ΑΚΡΑΙΟΙ ΑΝΕΜΟΙ
ΚΑΙΡΟΣ & ΚΛΙΜΑ 5 Φεβρουαρίου 2023 Αργύρης
Οι τοπικοί άνεμοι, ανάλογα με τις συνθήκες και την περιοχή δημιουργίας τους, μπορεί να είναι πολύ θερμοί ή πολύ ψυχροί. Όταν προέρχονται από ψυχρές περιοχές, δηλαδή κοντά στην Αρκτική ή την Ανταρκτική, οι άνεμοι χαρακτηρίζονται από δριμύ ψύχος, ακόμα και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο σχηματισμού τους.
Σκόνη της ερήμου: Όταν μαίνονται οι ανεμοθύελλες στην έρημο Σαχάρα, η σκόνη υψώνεται χιλιάδες μέτρα ψηλά στην ατμόσφαιρα και μεταφέρεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Η λεπτή αυτή σκόνη καταλήγει στους ωκεανούς, όπου αποτελεί θρεπτική ουσία για τους θαλάσσιους οργανισμούς.
Παρομοίως, ισχυροί άνεμοι, που πνέουν πάνω από ερήμους των μεσαίων γεωγραφικών πλατών, μπορούν να μεταφέρουν σκόνη χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, καθώς επίσης ζεστό και ξηρό καιρό σε υγρές και εύκρατες περιοχές. Μεγάλες στήλες σκόνης από τη Σαχάρα έχουν εντοπιστεί στον ανατολικό Ατλαντικό, ενώ σκόνη από την κεντρική Ασία έχει φτάσει μέχρι το βορειοδυτικό Ειρηνικό. Καταιγιδοφόροι άνεμοι ανασηκώνουν «τείχη» σκόνης, που ταξιδεύουν κατά μήκος της Σαχάρας· μόνο η Σαχάρα παράγει 300 εκατομμύρια τόνους σκόνης το χρόνο.
Ο ΠΑΜΠΕΡΟ ΚΑΙ Ο ΜΠΟΡΑ
Η παρουσία ισχυρών μετωπικών συστημάτων πάνω από την Αργεντινή δημιουργεί τον παμπέρο, έναν πολύ ψυχρό, νοτιοδυτικό άνεμο, που πνέει πάνω από τις πεδιάδες των πάμπος. Η οροσειρά των Άνδεων ωθεί τον κρύο και ξηρό αέρα της Ανταρκτικής βόρεια προς την Αργεντινή. Ισχυρές καταιγίδες με έντονο μπουρίνια προαναγγέλλουν την άφιξη των παμπέρο. Η περιοχή της Αδριατικής έχει το δικό της ψυχρό άνεμο, γνωστό ως μπόρα. Η Σιβηρία, περιοχή προέλευσης του ανέμου, είναι τόσο κρύα, που ο άνεμος δεν προλαβαίνει να θερμανθεί αρκετά, κατερχόμενος προς τη θάλασσα.
Επιβίωση στους πόλους: Οι εξαιρετικό ψυχροί άνεμοι που κατέρχονται από την ηπειρωτική ενδοχώρα της Ανταρκτικής στη θάλασσα Γουέντλ, δημιουργούν σφοδρές ανεμοθύελλες από τις ισχυρότερες στον πλανήτη. Μόνο πολύ ανθεκτικά ζώα, όπως οι αυτοκρατορικοί πιγκουΐνοι, μπορούν να επιβιώσουν σε αυτές τις συνθήκες.
ΘΥΕΛΛΕΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ
Χαρακτηριστικό του κλίματος της Ανταρκτικής είναι οι ισχυροί άνεμοι, λόγω του κρύου ηπειρωτικού αέρα που πνέει, υπό την επίδραση της βαρύτητας, πάνω από τα στρώματα πάγου της ακτής. Σφοδρές θύελλες, με ταχύτητα 160 χλμ./ώρα, συνοδεύονται από πυκνό χιόνι που μειώνει την ορατότητα. Οι θύελλες του Νότιου Ειρηνικού, όπου αναπτύσσονται έντονα βαρομετρικά χαμηλά, στο παρελθόν ήταν το φόβητρο των ναυτικών. Ακόμα και σήμερα, παρά την ανάπτυξη της τεχνολογίας, υπάρχει κίνδυνος γιο το πλοία σε αυτές τις περιοχές.
Νομάδες: Αυτός ο καταυλισμός Τουαρέγκ. κοντά στο Τιμπουκτού του Μάλι, επλήγη από ισχυρή αμμοθύελλα, εξαιτίας των ανέμων χαρμοτάν. Αυτοί οι ξηροί άνεμοι αποτελούν την ηπειρωτική μορφή των αληγών. Κυριαρχούν στην έρημο της Σαχάρας και, ιδιαίτερα από το Δεκέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο, μεταφέρουν εξαιρετικά ξηρό και ζεστό αέρα στη βόρεια και δυτική Αφρική, προσφέροντας συχνά ανακούφιση από την υψηλή υγρασία. Σκόνη που μεταφέρεται από το χαρμοτάν, μπορεί να φτάσει μέχρι τη Νότια Αμερική.
Χιονοθύελλα στην Ανταρκτική: Οι απότομες πλαγιές στις παρυφές της Ανταρκτικής ηπείρου επιταχύνουν ψυχρούς καθοδικούς ανέμους προς τα θερμότερα νερά του Νότιου Ειρηνικού, προκαλώντας συχνά παράκτιες χιονοθύελλες σε μέρη όπως το Μπάτσον Πόιντ, έναν παγετώνα στη βορειοανατολική Ανταρκτική. Οι άγριοι, παρατεταμένοι και σκοτεινοί χειμώνες, σε συνδυασμό με τις ανεμοθύελλες, καθιστούν απαγορευτική την παραμονή στην ύπαιθρο.
Πηγή των δημοσιεύσεων της στήλης στο ecopress είναι η εξαιρετικά επιτυχημένη διεθνώς έκδοση «Καιρός & Κλίμα – Εικονογραφημένος Οδηγός», των Bruce Buckley, Edward. J. Hopkins, Richard Whitaker, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τον ιστορικό εκδοτικό οίκο «Κασταλία» , ο οποίος προσφέρει στους αναγνώστες του ecopress την καταγραφή της ιστορικής γνώσης και της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας για τον καιρό και το κλίμα.
-«Η οδύσσεια του καιρού είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια στην ιστορία του ανθρώπου, το οποίο προσφέρει γοητευτικές διηγήσεις στον αναγνώστη», σημειώνεται στην εισαγωγή της έκδοσης.
Η διαρκής επικαιρότητα της θεματολογίας για τον καιρό και το κλίμα αναδεικνύεται μέσα από τη φράση του Μαρκ Τουέιν, από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της Αμερικανικής λογοτεχνίας, ο οποίος έχει πει ότι: «o καιρός πάντα κάνει κάτι». Και πράγματι πρόκειται για ένα φαινόμενο καθολικού ενδιαφέροντος και θαυμασμού, αλλά παράλληλα και αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.
Οι Εκδόσεις «Κασταλία»
Οι Εκδόσεις «Κασταλία» ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 60, από το Χαρίλαο Θρ. Μηχιώτη και έγιναν βασικά γνωστές στην ελληνική αγορά από την έκδοση εγκυκλοπαιδειών, ιστορικών, παιδικών και σχολικών βιβλίων. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 εξέδωσαν το Θησαυρό των Γνώσεων, την πρώτη μεγάλη παιδική και σχολική εγκυκλοπαίδεια (5 τόμοι και στη συνέχεια 10), την εγκυκλοπαίδεια Θαύματα της Επιστήμης σε 6 τόμους , ένα ελληνικό λεξικό, χάρτες, κείμενα ιστορικά και λογοτεχνικά… Οι Εκδόσεις Κασταλία, από το 2005 δραστηριοποιούνται εκ νέου και είναι πάλι κοντά σας με νέους τίτλους.
Το πρόγραμμα των Εκδόσεων «Κασταλία»
Το πρόγραμμα των Εκδόσεων «Κασταλία» κινείται σε πέντε άξονες:
Ανθρωπιστικές επιστήμες, την γεωπολιτική, την ιστορία μέσα από έργα-σημεία αναφοράς
Επικαιρότητα: Μεγάλες αλλαγές στο σημερινό κόσμο
Βιογραφίες: Η συλλογή Folio των εκδόσεων Gallimard με 12 τίτλους το χρόνο αγγίζοντας όλους τους τομείς του πολιτισμού: Λογοτεχνία, σινεμά, ζωγραφική, θέατρο, ποίηση, ιστορία…
Λογοτεχνία: Κλασσικά και νέα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας
Πρακτικοί οδηγοί: 12 τίτλοι από μικρά βιβλιαράκια με συνταγές των εκδόσεων First
Στοιχεία επικοινωνίας των Εκδόσεων «Κασταλία»
Διεύθυνση: Σταδίου 33, Αθήνα 105 59
Τηλ.: +30 2103215280, +30 2103247945
EMAIL: info@kastaliaeditions.gr