Δασικοί χάρτες: ΑΠΕ και αποθήκευση αλλάζουν τη σειρά εξέτασης των ενστάσεων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Σε προτεραιότητα έναντι των χιλιάδων άλλων ιδιοκτησιών μπαίνει η εξέταση των ενστάσεων στους Δασικούς Χάρτες για εκτάσεις στις οποίες πρόκειται να εγκατασταθούν συστήματα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας ενώ για τα ίδια συστήματα αλλάζουν οι κανόνες εγκατάστασης τους σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.

Νέα δεδομένα δημιουργεί στην εξέταση των χιλιάδων παλαίων και νέων ενστάσεων στους δασικούς χάρτες, που έχουν ήδη υποβάλει και έχουν περιθώριο μέχρι τις τις 15 Ιουλίου 2022, που λήγει η νέα προθεσμία για τις αντιρρήσεις να καταθέσουν οι ιδιοκτήτες εκτάσεων από τις περιοχές όλης της χώρας, προκειμένου να «ξεπρασινίσουν» και να κατοχυρώσουν την περιουσία τους νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ.  Δείτε στο ecopress: Τι πρέπει να προσέξουν και να πράξουν οι πολίτες που «θίγονται» από τους Δασικούς Χάρτες, έως τις 15 Ιουλίου 2022, που λήγει η νέα προθεσμία για αντιρρήσεις.

Με διάταξη που περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις ΑΠΕ, επι του οποίου  από τη Δευτέρα 20 Ιουνίου 2022 άρχισε η συζήτηση του στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής προβλέπεται ότι «δίνεται προτεραιότητα στην εξέταση των αντιρρήσεων επί δασικών χαρτών, που υποβάλλονται για εκτάσεις στις οποίες πρόκειται να εγκατασταθούν σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή/και σταθμοί αποθήκευσης».

H μεγάλη ουρά των ενστάσεων

Σημειώνεται ότι η εξέταση των ενστάσεων από τις τριμελείς Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), οι οποίες αποτελούνται από νομικό, μηχανικό και δασολόγο είναι ο αδύνατος κρίκος στην πορεία ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών. Στις μεγάλες εκρεμμότητες του παρελθόντος προστίθεται ο καταιγισμός των νέων ενστάσεων. Το ΥΠΕΝ έχει αναλάβει δέσμευση να επιταχυνθεί η εξέταση τους και παράλληλα να αναμορφωθούν με ενέργειες της διοίκησης μέχρι το τέλος του καλοκαιριού οι δασικοί χάρτες, που «πρασίνισαν» σε όλη τη χώρα από λάθη της διοίκησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΝ ενώ μέχρι τις 15 Ιουλίου κατατίθεται μεγάλος αριθμός νέων εντάσεων, από τις παλαιές 174.000 εκκρεμείς από το 2017 ενστάσεις στους δασικούς χάρτες έχουν εξεταστεί μέχρι τώρα περί τις 50.000 ενστάσεις, έχουν συγκροτηθεί 120 με 130 επιτροπές από νομικό, μηχανικό και δασολόγο για εξέταση των ενστάσεων και ανά περιοχές τα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών, που αποφαίνονται για δασικά και ιδιοκτησιακά θέματα. Παράλληλα το υπουργείο εξετάζει τη σύσταση περισσότερων επιτροπών και συμβουλίων για την αντιμετώπιση των θεμάτων.

Η  νέα νομοθετική ρύθμιση, που δίνει προτεραιότητα στην εξέταση των ενστάσεων για τις εκτάσεις στις οποίες πρόκειται να εγκατασταθούν σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή/και σταθμοί αποθήκευσης ασφαλώς θα επηρεάσει τη σειρά της εξέτασης παλαιών και νέων εντάσεων, ενώ υπάρχουν ερωτήματα: εάν θα πριμοδοτηθούν πραγματικά οι ΑΠΕ και η αποθήκευση ενέργειας και αν θα αποκλειστούν ενδεχόμενες περιπτώσεις προσχηματικής αξιοποίησης της νέας ρύθμισης, για παράκαμψη της μεγάλης ουράς των ενστάσεων.

Η νέα ρύθμιση

Η σχετική ρύθμιση στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις ΑΠΕ  (άρθρο 50), με τίτλο: «αντιρρήσεις επί δασικών χαρτών – Τροποποίηση του άρθρου 18 του ν. 3889/2010» αναφέρει ότι:

-«Μετά την παρ. 8 του άρθρου 18 του ν. 3889/2010 (A’ 182), περί εξέτασης αντιρρήσεων κατά δασικών χαρτών, προστίθεται παρ. 9 ως εξής:

«9. Οι αντιρρήσεις για εκτάσεις όπου εγκαθίστανται σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης ή/και σταθμοί αποθήκευσης εξετάζονται κατά προτεραιότητα.».

ΑΠΕ και αποθήκευση σε γη υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας  

Με άλλη διάταξη στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις ΑΠΕ τροποποποιείται η περ. α της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (Α’ 200) περί εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, με σκοπό την ένταξη και των σταθμών αποθήκευσης ενέργειας, προκειμένου να αξιοποιείται αποτελεσματικότερα η παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών, επιβαλλομένων των ίδιων περιορισμών για την εγκατάστασή τους με τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.

Σημειώνεται ότι επιτρέπεται η εγκατάταση ΑΠΕ και τώρα με τη νέα διάταξη και η εγκατάταση συστημάτων αποθήκευσης σε χωράφια, τα οποία χαρακτηρίζονται ως γη υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας η έκταση των οποίων δεν υπερβαίνει το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας.

Η σχετική ρύθμιση στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ (άρθρο 88) με τίτλο: «Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος <1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας-Τροποποίηση της περ. α της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998» αναλυτικά αναφέρει:

«Στην περ. α) της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (Α’ 200), περί εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαλείφεται η προθεσμία για την έκδοση της κοινής απόφασης του δευτέρου εδαφίου, στο τρίτο εδάφιο προστίθεται η αναφορά στους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας και η περ. α) διαμορφώνεται εξής:

«α) Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της οικείας περιφερειακής ενότητας ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από την αγροτική εκμετάλλευση αγροτική δραστηριότητα, κατά την έννοια του ν. 3874/2010 (Α’ 151), και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε.. Κάθε επέμβαση στις εκτάσεις αυτές είτε για τη μεταβολή του προορισμού τους και τη διάθεσή τους για άλλες χρήσεις είτε για την εκτέλεση έργων ή τη δημιουργία εγκαταστάσεων ή παροχή άλλων εξυπηρετήσεων μέσα σε αυτές, έστω και χωρίς μεταβολή της κατά προορισμό χρήσης τους, αποτελεί εξαιρετικό μέτρο και ενεργείται πάντοτε με βάση τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας και μόνο για λόγους που εξυπηρετούν τον γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης ή την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε.. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει εφόσον πρόκειται για εκτέλεση στρατιωτικών έργων, που αφορούν στην εθνική άμυνα της Χώρας, καθώς και για την εκτέλεση μεγάλων αναπτυξιακών έργων του Δημοσίου και των Ο.Τ.Α., πρώτου και δεύτερου βαθμού, για την κατασκευή δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, υποσταθμών και εν γένει για την εκτέλεση κάθε έργου που αφορά στην υποδομή του ηλεκτρικού συστήματος και του δικτύου φυσικού αερίου, σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ή για περιπτώσεις Στρατηγικών Επενδύσεων του ν. 3894/2010, ιδίως για επενδύσεις που αφορούν και συνδέονται με τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων και τη βιομηχανία τροφίμων. Κτίρια και εγκαταστάσεις νομίμως υφιστάμενα προ της 3.12.2019 επί αγροτεμαχίων που έχουν χαρακτηρισθεί ως αγροτικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας, μπορούν να αλλάξουν χρήση, ώστε να αξιοποιηθούν για μεταποίηση αγροτικών προϊόντων.

Ειδικά η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης του 1 MW απαγορεύεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α’124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33), και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν. 4447/2016 (Α’ 241), εκτός αν διαφορετικά προβλέπεται στα εγκεκριμένα αυτά σχέδια. Ειδικά η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α’ 124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33) και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν. 4447/2016 (Α’ 241), υπό την προϋπόθεση ότι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποίους χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α’ 174), δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που εκδίδεται μέσα σε δύο (2) μήνες από τη θέση σε ισχύ της παρούσας διάταξης καθορίζεται η ισχύς σε MW, των φωτοβολταϊκών σταθμών που επιτρέπεται να εγκατασταθούν σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα και προσδιορίζονται οι ενέργειες των αρμόδιων υπηρεσιών. Για τον ανωτέρω καθορισμό χρησιμοποιούνται τα στοιχεία της Ετήσιας Γεωργικής Στατιστικής Έρευνας του έτους 2017 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και λαμβάνεται υπόψη μία τυπική στρεμματική κάλυψη ανά μονάδα ισχύος των φωτοβολταϊκών σταθμών. Με την απόφαση αυτή δύναται να επιβάλλονται περιορισμοί ως προς το είδος των καλλιεργούμενων εκτάσεων, ενώ μπορεί να περιορίζεται και το ως άνω ποσοστό σε συγκεκριμένες Περιφερειακές Ενότητες. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να προσδιορίζονται περιορισμοί στον τρόπο θεμελίωσης των βάσεων στήριξης των φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και υποχρεώσεις για την αποκατάσταση του γηπέδου μετά την αποξήλωση φωτοβολταϊκών σταθμών.».