Αλλάζει ο πολεοδομικός χάρτης- τρίμηνη παράταση για ΥΔΟΜ Δήμων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών δίνει τρίμηνη παράταση, την 9^η κατά σειρά σε 11 χρόνια, συνέχισης μέχρι το τέλος του έτους της διοικητικής υποστήριξης, από τους Δήμους που διαθέτουν προς τους Δήμους που δεν έχουν συστήσει Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) και γίνεται προπομπός αλλαγών στη στελέχωση και διάρθρωση των πολεοδομιών της χώρας, καθώς καταργείται η σχετική νομοθετική ρύθμιση του Καλλικράτη,  για ΥΔΟΜ σε κάθε Δήμο, που δεν εφαρμόστηκε ποτέ. 

Καλύφθηκε το νομοθετικό κενό

Η νέα παράταση για τις ΥΔΟΜ ισχύει κανονικά και καλύπτεται το νομοθετικό κενό που προέκυψε τις πρώτες δέκα ημέρες του Οκτωβρίου 2021, καθώς η σχετική τροπολογία του Υπουργείου  Εσωτερικών περιελήφθη ως προσθήκη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, το οποίο ψηφίστηκε ήδη στη Βουλή.

Σημειώνεται ότι την 1 Οκτωβρίου 2021 έληξε η προθεσμία, που οι υπάρχουσες ΥΔΟΜ παρείχαν Διοικητική Υποστήριξη στους Δήμους που δεν είχαν συστήσει ΥΔΟΜ, ως όφειλαν σύμφωνα με το ν.3852/10 (Καλλικράτη). Δημιουργήθηκε νομοθετικό κενό, με αποτέλεσμα οι μισοί Δήμοι της χώρας να μη μπορούν να εκδώσουν οικοδο­μικές άδειες αυτή τη στιγμή, επίσης δε μπορούν να γίνουν έλεγχοι, αυτοψίες, και λοιπές διοικητικές πράξεις, όπως π.χ. άρση στατικής επικινδυνότητας κτιρίων ή συμμόρφωση αυθαιρέτων κατασκευών ή ανάκληση οικοδομικής άδειας, κλπ».

Αλλαγές με ΠΔ του ΥΠΕΝ

Σύμφωνα με τη νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών,  η νέα τρίμηνη παράταση για τη διοικητική υποστήριξη των ΥΔΟΜ  συνδέεται με την υποχρέωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκκρεμεί από το 2017 να προχωρήσει στην έκδοση Προεδρικού Διατάγματος από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  που θα καθορίσει νέα κριτήρια στελέχωσης των ΥΔΟΜ και την διάρθρωση των πολεοδομικών υπηρεσιών.

Στην αιτιολογική έκθεση της νέας νομοθετικής ρύθμισης του υπουργείου Εσωτερικών συγκεκριμένα αναφέρεται ότι:  « Την 1η.10.2021 κάθε δήμος όφειλε να είχε συστήσει και θέσει σε λειτουργία Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.). Λαμβανομένων υπόψη των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, αυτό δεν κατέστη εφικτό, για ορισμένους εξ αυτών. Ως εκ τούτου, παρίσταται απόλυτη ανάγκη χορήγησης σύντομης παράτασης. Δεδομένου ότι στην παρ. 2 του άρθρου 31 του ν. 4495/2017 (Α’ 167) προβλέπεται η έκδοση π.δ. με το οποίο θα καθορισθούν οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία και οργάνωση των Υ.ΔΟΜ., καθώς και τα κριτήρια για την κατ’ ελάχιστον στελέχωση αυτών, και για λόγους ασφάλειας δικαίου παρίσταται ανάγκη πρόβλεψης της κατάργησης της ρύθμισης του άρθρου 97Α του ν. 3852/2010 με την έκδοση του π.δ.».

Τέλος η ρύθμιση του Καλλικράτη

Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθεί ότι με τη νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών καταργείται η αρχική νομοθετική πρόβλεψη αυτή που έμεινε 11 χρόνια στα χαρτιά, του  ν.3852/10 (Καλλικράτη) για την υποχρεωτική σύσταση ΥΔΟΜ από κάθε Δήμο και οι εξελίξεις αναδιάρθρωσης του πολεοδομικού χάρτη της χώρας από 1^η Ιανουαρίου 2021 παραπέμπονται στις προβλέψεις του νέου ΠΔ του ΥΠΕΝ.

Κεντρικές λύσεις

Εκτιμάται ότι  το νέο ΠΔ, που έχει γίνει γνωστό ότι ήδη ετοιμάζει  το ΥΠΕΝ,  οδηγεί σε νέα διοικητική διάρθρωση των ΥΔΟΜ της χώρας, καθώς εξετάζονται λύσεις κεντρικής πολεοδομικής υπηρεσίας στο ΥΠΕΝ και δίκτυο ΥΔΟΜ ανά περιφερειακή ενότητα, που θα αναλάβουν να καλύψουν το κενό της δημιουργίας  ΥΔΟΜ από κάθε Δήμο, με αξιοποίηση των δυνατοτήτων ψηφιακής εξυπηρέτησης στην έκδοση οικοδομικών αδειών και στις άλλες πολεοδομικές υποθέσεις και εγκρίσεις.

Η νομοθετική ρύθμιση του ν. 4495/2017  (παρ. 2 του άρθρου 31) με βάση την οποία θα αλλάξει ο χάρτης των ΥΔΟΜ προβλέπει ότι:  «Με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν κοινής πρότασης από τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, ορίζονται οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία και οργάνωση των Υ.ΔΟΜ., καθώς και τα κριτήρια για την κατ’ ελάχιστον στελέχωση αυτών».

Υπενθυμίζεται ότι ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ Νίκος Ταγαράς έχει προαναγγείλει στη Βουλή  μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και καθυστερήσεων στις ΥΔΟΜ,  επισημαίνοντας ότι  «πράγματι υπάρχει και έλλειψη προσωπικού αλλά και καθυστερήσεις χωρίς να υπάρχει έλλειψη προσωπικού», αναφέροντας στοιχεία σύμφωνα με τα οποία: «από τις 160 περίπου ΥΔΟΜ που λειτουργούν, 13 ΥΔΟΜ έχουν μέσον όρο έκδοσης άδειας οικοδομικών αδειών 20 μέρες, 42 ΥΔΟΜ έχουν μέσον όρο 50 ημέρες, 44 ΥΔΟΜ 75 ημέρες, 23 ΥΔΟΜ 100 ημέρες και 37 ΥΔΟΜ έχουν μέσον όρο έκδοσης πάνω από 100 ημέρες. Το 60% αυτών των καθυστερήσεων αφορούν τις ΥΔΟΜ, το 40% τους μηχανικούς. Από τις 160 υπολειπόμενες, που θα έπρεπε να λειτουργήσουν στους Δήμους, όλα αυτά τα χρόνια 6 μόνον έχουν προστεθεί. Αυτό το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει έτσι. Θα υπάρξουν αλλαγές, διότι αυτό δεν είναι ανεκτό και δεν μπορεί να συνεχισθεί».

Η νέα ρύθμιση

Η νέα ρύθμιση του υπουργεπίου Εσωτερικών, που ψηφίστηκε στη Βουλή, συγκεκριμένα αναφέρει:

«Άρθρο 2
Τροποποίηση της κατά χρόνο άσκησης αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών δόμησης των δήμων — Τροποποίηση άρθρου 97Α ν. 3852/2010

1. Στο άρθρο 97Α του ν. 3852/2010 (Α’ 87), α) στο πρώτο εδάψιο της παρ. 1 προστίθενται οι λέξεις «Εφόσον δεν έχει εκδοθεί το π.δ. της παρ. 2 του άρθρου 31 του ν. 4495/2017 (Α’ 167),» η ημερομηνία «1η.10.2021» αντικαθίσταται από την ημερομηνία «1η.1.2022» και στο δεύτερο εδάφιο η φράση «(κατά τη δημοσίευση του παρόντος)» αντικαθίσταται από την ημερομηνία «την 1η112020», γ) στην παρ. 6 οι ημερομηνίες «1η.10.2021» και «1.11.2020» αντικαθίστανται από τις ημερομηνίες «1η.1.2022» και «30.9.2021», αντίστοιχα, δ) προστίθεται παρ. 8 και το άρθρο 97Α διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 97Α
Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ)

1. Εφόσον δεν έχει εκδοθεί το π.δ. της παρ. 2 του άρθρου 31 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), από την 1η.1.2022, εκτός από τις υπηρεσιακές μονάδες που προβλέπονται στο άρθρο 97, σε κάθε Δήμο συστήνεται και λειτουργεί Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ). Στους Δήμους όπου δεν υφίστανται ΥΔΟΜ την 1η.1.2020, συστήνεται σε επίπεδο Τμήματος. Η δομή και οι οργανικές Θέσεις της ΥΔΟΜ ορίζονται, αφού ληφθεί υπόψη η ελάχιστη στελέχωση της παρ. 2, κατά την πρώτη τροποποίηση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας (ΟΕΥ) του δήμου, σύμφωνα με το άρθρο 10 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007, Α’ 134).
2. α) Οι Υπηρεσίες Δόμησης που λειτουργούν σε επίπεδο Τμήματος στελεχώνονται τουλάχιστον από έναν αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό, έναν αρχιτέκτονα μηχανικό, έναν χωροτάκτη πολεοδόμο μηχανικό, έναν πολιτικό μηχανικό και έναν μηχανολόγο ή ηλεκτρολόγο μηχανικό. Ο χωροτάκτης πολεοδόμος μηχανικός, αν δεν υπάρχει, αντικαθίσταται από αρχιτέκτονα ή τοπογράφο μηχανικό με μεταπτυχιακό τίτλο ή ειδίκευση στην πολεοδομία και ο αγρονόμος τοπογράφος από πολιτικό μηχανικό. Η ελάχιστη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης σε επίπεδο Διεύθυνσης, ανέρχεται στο σαράντα τοις εκατό (40%) των θέσεων κάθε κατηγορίας προσωπικού της οικείας Διεύθυνσης, όπως προβλέπεται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του δήμου, συμπεριλαμβανόμενων υποχρεωτικά των ειδικοτήτων του προηγούμενου εδαφίου.
   β) Στην κατά την περ. α στελέχωση, προσμετράται το πάσης φύσεως απασχολούμενο προσωπικό, ανεξάρτητα της σχέσης εργασίας του, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 4674/2020 Α’ 53).
3. α) Το πρώτο δίμηνο κάθε έτους η Αποκεντρωμένη Διοίκηση διαπιστώνει την επάρκεια της ελάχιστης στελέχωσης κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 και εκδίδει πιστοποιητικό επάρκειας, το οποίο κοινοποιείται στη Γενική Γραμματεία Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών και στη Γενική Διεύθυνση Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
   β) Αν δεν πληρούται η ελάχιστη στελέχωση, με ευθύνη του οικείου δημάρχου οι αρμοδιότητες της ΥΔΟΜ ασκούνται με συμβάσεις διαδημοτικής και διαβαθμιδικής συνεργασίας με δήμους και περιφέρειες, κατά το άρθρο 99 του ν. 3852/2010 (Α’ 87).
4. Η εφαρμογή των εγκυκλίων και των οδηγιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για θέματα εφαρμογής της πολεοδομικής και χωροταξικής νομοθεσίας από τις ΥΔΟΜ είναι υποχρεωτική.
5. Οι ΥΔΟΜ οφείλουν να κοινοποιούν ηλεκτρονικά όλες τις διοικητικές πράξεις που εκδίδουν, στην αρμόδια για τη πολεοδομία/χωροταξία Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σε περίπτωση που η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εντοπίζει ζητήματα νομιμότητας επί των πράξεων αυτών, ενημερώνει το οικείο Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ), κατά τη διαδικασία των άρθρων 20 επ. του ν. 4495/20 17 (Α’ 167).
6. Οι διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 δεν κωλύουν τη λειτουργία των ΥΔΟΜ σε όλους τους δήμους της Χώρας από Ιης.1.2θ22. Εφόσον έως την 30η.9.2021, δεν έχουν τροποποιηθεί οι ΟΕΥ, σι ΥΔΟΜ λειτουργούν με την ελάχιστη στελέχωση της παρ. 2 ή, εφόσον δεν την πληρούν, κατά την περ. β’ της παρ. 3.
7. Η παρ. 7 του άρθρου 10 του ν. 4674/2020 (Α’ 53) καταργείται.
8. Με την έκδοση του π.δ. της παρ. 2 του άρθρου 31 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), το παρόν άρθρο καταργείται.»
9. Το παρόν ισχύει από τις 30.9.202 1».