Ακαδημία Πλάτωνος: Από την περιπέτεια της Black Rock σε μητροπολιτική ανάπλαση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Εγκαταλείπονται οριστικά τα σχέδια δημιουργίας εμπορικού κέντρου μαμούθ και προωθείται από το ΥΠΕΝ μεγάλης κλίμακας ανάπλαση στην ιστορική περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος.

Μέσω του Πράσινου Ταμείου το ΥΠΕΝ προχώρησε στην έγκριση χρηματοδότησης  για να ανατεθεί μελέτη και να δημιουργηθεί «τεύχος προτάσεων για την ανάδειξη και εξυγίανση της περιοχής περιμετρικά του Αρχαιολογικού Άλσους Ακαδημίας Πλάτωνος και συνοδών κανονιστικών ρυθμίσεων».

11 χρόνια “φαγούρας”

Σημειώνεται ότι όλες οι λεγόμενες μνημονιακές κυβερνήσεις, παρά τις έντονες αντιδράσεις επιστημονικών φορέων και κατοίκων, που κορυφώθηκαν με προσφυγές και ακυρωτικές αποφάσεις της Δικαιοσύνης  ασχολήθηκαν συστηματικά και κατέβαλαν εργώδεις νομοθετικές και διαχειριστικές προσπάθειες, προκειμένου να υλοποιηθεί στην ιστορική περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, στην έκταση όπου κάποτε βρισκόταν το εργοστάσιο της Κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκη, νέο εμπορικό και ψυχαγωγικό  κέντρο 55.000 τ.μ. με την ονομασία Academy Gardens.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το 2019, μετά από 11 χρόνια συστηματικής  προώθησης του έργου,  όταν μάλιστα έφτασε να έχει εξασφαλίσει όλες τις  σχετικές αδειοδοτήσεις, η εταιρία  Black Rock, η οποία προωθούσε την επένδυση των 300 εκατ. ευρώ στην περιοχή  ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει τα σχέδια της,  αφήνοντας βαριές σκιές και ερωτηματικά εάν αυτή αποτελούσε πράγματι αναπτυξιακό σχέδιο ή προσχηματικό έργο, για τις ανάγκες της διεθνούς και εγχώριας «φούσκας» της αγοράς ακινήτων.

Τώρα το ΥΠΕΝ αλλάζει ρότα και προετοιμάζει έργο μεγάλης αστικής ανάπλασης, «Μητροπολιτικού χαρακτήρα»,  στο οποίο περιλαμβάνονται  ο  θεσμοθετημένος Αρχαιολογικός χώρος και Άλσος έκτασης 150 στρεμμάτων και οι παρακείμενες περιοχές, οι οποίες κυριαρχούνται από πυκνή δόμηση κατοικίας ,  μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και αδόμητα οικόπεδα.

Μητροπολιτική ανάπλαση

« Στο ισχύον Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνα/Αττική 2021 (ΡΣΑ) η ευρύτερη περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, εντάσσεται στο πρόγραμμα εφαρμογής ειδικών παρεμβάσεων μητροπολιτικού χαρακτήρα, οι οποίες ορίζονται ως «Προγράμματα αναπλάσεων ή χωρικής αναδιάρθρωσης πολυτομεακού χαρακτήρα σε ζωτικές εκτάσεις του αστικού ιστού», με στόχο «τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και του διεθνούς ρόλου της Μητρόπολης», τονίζεται σε έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος, προς το Πράσινο Ταμείο, με το οποίο ζήτησε την έγκριση της χρηματοδότησης για τη νέα μελέτη ανάπλασης και  υπογραμμίζεται ότι:

-«Το ΥΠΕΝ επιδιώκει να ανταποκριθεί στις παραπάνω προτάσεις του ΡΣΑ και να δημιουργήσει έναν υπερτοπικό πόλο μέσω

α) της αναβάθμισης της περιοχής με προτάσεις αστικού σχεδιασμού και η οποία κατ’ εξοχήν επλήγη από τη βιαιότητα της αστυφιλίας αλλά και

β) της αποκατάστασης της ιστορικής μνήμης και κληρονομιάς της Αθήνας, στοχεύει να υλοποιήσει όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προτάσεις παρεμβάσεων και δράσεις σε όλα τα επίπεδα για την ανάδειξή της».

Στο έγγραφο του ΥΠΕN σημειώνεται ακόμη ότι:

-«Η δυτική Αθήνα, διασώζει σημαντικό αριθμό αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών συνόλων όπως ο Κεραμεικός, η Ακαδημία του Πλάτωνος, το Δημόσιο Σήμα, ο Ίππειος Κολωνός αποτελούν ορισμένους, οι οποίοι άπτονται της εξεταζόμενης περιοχής.

Σήμερα, ο διαμορφωμένος χώρος ως Αρχαιολογικό Άλσος ταυτίζεται με την περιοχή η οποία κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «Ακαδήμεια» ή «Εκαδήμεια». Ο τόπος αυτός χαρακτηριζόταν ως το «κάλλιστον προάστιον» της αρχαίας Αθήνας και βρισκόταν σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία με πλούσια βλάστηση, δυτικά της πόλης. Μέσα από τη διαδικασία των ανασκαφών, οι οποίες άρχισαν το 1929, ήρθαν στο φως σημαντικά ευρήματα εντός του Αρχαιολογικού Άλσους.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (2012), βρίσκονται σε τρία σημεία και είναι:

1. Η «Ιερά Οικία». Γεωμετρικών χρόνων (700 π.Χ.),
2. Το Γυμνάσιο, και το
3. Ιερό Περιστύλιο.

Ο θεσμοθετημένος Αρχαιολογικός χώρος/Άλσος έκτασης 150 στρεμμάτων, στην περίμετρο της κεντρικής Αθήνας, διατάσσεται «επάλληλα» στην ομώνυμη πυκνοδομημένη συνοικία της Ακαδημίας του Πλάτωνος, στην ευρύτερη περιοχή του Κολωνού, στα όρια του Βιομηχανικού Ελαιώνα της Αθήνας. Οριοθετείται από τις οδούς Αλεξανδρείας, Φάωνος και Πλάτωνος. Λόγω της θέσης του αποτελεί το μέσο σύνδεσης – και διαχωρισμού- της περιοχής ανατολικά του πάρκου, η οποία χαρακτηρίζεται από πυκνή δόμηση κατοικίας με την απέναντι πλευρά, όπου κυριαρχούν μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και αδόμητα οικόπεδα».

-«Σ’ αυτόν τον χώρο, συνεχίζει το έγγραφο το ΥΠΕΝ,  εγγράφεται μια μοναδική ιστορικότητα, υψηλού συμβολισμού» και σημειώνει ότι προορίζεται για να γίνει ανάπλασης, «Μητροπολιτικού χαρακτήρα».

Η απόφαση

Η διοίκηση του Πράσινου Ταμείου, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του ΥΠΕΝ  αποφάσισε ομόφωνα  την ένταξη της χρηματοδότησης σχετικής μελέτης στο  χρηματοδοτικό πρόγραμμα  του Πράσινου Ταμείου «ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ» για το έτος 2020, ώστε να δημιουργηθεί «τεύχος προτάσεων για την ανάδειξη και εξυγίανση της περιοχής περιμετρικά του Αρχαιολογικού Άλσους Ακαδημίας Πλάτωνος και συνοδών κανονιστικών ρυθμίσεων».

Ενέκρινε  τη διάθεση μέχρι του ποσού των 20.000,00 € πλέον ΦΠΑ, ήτοι: 24.800,00 €, για την υλοποίηση της παραπάνω υπηρεσίας ενώ  η εκταμίευση του ποσού θα υλοποιηθεί με έκδοση εντάλματος, κατόπιν ελέγχου των απαραίτητων παραστατικών που θα υποβληθούν από την Γ.Γ.Χ.Σ.Α.Π. του ΥΠΕΝ  στο Πράσινο Ταμείο.

Και εξουσιοδότησε τον πρόεδρο του Πράσινου Ταμείου Ευστάθιο Σταθόπουλο να υλοποιήσει την  απόφαση.