Δασικοί χάρτες: Οι λύσεις για μεταβιβάσεις, επιδοτήσεις και οικοδομικές άδειες
ΕιδήσειςΚτηματαγοράΟικιστικάΠολεοδομίαΧωροταξία 29 Απριλίου 2020 Αργύρης
Της Γραμμάτης Μπακλατσή/
τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
Την αντιμετώπιση δέκα ανοιχτών θεμάτων, προσπαθεί να επιλύσει η κυβέρνηση με το νέο νομοσχέδιο που ψηφίζεται στη Βουλή, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και διατάξεις που αφορούν τους δασικούς χάρτες και στα δασικά αυθαίρετα.
Η όλη διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών στην πράξη έχει καταδείξει σειρά προβλημάτων, που προκαλούν πρόσθετο διοικητικό φόρτο και ταλαιπωρία των πολιτών. Αποτέλεσμα αυτών είναι η μη ολοκλήρωση του σημαντικού έργου των δασικών χαρτών, του δασολογίου και του κτηματολογίου. Η παράλειψη της διοίκησης να εξαιρέσει από στους δασικούς χάρτες πολλές διοικητικές πράξεις, όπως κληροτεμάχια και αναδασμούς, που είχαν νόμιμα μεταβάλει τον δασικό χαρακτήρα εκτάσεων πριν από το 1975, οδήγησε σε εσφαλμένους δασικούς χάρτες στους οποίους συμπεριλήφθηκαν μη δασικές περιοχές. Ως αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι η αμφισβήτηση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων των κυρίων τους καθώς και προβλήματα στη γεωργική εκμετάλλευση τους, στη λήψη επιδοτήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αλλά και στη μεταβίβαση των ακινήτων τους.
Οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο όγκο υποθέσεων, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μεγάλες καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των υποθέσεων των πολιτών που έχουν ως αποτέλεσμα πολλά έξοδα και μεγάλη ταλαιπωρία.
Σ’ αυτό το σκηνικό έρχεται να προστεθεί και μια σειρά αποφάσεων του ΣτΕ, οι οποίες ανέδειξαν λάθη στη διαδικασία σύνταξης των δασικών χαρτών.
Την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, προσπαθεί να επιλύσει η κυβέρνηση με το νέο νομοσχέδιο που κατέθεσε στην Βουλή, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και διατάξεις που αφορούν τους δασικούς χάρτες και στα δασικά αυθαίρετα.
Ποια προβλήματα υπάρχουν;
1ο πρόβλημα: Μεγάλος αριθμός ακινήτων εμφανίζεται στους δασικούς χάρτες ως δασική έκταση, ενώ πρόκειται για αγροτικές εκτάσεις που απώλεσαν τον δασικό τους χαρακτήρα με πράξεις της διοίκησης, οι οποίες δεν ελήφθησαν υπόψη κατά την ανάρτηση των Δασικών Χαρτών.
2ο πρόβλημα: Αργός ρυθμός στην εξέταση των αντιρρήσεων από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) με αποτέλεσμα να εκκρεμούν 160.000 αντιρρήσεις στο 50% των Δασικών Χαρτών της χώρας.
3ο πρόβλημα: Η σύνθεση των Επιτροπών Αντιρρήσεων, προκειμένου να έχουν ολοκληρωμένη αντίληψη όλων των θεμάτων (νομικών, δασικών και τεχνικών).
4ο πρόβλημα: Απαγόρευση μεταβίβασης των εκτάσεων που γίνονται δεκτές οι αντιρρήσεις των ιδιοκτητών τους, πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας με την κύρωση του δασικού χάρτη.
5ο πρόβλημα: Απόρριψη αιτήσεων για σφάλματα του δασικού χάρτη «πρόδηλα σφάλματα» χωρίς την εξέτασή τους από την Επιτροπές Αντιρρήσεων.
6ο πρόβλημα: Πως βεβαιώνεται μια έκταση ότι δεν είναι δασική, για τη σύνταξη συμβολαίου εφόσον δεν απαιτείται τοπογραφικό διάγραμμα όπως για μη άρτια και οικοδομήσιμα αγροτεμάχια.
7ο πρόβλημα: Η καταβολή επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε αγροτικές εκτάσεις που φαίνονται δασικές στον χάρτη.
8ο πρόβλημα: Εξέταση αιτημάτων εξαγοράς εκτάσεων σε μη δασικές εκτάσεις.
9ο πρόβλημα: Τι γίνεται με τις τουριστικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις εντός δασικών εκτάσεων.
10ο πρόβλημα: Τι γίνεται με τις Οικοδομικές Άδειες που εκδόθηκαν σε εκτάσεις που είναι δασικές.
Ποιες είναι οι λύσεις που δίνονται;
Λύση στο 1ο πρόβλημα: «Περί διοικητικών πράξεων σε δασικές εκτάσεις»
Εκτάσεις που έχουν απολέσει το δασικό τους χαρακτήρα πριν τις 11.6.1975, λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις και δεν κηρύσσονται αναδασωτέες, εφόσον διατηρούν τη χρήση που τους αποδόθηκε. Διοικητικές πράξεις είναι ιδίως οι πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως:
- Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων των οποίων επελήφθησαν (κληροτεμάχια, εξαιρεθείσες υπέρ ιδιοκτητών εκτάσεις, ιδιοκτησίες, διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις).
- Διανομές (εποικιστικά ).
- Αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα.
- Αδειες Υπουργού Γεωργίας ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων.
Λύση στο 2ο πρόβλημα: «Επίσπευση διαδικασιών εξέτασης αντιρρήσεων από τις Επιτροπές (ΕΠ.Ε.Α.)»
Αναμορφώνεται το πλαίσιο λειτουργίας και γίνεται επιτάχυνση των διαδικασιών στις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων, με σκοπό την ταχύτερη ολοκλήρωση της ανάρτησης των Δασικών Χαρτών με τις εξής αλλαγές.
- Αυξάνεται ο αριθμός των Επιτροπών και καταρτίζεται Μητρώο των ΕΠ.Ε.Α. στο οποίο μετέχουν τριάντα (30) αναπληρωματικά μέλη από Δικηγόρους, Δασολόγους και Μηχανικούς, προκειμένου να αναπληρώνουν τα τακτικά μέλη σε περίπτωση κωλύματός τους.
- Καθορίζεται αποζημίωση για τον Πρόεδρο, τα μέλη και τους γραμματείς των ΕΠ.Ε.Α.
- Καθορίζεται ελάχιστος αριθμός συνεδριάσεων για τις Επιτροπές. Συγκεκριμένα κάθε ΕΠ.Ε.Α. με εξαίρεση τον μήνα Αύγουστο εκάστου έτους συνεδριάζουν υποχρεωτικά τέσσερις (4) φορές ανά μήνα και εξετάζουν είκοσι πέντε (25) υποθέσεις ανά συνεδρίαση. Στην περίπτωση που στο τέλος εκάστου μήνα δεν έχει ολοκληρωθεί η εξέταση εκατό (100) υποθέσεων, δεν θα καταβάλλεται αποζημίωση στα μέλη της ΕΠ.Ε.Α.
Λύση στο 3ο πρόβλημα: «Για την ολοκληρωμένη και καλύτερη αντιμετώπιση των αντιρρήσεων από τις αρμόδιες Επιτροπές»
Τροποποιείται η σύνθεση της Επιτροπής με τον ορισμό δικηγόρου ως προέδρου.
Οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων θα αποτελούνται από:
α) έναν δικηγόρο τουλάχιστον παρ’ εφέταις υποδεικνυόμενο από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο ή έτερο δικηγορικό σύλλογο της Επικράτειας, με τον αναπληρωτή του, ως πρόεδρο,
β) έναν δασολόγο, υπάλληλο του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα και
γ) έναν μηχανικό που έχει δικαίωμα υπογραφής τοπογραφικού διαγράμματος, υποδεικνυόμενο από τον οικείο επιστημονικό σύλλογο, ως μέλη.
Λύση στο 4ο πρόβλημα: «Μπλοκάρισμα μεταβίβασης μη δασικών εκτάσεων»
Επιτρέπει τη μεταβίβαση ακινήτων, όταν έχει εκδοθεί απόφαση της Επιτροπής Αντιρρήσεων, που τα κρίνει ως μη δασικά, αλλά δεν έχει προχωρήσει εντός 3 μηνών η αντίστοιχη συμπληρωματική κύρωση του δασικού χάρτη και έτσι απλοποιείται η διαδικασία για μεταβίβαση ακινήτων που δεν περιλαμβάνονται σε δασικούς χάρτες.
Λύση στο 5ο πρόβλημα: «Απόρριψη αιτήσεων για πρόδηλα σφάλματα»
Συμμορφώνεται η διοίκηση με την απόφαση υπ’ αριθμόν 1411/2019 του ΣτΕ, η οποία έκρινε ότι οι αιτήσεις για διόρθωση προδήλων σφαλμάτων στους δασικούς χάρτες οι οποίες έχουν υποβληθεί εντός της προθεσμίας που ίσχυε για την υποβολή αντιρρήσεων, αλλά έχουν απορριφθεί ως μη αφορώσες σε σφάλματα που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως πρόδηλα, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αντιρρήσεις και να διαβιβάζονται στις ΕΠΕΑ προς εξέταση καταβάλλοντας το αντίστοιχο παράβολο.
Λύση στο 6ο πρόβλημα: «Για εκτάσεις που δεν είναι δασικές και δεν υφίσταται υποχρέωση εκπόνησης τοπογραφικού για τη μεταβίβαση»
Για εκτάσεις που δεν είναι δασικές και δεν υφίσταται υποχρέωση εκπόνησης τοπογραφικού διαγράμματος για τη σύνταξη συμβολαίου, διότι πρόκειται για μη άρτια και μη οικοδομήσιμα αγροτεμάχια, συντάσσεται βεβαίωση επί του αποσπάσματος του δασικού χάρτη όπου απεικονίζεται το ακίνητο στο οποίο αφορά η συμβολαιογραφική πράξη και όπου εμφαίνονται οι συντεταγμένες των κορυφών του ακινήτου, με την οποία δηλώνεται υπευθύνως από τον συντάκτη του ότι το συγκεκριμένο ακίνητο δεν εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Λύση στο 7ο πρόβλημα: «Καταβολή επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ»
Ορίζεται η μερική αναστολή της αποδεικτικής ισχύος που έχουν οι δασικοί χάρτες, όταν πρόκειται για αγρούς, για τους οποίους προκύπτει, από τα στοιχεία που ήδη διαθέτει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ότι βρίσκονται εντός περιοχών που έχουν απολέσει το δασικό τους χαρακτήρα και μπορούν, συνεπώς, οι καλλιεργητές των εκτάσεων αυτών να λαμβάνουν τις επιδοτήσεις τους.
Λύση στο 8ο πρόβλημα: «Αιτήματα εξαγοράς μη δασικών εκτάσεων».
Αιτήματα εξαγοράς εκτάσεων, για εκτάσεις που δεν συμπεριλαμβάνονται πλέον στους δασικούς χάρτες, μετά την αναμόρφωσή τους θεωρούνται ως μηδέποτε υποβληθέντα και δεν παράγουν υποχρεώσεις εις βάρος των αιτούντων αγροτών.
Λύση στο 9ο πρόβλημα: «Για τουριστικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις»
Εκτάσεις που έχουν απολέσει το δασικό τους χαρακτήρα πριν τις 11.6.1975 για την εγκατάσταση τουριστικών ή βιομηχανικών κτιρίων, που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις και δεν κηρύσσονται αναδασωτέες εφόσον διατηρούν τη χρήση που τους αποδόθηκε. Ως Διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν με σκοπό τη βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας θεωρούνται: οι απαλλοτριώσεις με σκοπό την εγκατάσταση βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας, οι άδειες εγκατάστασης ή/και λειτουργίας βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας.
Λύση στο 10ο πρόβλημα: «Για κτίσματα με οικοδομική άδεια»
Για τις οικοδομικές άδειες οι οποίες έχουν εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011, οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί, ακόμη κι εάν δεν έχουν υλοποιηθεί, οι εκτάσεις τους δεν χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις και δεν κηρύσσονται αναδασωτέες, εφόσον διατηρούν τη χρήση που τους αποδόθηκε. Η διάταξη αυτή ισχύει μόνον για ακίνητα ή τμήματα αυτών που πληρούν τους όρους αρτιότητας σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς κατά τον χρόνο έκδοσης της σχετικής άδειας.
