Ε.Ε: στο σκαμνί η Ελλάδα για μη εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε έργα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω μη ορθής μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας η οποία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διενεργούν εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ορισμένα μεγάλα έργα υποδομής.

Αρκετές διατάξεις της εν λόγω οδηγίας δεν έχουν ακόμη μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο ή έχουν μεταφερθεί πλημμελώς. Η Επιτροπή απέστειλε στην Ελλάδα προειδοποιητική επιστολή τον Οκτώβριο του 2019 και, στη συνέχεια, αιτιολογημένη γνώμη τον Δεκέμβριο του 2020. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, οι ελληνικές αρχές δεν έχουν ακόμη αντικρούσει πλήρως τις αιτιάσεις.

Διενέργεια εκτίμησης περιβαλλοντικών κινδύνων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μη ορθή μεταφορά της οδηγίας 2011/92/ΕΕ,  για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2014/52/ΕΕ), η οποία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διενεργήσουν εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ορισμένα μεγάλα έργα υποδομής. Η ελληνική νομοθεσία δεν εφαρμόζει, για παράδειγμα, τις διατάξεις της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε όλα τα έργα που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας. Η οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορίζει οτι η εν λόγω εξαίρεση μπορεί να χορηγείται μόνο σε κατά περίπτωση εξέταση του έργου και μόνο αν το κράτος μέλος θεωρεί ότι η εφαρμογή της διαδικασίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα επηρέαζε αρνητικά τους σκοπούς άμυνας ή έκτακτων περιστατικών πολιτικής προστασίας.

Νομική διάταξη

Επιπλέον, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, η ελληνική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει ούτε νομική διάταξη που να υποχρεώνει τις ελληνικές αρχές να ενημερώνουν το κοινό για οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνεται από άλλο κράτος μέλος σχετικά με έργα με διασυνοριακές επιπτώσεις στην ελληνική επικράτεια. Τέλος, η ελληνική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει ακόμη την υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ορισμένα έργα, όπως εγκαταστάσεις επανεπεξεργασίας ακτινοβολημένων πυρηνικών καυσίμων ή τελική διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων ή εσωτερικές πλωτές οδοί και λιμένες που επιτρέπουν τη διέλευση πλοίων άνω των 1 350 τόνων.

Η οδηγία

Η οδηγία για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ρυθμίζει, κυρίως ζητήματα  συμμόρφωσης που επηρεάζουν ολόκληρη τη διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Λεπτομερής κατάλογος ελέγχου για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και διάφορα έγγραφα καθοδήγησης τέθηκαν στη διάθεση των κρατών μελών για τη διευκόλυνση του έργου τους. Η οδηγία έχει ιδιαίτερη σημασία για την εσωτερική αγορά / το επιχειρηματικό περιβάλλον, διότι αποτελεί μέρος των ίσων όρων ανταγωνισμού για τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η οδηγία επηρεάζει τα συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα και η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι η εθνική νομοθεσία ευθυγραμμίζεται με τους κανόνες της ΕΕ το συντομότερο δυνατόν.