδας εργασίας έγινε με απόφαση, που υπογράφει ο Ευθύμιος Μπακογιάννη Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στην απόφαση του έχει προβλέψει ότι:

-Η Ομάδα Εργασίας συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα μετά από πρόσκληση του συντονιστή.

-Οι συνεδριάσεις της Ομάδας Εργασίας θα πραγματοποιούνται είτε με τηλεδιάσκεψη, είτε δια ζώσης στο Υ.Π.ΕΝ., Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα (4ος όροφος).

-Η Ομάδα Εργασίας για τη διευκόλυνση του έργου της και τον αποτελεσματικότερο τρόπο λειτουργίας της, έχει τη δυνατότητα να συστήνει υποομάδες εργασίας για την επεξεργασία επιμέρους θεματικών ενοτήτων, καθώς και να συνεργάζεται με άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου.

-Στις συνεδριάσεις Ομάδας Εργασίας δύναται επίσης να παρίστανται, μετά από πρόσκληση του συντονιστή, ειδικοί επιστήμονες και εμπειρογνώμονες, στελέχη των υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και άλλων Υπουργείων και στελέχη φορέων, οργανισμών ή οργανώσεων προκειμένου να παρέχουν πληροφορίες ή γνώμη επί των θεμάτων.

-Η Ομάδα Εργασίας δεν είναι αμειβόμενη

Τα νέα μέτρα για πρόστιμα και κατεδαφίσεις αυθαιρέτων

Βάση αναφοράς για το νέο κυνήγι της αυθαίρετης δόμησης αποτελεί το νέο θεσμικό πλαίσιο,  που έχει θεσπιστεί με αφορμή το όργιο αυθαιρεσίας στη Μύκονο και μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιοχές της χώρας.

Τα νέα μέτρα για πρόστιμα και κατεδαφίσεις αυθαιρέτων προβλέπουν:

Για να βάλει ένα φραγμό στην συνεχιζόμενη αυθαιρεσία η πολιτεία και για να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια και περιορισμός της διαφθοράς ενεργοποιεί δύο εργαλεία.

-Πρώτον την άμεση δημιουργία δορυφορικών εικόνων που θα αποτυπώνουν όλο τον δομημένο χώρο της χώρας το 2011 και

-Δεύτερον την καταγραφή των αυθαιρέτων από ελεγκτές δόμησης, που είναι μηχανικοί οι οποίοι ορίζονται μετά από κλήρωση.

-Όταν ένα πρόστιμο κατακυρωθεί το αυθαίρετο θα πρέπει να κατεδαφιστεί εντός ενάμισι μήνα. Παράλληλα, εάν αφορά επιχείρηση θα αναστέλλεται και η άδεια λειτουργίας.

-Μετά τα πορίσματα -εκθέσεις αυτοψίας που θα πραγματοποιούν τα μεικτά κλιμάκια, θα παρέχεται η δυνατότητα άσκησης από τους ενδιαφερομένους ενδικοφανούς προσφυγής στο Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) εντός 10 ημερών, αντί για 30 που προβλεπόταν, κατά του πορίσματος με την καταβολή παράβολου αξίας 1 .000 ευρώ στο Πράσινο Ταμείο. Αν απορριφθεί η προσφυγή ή μετά την 10ήμερη προθεσμία δεν έχει υποβληθεί προσφυγή, η πράξη διαπίστωσης αυθαιρέτου καθίσταται οριστική και κρίνεται κατεδαφιστέα.

-Εάν ο ιδιοκτήτης προχωρήσει εντός δεκαημέρου από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας σε ακίνητο, σε νομιμοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών, θα επιβάλλεται το 20% του προστίμου ανέγερσης και πρόστιμο διατήρησης από τη διαπίστωση του αυθαιρέτου έως την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας.

-Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης ενημερώσει την Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) ότι θα προβεί αυτοβούλως σε κατεδάφιση και αποκατάσταση της αυθαιρεσίας εντός δέκα ημερών (το άρθρο 94 του ν.4495/2017 έδινε περιθώριο 30 ημερών) από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας θα επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ και μετά τη διαπίστωση της κατεδάφισης θα εφαρμόζεται διαδικασία διαγραφής ανείσπρακτων προστίμων και αναστολής των αναγκαστικών μέτρων εκτέλεσης και των ποινικών διώξεων.

-Παραμένει η διάταξη που ίσχυε από το 2017 η οποία ορίζει ότι σε περίπτωση που δεν μπορεί να προχωρήσει η κατεδάφιση, λόγω άρνησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων να εκτελέσουν τις σχετικές συμβάσεις, θα επιβάλλεται πρόστιμο ύψους από 6.000 έως 10.000 ευρώ, ανάλογα με το βάρος της παράβασης.

-Σε κάθε περίπτωση, το κόστος κατεδάφισης και αποκατάστασης της περιοχής βαρύνει τον ιδιοκτήτη είτε την πραγματοποιήσει ο ίδιος, είτε όχι.

-Για όσες περιπτώσεις έχει πραγματοποιηθεί αυτοψία μικτού κλιμακίου ελέγχου κατά την ώρα που κατασκευάζονταν τα αυθαίρετα (δηλαδή επ’ αυτοφώρω), αλλά έως σήμερα δεν έχει συνταχθεί πρωτόκολλο κατεδάφισης από τον προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ, αυτό θα συντάσσεται εντός τριών ημερών.

Τέλος ρυθμίζονται θέματα που αφορούν σε άμεση έγκριση και πληρωμή δαπανών μετακίνησης, διανυκτερεύσεων των υπαλλήλων που συμμετέχουν στα κλιμάκια των ελέγχων.