Αυθαίρετα: από τη Μύκονο νέο σύστημα ελέγχου, προστίμων, κατεδαφίσεων

Της Γραμμάτης Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού

baklatsi@yahoo.gr

Μεγάλη αναστάτωση στην ελληνική κοινωνία έφερε το θέμα της μεγάλης αυθαίρετης δόμησης στη Μύκονο, που αναδείχθηκε από τον ξυλοδαρμό υπαλλήλου της αρχαιολογικής υπηρεσίας με αρμοδιότητα τις αδειοδοτήσεις των κτισμάτων. Με αφετηρία τη Μύκονο έχει θεσμοθετηθεί ένας νέος οριζόντιος μηχανισμός, που ισχύει για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης σε όλη τη χώρα. Ο ρόλος των ελεγκτών δόμησης, ο εντοπισμός των αυθαιρέτων και οι επιλογές για τους ιδιοκτήτες.

Νέα ρύθμιση σκούπα, που ψηφίστηκε στη Βουλή επιχειρεί να αντιμετωπίσει λόγους για τους οποίους  μέχρι τώρα τελικώς θριαμβεύει η αυθαίρετη δόμηση.  Δημιουργείται ένας νέος μηχανισμός, που μπορεί να ενεργοποιηθεί σε κάθε περιοχή. Έάν και τι αποτελέσματα θα υπάρξουν θα φανεί στην πράξη. Δείτε εδώ στο ecopress

Από την έρευνα που έγινε διαπιστώθηκε ότι πολλά κτίσματα τακτοποιήθηκαν ως παλιά αυθαίρετα, ενώ στην πραγματικότητα κτίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Αυτό έγινε γιατί, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, μπορούν να τακτοποιηθούν αυθαίρετες κατασκευές που ανεγέρθηκαν μέχρι τις 27 Ιουλίου του 2011.

Τα αυθαίρετα που κτίζονται μετά την συγκεκριμένη ημερομηνία δεν μπορούν να τακτοποιηθούν και όσοι συνεχίζουν να κτίζουν μέχρι και σήμερα αυθαίρετα, θα πληρώσουν τσουχτερά πρόστιμα σε περίπτωση που πέσουν στην αντίληψη των ελεγκτικών μηχανισμών.

Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται σε όλη την χώρα και κυρίως στις περιοχές με έντονο τουριστικό ενδιαφέρον. Για να βάλει ένα φραγμό στην συνεχιζόμενη αυθαιρεσία η πολιτεία και για να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια και περιορισμός της διαφθοράς ενεργοποιεί δύο εργαλεία.

-Πρώτον την άμεση δημιουργία δορυφορικών εικόνων που θα αποτυπώνουν όλο τον δομημένο χώρο της χώρας το 2011 και

-Δεύτερον την καταγραφή των αυθαιρέτων από ελεγκτές δόμησης, που είναι μηχανικοί οι οποίοι ορίζονται μετά από κλήρωση.

Πως θα εντοπίζονται τα αυθαίρετα;

1.Ο εντοπισμός και στη συνέχεια ο έλεγχος και η επιβολή κυρώσεων αυθαιρέτων θα γίνεται από ελεγκτές δόμησης, κατόπιν καταγγελίας ιδιώτη, ή αυτεπαγγέλτως με κίνηση των διαδικασιών από τις αρμόδιες αρχές.

2.Η καταγγελία οφείλει να μην είναι αόριστη και γενική, αλλά να αναφέρεται συγκεκριμένα στην αυθαιρεσία που έχει τελεστεί, με αναλυτικά στοιχεία του ακινήτου που αυτή αφορά.

Πως θα γίνεται ο έλεγχος;

Οι ελεγκτές δόμησης, λαμβάνοντας υπόψη τους όλα τα διαθέσιμα στοιχεία νομιμότητας όπως: οικοδομικές άδειες, νομιμοποιήσεις, τακτοποιήσεις αυθαιρέτων, εγκρίσεις εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, κ.λπ., διενεργούν επιτόπια αυτοψία και καταγράφουν κάθε κατασκευή η οποία δεν καλύπτεται από τα ανωτέρω στοιχεία νομιμότητας και αφορά στο αντικείμενο της καταγγελίας.

Ειδικότερα:

α. Εντοπίζουν και επιμετρούν τις καταγγελλόμενες αυθαιρεσίες και καταγράφουν τις αποκλίσεις που παρατηρούνται ως προς την κατασκευή αυτών και τις αλλαγές στις χρήσεις, σε σχέση με τα προβλεπόμενα στην οικοδομική άδεια, καθώς και σε δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους περί αυθαιρέτων. Σε περίπτωση που οι καταγγελλόμενες αυθαίρετες εργασίες εκτελούνται κατά τη διάρκεια ισχύος οικοδομικής άδειας, ελέγχουν εάν αυτές περιγράφονται στην οικοδομική άδεια ή στη γνωστοποίηση πρόσθετων εργασιών.

β. Εφόσον απαιτείται για την εξέταση της καταγγελίας, και αποκλειστικά για τη διαπίστωση της ύπαρξης των καταγγελλόμενων αυθαιρεσιών, κάνουν επιμέτρηση της συνολικής πραγματοποιούμενης δόμησης καθώς και του περιγράμματος της ιδιοκτησίας και καταγράφουν τις αποκλίσεις που παρατηρούνται σε σύγκριση με τα προβλεπόμενα στην οικοδομική άδεια.

γ. Σε περίπτωση μη ύπαρξης σχετικών νομιμοποιητικών στοιχείων (οικοδομική άδεια, δήλωση υπαγωγής σε νόμο περί αυθαιρέτων κατασκευών, κ.λπ.), ο έλεγχος διενεργείται επί του συνόλου της ιδιοκτησίας.

δ. Λαμβάνουν φωτογραφίες των αυθαίρετων κατασκευών/χρήσεων.

ε. Συντάσσουν πόρισμα-έκθεση αυτοψίας και το συνημμένο σχέδιο Πορίσματος του Παραρτήματος. Στο πόρισμα αναφέρονται η θέση του ακινήτου με συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ‘87 και ταχυδρομική διεύθυνση, σύντομη περιγραφή του αυθαιρέτου, σκαρίφημα ή όπου υπάρχει oικοδομική άδεια απόσπασμα κατάλληλου σχεδίου της αδείας με επισήμανση των αποκλίσεων, καθώς και οι πολεοδομικές διατάξεις που παραβιάζονται. Εφόσον η κατασκευή εμπίπτει σε ειδικά διατάγματα προστασίας, σε προστατευόμενες περιοχές, πλησίον ρέματος, αιγιαλού-παραλίας κ.λπ. καταγράφεται και ελέγχεται σύμφωνα με τους σχετικούς περιορισμούς. Στο πόρισμα καταγράφονται όλες οι αυθαίρετες κατασκευές με τις διαστάσεις τους και την επιφάνειά τους ανά στάθμη και επισημαίνεται το στάδιο εργασιών αντίστοιχα καθώς και οι τυχόν πολεοδομικές παραβάσεις.

Πως υπολογίζεται το ύψος του προστίμου;

Μόλις καταγραφεί ένα αυθαίρετο επιβάλλονται δύο πρόστιμα.

-Πρόστιμο ανέγερσης και

-Πρόστιμο διατήρησης

Το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζεται ως το γινόμενο της επιφάνειάς του αυθαιρέτου επί την τιμή ζώνης (Τ.Ζ.) της περιοχής του ακινήτου (σύμφωνα με τις Αντικειμενικές Αξίες της Εφορίας).

Προσοχή! Σε περίπτωση που το αυθαίρετο είναι κτισμένο σε περιοχή προστατευόμενη, δηλαδή εντός περιοχών Natura, δασών, ρεμάτων, αιγιαλού-παραλίας και αρχαιολογικού χώρου θα υπάρχει αύξηση του προστίμου κατά 20%, ως ποινή για την περιβαλλοντική ζημιά που επέφερε η κατασκευή.

Ποιο είναι το ελάχιστο πρόστιμο;

Για μια «μικρή» παράβαση π.χ. μία πέργκολα, μια καμινάδα κλπ, το ελάχιστο ύψος του προστίμου ανέγερσης είναι διακόσια πενήντα (250) ευρώ, ενώ το πρόστιμο διατήρησης είναι ίσο με το 50% του προστίμου ανέγερσης και καταβάλλεται από το χρόνο σύνταξης της έκθεσης αυτοψίας του αυθαιρέτου και για κάθε συνεχόμενο χρόνο, μέχρι την κατεδάφιση ή την νομιμοποίησή του. Το ελάχιστο ύψος του προστίμου διατήρησης είναι εκατό (100) ευρώ.

Μπορεί να κάνει ένσταση ο ιδιοκτήτης όταν διαφωνεί με το πρόστιμο;

Ο ιδιοκτήτης μόλις παραλάβει την έκθεση αυτοψίας μπορεί να προβεί σε:

1.Αποδοχή της έκθεσης.

Αν ο ενδιαφερόμενος, αποδεχθεί με υπεύθυνη δήλωση προς την αρμόδια Υπηρεσία, την έκθεση αυτοψίας, εντός των τριάντα (30) ημερών από τη λήψη γνώσης του, παρέχεται έκπτωση τριάντα τοις εκατό (30%) επί του προστίμου ανέγερσης.

2.Προσφυγή κατά της έκθεσης.

Κατά της έκθεσης αυτοψίας, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκήσει στην αρμόδια Υπηρεσία ενδικοφανή προσφυγή. Η άσκηση της προσφυγής και η εκδίκασή της έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα.

Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια Υπηρεσία που την διαβιβάζει στην Επιτροπή Εξέτασης Προσφυγών Αυθαιρέτων.

Αν απορριφθεί η προσφυγή, η αυθαίρετη κατασκευή είναι κατεδαφιστέα.

Τι γίνεται όταν το αυθαίρετο μπορεί να τακτοποιηθεί ή να νομιμοποιηθεί;

α) Σε περίπτωση υπαγωγής των αυθαιρέτων κατασκευών στις διατάξεις αναστολής επιβολής κυρώσεων, η επιτροπή εξετάζει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την τήρηση των προϋποθέσεων υπαγωγής και χορηγεί προθεσμία τριάντα (30) ημερών αναστολής επιβολής κυρώσεων για την προσκόμιση της σχετικής δήλωσης υπαγωγής, προκειμένου να αποφανθεί οριστικά,

β) Σε περίπτωση έκδοσης άδειας νομιμοποίησης των αυθαιρέτων κατασκευών, η επιτροπή υπολογίζει τα πρόστιμα και χορηγεί προθεσμία αναστολής κατεδάφισης εξήντα (60) ημερών για την προσκόμιση άδειας νομιμοποίησης, η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για επιπλέον τριάντα (30) ημέρες. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, η κατασκευή κρίνεται κατεδαφιστέα και οριστικοποιούνται τα πρόστιμα,

γ) Σε περίπτωση νομιμοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών που έχουν ανεγερθεί πριν από τις 28.7.2011, μέσω υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 4495/17, η επιτροπή εξετάζει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την τήρηση των προϋποθέσεων υπαγωγής του παρόντος και χορηγεί αποκλειστική προθεσμία αναστολής κατεδάφισης εξήντα (60) ημερών για την προσκόμιση άδειας νομιμοποίησης, η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για επιπλέον τριάντα (30) ημέρες. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, η κατασκευή κρίνεται κατεδαφιστέα και οριστικοποιούνται τα πρόστιμα.

Τι ισχύει όταν ο ιδιοκτήτης κατεδαφίσει μόνος του το αυθαίρετο;

Αν ο ιδιοκτήτης προβεί αυτοβούλως στην κατεδάφιση και υποβάλλει αίτηση έγκρισης εργασιών κατεδάφισης στο Πληροφοριακό σύστημα, η αρμόδια Υπηρεσία αφού χορηγήσει την εν λόγω έγκριση ορίζει ελεγκτή δόμησης για τη διαπίστωση της κατεδάφισης αποκατάστασης της αυθαιρεσίας, η οποία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός εξήντα (60) ημερών από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας. Εφόσον διαπιστωθεί η κατεδάφιση/αποκατάσταση σύμφωνα με το πόρισμα του Ελεγκτή Δόμησης, αντί της βεβαίωσης των προστίμων ανέγερσης και διατήρησης, επιβάλλεται εφάπαξ πρόστιμο ύψους πεντακοσίων (500) ευρώ, χωρίς άλλη περαιτέρω κύρωση. Ειδικότερα για πρόχειρες ή προσωρινές κατασκευές, καθώς και λυόμενες κατασκευές, η διαδικασία οικειοθελούς κατεδάφισης/απομάκρυνσης εφαρμόζεται μόνο μία φορά στο ίδιο ακίνητο.

Σε περίπτωση υποτροπής επιβάλλονται κανονικά τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης.

 “Ταχυδρόμος Μαγνησίας”