Δασικοί Χάρτες – αντιρρήσεις: ένα παλιό, γνώριμο νομικό πρόβλημα

Του Παναγιώτη Γαλάνη,

Δικηγόρος Περιβαλλοντικού-Πολεοδομικού Δικαίου, Υπ. Δρ. Νομικής ΕΚΠΑ, ΠΜΣ Δίκαιο Περιβάλλοντος & Ενέργειας

panagiotisgln@gmail.com, www.pgalanislaw.gr

Οι Δασικοί Χάρτες, η περιβόητη αυτή «ιστορία» που διατηρείται έντονη στον δημόσιο διάλογο τελευταία, ακριβώς λόγω της εμπλοκής πολλών επιστημονικών τομέων στην κατάρτισή τους και στην εξέταση των αντιρρήσεων.

Όμως, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η διαδικασία αυτή έχει και ένα σημαντικό νομικό σκέλος, που απαιτεί την αρωγή εξειδικευμένου δικηγόρου για την επιτυχή της έκβαση. Ο εξειδικευμένος δικηγόρος που συμβουλεύει και καθοδηγεί τον εντολέα του καθόλη τη διάρκειά της.

Στο συγκεκριμένο άρθρο θα εξετάσουμε συνοπτικά κάποια κομβικά σημεία της κατάρτισης, υποβολής αντιρρήσεων και κύρωσης Δασικού Χάρτη.

Παράλειψη κατάρτισης Δασολογίου

Αρχικά, έχει κριθεί πως η παρατεταμένη παράλειψη της διοίκησης να καταρτίσει το Γενικό Δασολόγιο (που είναι ένα «σύνθετο και μείζον έργο» κατάληξη μιας σειράς διοικητικών ενεργειών), ως όφειλε με βάση το Σύνταγμα ακόμη και όταν απουσιάζει σχετική κανονιστική ρύθμιση (ΣτΕ 2818/1997) συνιστά παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας.

Υποχρέωση κατάρτισης Δασικών Χαρτών – Σχέση με το Κτηματολόγιο

Η κατάρτιση των δασικών χαρτών πρέπει να προηγείται του Κτηματολογίου, καθώς η δασική μορφή μίας έκτασης συνδέεται άρρηκτα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της. Ο Δασικός Χάρτης αποτυπώνει τη μορφολογία του εδάφους με σκοπό την εφαρμογή των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας στις υπαγόμενες εκτάσεις μέσω του δασολογίου. Το δασολόγιο καταρτίζεται με βάση τους δασικούς χάρτες, που είναι το προαπαιτούμενό του στοιχείο.

Κτηματολόγιο και κατάρτιση δασικών χαρτών ως διαδικασίες διακρίνονται σαφώς.

Ποιες εκτάσεις εμπίπτουν στον Δασικό Χάρτη

Οι δασικές εν γένει εκτάσεις των παραγράφων 1, 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, που διέπονται από τις προστατευτικές διατάξεις αυτού, απεικονίζονται σε κατάλληλης κλίμακας αεροφωτογραφικό ή χαρτογραφικό υλικό.

Αρμόδια για την κατάρτιση και όλες τις εργασίες μέχρι και την κύρωση του δασικού χάρτη είναι η Διεύθυνση Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του οικείου νομού.

Ο δασικός χάρτης αμέσως μετά την κατάρτισή του θεωρείται από την οικεία Διεύθυνση Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για τη θεώρηση εκδίδεται απόφαση της ανωτέρω Υπηρεσίας, η οποία αναρτάται στο Πρόγραμμα Διαύγεια. Αν ο δασικός χάρτης καταρτίζεται από ιδιωτικό γραφείο εκπόνησης δασικών μελετών, τα παραδοτέα υποβάλλονται σταδιακά, με δύο ενδιάμεσες και μία τελική παράδοση, η δε θεώρηση αυτού γίνεται εντός δύο (2) μηνών από την τελική υποβολή του στην ανωτέρω αρμόδια υπηρεσία.

Άσκηση αντιρρήσεων κατά Δασικού Χάρτη

Κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη που αναρτήθηκε επιτρέπεται η υποβολή αντιρρήσεων μέσα σε αποκλειστική προθεσμία εκατόν πέντε (105) ημερών από την ημερομηνία που ορίζεται στην πρόκληση υποβολής αντιρρήσεων.

Με τις αντιρρήσεις προβάλλονται λόγοι που αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην αμφισβήτηση του χαρακτήρα ή της μορφής των εμφανιζόμενων στο δασικό χάρτη εκτάσεων, της ορθής απεικόνισης, εφαρμογής και ισχύος των πράξεων της Διοίκησης και της σύννομης αλλαγής χρήσης αυτών.

Οι αντιρρήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική φόρμα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην πρόσκληση υποβολής αντιρρήσεων, στον σχετικό ειδικό δικτυακό τόπο ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων. Με την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής κατάθεσης, χορηγείται αριθμός πρωτοκόλλου.

Επεξεργασία αντιρρήσεων και κύρωση ΔΧ

Εντός σαράντα πέντε (45) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων η αρμόδια Διεύθυνση Δασών ή σε περίπτωση εφαρμογής της παραγράφου 4 του άρθρου 13 η Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε. επεξεργάζεται τα στοιχεία των αντιρρήσεων και αποτυπώνει στον δασικό χάρτη με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση τις εκτάσεις για τις οποίες δεν υποβλήθηκαν αντιρρήσεις.

Εντός σαράντα πέντε (45) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων η αρμόδια Διεύθυνση Δασών ή σε περίπτωση εφαρμογής της παραγράφου 4 του άρθρου 13 η Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε. επεξεργάζεται τα στοιχεία των αντιρρήσεων και αποτυπώνει στον δασικό χάρτη με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση τις εκτάσεις για τις οποίες δεν υποβλήθηκαν αντιρρήσεις.

Ρόλος δικηγόρου στις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων

Οι αντιρρήσεις εξετάζονται από τριμελείς Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) που συγκροτούνται για τον σκοπό αυτόν, με απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην έδρα της οικείας Διεύθυνσης Δασών, εκτός εάν καθοριστεί διαφορετική έδρα με την απόφαση συγκρότησης. Στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα μπορεί να συγκροτούνται και να λειτουργούν ταυτόχρονα περισσότερες από μία ΕΠ.Ε.Α..

Οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων αποτελούνται – μεταξύ άλλων – και από 1 δικηγόρο τουλάχιστον παρ’ εφέταις υποδεικνυόμενο από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο ή έτερο δικηγορικό σύλλογο της Επικράτειας, με τον αναπληρωτή του, ως πρόεδρο. Άρα, ο δικηγόρος αποτελεί αναγκαίο παράγοντα της σύνθεσης της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων.

Ρόλος του δικηγόρου ως συμβούλου του εντολέα του στις διαδικασίες των Δασικών Χαρτών

Ο δικηγόρος αποτελεί αναγκαίο πυλώνα της όλης διαδικασίας «άμυνας» εναντίον του Δασικού Χάρτη. Έτσι, βασικώς, καλείται να επεξηγήσει τις έννοιες  στον υποψήφιο πελάτη, την επίλυση ζητημάτων που αφορούν τη δασική ιδιοκτησία, τα τυχόν θέματα ιδιοκτησίας, τη συμβουλή των μηχανικών και δασολόγων καθόλη την πορεία της διαδικασίας, καθώς και την κίνηση δικαστικών διαδικασιών επί περιπτώσεων αμφισβητήσεων ή αδράνειας της Διοίκησης.