ΑΠΕ και η αποθήκευση, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής

Την Τετάρτη 25 Ιουνίου 2025, συνεδρίασε η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής υπό την προεδρία της Διονυσίας – Θεοδώρας Αυγερινοπούλου, με θέμα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και την αποθήκευση ενέργειας.

Η συνεδρίαση περιλάμβανε εισηγήσεις από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Νικόλαο Τσάφο, καθώς και των εκπροσώπους σημαντικών φορέων του κλάδου, κ. Παναγιώτη Παπασταματίου (ΕΛΕΤΑΕΝ), κ. Μανώλη Καραπιδάκη (ΕΣΣΑΗΕ), κ. Λουκά Λαλιώτη (ΣΔΣΑΕ), κ. Παναγιώτη Μουρτοπάλλα (ΣΕΦ) και κ. Νικόλαο Μάντζαρη (GreenTank). Η συνεδρίαση επιβεβαίωσε το έντονο ενδιαφέρον των θεσμών και των φορέων για τη στήριξη της πράσινης μετάβασης, της ενεργειακής ασφάλειας και της προσβασιμότητας των πολιτών σε φθηνότερη και καθαρή ενέργεια.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά απαιτείται συνέχεια και επιτάχυνση των υποδομών αποθήκευσης σε όλα τα στάδια του ενεργειακού κύκλου, καθώς η αποθήκευση δίνει δυνατότητες για μείωση του κόστους της ενέργειας για τον καταναλωτή. Αναφέρθηκε στην ανάγκη της ενσωμάτωσης της αποθήκευσης μέσα σε όλη την προσπάθεια της δίκαιης ενεργειακής μετάβασης και τις προσπάθειες της μείωσης του περιβαλλοντικού και κλιματικού αποτυπώματος της ενέργειας, να καλυφθούν τα θεσμικά και τεχνικά κενά, να ολοκληρωθεί το νομοθετικό πλαίσιο, να υπάρξει διάλογος με την Ε.Ε. και να αξιοποιηθούν οι διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις. Η ενίσχυση του πλαισίου θα προσελκύσει επενδύσεις, θα μειώσει το ενεργειακό κόστος για τους πολίτες και θα συμβάλει στην καθαρή ενέργεια και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Όπως υπογράμμισε εξάλλου, σε επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής, θα γίνει εκτενής συζήτηση για την καινοτομία στα συστήματα αποθήκευσης, το θέμα των σπάνιων γαιών και τις γεωπολιτικές διαστάσεις οι οποίες υπάρχουν σε αυτό το ζήτημα. Στις προτεραιότητες της Επιτροπής βρίσκεται και νέα συζήτηση για την ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου, παρουσία και ευρωπαίων εταίρων επί του θέματος, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα με πολύ σημαντική ευρωπαϊκή διάσταση.

Ο Υφυπουργός υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία της ενεργειακής μετάβασης για την Ελλάδα, εξηγώντας ότι η χώρα έχει ήδη φτάσει το 57% κάλυψης ηλεκτρικής παραγωγής από ΑΠΕ, καθιστώντας την καθαρό εξαγωγέα ενέργειας από το 2023. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης της ευελιξίας του ενεργειακού συστήματος, καθώς η παραγωγή από ήλιο και άνεμο εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις. Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, παρουσιάστηκαν οι δύο βασικές τεχνολογικές λύσεις αποθήκευσης ενέργειας: μπαταρίες, μέσω διαγωνισμών για επιδοτούμενα έργα (1GW) και πρόσκλησης για έργα χωρίς επιδότηση (4,7GW) και αντλησιοταμίευση (με κορυφαίο έργο αυτό της Αμφιλοχίας), με στόχο τα 5GW ως το 2050.

Ο κ. Τσάφος τόνισε πως η αποθήκευση είναι κρίσιμος παράγοντας για τη διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας και της βιωσιμότητας του συστήματος, ενώ παραδέχθηκε ότι η καθυστερημένη υλοποίησή της σχετίζεται με την προηγούμενη υψηλή τιμή της τεχνολογίας. Ο Υφυπουργός υποστήριξε ότι η ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης επιδιώκει σταθερότητα τιμών, διεύρυνση των ΑΠΕ, επενδύσεις στα δίκτυα και ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας για τη διαμόρφωση μιας πιο εύρυθμης και δίκαιης αγοράς ενέργειας.

Ο κ. Παναγιώτης Παπασταματίου τόνισε τη συλλογική επιτυχία της Ελλάδας στην ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας, αποτέλεσμα της διαχρονικής προσπάθειας κυβερνήσεων, επιστημονικής κοινότητας και επιχειρήσεων. Παρουσίασε τις επικαιροποιημένες 27 προτάσεις πολιτικής της ΕΛΕΤΑΕΝ, οργανωμένες σε 9 κεφάλαια, με έμφαση σε 3 βασικούς άξονες  που αφορούν τον Ενεργειακό Σχεδιασμό και Τεχνολογική Ισορροπία, την αδειοδότηση και την κοινωνική αποδοχή και τα ανταποδοτικά τέλη. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην προτροπή για συλλογική εργασία, διαφάνεια, ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και επένδυση στην κοινωνική αποδοχή, ώστε η ενεργειακή μετάβαση να είναι ρεαλιστική, δίκαιη και βιώσιμη. Επίσης, τόνισε τη συνεισφορά των αιολικών πάρκων στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, αναφέροντας πως χωρίς αυτά, οι τιμές θα ήταν σημαντικά υψηλότερες. Υπογράμμισε ότι το κόστος της αιολικής ενέργειας είναι σημαντικά χαμηλότερο από άλλες μορφές παραγωγής, ακόμη και αν ληφθούν υπόψη τα επιπρόσθετα κόστη (αποθήκευση, εφεδρεία, δίκτυα). Πρότεινε την αναζήτηση τεχνικών λύσεων εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου ώστε τα οικονομικά οφέλη των ΑΠΕ να μεταφέρονται διαφανώς στον τελικό χρήστη. Σχετικά με την κοινωνική αποδοχή των ΑΠΕ, τόνισε ότι το ειδικό τέλος δεν αρκεί για να καλλιεργηθεί αποδοχή, και ότι η ουσιαστική πρόοδος θα έρθει με την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων, την επικαιροποίηση του χωροταξικού και τη διαφάνεια στις διαδικασίες

Ο κ. Λουκάς Λαλιώτης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει προχωρήσει σημαντικά στις ΑΠΕ και είναι από τις πιο «πράσινες» χώρες ενώ παράλληλα υπογράμμισε ότι εκατοντάδες μεγαβατώρες ενέργειας απορρίπτονται και οι καταναλωτές πληρώνουν ακριβά, λόγω απουσίας αποθήκευσης και δυναμικής τιμολόγησης. Όπως τονίστηκε, η αποθήκευση ενέργειας μέσω μπαταριών κρίνεται κρίσιμη για τη βιωσιμότητα του ενεργειακού συστήματος και τη μείωση του κόστους για τον καταναλωτή. Ωστόσο, καθυστερήσεις, γραφειοκρατία και οικονομικά εμπόδια περιορίζουν την πρόοδο. Υπάρχει ανάγκη θεσμικών παρεμβάσεων για να αρθούν οι στρεβλώσεις και να υποστηριχθεί η ενεργειακή μετάβαση με όρους δικαιοσύνης και βιωσιμότητας.

Ο κ. Νικόλαος Μάντζαρης παρουσίασε τη σημαντική πρόοδο της Ελλάδας στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), υπογραμμίζοντας ότι από το 2022 κατέχουν την πρώτη θέση στο ενεργειακό μείγμα, με δραστική μείωση της λιγνιτικής παραγωγής και των εκπομπών CO₂ (από 45 εκατ. τόνους το 2013 σε 15 εκατ. το 2023). Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ανάπτυξη της αυτοπαραγωγής, με εντυπωσιακή αύξηση ισχύος αλλά και επιβράδυνση στον αριθμό των νέων αιτήσεων, εξαιτίας της μετάβασης από το NetMetering στο NetBilling και του κόστους εγκατάστασης μπαταριών.Ο κ. Μάντζαρης τόνισε την ανάγκη για επιτάχυνση εγκατάστασης αποθηκευτικών συστημάτων, ισορροπημένη ανάπτυξη ΑΠΕ, προώθηση της αυτοπαραγωγής καθώς ενισχύει τη συμμετοχή των πολιτών στην ενεργειακή μετάβαση και στηρίζει τη δίκαιη μετάβαση. Παράλληλα, ζήτησε αύξηση του δεσμευμένου χώρου για αυτοπαραγωγή από 2 σε 3 GW και ενίσχυση των οικονομικών εργαλείων. Καταλήγοντας, ανέφερε πως η ενεργός συμμετοχή των πολιτών είναι κρίσιμη για την επιτυχία της Πράσινης Μετάβασης και η Πολιτεία πρέπει να τη στηρίξει έμπρακτα.

Ο κ. Καραπιδάκης τόνισε την κρίσιμη σημασία των συστημάτων αποθήκευσης για την επιτυχή υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης και την ενσωμάτωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Επισήμανε ότι οι τεχνολογίες αποθήκευσης, και ιδίως οι μπαταρίες, είναι αναγκαίες για τη σταθερότητα του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη ισόρροπης στήριξης τόσο των φωτοβολταϊκών όσο και των αιολικών συστημάτων. Επίσης, ανέφερε ότι, παρά το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, τα λειτουργικά έργα αποθήκευσης παραμένουν περιορισμένα, κυρίως στα παλαιά αντλησιοταμιευτικά έργα. Τόνισε την ανάγκη για υποστήριξη της αποθήκευσης με κεφαλαιουχική ενίσχυση (CAPEX), ειδικά για την αυτοπαραγωγή και μικρομεσαία παραγωγή, προκειμένου να αποφευχθούν δεσμεύσεις τύπου feed-in-tariffs δεκαετιών όπως στα φωτοβολταϊκά του παρελθόντος. Αναφέρθηκε στις βασικές τεχνολογίες αποθήκευσης (αντλησιοταμιευτικά, μπαταρίες, υδρογόνο) και παρουσίασε τις κύριες αρχιτεκτονικές εφαρμογές τους (standalone, ΑΠΕ με αποθήκευση, αυτοπαραγωγή με αποθήκευση).Τέλος, υπογράμμισε ότι η αποθήκευση αποτελεί πυλώνα για την ευελιξία του ενεργειακού συστήματος, και χρειάζονται ρυθμιστικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της συμμετοχής μικρών και μεγάλων παικτών στην αγορά εξισορρόπησης. Η αποθήκευση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την ενεργειακή ανεξαρτησία και βιωσιμότητα της χώρας, υπογράμμισε.

Ο κ. Μουρτοπάλλας τόνισε την πρόοδο της Ελλάδας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ειδικά στα φωτοβολταϊκά, και την ανάγκη επιτάχυνσης προς τον στόχο κάλυψης του 80% της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ έως το 2030. Σημείωσε την κυριαρχία των φωτοβολταϊκών στην παραγωγή ενέργειας το 2024, την ενίσχυση της αυτοκατανάλωσης και την προσβασιμότητα της τεχνολογίας σε μικρούς και μεγάλους επενδυτές. Επεσήμανε ότι τα φωτοβολταϊκά δημιουργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας και έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με 50 εκατ. τόνους CO₂ να έχουν αποτραπεί από το 2010. Ωστόσο, υπάρχουν προκλήσεις: οι καθυστερήσεις στο νομοθετικό πλαίσιο για την αυτοκατανάλωση, οι περικοπές ενέργειας λόγω ανεπαρκών υποδομών, και οι χρονοβόρες διαδικασίες σύνδεσης για τα έργα αποθήκευσης. Ολοκλήρωσε με την επισήμανση ότι η Ελλάδα βρίσκεται στα «μισά του δρόμου» για το 2030, με τα φωτοβολταϊκά να είναι ο «εθνικός πρωταθλητής» στην ενεργειακή μετάβαση. Για να διατηρηθεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος της χώρας, χρειάζονται άμεσες και τολμηρές δράσεις σε υποδομές, θεσμικό πλαίσιο και επενδύσεις.