Αθήνα: τι αποφασίστηκε και πως θα εφαρμοστεί για οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

«Στο Δήμο Αθηναίων εφαρμόζεται αποκλειστικά το β.δ. του 1955,  ως προς τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη οικοδομών» ανακοίνωσε ο Δήμος για την απόφαση που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο, προκειμένου χωρίς να επιβληθεί αναστολή οικοδομικών αδειών να σταματήσει η εφαρμογή των μπόνους στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων του ΝΟΚ. Η απόφαση ελήφθη με βάση νομική γνωμοδότηση του καθηγητή Νίκου Αλεβιζάτου, ο οποίος έδωσε νομικές οδηγίες προς τη Δημοτική αρχή και τους υπαλλήλους της Πολεοδομίας του Δήμου της Αθήνας για την εφαρμογή της.

-«Δεν πιστεύω ότι πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου, οι μηχανικοί του Δήμου να κάνουν οτιδήποτε. Πρέπει να σιωπούν. Ούτε άρνηση. Ούτε άδεια. Να σιωπούν», συμβούλεψε ο Νίκος Αλεβιζάτος ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, τη Δημοτική αρχή και τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου, σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθήνας για τις οικοδομικές άδειες με τα μπόνους του ΝΟΚ.

Ο κος Αλεβιζάτος, όπως παρουσιάζεται ακολούθως αναλυτικά στο ρεπορτάζ του ecopress, κατά την ομιλία του στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου αναφέρθηκε και στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες μετά την παρέλευση τριμήνου θα υπάρξει παρέμβαση του υπουργείου, θα ασκηθούν προσφυγές από μηχανικούς και θιγόμενους ιδιοκτήτες, όπως και για το άμεσο ενδεχόμενο, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να ακυρωθεί με απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.

Χάρης Δούκας: «Η πόλη δεν αντέχει άλλο τσιμέντο και νέα μεγαθήρια»

-«Στον Δήμο Αθηναίων εφαρμόζεται αποκλειστικά το β.δ. του 1955, ως προς τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη οικοδομών – Χ. Δούκας: η πόλη δεν αντέχει άλλο τσιμέντο και νέα μεγαθήρια» είναι ο τίτλος του δελτίου Τύπου, με το οποίο ο Δήμος ανακοίνωσε το περιεχόμενο της απόφασης που έλαβε για τις οικοδομικές άδειες με τα μπόνους του ΝΟΚ το Δημοτικό Συμβούλιο, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή, όπως επισήμανε ο Εμμανουήλ Βελεγράκης πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου για τη διατύπωση της απόφασης ότι: «δεν συνιστά αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών κατά την έννοια του νόμου».

Τι λέει η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου

Συγκεκριμένα στην ανακοίνωση του Δήμου, αναφέρεται ότι: «Στη 17η Τακτική Συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου τέθηκε προς συζήτηση το κρίσιμο ζήτημα της εφαρμογής των διατάξεων περί υψών στον Δήμο Αθηναίων, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι εξαιρετικά επείγον ο Δήμος να τηρήσει τη νομιμότητα για να υπάρξει ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες και τους επιχειρηματίες της πόλης.

Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, υπογράμμισε: «Το δίλημμα είναι αν θα συνεχίσουμε να ζούμε σε μία πόλη τσιμέντου ή θα αλλάξουμε ρότα και θα δημιουργήσουμε μία πόλη που θα αναπνεύσει. Η πόλη δεν αντέχει άλλο τσιμέντο και δεν αντέχει νέα μεγαθήρια. Είναι ένα κοινωνικό συμβόλαιο αυτό που σήμερα υπογράφεται. Και νομίζω ότι είναι μία ιστορική στιγμή για την παράταξη μας, για τη δημοτική αρχή, αλλά και για την ΚΕΔΕ, διότι ήταν ομόφωνο το ψήφισμα της να προχωρήσουμε αντιδρώντας στα νέα μεγαθήρια, τους «πράσινους» ουρανοξύστες, οι οποίοι στην πραγματικότητα, όπως επισημαίνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιούνται για «green washing». Εμείς σήμερα στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων».

 Το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε, κατά πλειοψηφία, απόφαση σύμφωνα με την οποία:

-Στον Δήμο Αθηναίων, και μέχρι την έκδοση του ΠΔ/τος έγκρισης του ΤΠΣ, εφαρμόζεται αποκλειστικά το β.δ. της 30.8/9-9.1955, όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, ως προς τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη οικοδομών, όπως έχει κρίνει η απόφαση 705/2020 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και το Διοικητικό Εφετείο η συμμόρφωση προς την οποία είναι υποχρεωτική κατά τα άρθρα 95 παρ. 5 και 24 παρ.2 του Συντάγματος. και 1 του ν.3068/02, όπως επισημαίνεται στην γνωμοδότηση του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου και κας Ελεούσας Κιουσοπούλου . Εξαιρούνται οι περιοχές που διέπονται από Ειδικά νεότερα Π. Δ/τα.

-Καλούνται τα στελέχη της υπηρεσίας δόμησης να μην εκδίδουν βεβαιώσεις όρων δόμησης ή προεγκρίσεις δόμησης με ύψη ανώτερα των προβλεπομένων στο ανωτέρω β.δ. της 30.8/9.9.1955 όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, ή των ειδικών νεότερων Π.Δ./των και εν γένει να απέχουν από την έκδοση οικοδομικών αδειών που εγκρίνουν την ανέγερση κτιρίων καθ’ υπέρβαση του επιτρεπόμενου κατά τα ανωτέρω ύψους, δεδομένου ότι υπέχουν ευθύνη για τη μη συμμόρφωση με τη νομολογία όπως κρίθηκε με την υπ’ αριθμό 705/2020 Απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ.

-Καλούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων να μη ζητούν την έκδοση οικοδομικών άδειων, με ύψη κατά ΝΟΚ, και να προβούν σε αναθεώρηση αυτών σύμφωνα με το β.δ. της 30.8/9-9.1955 όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, ακόμα και αν έχουν λάβει από την ΥΔΟΜ βεβαίωση όρων δόμησης με ύψη κατά ΝΟΚ, προς αποφυγή τετελεσμένων γεγονότων, που θα είναι βλαπτικά.

-Εν όψει της στενής συνάφειας του κριθέντος με την ΣτΕ 705/2020 ζητήματος με τα bonus που προβλέπει ο ΝΟΚ καθώς επίσης και του γεγονότος ότι η νομιμότητα των τελευταίων τελεί υπό την κρίση της Ολομέλειας του ΣτΕ μετά την ΣτΕ 293/2024, προς αποφυγήν δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων, είναι σκόπιμο, να μην γίνεται χρήση των ειδικών διατάξεων bonus (κίνητρα αύξησης της δόμησης) εντός της περιφέρειας του Δ. Αθηναίων έως ότου δημοσιευτεί η απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, εκτός αν η εφαρμογή τους προβλεφθεί με ΠΔ ειδικού ή τοπικού πολεοδομικού σχεδίου».

«Δεν δεσμεύεται από την απόφαση του ΥΠΕΝ»

Στο Δελτίο Τύπου του Δήμου σημειώνεται  ότι: «Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου και της κας Ελεούσας Κιουσοπούλου το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι: «ο Δήμος Αθηναίων και ειδικά η Διεύθυνση Δόμησης δεν δεσμεύονται από την παρατιθέμενη στο ιστορικό απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος. Αντιθέτως, δεσμεύονται και μάλιστα ευθέως, κατά τα άρθρα 95§5 του Συντάγματος και 1 του ν. 3068/2001 από το δεδικασμένο της απόφασης 705/2020 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Οφείλουν, ως εκ τούτου, να απέχουν από την έκδοση οικοδομικών αδειών που εγκρίνουν την ανέγερση κτιρίων καθ’ υπέρβαση του επιτρεπόμενου από το β.δ. της 30.8.1955 ύψους».

«Εφαρμογή της νομιμότητας στην Αθήνα»

Στη παρέμβασή της η Αντιδήμαρχος Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας του Δήμου Αθηναίων, Μάρω Ευαγγελίδου, σημείωσε: «Δεν είναι μόνο θεσμικό ή ζήτημα νομικής τάξεως, είναι και ζήτημα πολεοδομικό. Συνδέεται με τις ανάγκες της Αθήνας σήμερα, συνδέεται με το γεγονός ότι είμαστε σε μία κρίσιμη φάση καθώς ξανασυζητάμε τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης μέσα από το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο για τη θέσπιση του οποίου θα υπάρξει ευρεία διαβούλευση. Αυτό που καλούμαστε να κάνουμε στην πραγματικότητα είναι να υπερασπιστούμε την εφαρμογή της νομιμότητας στην Αθήνα».

Αθήνα: ο νέος νομικός τρόπος για μπλοκάρισμα οικοδομικών αδειών ΝΟΚ

Τι είπε ο Νίκος Αλεβιζάτος στο Δημοτικό Συμβούλιο

-«Εδώ υπάρχει με μία απόφαση θετική του Δημοτικού Συμβούλιο, είναι μία απόφαση καλύψεως από πάσης απόψεως των υπαλλήλων, όχι μόνο στο ποινικό και το αστικό. Δεν θα διανοηθεί να κινήσει κανείς μία πειθαρχική διαδικασία, επειδή συμμορφωθήκατε σε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, με συγχωρείτε θα πρέπει να καταθέσω τα διπλώματά μου, να πάω … να πάω  να πνιγώ στο Φάληρο», είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Νίκος Αλεβιζάτος στη διάρκεια της συνεδρίασης, δίνοντας διαβεβαιώσεις προς τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Αθήνας, με την προτροπή να μην φοβηθούν να εφαρμόσουν την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

-«Θα ήθελα να διαβεβαιώσω κυρίως της εργαζόμενους, ότι δεν πρέπει να φοβάστε. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι εντελώς ξεκάθαρη. Δεν αφήνει περιθώρια ερμηνείας και παρερμηνείας. Το να συμμορφωθεί ο δήμος αλλά και ο τελευταίος υπάλληλος του Δήμου με μία τέτοια απόφαση, προσέξτε είναι υποχρέωσή του. Το να μη συμμορφωθεί προς μία τέτοια απόφαση συνιστά παράβαση καθήκοντος»,  είπε ο κος Αλεβιάζάτος και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι:

 -«Συνεπώς εάν τυχόν, γιατί μπορεί να φάτε μηνύσεις και από μηχανικούς και από οικολόγους,  με αυτό το επιχείρημα έχω την εντύπωση ότι δεν θα φτάσει καν στο ακροατήριο».

Τι γίνεται μετά την τρίμηνη σιωπή

Αναλυτικό αναφέρθηκε ο νομικός παραστάτης του Δήμου της Αθήνας στην εφαρμογή της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου από τη δημοτική αρχή και τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου αναφέροντας χαρακτηριστικά:

-«Δεν πιστεύω ότι πρέπει η αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου, οι μηχανικοί του Δήμου να κάνουν οτιδήποτε. Πρέπει να σιωπούν. Ούτε άρνηση. Ούτε άδεια. Να σιωπούν. Στους τρεις  μήνες επάνω δικαιούται και ο υπουργός να παρέμβει αλλά και ο θιγόμενος μηχανικός και  ιδιοκτήτης να προσφύγει για μη έκδοση αδείας στο Συμβούλιο της Επικρατείας ή στο Διοικητικό Εφετείο ανάλογα με την περίπτωση. Εκεί επάνω στους τρείς μήνες  ο υπουργός μπορεί να σας δώσει εντολή,  είναι η πρώτη φορά που μπορεί να σας δώσει εντολή να βγάλει τα άδεια»,  είπε ο κος Αλεβιζάτος και διαβάζοντας τη σχετική νομολογία αποφάσεων του ΣτΕ ανέφερε:

-«Ακούστε τη διατύπωση της αποφάσεως του ΣτΕ, η οποία είναι νομίζω εξαιρετικά σαφής. Δεν παρέχεται εξουσία στον υπουργό να ερμηνεύει αφηρημένα τις διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Αυτό λέει η απόφαση κατά τρόπο δεσμευτικό για τα αρμόδια όργανα …  Επομένως η άσκηση της υπουργικής αυτής αρμοδιότητας δεν μπορεί να προκληθεί με την υποβολή απλώς ερωτήματος των πολεοδομικών υπηρεσιών, όπως κάναμε εμείς εδώ και ζήτησαμε από τον υπουργό να απαντήσει  αλλά προϋποθέτει την προηγούμενη έκδοση εκτελεστής πράξης. Δηλαδή να βγάλετε μία άδεια ή παράληψης προσθέτω εγώ,  δηλαδή να μην εκδώσετε την άδεια από την αρμόδια πολεμική υπηρεσία, για την νομιμότητα της οποίας αποφαίνεται ο υπουργός», εξηγώντας ότι:

-«Ο υπουργός λοιπόν μπορεί να πει ότι είναι παράνομη η άρνησή σας να δώσετε άδεια να χτιστεί το τάδε και εντέλλεσθε να εκδώσετε άδεια. Εκεί αν δεν συμμορφωθείτε υπάρχει πρόβλημα».

 -«Συνεπώς η δικιά μου εισήγηση προς την υπηρεσία σας αλλά και προς το Δημοτικό Συμβούλιο είναι να μην εκδίδει τα αρνητικές πράξεις,  να μην εκδίδεται θετικές φυσικά, τίποτα. Να περιμένετε και από κει και πέρα να δείτε και έχω την εντύπωση σας διαβεβαιώνω ως νομικός ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι».

Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής

Για το ενδεχόμενο  η απόφαση να ακυρωθεί με απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής όπως συνέβη με ανάλογη απόφαση του Δήμου 3 Β, ο κος Αλεβιζάτος απέκλεισε ένα τέτοιο ενδεχόμενο λέγοντας:

-«Πιστεύω ότι και οι ενστάσεις θα υπάρξουν από πλευράς Δήμου. Αλλά και η Αποκεντρωμένη τι θα πει “κοιτάξτε πρέπει να παραβιάσετε μία απόφαση του ΣτΕ”;  Ούτε για πολιτικούς λόγους θα το πει. Μου είναι αδιανόητο να πιστέψω ότι για πολιτικούς λόγους ή Αποκεντρωμένη θα κάνει αυτό το βήμα. Δεν το δεν μπορώ να το πιστέψω. Δεν μπορώ να χωρέσει στο μυαλό μου».

Μεταβατική νομοθετική ρύθμιση

-«Η απόφαση που παίρνετε σήμερα δεν είναι για να λύσει εσαεί το θέμα είναι μέχρις ότου υπάρχουν τα ειδικά πολεοδομικά να μην εκδίδονται οι άδειες» είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του στο Δημοτικό Συμβούλιο ο κος Αλεβιζάτος και προέτρεψε παράλληλα τη δημοτική αρχή να απευθυνθεί προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και να ζητήσει νομοθετική ρύθμιση για το ενδιάμεσο διάστημα.

Εξάλλου στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο Δήμος Αθήνας σημειώνεται ακόμη ότι ο Νίκος Αλιβιζάτος, ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, στην τοποθέτησή του στο Δημοτικό Συμβούλιο, τόνισε:

-«Είναι θέμα αρχής. Ο γενικός οικοδομικός κανονισμός, υποκαθιστά τα ειδικά πολεοδομικά διατάγματα; Αυτό είναι το κρίσιμο θέμα που έχετε μπροστά σας. Υπάρχει όμως και το θέμα ουσίας. Στόχος είναι να μη δημιουργηθούν τετελεσμένα γεγονότα. Η απόφαση του ΣτΕ για το ξενοδοχείο της Coco-mat κοντά στην Ακρόπολη, όπως ξέρετε, έχει βγει εδώ και 4 χρόνια και ακόμη να εκτελεστεί. Δηλαδή, το τετελεσμένο γεγονός το έχουμε μπροστά μας. Δεν εκτελούνται αυτές οι αποφάσεις. Για σκεφτείτε λοιπόν, να εφαρμοστεί ο ΝΟΚ τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια μέχρι να βγει το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, θα έχει- φοβάμαι- γίνει μία καταστροφή, ανεπίτρεπτη».