Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες: νέο «εξοικονομώ» για το νερό στα έργα της περιόδου 2021-27

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή ΥΠΕΝ, ΚΕΔΕ, εκπροσώπων Βουλής, Ευρωβουλής, Πράσινου Ταμείου, της Αυτοδιοίκησης και δεκάδων συνέδρων από όλη την Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 27 Μαρτίου 2021 διαδικτυακά η ετήσια γενική συνέλευση του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες με θέμα “Προσαρμογή σ’ έναν κόσμο που αλλάζει”, με χορηγό επικοινωνίας το ecopress

Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες: τα έργα και οι δράσεις ορθολογικής διαχείρισης του νερού και περιβαλλοντικής προστασίας των υδάτινων οικοσυστημάτων στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-27

Την εκδήλωση χαιρέτησε με παρέμβαση του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας, παρουσιάζοντας τα έργα και τις δράσεις που προωθεί το ΥΠΕΝ για την ορθή διαχείριση των υδατικών πόρων, προαναγγέλλοντας νέο πρόγραμμα επιδοτούμενων δράσεων  εξοικονόμησης νερού,  για δημόσια, δημοτικά και ιδιωτικά κτίρια, στα πρότυπα των προγραμμάτων  ενεργειακής εξοικονόμησης.

Το Δίκτυο, στο οποίο συμμετέχουν 42 Δήμοι από την Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει βασικό στόχο την προώθηση πολιτικών ποιοτικής και ποσοτικής προστασίας του υδατικού στοιχείου των λιμνών, ποταμών και λιμνοθαλασσών, οι οποίες συνάδουν με την Ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος.

Γιώργος Καπεντζώνης: εφαρμογή του εθνικού και ευρωπαϊκού  νομικού πλαισίου στη διαχείριση του νερού

Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης ο πρόεδρος του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες , Δήμαρχος Δωρίδος κ. Γιώργος Καπεντζώνης υπογράμμισε ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής βρισκόμαστε σε μεταβατική περίοδο που δημιουργεί νέα δεδομένα για την πολιτική προστασία και ανάγκη για νέο στρατηγικό σχεδιασμό. Παράλληλα βρισκόμαστε στην εκκίνηση της νέας προγραμματικής περιόδου για τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, οι οποίες μαζί με τους πόρους  από το Πράσινο Ταμείο δημιουργούν  σημαντικές ευκαιρίες για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Αναφέροντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα από την περιοχή του, την τεχνητή λίμνη του Μόρνου, που καλύπτει τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες ύδρευσης της Αττικής, ο Δήμαρχος Δωρίδος έθεσε το θέμα της οικονομικής, κοινωνικής και κυρίως περιβαλλοντικής αναπλήρωσης του νερού, όταν φεύγει από το φυσικό του χώρο για άλλες περιοχές, χρήσεις και ανάγκες, αφήνοντας πίσω του ισχυρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Θέμα, που σύμφωνα με τις επιταγές του εθνικού και ευρωπαϊκού  νομικού πλαισίου για την περιβαλλοντική προστασία και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς του νερού, ως πολύτιμου φυσικού πόρου, παγίως θέτει το  Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες. καθώς απασχολεί έντονα το σύνολο των Δήμων και τις τοπικές κοινωνίες, που διαθέτουν υδάτινα οικοσυστήματα.

Κώστας Σκρέκας: τα έργα και  οι δράσεις που προωθεί το ΥΠΕΝ για την ορθή διαχείριση των υδατικών πόρων

Στον χαιρετισμό του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας επεσήμανε ότι η ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων αποτελεί βασική προτεραιότητα του υπουργείου, πρόσθεσε ωστόσο ότι η σημερινή εικόνα δεν είναι ικανοποιητική καθώς η κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού στη χώρα μας είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη και μιάμιση φορά πάνω από την αντίστοιχη στην Ισπανία. Πρόσθεσε δε ότι έχουμε ένα ακόμη αρνητικό ρεκόρ, το γεγονός ότι το 65 % του νερού προέρχεται από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, με αποτέλεσμα να προκαλείται το φαινόμενο της υφαλμύρωσης όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Λάρισα, σε γεωτρήσεις σε βαθύ 400 – 500 μέτρων σε απόσταση 80 έως 100 χιλιομέτρων από την ακτή.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός του υπουργείου όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας βασίζεται σε τρεις άξονες που είναι: η εξοικονόμηση νερού, ο περιορισμός των διαρροών στο δίκτυο τόσο του πόσιμου όσο και του αρδευτικού νερού και η επαναχρησιμοποίηση του νερού. Σε λίγες ημέρες όπως είπε θα τεθεί σε διαβούλευση το σχέδιο για την κυκλική οικονομία που περιλαμβάνει και σειρά δράσεων για την διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων. Παράλληλα προωθούνται για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης προγράμματα για την ορθή χρήση του νερού ύψους άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Σε αυτά περιλαμβάνονται δράσεις για την εξοικονόμηση νερού από τους καταναλωτές, καθώς και για την χρηματοδότηση υποδομών διαχείρισης λημμάτων σε οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων. Επίσης έχει προταθεί πρόγραμμα για τη δημιουργία δικτύου παρακολούθησης τόσο των επιφανειακών, όσο και των υπόγειων υδάτων με τη δημιουργία 1800 σημείων δειγματοληψίας ποιοτικής και ποσοτικής σε ποταμούς, λίμνες και υπόγεια ύδατα. «Το διάστημα ως το τέλος του χρόνου είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να το εκμεταλλευτούμε για να εντάξουμε τις δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν για την προστασία και αξιοποίηση του νερού», κατέληξε ο υπουργός.

Δημήτρης Παπαστεργίου: αξιοποίηση των επιφανειακών υδάτων για αστικές αναπλάσεις αλλά και για ύδρευση των πόλεων

Ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε., Δήμαρχος Τρικκαίων κ. Δημήτρης Παπαστεργίου τόνισε την ανάγκη να απομακρυνθούμε από στρατηγικές και πρακτικές του παρελθόντος, όπως η αποξήρανση λιμνών και το μπάζωμα των ποταμών και να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση των επιφανειακών υδάτων για αστικές αναπλάσεις αλλά και για ύδρευση των πόλεων. Τόνισε ότι τα προγράμματα, που προωθούν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, με ευρωπαϊκούς και εγχώριους πόρους  για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων αποτελούν πρόκληση, στην οποία μπορεί και πρέπει να ανταποκριθεί με ισχυρό ρόλο η Αυτοδιοίκηση.

Εκτός από αντιπλημμυρική προστασία, όπως είπε, τα προγράμματα  θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για ύδρευση αλλά και για τη δημιουργία νέων οικοσυστημάτων. «Είναι τραγικό ότι το χειμώνα πνιγόμαστε και το καλοκαίρι δεν έχουμε νερό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου. Αποκάλυψε επίσης πως στο πλαίσιο των εργασιών για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Ε65 δημιουργήθηκε τυχαία μια καινούργια τεχνητή λίμνη δίπλα στον Πηνειό, στην οποία ήδη έχουν συγκεντρωθεί περισσότερα από 70 είδη πουλιών.

Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου: προγράμματα απορρύπανσης και διαχείρισης των αστικών βιομηχανικών λυμάτων, καθώς και αντιμετώπισης της νιτρορύπανσης

Η κα Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Βουλευτής Ηλείας της ΝΔ και Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής ανήγγειλε ότι η υποεπιτροπή υδάτινων πόρων της Βουλής θα αφιερώσει μεγάλο τμήμα της δραστηριότητας της το επόμενο διάστημα στον επαναπλημμυρισμό των λιμνών, αναφέροντας επίσης ότι θα ασχοληθεί με το θέμα του Μόρνου και άλλων λιμνών υδροδότησης οικιστικών συνόλων, ως προς την περιβαλλοντική διάταση του. Στάθηκε ακόμη στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος των υδάτινων πόρων μας είναι διασυνοριακά, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται διακρατική συνεργασία για την διαχείριση τους ενώ αναφερόμενη στην ρύπανση των υδάτων τόνισε την ανάγκη να εφαρμοστούν περισσότερα προγράμματα απορρύπανσης και διαχείρισης των αστικών βιομηχανικών λυμάτων καθώς και αντιμετώπισης της νιτρορύπανσης. Έθεσε επίσης με έμφαση το ζήτημα της προστασίας από τη διάβρωση, των ακτών, των παραλίμνιων περιοχών και των λούρων, τονίζοντας ότι πρέπει να προγραμματιστούν και να προωθηθούν αναγκαία έργα και παρεμβάσεις από ευρωπαϊκά και εγχώρια προγράμματα χρηματοδότησης, ενώ τόνισε τη μεγάλη επίπτωση της γεωργίας και άλλων οικονομικών και ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην περιβαλλοντική υποβάθμιση των λιμνών.

Πέτρος Κόκκαλης: απαιτείται παγκόσμια συνεργασίας για κλιματική δράση

Ο  ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ κ.Πέτρος Κόκκαλης ανέφερε ότι από το 1821 έχουμε καταφέρει να αλλάξουμε τον κόσμο, καθώς τον κάναμε κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου θερμότερο ενώ σημείωσε πως στη στεριά η αύξηση της θερμοκρασίας είναι ακόμα μεγαλύτερη και στην ανατολική Μεσόγειο, όπου βρίσκεται η Ελλάδα είμαστε κοντά στον 1,5 βαθμό. «Σε περίπτωση κλιματικής αδράνειας στα 300 χρόνια από το 1821 θα έχουμε παραδώσει μια έρημη, υφάλμυρη χώρα, που δεν θα είναι βιώσιμη. Αντίθετα σε περίπτωση επιτυχούς παγκόσμιας συνεργασίας για κλιματική δράση θα συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στον ενάμιση βαθμό. Το πρόβλημα, κατέληξε, δεν είναι ότι η φετινή χρονιά στην Ελλάδα ήταν η θερμότερη των τελευταίων 160 χρόνων αλλά ότι θα είναι η ψυχρότερη των επόμενων 160».

Καλλιόπη Κυριακίδου: φιλοδοξούμε  η Δυτική Μακεδονία να γίνουμε η πρώτη πράσινη περιφέρεια στη χώρα και μία από τις πρώτες στην Ευρώπη

Η αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας κα Καλλιόπη Κυριακίδου τόνισε ότι το παράδειγμα της Περιφέρειας είναι το πιο κατάλληλο για να εξηγήσουμε την κλιματική αλλαγή καθώς η Δυτική Μακεδονία με την μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή διέρχεται την πιο κρίσιμη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της. «Σε διάστημα μικρότερο από οχτώ χρόνια η Δυτική Μακεδονία καλείται να αντικαταστήσει το λιγνίτη που αντιπροσωπεύει το 42 % του Α.Ε.Π. και συνεισφέρει 5000 άμεσες και 15.000 έμμεσες θέσεις εργασίας. Ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα είναι το πλούσιο φυσικό περιβάλλον. Θα υποστούμε οικονομική και κοινωνική κρίση, αλλά φιλοδοξούμε να γίνουμε η πρώτη πράσινη περιφέρεια στη χώρα και μία από τις πρώτες στην Ευρώπη», σημείωσε η κα Κυριακίδου. Ανέφερε ακόμη ότι θα προχωρήσειη εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το υδάτινο δυναμικό ενώ αναφερόμενη στις επενδύσεις στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών τόνισε:«Δεν είμαστε αντίθετοι στην πράσινη ενέργεια αλλά ζητάμε οι επενδύσεις να γίονται με σχέδιο.Για το λόγο αυτό θα κάνουμε πρόταση χωροθέτησης ώστε να ολοκληρωθεί το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ στην περιοχή μας».

Φάνης Σπανός: δημιουργία πόλων αθλητισμού, αγροτουρισμού και πολιτισμού στις λίμνες

«Οι λίμνες πρέπει να είναι ένα από τα οχήματα που θα μας περάσουν στην νέα εποχή, ανέφερε ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας κ. Φάνης Σπανός. Παρουσίασε επίσης τις πρωτοβουλίες για την προστασία και ανάδειξη των λιμνών της Περιφέρειας όπως η δημιουργία πόλων αθλητισμού, αγροτουρισμού και πολιτισμού στη λίμνη των Κρεμαστών, η αντιμετώπιση των προβλημάτων ρύπανσης του Μόρνου, η προστασία του νερού σε συνδυασμό με τουριστική ανάπτυξη στην Υλίκη και την Παραλίμνη.

Ανδρέας Στεργίου: Ο δήμος Αργιθέας σχεδιάζει την δημιουργία τοπικού κέντρου προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή

Ο Δήμαρχος Αργιθέας κ. Ανδρέας Στεργίου ανέφερε ότι το 2020 είχαμε στη χώρα μας 25 ζημιογόνα καιρικά γεγονότα, από τα οποία τα 9 είχαν σοβαρές επιπτώσεις με 14 ανθρώπινες απώλειες. Ο Ιανός ήταν το πιο καταστροφικό συμβάν για περισσότερο από έναν αιώνα καθώς προκάλεσε καταστροφές σε δρόμους, γέφυρες, δίκτυο υδροδότησης, δημιούργησε νέες κοίτες από φερτά υλικά και οδήγησε σε αποκόλληση βουνοπλαγιών. «Ο δήμος Αργιθέας σχεδιάζει την δημιουργία τοπικού κέντρου προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με τρεις προτεραιότητες που είναι ο εντοπισμός των κινδύνων, η καταγραφή των δυνατοτήτων και των αναγκών εξωτερικής βοήθειας. Οι προκλήσεις αυξάνονται δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως πριν. Πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο δράσης μας και να βρούμε νέα σχέδια αντιμετώπισης των προκλήσεων ώστε τη στιγμή της κρίσης να δράσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά», πρόσθεσε ο κ.Στεργίου.

Στάθης Σταθόπουλος: τα χρηματοδοτικά προγράμματα που υλοποιεί το Πράσινο Ταμείο

Ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου κ. Στάθης Σταθόπουλος παρουσίασε τα χρηματοδοτικά προγράμματα που υλοποιεί το Ταμείο, με αποδέκτες τους δήμους και τα οποία περιλαμβάνουν δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της απολιγνιτοποίησης. Στο πλαίσιο του τελευταίου προγράμματος προωθείται μεταξύ άλλων η δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στην Δυτική Μακεδονία και Επιχειρηματικού Πάρκου στη Μεγαλόπολη ενώ το επόμενο διάστημα θα προκηρυχθεί νέο πρόγραμμα προϋπολογισμού 10 εκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων σε αυτές τις περιοχές και θα ακολουθήσει στο δεύτερο εξάμηνο του έτους δράση για τις Ενεργειακές Κοινότητες.

Ενεργή συμμετοχή εκπροσώπων Δήμων

Στην Γενική Συνέλευση του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες έδωσαν το παρών, ανέπτυξαν παρεμβάσεις έθεσαν αιτήματα και παρουσίασαν αναπτυξιακές προτάσεις έργων και προγραμμάτων και παραδείγματα καλών πρακτικών οι:

Αλέξανδρος Καρδαμπίκης Δήμαρχος Αγράφων, Δημήτρης Σκορδόπουλος Αντιδήμαρχος Αγρινίου, Βασίλης Χριστόπουλος Δημοτικός Σύμβουλος Αιγιαλείας, Ανδρέας Καλαντζής Δημοτικός Σύμβουλος Ακτίου-Βόνιτσας, Χριστόφορος Κουσιορής Δημοτικός Σύμβουλος Αμφιλοχίας, Ζωή Δημοπούλου Γραμματεία Δημάρχου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, Πόλυ Μπιτούνη         Πρόεδρος Νομικού Προσώπου Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, Δημήτρης Πυρινός, Δημοτικός Σύμβουλος Βέροιας, Χρήστος Σαββόπουλος Αντιδήμαρχος Βόλβης, Δημήτρης Κορδίλας Δήμαρχος Δεσκάτης, Κων/νος Στεφανής Γενικός Γραμματέας Δομοκού , Βασίλης Χήρας Δημοτικός Σύμβουλος Δωδώνης, Δημήτρης Γιάννου Δήμαρχος Έδεσσας, Βασίλης Παπαβασιλείου Δημοτικός Σύμβουλος Ζηρού, Βασίλης Παπαδόπουλος Αντιδήμαρχος Ήλιδας, Γιώργος Κουτσάκης Δήμαρχος Ηράκλειας, Γιάννα Καλημέρη Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου, Νίκος Κωστακόπουλος   Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Θέρμου, Γιώργος Αναστασίου Δήμαρχος Θηβαίων, Βασίλης Βλέτσας Αντιδήμαρχος Ιωαννιτών, Αθανάσιος Παπαδόπουλος Δήμαρχος Καλαβρύτων, Αριστοτέλης Σπάνιας Αντιδήμαρχος Καρδίτσας, Νίκος Σουλιώτης Δήμαρχος Καρπενησίου, Παντελής Χειμωνίδης Δημοτικός Σύμβουλος Λάρνακας, Αργύρης Λάσκος Αντιδήμαρχος Μαραθώνα, Γιάννης Μπουλές   Δημοτικός Σύμβουλος Ναυπακτίας, Δημήτρης Δήμος Αντιδήμαρχος Νικολάου Σκουφά, Χρήστος Παπαδόπουλος Ειδικός Συνεργάτης Δημάρχου Παρανεστίου, Δημήτρης Ζάκης Δημοτικός Σύμβουλος Σερβίων, Ιωάννης Σέγκος Δήμαρχος Χερσονήσου, Νεόφυτος Φακοντής Πρόεδρος Κοινότητας Βορόκληνης, Γιώτα Γαζή Υπεύθυνη της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ε.Δ.Ε., Γιώργος Βλαχάκης Νομικός Σύμβουλος Δικτύου, Ελένη Λουκά Μέλος Δικτύου από Λάρνακα Κύπρου, Θοδωρής Αργυρόπουλος Υπάλληλος Δήμου Δωρίδος, Πασχάλης Οικονομίδης Γενικός Δ/ντης Αναπτυξιακού, Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Υποδομών Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, Νίκος Χούτας Εξωτερικός Συνεργάτης Δικτύου.