ΑΠΕ: Από τις εγγυημένες τιμές ξανά σε «μαύρες» τρύπες του ΕΤΜΕΑΡ

Τον κίνδυνο να δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες μαύρες τρύπες στο Λογαριασμό από τον οποίο πληρώνονται οι παραγωγοί ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, ύστερα από την απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη να καλύψει μέρος της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ από τον «κουμπαρά» των ΑΠΕ, επισημαίνουν σε κοινή ανακοίνωσή τους 6 φορείς που εκπροσωπούν την πλειοψηφία του κλάδου στην Ελλάδα.

Την ανησυχία των φορέων που δραστηριοποιούνται στην αγορά των ΑΠΕ ενέτεινε η πρόσφατη κυβερνητική εξαγγελία για αναδρομική (από 1/1/2019) μείωση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) που αποτελεί το βασικό αιμοδότη του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ καθώς καλύπτει το 40% των πόρων του. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Κ. Χατζηδάκη το ΕΤΜΕΑΡ που καταβάλλουν οι καταναλωτές θα  μειωθεί κατά 25% (από 22,67 ευρώ ανά μεγαβατώρα η επιβάρυνση των καταναλωτών θα μειωθεί σε 17 ευρώ) προκειμένου να καλυφθεί μέρος της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ.

Ενόψει της έκδοσης κοινής υπουργικής απόφασης καθώς τα έσοδα από το Ειδικό Τέλος εντάσσονται στον προϋπολογισμό της Γενικής Κυβέρνησης, οι φορείς που εκπροσωπούν την αγορά βιομάζας, αιολικής ενέργειας, φωτοβολταϊκών και ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ εκφράζουν την αντίθεσή τους τόσο με τη συγκεκριμένη όσο και με κάθε άλλη πρόταση «για περαιτέρω αφαίμαξη πόρων» και ζητούν τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Παράλληλα προειδοποιούν για τον κίνδυνο να μπει ο κλάδος σε νέες περιπέτειες όπως είχε συμβεί πριν από μερικά χρόνια.  Αντιπροτείνουν σημαντική αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών που αποδίδονται στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ και τη θέσπιση ενός εναλλακτικού μηχανισμού στήριξης του λογαριασμού, επικαλούμενοι σχετική συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς.

Την ανακοίνωση υπογράφουν οι φορείς: Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛΕΑΒΙΟΜ), Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ), Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) και Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ).

ΕΜΠ

Ο Σταύρος Παπαθανασίου καθηγητής του τομέα Ηλεκτρικής Ισχύος του ΕΜΠ, σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ μιλώντας για την ανάσχεση των επεδνύσεων στις ΑΠΕ σημειώνει ότι: «Επιπρόσθετος λόγος, που επέτεινε το πρόβλημα, υπήρξε το μεγάλο έλλειμμα που δημιουργήθηκε στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ από την πολύ γρήγορη ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών την περίοδο 2010-2013, σε συνδυασμό με τις υψηλές εγγυημένες τιμές και τη μη αναπροσαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων) σε επαρκώς υψηλά επίπεδα, πρόβλημα που αποτέλεσε απειλή για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας και οδήγησε σε πολύ οδυνηρές λύσεις, πράγμα και οπωσδήποτε επηρέασε την υλοποίηση νέων έργων ΑΠΕ».

Ένας από τους παράγοντες που προκαλούν καθυστερήσεις στα έργα των Ανανεώσιμων Πηγών είναι οι έντονες αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, που υποστηρίζουν συχνά ότι οι ανεμογεννήτριες ή τα αιολικά πάρκα αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της περιοχής τους και ιδιαίτερα για τις τουριστικές περιοχές ότι απειλούν με οικονομική καταστροφή τον τόπο τους. Ως αποτέλεσμα προσφεύγουν στα δικαστήρια.

«Είναι ακατανόητο το πώς μπορεί μια κοινωνία ταυτόχρονα να επιδιώκει την απανθρακοποίηση, αλλά και να αρνείται την ανάπτυξη εκείνων των έργων που θα την επιτρέψουν. Η περαιτέρω ανάπτυξη της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, στα επίπεδα που απαιτούν οι στόχοι που τίθενται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, επιβάλλει την υλοποίηση αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών, στον βαθμό που σήμερα αυτές είναι οι κύριες τεχνολογίες που επιτρέπουν την ευρείας κλίμακας ηλεκτροπαραγωγή, λόγω διαθεσιμότητας δυναμικού, τεχνολογικής ωριμότητας, αλλά και οικονομικής ανταγωνιστικότητας πλέον. Αλλά επίσης και των αναγκαίων συνοδευτικών υποδομών, όπως κυρίως τα ηλεκτρικά δίκτυα υψηλής τάσης», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαθανασίου προσθέτοντας:

«Βεβαίως από την άλλη πλευρά δεν νοείται ανάπτυξη έργων χωρίς την τήρηση προδιαγραφών και περιορισμών, που οφείλουν να αποτυπώνονται στον χωροταξικό σχεδιασμό και να γίνονται σεβαστές κατά την υλοποίηση των έργων. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι οι όποιες φωνές εναντιώνονται στην υλοποίηση τέτοιων έργων, όσο ηχηρές και αν φαίνονται μερικές φορές, δεν συνιστούν παρά μια εντελώς μειοψηφική τάση στην ελληνική κοινωνία. Και δεν υπάρχει λόγος να τους αποδίδεται σημασία μεγαλύτερη από αυτή που τους αναλογεί».

Η ανακοίνωση

Αναλυτικά η κοινή ανακοίνωση των 6 φορέων ΑΠΕ:

«Οι  παρακάτω υπογράφοντες συλλογικοί φορείς των ΑΠΕ, οι οποίοι εκπροσωπούν:

• τη μεγάλη πλειοψηφία των ανεξάρτητων ηλεκτροπαραγωγών και προμηθευτών εξοπλισμού ΑΠΕ στην Ελλάδα,
• το μεγαλύτερο μέρος της εγκατεστημένης ανανεώσιμης ισχύος στη χώρα, και
• όλες τις εμπορικές τεχνολογίες ΑΠΕ, δηλαδή  τα αιολικά πάρκα, τα φωτοβολταϊκά,  τα μικρά υδροηλεκτρικά και τη βιομάζα,

Δηλώνουμε ότι

1. Η βιωσιμότητα του ΕΛΑΠΕ, μέσω του οποίου καλύπτονται / καταβάλλονται οι πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ, ήταν και παραμένει η βάση για την ασφάλεια των επενδύσεων, τόσο σε υφιστάμενα, εν λειτουργία όσο και σε νέα, αναπτυσσόμενα έργα  ΑΠΕ. Σήμερα, η «υγεία» του ΕΛΑΠΕ είναι, το λιγότερο, επισφαλής, καθώς το  φαινομενικά υφιστάμενο (με πολλά  ερωτηματικά) λογιστικό πλεόνασμα συνυπάρχει με ένα πραγματικό ταμειακό έλλειμμα, με αποτέλεσμα οι πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ να γίνονται με  καθυστέρηση τριών (3) και πλέον μηνών.
2. Ο κίνδυνος το έλλειμμα αυτό να μεγαλώσει και να τεθεί εκτός ελέγχου, όπως έχει κατ’ επανάληψη συμβεί στο παρελθόν, με ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για τους παραγωγούς ΑΠΕ, αλλά και  για όλους τους συμμετέχοντες στην  εγχώρια αγορά  ενέργειας, είναι υπαρκτός. Εντείνεται δε όσο συνεχίζουν να λαμβάνονται  μέτρα που, αντί να διασφαλίζουν το λογιστικό και ταμειακό ισοσκελισμό του ΕΛΑΠΕ – τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και σε μόνιμη βάση – αφαιρούν συνεχώς και μόνιμα πόρους από αυτόν, με ορατό πλέον κίνδυνο να παρασύρουν ολόκληρο τον κλάδο των ΑΠΕ σε νέες περιπέτειες, ανάλογες αυτών που βίωσε πριν λίγα χρόνια.
3. Έτσι, μετά:

   α) την πρόωρη και απρογραμμάτιστη κατάργηση, από 1/1/2019, της Χρέωσης Προμηθευτή, και

   β) του Τέλους Λιγνίτη,

   δηλαδή  δύο  σημαντικών  συνιστωσών/εισροών  του  Ειδικού Λογαριασμού  ΑΠΕ, αλλά  και

   γ) την πρόσφατη αναδρομική (επίσης από 1/1/2019) μείωση του ΕΤΜΕΑΡ, του βασικού δηλαδή «αιμοδότη» του Ειδικού Λογαριασμού, που αποτελεί περίπου το 40% του συνόλου των εσόδων του,

   δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα και νέες καταστροφικές για τον ΕΛΑΠΕ προτάσεις, που ζητούν πλέον  και την κατάργηση, από 1/1/2019, του Μεσοσταθμικού Μεταβλητού Κόστους Θερμικών Συμβατικών Σταθμών (ΜΜΚΘΣΣ) .

4. Τυχόν κατάργηση της σημαντικής αυτής εναπομείνασας συνιστώσας του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ,  αναμένεται να στερήσει, σύμφωνα με το τελευταίο δημοσιευμένο Μηνιαίο Δελτίο του ΔΑΠΕΕΠ, επιπλέον 68 εκατ. €  από τον ΕΛΑΠΕ ετησίως και να  επιφέρει  ένα νέο άμεσο πλήγμα στη βιωσιμότητά του.

   Για το λόγο αυτό, είμαστε αντίθετοι τόσο σε αυτήν όσο και σε κάθε άλλη σκέψη / πρόταση για περαιτέρω αφαίμαξη πόρων από τον ήδη φυλλορροούντα Ειδικό Λογαριασμό, και ζητάμε τη λήψη άμεσων και ουσιαστικών μέτρων από το αρμόδιο Υπουργείο ΠΕΝ για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του ΕΛΑΠΕ, με την κατά προτεραιότητα εφαρμογή  των σχετικών δεσμεύσεων που έχουν ήδη, εδώ και καιρό, αναληφθεί σε επίπεδο Ελληνικής Κυβέρνησης και Ευρωπαϊκών Θεσμών, όπως:

• Τη θέσπιση ενός εναλλακτικού μηχανισμού στήριξης του ΕΛΑΠΕ, όπως έχει συμφωνηθεί με την Κυβέρνηση και τους Θεσμούς ήδη από την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης του τελευταίου Προγράμματος.

  Με βάση το σχετικό Συμπληρωματικό Μνημόνιο (που επί της ουσίας είχε ολοκληρωθεί από το τέλος του 2017, και τυπικά υπογράφηκε την 22.3.2018), η Κυβέρνηση όφειλε  να παρουσιάσει  έως το τέλος Μαρτίου 2018 το σχέδιο για το μηχανισμό αυτό (σελ.33, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/third_smou_-_final.pdf).

• Τη θέσπιση της Υπουργικής Απόφασης της παρ. 10 του Άρθρου 4 του Ν. 4584/2018,  για τις εγγυήσεις που πρέπει να παρέχουν οι προμηθευτές στο ΔΑΠΕΕΠ, προκειμένου, αφ’ ενός να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του ΕΛΑΠΕ, αφ’ ετέρου να αποκτήσει ο ΔΑΠΕΕΠ την αναγκαία χρηματοοικονομική κάλυψη κατά πιθανών  καταχρηστικών συμπεριφορών.
• Tην ορθή απεικόνιση της λογιστικής εικόνας του ΕΛΑΠΕ με συμπερίληψη όλων των επισφαλειών και κινδύνων.
• Την τακτική και διαφανή απεικόνιση της πραγματικής ταμειακής κατάστασης του ΕΛΑΠΕ και την τακτική καταγραφή των ποσών που του χρωστούν οι προμηθευτές, πλέον των τόκων υπερημερίας που του οφείλουν.
• Τη σημαντική αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών που αποδίδονται στον ΕΛΑΠΕ».

Οι Φορείς

ΕΛΕΑΒΙΟΜ – Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας
ΕΛΕΤΑΕΝ – Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας
ΕΣΗΑΠΕ – Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ
ΕΣΜΥΕ – Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών
ΣΕΦ – Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών
ΣΠΕΦ – Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά