Της Μαρίνας Ξυπνητού/
Δεν θα υπάρξει νέος νόμος αυθαίρετων δήλωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου στο economix.gr και στη δημοσιογράφο Μαρίνα Ξυπνητού. Όπως χαρακτηριστικά είπε, «η κυβέρνηση δεν έχει σκοπό να φέρει νέο νόμο αυθαιρέτων και η δήλωση των κτισμάτων δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρον». Σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου, κάτι τέτοιο «δίνει λάθος μήνυμα και είναι ασύμβατο με το πνεύμα του Συντάγματος και το γράμμα της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας». Η βούληση της κυβέρνησης είναι άλλωστε γνωστή αφού έχει πολλάκις τονίσει πως πρέπει να σταματήσει η αυθαίρετη δόμηση στην χώρα – «να δώσουμε τέλος στην άναρχη δόμηση» ανέφερε το πρόγραμμα της ΝΔ προεκλογικά και ανέφερε και ο Κυριάκος Μηστοτάκης στις προγραμματικές του δηλώσεις. Ενώ τόσο ο Πρθυπουργός όσο και ο Κωστής Χατζηδάκης και ο Άδωνις Γεωργιάδης υποσχέθηκαν να τεθούν σε εφαρμογή σύγχρονα και ηλεκτρονικά, διαθέσιμα ή δημιουργούμενα, εργαλεία προκειμένου το Κράτος και οι πολίτες να έχουν πλήρη εικόνα του δομημένου χώρου.
Ενδεικτικό του προβλήματος που επικρατεί είναι ότι στην χώρα υπάρχουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια κτίσματα με αυθαιρεσίες και οι ιδιοκτήτες τους, αναπόφευκτα θα κληθούν αργά ή γρήγορα να… λογοδοτήσουν. Ακόμη υπάρχουν εκατομμύρια ιδιαοκτησίες με πολεοδομικές μικροπαραβάσεις και μικροαυθαιρεσίες που κάποια στιγμή πρέπει να «τακτοποιηθούν», καθώς ο νόμος απαγορεύει κάθε διακιοπραξία σε ακίνητο με αυθαιρεσία – κάτι που βεβαιώνει υποχρεωτικά σε κάθε πχ αγοροπωλησία, μηχανικός.
Προς το παρόν, εξετάζεται ακόμα αν θα δοθεί μικρής διάρκειας παράταση στον ισχύοντα νόμο 4495/17. Όπως αναφέρουν πηγές από το ΥΠΕΝ, το τοπίο θα ξεκαθαρίσει μέσα στον Αύγουστο καθώς τότε πρόκειται να παρθούν οι τελικές αποφάσεις από τη νέα ηγεσία του υπουργείου.
Σε περίπτωση πάντως, που τελικά δεν δώσει πίστωση χρόνου, οι πολίτες έχουν λιγότερους από 4 μήνες για να υπαχθούν στην ρύθμιση, με την οποία προβλέπονται χαμηλά πρόστιμα και πολλές ευνοϊκές δόσεις.
Σε δεύτερο χρόνο, δηλαδή μετά την εκπνοή της προθεσμίας η οποία έχει οριστεί στις 9 Νοεμβρίου, αναλαμβάνουν οι ελεγκτές δόμησης για να προχωρήσουν με συνοπτικές διαδικασίες σε κατεδαφίσεις για όσους ιδιοκτήτες όλο το προηγούμενο διάστημα δεν συμμετείχαν στην τακτοποίηση ιδιοκτησίας.
Στα εργαλεία πάντως που έχει στην διάθεσή του το υπουργείο, είναι και το σύστημα υποβολής και έκδοσης Οικοδομικών Αδειών «e-Άδειες» που λειτουργεί από τον περασμένο Νοέμβριο και έχουν εκδοθεί περίπου 48.904 διοικητικές πράξεις (εγκρίσεις, άδειες, αναθεωρήσεις), με πλήρως ηλεκτρονική υποβολή, έλεγχο του φακέλου και πλήρη τεκμηρίωση των σταδίων ελέγχου. Σε αυτή την διαδικασία έχουν συμμετάσχει 24.000 μηχανικοί, 1.200 υπάλληλοι Υπηρεσιών Δόμησης και έχουν υποβληθεί περίπου 1,6 εκατ. έγγραφα και μελέτες.
Σημειώνεται ότι το σύστημα αυτό είχε υλοποιηθεί με την υπογραφή του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη το 2015 ως υπουργός τότε Διοικητικής Μεταρρύθμισης, με επισπεύδοντα τον αναπλ. υπουργό Περιβάλλοντος Νίκο Ταγαρά αλλά στην συνέχεια καθυστέρησε η εφαρμογή του λόγω της ψήφισης του ν. 4495/17.
Σχετικά με το σύστημα υποδοχής και διαχείρισης καταγγελιών αυθαίρετων κατασκευών, μετά τις καταστροφές αποδείχτηκε πως η Πολιτεία δεν είχε την απαραίτητη τεκμηρίωση για τις καταγγελίες αυθαιρέτων και την πορεία τους στα στάδια ελέγχου και καταλογισμού προστίμων και κατεδαφίσεων. Με πρόσφατη ΚΥΑ το ΤΕΕ ανέλαβε την υλοποίηση συστήματος με δυνατότητα ηλεκτρονικής υποδοχής καταγγελιών κατευθείαν από τους πολίτες, επιλογή με κλήρωση ελεγκτών δόμησης, έκδοση διοικητικών πράξεων, παρακολούθηση και είσπραξη των προστίμων και διαχείριση ενδικοφανών προσφυγών. Το σύστημα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σε 6 μήνες.
Λίγο πριν θα είναι έτοιμο και θα ξεκινήσει το υποσύστημα του δειγματοληπτικού ελέγχου των δηλώσεων των αυθαιρέτων που έχουν ήδη γίνει, καθώς είναι υποχρεωτικό από το νόμο να ελεγχθεί τουλάχιστον το 5% των δηλώσεων των κτισμάτων με αυθαιρεσίες που έχουν ενταχθεί στους νόμους αυθαιρέτων.
Τι δείχνουν τα στοιχεία του ΤΕΕ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, στο σύστημα έχουν ενταχθεί σχεδόν 1,5 εκατομμύριο αυθαίρετες κατασκευές (συγκεκριμένα παραπάνω από 1,45 εκατομμύρια), με τα έσοδα να ανέρχονται στα 2,4 δις ευρώ.
Βέβαια, κατά τους μηχανικούς η συμμετοχή δεν είναι αυτή που θα έπρεπε, δεδομένου ότι ο νόμος προβλέπει μεταξύ άλλων ευνοϊκές διατάξεις, πολλές δόσεις και εκπτώσεις στα πρόστιμα. Όπως εξηγούν, αυτό συμβαίνει αφενός γιατί δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα υπαγωγής ακόμη και αν είναι.. φιλική και αφετέρου, διότι είθισται να δίνονται διαδοχικές παρατάσεις σε όλους τους σχετικούς νόμους, οπότε οι πολίτες εκτιμούν πως θα ξανασυμβεί κάτι αντίστοιχο. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα υπάρχει κινητικότητα, μικρότερη όμως του επιθυμητού.
Πιο συγκεκριμένα, έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες υπαγωγής στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης 300.138 ακίνητα, και επιπλέον σε φάση οριστικής υπαγωγής βρίσκονται 468.784 φάκελοι ενώ έχουν περαιωθεί οι διαδικασίες για 221.302 ακίνητα. Τα υπόλοιπα, μέχι τα 1,4 εκ. ακίνητα βρίσκονται σε αρχικά στάδια της διαδικασίας και δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στις ευνοϊκές διατάξεις.
Παράλληλα, έχουν εκδοθεί συνολικά 1.923.539 βεβαιώσεις μεταβίβασης για ακίνητα από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ. Το σύνολο των αυθαιρέτων, ανέρχεται στα 1.455.086.
Τα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων είναι 2.393.798.075 ευρώ και αφορούν τις υπαγωγές στους τρεις τελευταίους νόμους 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017. Ειδικότερα, για το νόμο 4014/2011 τα έσοδα ήταν 1.002.062.320 ευρώ, για τον ν.4178/2013 τα έσοδα ανέρχονται σε 1.064.802.251 ευρώ και για τον τωρινό νόμο, τον 4495/2017, φτάνουν τα 326.933.495 ευρώ.
Όπως αναφέρουν υψηλόβαθμες πηγές του ΤΕΕ στο economix.gr, από τα στατιστικά στοιχεία προκύπτειο ότι υπάρχει μια σχετική επιτάχυνση δηλώσεων και πληρωμών σε περιόδους λήξης προθεσμιών – αυτό συμβαίνει πάντα όταν βρισκόμαστε σε παρόμοια φάση, εξηγούν. Από την άλλη, παρατηρείται και σε αυτή την περίπτωση κάμψη σε περιόδους που επηρεάζονται από διάφορες εξελίξεις όπως είναι για παράδειγμα οι παρατάσεις κτλ.
Η γενικότερη εικόνα δείχνει πως το 25% αφορά ακίνητα χωρίς καμία οικοδομική άδεια και το 75% αυθαιρεσίες σε κτίσματα με οικοδομική άδεια. Ταυτόχρονα, από το σύνολο των στοιχείων προκύπτει ότι 3 στις 10 δηλώσεις αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και 7 στις 10 δηλώσεις ακίνητα εντός σχεδίου.
economix.gr
