Χρήσεις γης: χρήσιμη έκδοση για μηχανικούς, νομικούς και ιδιοκτήτες

Χρήσιμο «εργαλείο» για το μηχανικό, το δικηγόρο, το συμβολαιογράφο, τον καθένα που θα ήθελε να αγοράσει, να πουλήσει, να αξιοποιήσει το μαγαζί του, το διαμέρισμα, την ιδιοκτησία του είναι το νέο βιβλίο του Δημήτρη Κ. Μέλισσα, καθηγητή ΕΜΠ, δικηγόρου, με τίτλο “Οι χρήσεις γης”, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σάκκουλα.

Οι χρήσεις γης αποτελούν το βασικό όρο και περιορισμό δόμησης για οποιαδήποτε νόμιμη, μικρή ή μεγάλη αναπτυξιακή πρωτοβουλία που εκκινεί από τον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα. Ειδικότερα, αποτελούν το βασικό μέσο για τη μεταβολή των πόλεων, των γειτονιών, τη μετεξέλιξη των κτιρίων του αστικού ιστού.

Η μελέτη του Δημήτρη Κ. Μέλισσα ξεχωρίζει για την εκτενέστατη περιπτωσιολογία (περιλαμβάνει συστηματική παρουσίαση 240 δραστηριοτήτων με αναλυτικό ευρετήριο), με πλούσιο και αναλυτικό περιεχόμενο που βασίστηκε  στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, των Διοικητικών Εφετείων, τη Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και την ελληνική και αλλοδαπή θεωρία.

Η έκδοση ακολουθεί μια εύληπτη δομή της ύλης με έμφαση στην επεξήγηση σύνθετων εννοιών, ενώ το στοιχείο που το κάνει να ξεχωρίζει είναι η παράθεση εκτενέστατης περιπτωσιολογίας, που καλύπτει από κατοικίες έως και εξειδικευμένους επαγγελματικούς χώρους δίνοντας άμεσες και εξειδικευμένες απαντήσεις και λύσεις σε τεχνικά και νομικά ζητήματα. Το π.δ. 23.2/6.3.1987 (Δ΄ 166) αποτελεί το νομοθέτημα στο οποίο βασίστηκαν όλοι οι σχεδιασμοί στις ελληνικές πόλεις από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 μέχρι σήμερα.

Πάντως το π.δ. του 1987 θα διέπει την οργάνωση των χρήσεων στον οικιστικό ιστό για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα, στο βαθμό που το π.δ. 59/2018 (Α΄ 114), που θεσπίστηκε για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, θα αλλάξει σύμφωνα με το άρθρο 45 παρ. 1 του ν. 4759/2020 (Α΄ 245) και για τα δε ΤΠΣ δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η ανάθεσή τους στους μελετητές ούτε θα καταλαμβάνουν αυτά όλη την ελληνική επικράτεια. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στην ερμηνεία των προβλέψεων του π.δ. του 1987, όπως ερμηνεύτηκε από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, των Διοικητικών Εφετείων, τη Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

Εισαγωγή

1. Η εννοιολογική προσέγγιση χρήσεων γης
2. Η ένταση των χρήσεων γης
3. Οι χρήσεις γης καθορίζονται με πολεοδομικό σχεδιασμό
4. Οι θεμελιώδεις παράμετροι των χρήσεων γης: η οικονομική και κοι­νω­νική εξέλιξη
5. Ο οικονομικός και κοινωνικός ανταγωνισμός των χρήσεων γης
6. Η αλληλεπίδραση της αστικής κινητικότητας και των χρήσεων γης

Κεφάλαιο Β΄

Το νομοθετικό καθεστώς που διέπει τις χρήσεις γης μετά τη θέσπιση του Συντάγματος του 1975

1. Το π.δ. 81/1980 (Α΄ 27) και το π.δ. της 2/13.3.1981 (Δ΄ 138)
2. Το π.δ. 23.2/6.3.1987 (Δ΄ 166)
3. Το π.δ. 59/2018 (Α΄ 114)
4. Ο εγκαταστάσεις και τα έργα δεν συνιστούν χρήσεις γης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

Περιπτωσιολογία

1. Κατοικία

Ι. Η κυρίαρχη χρήση στο σχεδιασμό: Η ειδική πολεοδομική λει­τουργία της κατοικίας

ΙΙ. Η εννοιολογική αποσαφήνιση της κατοικίας

2. Ξενώνες
3. Εμπορικά καταστήματα, καταστήματα παροχής προσωπικών υπηρε­σιών
4. Εμπορικά καταστήματα που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων στην αμιγή κατοικία
5. Γραφεία, Τράπεζα, Ασφάλειες, Κοινωφελείς οργανισμοί
6. Διοίκηση
7. Εστιατόρια – Αναψυκτήρια – Κέντρα Διασκέδασης / Αναψυχής

Ι. Εστιατόρια

ΙΙ. Αναψυκτήρια

ΙΙΙ. Κέντρα διασκέδασης/αναψυχής

8. Ξενοδοχεία και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις
9. Χώροι συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες συ­γκέντρωσης κ.λπ.)
10. Πολιτιστικά κτίρια και εν γένει πολιτιστικές εγκαταστάσεις (βιβλιο­θήκες, αίθουσες εκθέσεων κ.λπ.)
11. Κτίρια εκπαίδευσης
12. Θρησκευτικοί χώροι
13. Κτίρια κοινωνικής πρόνοιας (υγειονομικά κέντρα, παιδικοί σταθμοί, οίκοι ευγηρίας κ.λπ.)
14. Κτίρια περίθαλψης (νοσοκομεία, κλινικές)
15. Βιομηχανικές, βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και επαγγελματικά εργα­στήρια (χαμηλής, μέσης, υψηλής όχλησης)

Ι. Αρτοποιεία

ΙΙ. Εργαστήρια

ΙΙΙ. Ίδρυση και μετεγκατάσταση βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκα­ταστάσεων στην Αττική

16. Κτίρια γήπεδα αποθήκευσης
17. Κτίρια γήπεδα στάθμευσης
18. Πρατήρια βενζίνης – υγραερίου
19. Εγκαταστάσεις χονδρικού εμπορίου
20. Εγκαταστάσεις γεωργικών, δασικών, κτηνοτροφικών, αλιευτικών και λοιπών αγροτικών εκμεταλλεύσεων
21. Εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων-εκθεσιακά κέντρα
22. Αθλητικές εγκαταστάσεις -Χερσαίες και θαλάσσιες δραστηριότητες για την εξυπηρέτηση του ναυταθλητισμού
23. Εγκαταστάσεις μέσων μαζικών μεταφορών
24. Άλλες ειδικές χρήσεις (στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νεκροταφεία, κ.λπ.)
25. Διεξαγωγή «τυχερών παιγνίων» και διεξαγωγή «τυχερών και τεχνι­κών – ψυχαγωγικών παιγνίων»
26. Συνεδριακά κέντρα
27. Ελικοδρόμια
28. Καζίνο
29. Γήπεδα γκολφ
30. Τουριστικοί λιμένες
31. ΚΤΕΟ
32. Χώροι Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ)
33. Η γενική πολεοδομική λειτουργία του ΒΙΠΑ – ΒΙΟΠΑ προς εξυ­γίανση
34. Αστικό Πράσινο – Ελεύθεροι χώροι

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Οι ελεύθεροι χώροι

1. Εννοιολογική αποσαφήνιση των ελεύθερων χώρων
2. Τυπολογία ελεύθερων χώρων – κριτήρια κατηγοριοποίησης
3. Κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου

3α. Έννοια κοινόχρηστου πρασίνου και η συμβολή του στη βιώ­σιμη πόλη

3β. Τα Πάρκα και τα Άλση

4. Οι ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι ως πολεοδομική λειτουργία

ΙΙΙ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις για τους κοινόχρηστους χώ­ρους πρασίνου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

Τυποποίηση

1. Οι χρήσεις γης ανάγονται σε συνταγματική προστατευόμενη αξία
2. Η τυποποίηση αντλεί την ισχύ της από το άρθρο 24 του Συντάγ­ματος
3. Στόχος της τυποποίησης: η αδιάλειπτη διατήρηση της συνοχής της γενικής πολεοδομικής λειτουργίας
4. Η ανάμειξη ανομοιογενών χρήσεων επιφέρει επιδείνωση ή χειροτέ­ρευση ή υποβάθμιση

Ι. Η ανάμειξη που επέρχεται με προσθήκη ή επέκταση ή διεύ­ρυνση

ΙΙ. Η ανάμειξη που προκύπτει με τον αποκλεισμό ή την απαλοιφή της κύριας ειδικής πολεοδομικής λειτουργίας

5. Εξαιρέσεις από την αρχή της ανάμειξης
6. Η νομολογιακή αντιμετώπιση των χρήσεων σε ευμενέστερες και δυσμενέστερες (κριτική)
7. Τα πολεοδομικά κριτήρια σε ορθολογικό σχεδιασμό για τη βέλτιστη διασφάλιση των όρων διαβίωσης
8. Κάμψη της αρχής της τυποποίησης

Ι. Πλάνη περί τα πράγματα

ΙΙ. Για τη θεραπεία ζωτικών αναγκών της κοινωνίας που εξυπηρε­τούν τα δημόσια ή ειδικά κτίρια

ΙΙΙ. Ειδική τεχνική μελέτη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

Ερμηνεία

1. Ερμηνεία των χρήσεων
2. Η ερμηνεία των χρήσεων με την επίκληση μη πολεοδομικών νομο­θετημάτων
3. Κτιριοδομικός Κανονισμός
4. Υγειονομικός κανονισμός
5. Στενή ερμηνεία των εξαιρέσεων των χρήσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄

Σφράγιση

1. Εισαγωγή
2. Το νομοθετικό καθεστώς της σφράγισης
3. Η διαδικασία της σφράγισης

Ι. Αρμόδια υπηρεσία για τη σφράγιση της παράνομης χρήσης

ΙΙ. Ο έλεγχος για τη διαπίστωση της παράνομης χρήσης

ΙΙΙ. Η διαδικασία της σφράγισης και το περιεχόμενο της έκθεσης αυτοψίας.

1. H διαδικασία εκτέλεσης της προσωρινής και της οριστικής σφρά­γισης.
2. Συνέπειες παραβίασης της σφράγισης
3. Αποσφράγιση

VII. Η ένσταση κατά της σφράγισης

4. Η δικονομική θεώρηση της σφράγισης
5. Προσβαλλόμενη πράξη
6. Προθεσμία άσκησης αίτησης ακυρώσεως κατά πράξης σφρά­γισης και κατά παράλειψης σφράγισης

III. Έννομο συμφέρον για άσκηση αίτησης ακυρώσεως ή για άσκη­ση παρέμβασης

1. Το αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση υποθέσεων σφράγισης ή παράλειψης σφράγισης ακινήτων
2. Ζητήματα σχετικά με τη σφράγιση
3. Η παράβαση των χρήσεων, εκτός από τη σφράγιση επιφέρει και άλλες συνέπειες
4. Ο διαρκής και πολυεπίπεδος έλεγχος των χρήσεων γης

III. Η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης

1. Η «εν τοις πράγμασι» (αυθαίρετη) αλλαγή της χρήσης
2. Οι προϋφιστάμενες χρήσεις ισχύουν και με το νέο πολεοδομικό καθεστώς

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση

Ξενόγλωσση

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Περισσότερα: εδώ