Ανακύκλωση: νέοι κανόνες για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, Δήμους και ΣΕΔ-αλλάζει ο ΕΟΑΝ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Αλλαγές στο ρόλο και τη λειτουργία του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) ανακοίνωσε ο υπουργός ΠΕΝ Κώστας Σκρέκας, παρουσιάζοντας παράλληλα τις νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες και τις δράσεις, που προωθούνται στη διαχείριση αποβλήτων, για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής.

«Σχεδιάζουμε την ενδυνάμωση της λειτουργίας και του ρυθμιστικού ρόλου του ΕΟΑΝ», είπε ο ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας, μιλώντας σε διαδικτυακή εκδήλωση, που συνδιοργάνωσαν η Ελληνική Εταιρία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ) και ο  Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος (ΠΑΣΕΠΠΕ).

Ο ίδιος  σημείωσε ότι  τέθηκε σε διαβούλευση  το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Ανακοίνωσε ότι εντός της εβδομάδας θα ανακοινωθεί το εθνικό σχέδιο για την Κυκλική Οικονομία και εντός του Μαρτίου θα τεθεί σε διαβούλευση  νέο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου της διαχείρισης των αποβλήτων και ανακύκλωσης, το οποίο θα κατατεθεί τον Απρίλιο για ψήφιση στη Βουλή. Το νέο νομοσχέδιο φέρνει νέους κανόνες στη διαχείριση των αποβλήτων για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, Δήμους και Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) των αποβλήτων.

Νέο νομοσχέδιο

Το νέο νομοσχέδιο, όπως είπε ο κ Σκρέκας «αποφασίστηκε να γραφτεί από την αρχή», ενσωματώνοντας τις νέες αναθεωρημένες ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και οδηγίες εξηγώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να γίνει τροποποίηση των υφιστάμενων νόμων για τα απόβλητα και την ανακύκλωση, που έχουν ενσωματώσει παλαιότερες ευρωπαϊκές οδηγίες, οι οποίες στο μεταξύ έχουν αλλάξει.

-«Η διαχείριση των αποβλήτων δυστυχώς παραμένει ένας τομέας, ο οποίος παρουσιάζει πολλές προκλήσεις σε ότι αφορά την Ελλάδα.  Πράγματι έχουμε μεγάλο κενό να καλύψουμε μεταξύ της χώρας μας και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και για αυτό το λόγο απαιτείται μεγάλη και συστηματική προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα και από όλους τους εμπλεκόμενους» είπε ο κ Σκρέκας, αναφέροντας επίσης ότι στόχος του ΥΠΕΝ είναι μέχρι το τέλος του 2022 να κλείσουν όλοι οι παράνομοι ΧΑΔΑ οι οποίοι όπως είπε αποτελούν «ψεγάδι για τη χώρα» και «ταλανίζουν την Ελληνική πραγματικότητα» όπως επίσης ότι «δυστυχώς για αυτούς τους ΧΑΔΑ ακόμα πληρώνουμε σοβαρά πρόστιμα στην Ευρώπη». Ο ίδιος τόνισε ότι η νέα περιβαλλοντική πολιτική έχει ως στόχους την αύξηση της ανακύκλωσης και τη μείωση της υγειονομικής ταφής.

Αλλαγές στον ΕΟΑΝ

Συνδέοντας τις θεσμικές αλλαγές και πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει το ΥΠΕΝ για τη διαχείριση των αποβλήτων και την ανακύκλωση με το ρόλο του ΕΟΑΝ, ο υπουργός ΠΕΝ είπε ότι  «ο ΕΟΑΝ κάνει σπουδαία δουλειά.  Είναι απαραίτητος για να γίνουν όλα αυτά τα οποία σχεδιάζουμε. Αν δεν λειτουργήσει σωστά ο ΕΟΑΝ δύσκολα θα πετύχουμε αυτά που θέλουμε να πετύχουμε. Για αυτό σχεδιάζουμε στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου της διαχείρισης των αποβλήτων και ανακύκλωσης,  το οποίο θα καταθέσουμε αλλαγές που έχουν να κάνουν με την δομή και τη λειτουργία του ΕΟΑΝ».

Ο κ Σκρέκας περίγραψε ότι οι αλλαγές που ετοιμάζονται για τον ΕΟΑΝ αποσκοπούν ώστε «ο οργανισμός  να μπορέσει πια πράγματι να έχει τις απαραίτητες δυνατότητες, να έχει το ανθρώπινο δυναμικό, να έχει τις πηγές εκείνες που χρειάζεται,  ώστε να μπορέσει να επιτελέσει το έργο του με τον καλύτερο τρόπο και να προσφέρει βέβαια να συνεισφέρει στην επίτευξη των στόχων της χώρας για την ανακύκλωση».

Νέα μέτρα και δράσεις

Παρουσιάζοντας τις νέες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει το ΥΠΕΝ για τη διαχείριση των αποβλήτων και την ανακύκλωση ο ΥΠΕΝ σημείωσε ότι:

-Προωθείται η δημοπράτηση και η ολοκλήρωση της κατασκευής υποδομών διαχείρισης των απορριμμάτων. Προβλέπονται χρηματοδοτήσεις όπως είπε «μέσα από το ΕΣΠΑ, έχουμε εντάξει ορισμένες από αυτές στο Ταμείο Ανάκαμψης και τελικά θα αξιοποιήσουμε και  εθνικούς Πόρους εφόσον απαιτηθεί».

–Διασυνδέεται  με το ΓΕΜΗ, το Εθνικό Μητρώο Παραγωγών.  «Στόχος μας να  σταματήσουμε η να περιορίσουμε την εισφοροδιαφυγή, η οποία είναι μία γάγγραινα. Δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό, δεν είναι δυνατόν κάποιοι να αισθάνονται κορόιδα να πληρώνουν και κάποιοι άλλοι να εισφοροδιαφεύγουν και κανένας να μην ασχολείται με αυτούς και βέβαια χάνονται πολύτιμοι οικονομικοί πόροι, οι οποίοι λείπουν για να μας βοηθήσουν να πετύχουμε τους στόχους της ανακύκλωσης» είπε ο υπουργός.

-Προχωρά εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τα απόβλητα εκσκαφών κατασκευών και κατεδαφίσεων. «Σε αυτόν τον τομέα πρέπει να γίνουν κάποιες σημαντικές αλλαγές που θα βοηθήσουν ώστε να λειτουργεί με  καλύτερο τρόπο» είπε ο κ Σκρέκας.

-Για τα  επικίνδυνα απόβλητα βρίσκεται σε καλό στάδιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης η  κατασκευή νέας μονάδας στα Οινόφυτα.

-Προχωρά η  έκδοση όλων των απαραίτητων υπουργικών αποφάσεων για τη δημιουργία Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και σε πολλά νέα προϊόντα. Ειδικότερα  είπε ο κ Σκρέκας ότι «θεσπίζονται νέα προγράμματα,  που θα αυξάνουν και θα διευρύνουν την ευθύνη παραγωγού με την παράλληλη δημιουργία Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης για άλλα ρεύματα προϊόντων όπως είναι  τα αλιευτικά  δίχτυα,  τα  πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης, καπνικά,  γεωργικά, πλαστικά αγροτικών  συσκευασιών, όπως φυτοφαρμάκων, για τα φάρμακα,  στρώματα και άλλες τέτοιες κατηγορίες προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας».

-Δίνεται δυνατότητα εφαρμογής  από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω», για τη μείωση του όγκου των αποβλήτων παράλληλα με την εφαρμογή του τέλους ταφής, το οποίο σχεδιάζεται να αυξηθεί. «πιστεύω  ότι χρειάζονται  κίνητρα αλλά  και αντικίνητρα για να ξυπνήσουμε επιτέλους και να κάνουμε όλοι, ο καθένας με το δικό του μετερίζι, αυτό που πρέπει να κάνουμε και βέβαια οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν και αυτοί σημαντικό ρόλο και  συμβολή,  για να πετύχουμε και εθνικούς στόχους»,  είπε ο υπουργός.

-Προβλέπεται μείωση της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, με τη θέσπιση του στόχου της μείωσης τους κατά 30% το 2030,  σε σχέση με το 2022, σε επίπεδο λιανικής πώλησης.

-Σύντομα θα εκδοθεί η υπουργική απόφαση για το κομπόστ.

-Προωθείται  χωριστή συλλογή αποβλήτων τροφίμων,  ιδιαίτερα σε μονάδες επεξεργασίας και τυποποίησης τροφίμων, σε σούπερ μάρκετ σε μεγάλα εστιατόρια. «Με αυτό τον τρόπο μπορούμε πολύ γρήγορα αν εστιάσουμε εκεί να συλλέγουμε ένα μεγάλο κομμάτι του οργανικού αποβλήτου» είπε ο υπουργός.

-Προχωρά η συλλογή των επικινδύνων οικιακών αποβλήτων από 2022.

-Διευκολύνεται η χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικών και μετάλλων.

-Προωθείται  η υποχρεωτική διαβάθμιση της εισφοράς στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης για τα πλαστικά, ανάλογα με το είδος τους.

-Έχει προδιαγραφεί σύστημα εγγυοδοσίας  για τα μπουκάλια pet  και το αλουμίνιο και θα ισχύσει από το 2023. «Θα προχωρήσουμε γρήγορα, χωρίς σύστημα εγγυοδοσίας  δεν θα πετύχουμε τους  εθνικούς στόχους» είπε ο κ Σκρέκας και είπε ότι ζητά τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων,  αναφέροντας ότι είχε συνάντηση για αυτό το θέμα με τους εκπροσώπους των οργανωμένων αλυσίδων στη χώρα μας, με θετικά αποτελέσματα. Προσθέτοντας ότι θα υπάρξει συνεργασία με τους παραγωγούς των προϊόντων και την εφοδιαστική αλυσίδα, όπως επίσης ότι θα αξιοποιηθούν  οι βέλτιστες  πρακτικές από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

-Εξετάζεται  σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων η  ευρεία χρήση οικονομικών εργαλείων,  για την ενίσχυση της πρόληψης και της ανακύκλωσης, καθώς και για την εισαγωγή Πληροφοριακών Συστημάτων για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της ροής των αποβλήτων. «Δεν γίνεται να προχωρήσουμε έτσι όπως θέλουμε με τον τρόπο με τον οποίο ελέγχουμε τη ροή των αποβλήτων» είπε ο κ Σκρέκας.

-Προωθείται η δημιουργία των πράσινων σημείων και των κέντρων δημιουργικής επαναχρησιμοποίηση υλικών. «Είναι κρίμα να βλέπουμε ότι έχουμε ένα σωρό χρήματα, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ,  τα οποία αυτή είναι διαθέσιμα για απορρόφηση από τους δήμους και δεν απορροφούνται. Σχεδιάζουμε μέτρα  για να μπορέσουμε επιτέλους να βοηθήσουμε, να στηρίξουμε  τους Δήμους για να απορροφήσουν αυτά τα χρήματα  που αποτελούν ευρωπαϊκούς πόρους, ώστε να επιτέλους αξιοποιηθούν για την κατασκευή των πράσινων σημείων» είπε ο υπουργός.

-Θεσπίζονται συγκεκριμένες  προδιαγραφές για τα ΚΔΑΥ, ώστε να βελτιωθεί ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν και η ποιότητα  των  ανακυκλώσιμων υλικών που παράγουν.

-Επιδιώκεται η  ισχυρή αποθάρρυνση της καταστροφής λειτουργικών προϊόντων από την κλωστοϋφαντουργία,  ηλεκτρονικών προϊόντων, οικιακών συσκευών, άλλων προϊόντων καθημερινής υγιεινής,  όπως  βιβλία κλπ.

-Δίνεται  δυνατότητα επισκευής και αναβάθμισης των προϊόντων, όπως είναι τα έπιπλα, οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.

-Προωθείται η  αξιοποίηση κτηνοτροφικών αποβλήτων σε μονάδες βιοαερίου κομποστοποίησης.  «Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κίνητρα για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε όλο αυτό το υπόλειμμα το οργανικό,  το οποίο όχι μόνο χάνεται αλλά τελικά δημιουργεί και τεράστιο περιβαλλοντικό πρόβλημα  σε πολλές περιοχές της Ελλάδας κυρίως αγροτικές» είπε ο υπουργός.

Πλαστική ρύπανση

-«Σε ότι αφορά την νομοθεσία επιτέλους έχουν γίνει αρκετά σημαντικά βήματα προκειμένου να προσεγγίσουμε τους νέους και φιλόδοξους στόχους Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανακύκλωση και την υγειονομική ταφή και έτσι έχουμε υιοθετήσει εκ νέου ένα Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης», είπε ο κ Σκρέκας  αναφέροντας στις νομοθετικές πρωτοβουλίες του προκατόχου του Κωστή Χατζηδάκη.

Ο υπουργός ΠΕΝ αναφέρθηκε επίσης με θερμά λόγια στις πρωτοβουλίες του παριστάμενου στην εκδήλωση τομεάρχη ΠΕΝ του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάμελλου  για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης.

-«Πρέπει να πω ότι  το τέλος των 9 λεπτών  στην πλαστική σακούλα που ο καλός συνάδελφος  Σωκράτης Φάμελλος είχε ξεκινήσει επί της δικής του ηγεσίας στο  Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έφερε εκπληκτικά αποτελέσματα και πρέπει να το ομολογήσουμε  ότι τελικά είναι ένα μέτρο το οποίο ήταν πολύ αποτελεσματικό και μας έφερε πολύ κοντά στο στόχο» είπε ο κ Σκρέκας, προσθέτοντας ότι από το 2022 αρχίζει η εφαρμογή του ειδικού  τέλους 9 λεπτών στα πλαστικά κυπελάκια και στους πλαστικούς περιέκτες μιας χρήσης που χρησιμοποιούνται σε σημεία πώλησης όπως είναι τα καφέ και τα αναψυκτήρια. Στο μεταξύ ισχύει  ήδη η απαγόρευση προμήθειας πλαστικών συσκευασιών μιας χρήσης στους τομείς της γενικής κυβέρνησης και σταδιακά θα εφαρμοστεί και στα άλλα πεδία της οικονομίας.