Ανακύκλωση συσκευών: στη Βουλή οι 727.576 «κομμένες» αιτήσεις

Τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης καλούνται να δώσουν απαντήσεις στη Βουλή, σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες προτίθενται να προβούν,  ώστε να αυξηθούν οι οριστικά επιλέξιμοι δικαιούχοι και πόσες και πότε από τις 727.576 «κομμένες» αιτήσεις θα ενταχθούν στο «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή».

Σημειώνεται ότι το ΥΠΕΝ συνόδευσε την ανακοίνωση των 151.450 οριστικών δικαιούχων του «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή» με δέσμευση ότι θα αναζητηθούν πόροι για να ικανοποιηθούν περισσότερες αιτήσεις, από τις 727.576 που μένουν εκτός προγράμματος δείτε εδώ στο ecopress

Στο μεταξύ βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καλούν το ΥΠΕΝ  και το υπουργείο Ανάπτυξης να απαντήσουν στην Βουλή «Πόσο αποτελεσματικός υπήρξε τελικά ο σχεδιασμός του προγράμματος Ανακυκλώνω – Συσκευή» θέτοντας στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου ερωτήματα:

-για την επέκταση του συγκεκριμένου Προγράμματος ή την περιοδική του επανάληψή κατά τα επόμενα έτη,

-για τις   καταγγελίες από πολίτες που αναφέρονται σε  υπέρογκες αυξήσεις στις τιμές των επιδοτούμενων συσκευών και φαινομένων αισχροκέρδειας,

-για τεχνικά ζητήματα (π.χ. μικρός αριθμός πιστοποιημένων τεχνικών συμβεβλημένων με το πρόγραμμα) σε ορισμένες Περιφέρειες (π.χ. το Νότιο Αιγαίο διαθέτει μόλις 27 πιστοποιημένους τεχνικούς σύμφωνα με τα αναρτημένα στοιχεία και τα Ιόνια Νησιά μόλις 14) που θα δυσχεράνουν την υλοποίηση των αιτήσεων εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος.

Η ερώτηση στη Βουλή

Το πλήρες κείμενο της ερώτησης των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος Ενέργειας και Ανάπτυξης Επενδύσεων αναφέρει τα εξής:

Θέμα: «Πόσο αποτελεσματικός υπήρξε τελικά ο σχεδιασμός του προγράμματος Ανακυκλώνω – Συσκευή;»

Η αντικατάσταση ενεργοβόρων ηλεκτρικών οικιακών συσκευών, μέσω παροχής οικονομικών κινήτρων, και η διάδοση της χρήσης ενεργειακά αποδοτικότερων ηλεκτρικών συσκευών επιφέρουν σημαντική προώθηση της ενεργειακής εξοικονόμησης, μέσω της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης. Ωστόσο, κατά το σχεδιασμό της όποιας σχετικής δράσης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μία σειρά παραμέτρων προκειμένου να επιτυγχάνονται τα μέγιστα οφέλη για τους καταναλωτές αλλά και το περιβάλλον.

Αναφορικά με τη δράση «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή» γεννώνται ερωτηματικά τα οποία χρήζουν απαντήσεων.
Η προκήρυξη του προγράμματος «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή», με την υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/61929/864, (ΦΕΚ Β’ 3099/17.06.2022), όρισε ως δυνητικούς ωφελούμενους του Προγράμματος οικιακούς καταναλωτές που έχουν τοποθετημένη στην οικία τους, και όχι σε επαγγελματικό χώρο, παλαιά ηλεκτρική συσκευή την οποία επιθυμούν να αντικαταστήσουν με άλλη νεότερης τεχνολογίας και ενεργειακά αποδοτικότερης, υπό την προϋπόθεση ανακύκλωσης μίας παλαιάς συσκευής ίδιας κατηγορίας.

Η υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης ξεκίνησε την 21η/6/2022 και έληξε την 8η/7/2022 με μέγιστο αριθμό τρεις επιδοτούμενες συσκευές ανά αίτηση. Αναφορικά με την ενεργειακή κλάση ανά κατηγορία επιλέξιμων ηλεκτρικών συσκευών προβλέφθηκαν οι εξής ελάχιστες απαιτήσεις: για την 1η κατηγορία/κλιματιστικά, ενεργειακή κλάση ψύξης Α++ και θέρμανσης Α++/Α+++, για την 2η κατηγορία/ψυγεία, ενεργειακή κλάση Ε και καλύτερη (D,C,B,A) και για την 3η κατηγορία/καταψύκτες, ενεργειακή κλάση F και καλύτερη (E,D,C,B,A). Ωστόσο, ο «θησαυρός» του πολυδιαφημιζόμενου προγράμματος αποδείχτηκε άνθρακας αφού το 83% όσων έκαναν αίτηση δεν θα αλλάξουν εν τέλει συσκευή. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους οριστικούς πίνακες των δικαιούχων μόνο 151.450 κατατάσσονται στις «οριστικά επιλέξιμες» ενώ υποβλήθηκαν 879.026 αιτήσεις. Ειδικά στην Αττική προέκυψε ότι είναι επιλέξιμες λιγότερες από 1 στις 10 αιτήσεις.

Μετά από πληθώρα καταγγελιών από πολίτες για υπέρογκες αυξήσεις στις τιμές των επιδοτούμενων συσκευών και παραδοχής του φαινομένου αισχροκέρδειας από τον αρμόδιο Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων εισήχθη τροπολογία περιστολής της τεχνητής διόγκωσης των τιμών. Πιο συγκεκριμένα, με το άρθρο 59 του ν.4955, (Α’ 139/14.07.2022), τροποποιήθηκε το άρθρο 58 «Περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας» του ν.4818, (Α’ 124/18.07.2021), διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής του ώστε να συμπεριλαμβάνονται σε αυτό τα προϊόντα των οποίων η αγορά επιδοτείται από το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή». Με την εν λόγω ρύθμιση ορίστηκε ότι απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση επιδοτούμενων προϊόντων, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης.12.2021. Αρμόδιες αρχές για τη λήψη των καταγγελιών και τη διαπίστωση της παράβασης ορίστηκαν: α. η Γενική Γραμματεία Εμπορίου, β. η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), γ. οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου των Περιφερειών. Σημειώνεται ότι το μικτό περιθώριο κέρδους θα πρέπει να επιτρέπει στην εκάστοτε επιχείρηση να καλύπτει τα λειτουργικά και άλλα έξοδά της και συγχρόνως να της αφήνει ένα ικανοποιητικό καθαρό κέρδος.

Λαμβάνοντας υπόψη το μικρό ποσοστό επιλέξιμων αιτήσεων, την πληθωριστική και ενεργειακή κρίση, τα προβλήματα εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά και σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα διασφάλισης της μέγιστης αποτελεσματικότητας του προγράμματος «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή» σε όρους προστασίας, της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και του περιβάλλοντος,

Ερωτώνται οι αρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:

1.Που οφείλεται το χαμηλό ποσοστό οριστικά επιλέξιμων αιτήσεων στο πρόγραμμα Ανακυκλώνω – Αλλάζω συσκευή;
2. Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες προτίθενται να προβούν προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό των οριστικά επιλέξιμων δικαιούχων; Υπάρχει συγκεκριμένος σχεδιασμός για την επέκταση του συγκεκριμένου Προγράμματος ή την περιοδική του επανάληψή κατά τα επόμενα έτη;
3. Για ποιο λόγο δεν προβλέφθηκε, συνδυαστικά με το κριτήριο εισοδηματικής κατηγορίας του οφελούμενου, και η κλιμακωτά αυξανόμενη επιδότηση στη βάση της ενεργειακής κλάσης των κατηγοριών των επιδοτούμενων συσκευών;
4. Στα προβλεπόμενα ανώτατα ποσά επιχορήγησης είχαν συμπεριληφθεί οι αυξήσεις του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που αφορούν στις σχετικές κατηγορίες αγαθών;
5. Με ποιο κριτήριο επιλέχθηκε ως «πλαφόν» το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης.12.2021;
6. Πόσους ελέγχους σκοπεύουν να διενεργήσουν και με ποιο τρόπο θα διαπιστώσουν τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το πλαφόν μικτού περιθωρίου κέρδους ανά μονάδα ειδικά αφού το χρονικό εύρος του έχει καταληκτική ημερομηνία την 31η.12.2021 αλλά όχι και εναρκτήρια ημερομηνία;
7. Υπάρχει σχεδιασμός ώστε να αντιμετωπιστούν τεχνικά ζητήματα (π.χ. μικρός αριθμός πιστοποιημένων τεχνικών συμβεβλημένων με το πρόγραμμα) σε ορισμένες Περιφέρειες (π.χ. το Νότιο Αιγαίο διαθέτει μόλις 27 πιστοποιημένους τεχνικούς σύμφωνα με τα αναρτημένα στοιχεία και τα Ιόνια Νησιά μόλις 14) που θα δυσχεράνουν την υλοποίηση των αιτήσεων εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Μαμουλάκης Χάρης

Αλεξιάδης Τρύφων
Αναγνωστοπούλου Σία
Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος
Βαρεμένος Γιώργος
Βέττα Καλλιόπη
Γιαννούλης Χρήστος
Γκιόλας Γιάννης
Ελευθεριάδου Τάνια
Ζαχαριάδης Κώστας
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Ηγουμενίδης Νίκος
Θραψανιώτης Μανόλης
Καλαματιανός Διονύσης
Κασιμάτη Νίνα
Καφαντάρη Χαρά
Μάλαμα Κυριακή
Μάρκου Κώστας
Μπαλάφας Γιάννης
Μπουρνούς Γιάννης
Νοτοπούλου Κατερίνα
Παπαδόπουλος Σάκης
Παπαηλιού Γιώργος
Πούλου Γιώτα
Σκουρλέτης Πάνος
Σκουρολιάκος Πάνος
Συρμαλένιος Νίκος
Τελιγιορίδου Ολυμπία
Τζάκρη Θεοδώρα
Τόλκας Άγγελος
Φάμελλος Σωκράτης
Φωτίου Θεανώ
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γιώργος