Αλλάζουν οι ονομασίες υπουργείων, το κενό συνέχειας της διοίκησης παραμένει

Από τον Βασίλη Σγούτα*

Τo ‘ χει η μοίρα μας να πρέπει όλα συνέχεια να αλλάζουν στον τρόπο που λειτουργούν οι δημόσιες υπηρεσίες. Κάθε νέα κυβέρνηση, κάθε νέος υπουργός αισθάνεται την ανάγκη να αλλάξει την δομή αλλά και τον τρόπο λειτουργίας του τομέα της ευθύνης του, συχνά αλλάζοντας ακόμα και τις ονομασίες των υπουργείων – λες και είναι αμάρτημα να αφήνεις το ευρύτερο πλαίσιο διοίκησης ανέγγιχτο και να δίνεις τον καλύτερο σου εαυτό στο αντικείμενο που σου έχει ανατεθεί. Ανυπολόγιστες οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους που αναγκαστικά χρειάζονται χρόνο προσαρμογής στα νέα, κάθε φορά, δεδομένα.

Χάνεται ο μπούσουλας με τις αλλαγές στις ονομασίες και τις αρμοδιότητες των Υπουργείων

Μια συγκριτική ματιά σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έβλαπτε – όχι μόνο στον τρόπο διοίκησης αλλά και στο πλήθος των υπουργείων. Στα καθ’ ημάς ισχύει το «αυξάνεσθαι και πληθύνεσθαι». Όλο και περισσότεροι υπουργοί, υφυπουργοί αλλά και αναπληρωτές υπουργοί – ένα νέο αξίωμα που έχει πια καθιερωθεί. Και έτσι, από τους 42 υπουργούς του Κ.Καραμανλή και τους 37 του Γ. Παπανδρέου, σταδιακά φτάσαμε αισίως στους 64 σήμερα, όταν η Φινλανδία έχει 13, η Ολλανδία 20 και η Γερμανία 45. Νάταν τουλάχιστον το παραγόμενο έργο αντίστοιχο του πλήθους των υπουργών – σαν ανέκδοτο ακούγεται αυτό. Το μόνο που μένει είναι να ελπίζουμε ότι κάποιος κυβερνήτης θα έχει κάποτε το θάρρος και την ισχύ να εκλογικεύσει το όλο σύστημα.

Η σημασία της συνέχειας

Έχουμε εθιστεί στις αλλαγές ονομασιών των υπουργείων μετά από την ορκωμοσία μιας νέας κυβέρνησης. Είναι αμφίβολο αν υπάρχει άλλο κράτος όπου να αλλάζουν τόσο συχνά οι ονομασίες, αλλά και οι αρμοδιότητες, των υπουργείων.

Το Γκάζι υπηρετεί τώρα την κοινωνία με άλλο μανδύα. Και αναδεικνύει την σημασία της συνέχειας

Αρκεί να θυμηθούμε τις ονομασίες των υπουργείων για τα δημόσια έργα, την δόμηση και το περιβάλλον – Δημοσίων Έργων, ΥΧΟΠ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΕΚΑ, ΥΠΠΑΠΕ, ΥΠΕΝ κλπ. Ο κατάλογος είναι μακρύς. Το ίδιο συμβαίνει πολλές φορές και με τις ονομασίες των επιμέρους διευθύνσεων, στις οποίες ούτε το αντικείμενο παραμένει πάντα σταθερό. Με ότι επιπτώσεις έχει αυτό στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους και της πρωτεύουσάς του.

Πολύ συχνά, οι «επόμενοι», αντί να συνεχίσουν και να βελτιώσουν όπου μπορούν, το έργο των «προηγούμενων», ξεκινάνε με διαρθρωτικές, ή και πλήρεις, αλλαγές, οι οποίες στην πράξη σημαίνουν σταμάτημα και μετά επανεκκίνηση, με εντελώς νέο σκεπτικό ορισμένες φορές. Με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τους εκάστοτε Υπουργούς Παιδείας, οι οποίοι δεν αισθάνονται ολοκληρωμένοι αν δεν κάνουν πολύ ριζικές αλλαγές στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα. Κάπως έτσι, οι περισσότεροι αιρετοί, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, αντί να χτίζουν πάνω στην εργασία των προηγούμενων, έχει κανείς την εντύπωση ότι αρχίζουν με κόλλα λευκή. Και καλά οι υπουργοί, υφυπουργοί, δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι, αλλά τα μόνιμα στελέχη πως αντεπεξέρχονται με την αναδιάρθρωση αρμοδιοτήτων, που ορισμένες φορές σημαίνει και μετακόμιση σε άλλο χώρο, ακυρώνοντας την μέχρι τότε λειτουργική συνέχεια των χώρων εργασίας;

Οι αλλαγές στο αντικείμενο και τη διάρθρωση των υπηρεσιών είναι βέβαιο ότι δημιουργούν νεκρό χρόνο. Με ότι επιπτώσεις έχει αυτό στην ολοκλήρωση των μελετών και την παράδοση των έργων. Να ελπίζει κανείς ότι η νοοτροπία αυτή θα αλλάξει; Δύσκολο. Είναι όμως απαραίτητο να ενστερνιστούμε όλοι τη σημασία της συνέχειας. Σε οτιδήποτε κάνουμε, η προγραμματίζουμε να κάνουμε, για την πόλη μας.

*Βασίλης Σγούτας: Αρχιτέκτων. Μετά την Νότιο Αφρική και το Ιράκ, σταδιοδρομεί από το 1961 ως εταίρος του Κώστα Σγούτα και από το 1999 με τον Δημήτρη Σγούτα. Αντιπρόεδρος ΣΑΔΑΣ 1983-1984, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ 1984-2006, Πρόεδρος Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) 1999-2002, και από το 2019 Επίτιμος Πρόεδρός της. Το 2007 θεσπίστηκε το Vassilis Sgoutas Prize το οποίο απονέμεται ανά τριετία σε αρχιτέκτονες με έργο σε περιοχές κάτω από το όριο της φτώχειας. Το βιβλίο του A Journey with the Architects of the World (Jovis Verlag, 2017) έχει μεταφραστεί στην κινεζική.

-Πηγή του κειμένου είναι το βιβλίο του Βασίλη Σγούτα με τίτλο: «Ένας Αθηναίος για την πόλη του» από  τις εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ

-Φωτογραφίες: Χαράλαμπος Λουιζίδης, Κατερίνα Γληνού.

-Eξώφυλλο: Βάσω Αβραμοπούλου / Α4 Design